Ας συναθροισθούμε καὶ πάλι οἱ δῆμοι τῶν φιλοθέων καὶ φιλοχρίστων καὶ φιλοπαρακλήτων!... ῾Η θεοποιὸς Χάρις τῆς ῾Αγίας Τριάδος μᾶς προσκαλεῖ σήμερα, στὸ ὑπερῶον τῆς Πεντηκοστῆς, σὲ μία ἱερὰ πανδαισία!... Καὶ φωτίζει τοὺς ῾Αγίους Πατέρας νὰ μᾶς ὑπενθυμίσουν, ὅτι ὑπάρχει μία ἱερὰ τάξις: «νὰ ἀνάγεται ὁ νοῦς ἀπὸ τὸ Πνεῦμα εἰς τὸν Υἱόν, καὶ διὰ τοῦ Υἱοῦ νὰ ἀνάγεται εἰς τὸν Πατέρα» 1 ·
ὅτι ὑπάρχει μία μυστικὴ κλῖμαξ: «Πᾶσα ἡ τῶν ἀγαθῶν χορηγία ἡ εἰς ἡμᾶς γινομένη, ἐκ Πατρὸς πρόεισι δι᾿ Υἱοῦ ἐν Πνεύματι» 1. Τώρα, μετὰ τὴν ἔνδοξη καὶ θεοπρεπῆ ᾿Ανάληψι, βλέπουμε τὸν Σωτῆρα μας Χριστό, «πορευθέντα εἰς Οὐρανόν», νὰ εὑρίσκεται «ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, ὑποταγέντων Αὐτῷ ᾿Αγγέλων καὶ ᾿Εξουσιῶν καὶ Δυνάμεων» 2 καὶ πάντων τῶν ῾Αγίων ᾿Ασωμάτων...
Πῶς ἆρά γε θὰ ἀνέλθη ὁ νοῦς μας στὸ ὕψος αὐτό; Καὶ πῶς θὰ κατέλθη στὴν καρδιά μας «ἡ τῶν ἀγαθῶν χορηγία»; ῍Ας ἀκούσωμε τὸν ἱερομύστη ῞Αγιο ᾿Απόστολο ᾿Ιάκωβο: «ἁγνίσατε καρδίας δίψυχοι» 3 !... Θὰ πρέπει ἡ μυστικὴ κλίμαξ νὰ ἔχη ὡς ἀδιάσειστη βάσι τὴν ἐξαγνισμένη καρδιά μας·
αὐτὴ εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ ρίζα ὅλων τῶν ἐξωτερικῶν πράξεων, οἱ ὁποῖες ἐνεργοῦνται μὲ τὸ σῶμα· ἀπὸ αὐτήν, ὅπως μᾶς διαβεβαίωσε ὁ Κύριός μας, ἐκπηγάζουν ὅσα καθιστοῦν τὸν ἄνθρωπο ὄντως ἀκάθαρτο: «ἐκ τῆς καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοὶ πονηροί, φόνοι, μοιχεῖαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι· ταῦτά ἐστι τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον» 4 .
Καὶ πῶς, ἱερώτατε ᾿Αδελφὲ τοῦ Κυρίου μας, θὰ ἐξαγνισθοῦμε ἐμεῖς οἱ ὀλιγόψυχοι καὶ «δίψυχοι» Χριστιανοί;... «Ταλαιπωρήσατε καὶ πενθήσατε καὶ κλαύσατε» 5 !
«Ταλαιπωρήσατε, ὦ Χριστιανοί!», ἑρμηνεύει ὁ νεόφωτος ῾Ησυχαστὴς τοῦ ῎Αθωνος· «ἤγουν μὲ τὴν θέλησίν σας κακοπαθήσατε, καὶ διαλέξετε καὶ περιπατῆτε τὴν στενὴν καὶ τεθλιμμένην στράταν τῆς ἀρετῆς»· «῾῾πενθήσατε καὶ κλαύσατε᾿᾿, ἐπειδὴ τὸ πένθος καὶ ἡ κατὰ Θεὸν λύπη, καὶ μάλιστα τὸ κλαύσιμον καὶ τὰ δάκρυα, αὐτὰ πολλὰ βοηθοῦν εἰς τὸ νὰ καθαρίσῃ ὁ ἄνθρωπος τὸν μολυσμὸν τῆς καρδίας του, καὶ νὰ λάβῃ συγχώρησιν τῶν ἁμαρτιῶν του» 6.
῞Αγιοι Πατέρες, τί ἄλλο ἂρά γε εἶναι ἀναγκαῖο νὰ συνταιριασθῆ μὲ τὴν εὐλογημένη ταλαιπωρία καὶ τὸ μακάριο πένθος;... «Καθαρίζει δὲ τὴν καρδίαν», συνεχίζει ὁ ἱερὸς Νικόδημος, «ἀκόμη καὶ ἡ ἐν καρδίᾳ συνεχῶς μελετωμένη προσευχὴ τοῦ ῾῾Κύριε ᾿Ιησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με᾿᾿, μὲ τὸ σύμμετρον κράτημα τῆς ἀναπνοῆς· διότι ἡ θέρμη ἐκείνη ὁποῦ γεννᾶται ἀπὸ τὴν ἐνέργειαν τῆς ἁγίας Προσευχῆς, κατατρώγει καὶ χωνεύει τὰς ἀκαθαρσίας τῆς καρδίας» 6.
Ναί! τὸ ζητούμενον εἶναι αὐτὴ ἡ ἱερὰ «θέρμη», τὴν ὁποία ἀνάπτει ὁ Παράκλητος στὴν καρδιά μας, ὅταν μὲ ζῆλο ἀναζητοῦμε διὰ μέσου τῆς Εὐχῆς τοῦ ᾿Ιησοῦ «τὴν ἐντὸς ἡμῶν οὖσαν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ». «Θέρμη γάρ τις ἐγγίνεται τῇ καρδίᾳ διὰ τῆς μελέτης ταύτης», μᾶς διαβεβαιώνει ἡ κορυφὴ τῶν ῾Ησυχαστῶν, ὁ ῞Αγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς, «ὡς μυΐας τοὺς πονηροὺς ἀποσοβοῦσα λογισμοὺς καὶ πνευματικὴν εἰρήνην καὶ παράκλησιν ἐμποιοῦσα τῇ ψυχῇ καὶ τὸν ἁγιασμὸν τῷ σώματι παρέχουσα, κατὰ τὸν εἰπόντα· ῾῾ἐθερμάνθη ἡ καρδία μου ἐντός μου, καὶ ἐν τῇ μελέτῃ μου ἐκκαυθήσεται πῦρ᾿᾿» 7.
᾿Αλλὰ καὶ ὁ θεόφθογγος Προφήτης ῾Ησαΐας μᾶς ἐνθαρρύνει στὸ σωτήριο ἔργο τῆς καθάρσεως τῆς καρδιᾶς: «Κύριον δὲ τὸν Θεὸν ἁγιάσατε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν» 8! ῾Αγιάζεται καὶ δοξάζεται καὶ προσκυνεῖται ὁ Θεὸς κυρίως καὶ ἀληθῶς μέσα στὴν καθαρὴ καὶ ἐξαγνισμένη καρδιά μας, ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἐν τῷ ὀνόματι Αὐτοῦ διώκονται οἱ ὑπερήφανοι καὶ βλάσφημοι, οἱ πονηροὶ καὶ μισάδελφοι, οἱ αἰσχροὶ καὶ ἀκάθαρτοι λογισμοί. β. «Αἰχμαλωτίζοντες πᾶν νόημα...»
Ανήλθε ὁ Κύριός μας, «πορευθεὶς εἰς Οὐρανὸν» 9 καὶ ὑπετάγησαν εἰς Αὐτὸν πᾶσαι αἱ Οὐράνιαι Δυνάμεις. Καὶ ἡ καρδιά μας, προκειμένου νὰ ὑψωθῆ, νὰ γίνη μετέωρος καὶ οὐράνιος, νὰ συμπολιτεύεται μὲ τοὺς φωτοειδεῖς ᾿Αγγέλους, θὰ πρέπη πρωτίστως νὰ αἰχμαλωτίση «πᾶν νόημα εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Θεοῦ» 10.
Θεῖε ᾿Απόστολε ᾿Ιάκωβε, πῶς θὰ κατορθώσουμε τὸ ἀκατόρθωτο ἐμεῖς οἱ ὀλιγόψυχοι καὶ «δίψυχοι»;... «῾Υποτάγητε οὖν τῷ Θεῷ, ἀντίστητε τῷ διαβόλῳ, καὶ φεύξεται ἀφ᾿ ὑμῶν» 11!... Καὶ Σύ, οὐρανοδρόμε Παῦλε, ἆρά γε συμφωνεῖς;... «Μηδὲ δίδοτε τόπον τῷ διαβόλῳ» 12!... Ναί! ῾Ο Κύριος παρέχει τὴν χάριν καὶ τὴν δύναμίν Του στοὺς ταπεινούς, οἱ ὁποῖοι ὑπατάσσονται ἀπερίεργα στὸ θέλημά Του·
μὲ Αὐτὴν ὁ ἡγεμονικὸς καὶ αὐτοκρατορικὸς Νοῦς ἀνθίσταται καὶ πολεμεῖ ἀνδρείως τὸν διάβολο, ὅταν μᾶς προσβάλλη καὶ προσπαθῆ τυραννικὰ νὰ εἰσέλθη στὴν καρδιά μας μὲ ὄχημα τοὺς βλασφήμους καὶ πονηροὺς καὶ ἀκαθάρτους λογισμούς. ᾿Απαιτεῖται νῆψις καὶ προσευχή, ὥστε νὰ μὴ δίδουμε τόπον, δηλαδὴ νὰ μὴν ἀνοίγουμε τὴν καρδιά μας στὸν διάβολο καὶ νὰ μὴ παραχωροῦμε ἔδαφος γιὰ συνδυασμούς, συνομιλίες καὶ συγκαταθέσεις.
῾Ο διάβολος, ὁ πονηρὸς ὄφις, ὅταν εὕρη κάποιο κενό, κάποια εἴσοδο, εἰσάγει πρῶτα τὸ κεφάλι του καὶ κατόπιν σύρει μέσα ὅλο τὸ σῶμα του, δηλαδὴ ὅλη τὴν ἀκάθαρτη ἐνέργειά του καὶ μᾶς κυριεύει πλήρως· τότε, οἱ κακοὶ λογισμοὶ γίνονται ὀχυρώματα καὶ ὑψώματα καὶ πλάνες, τὰ ὁποῖα μᾶς στεροῦν τὴν ἀπλανῆ γνῶσιν τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
῾Ο ἱερὸς ᾿Εκκλησιαστὴς μᾶς καθιστᾶ προσεκτικούς: «᾿Εὰν πνεῦμα τοῦ ἐξουσιάζοντος ἀναβῇ ἐπὶ σέ, τόπον σου μὴ ἀφῇς» 13!... ᾿Αλλά, μὴ δειλιάζετε!..., μᾶς ἐνισχύει ὁ πνευματέμφορος Παῦλος· ὁ ἀγὼν εἶναι βεβαίως μεγάλος καὶ ἄνισος, ἀλλὰ «τὰ ὅπλα τῆς στρατείας ἡμῶν οὐ σαρκικά, ἀλλὰ δυνατὰ τῷ Θεῷ, πρὸς καθαίρεσιν ὀχυρωμάτων· λογισμοὺς καθαιροῦντες καὶ πᾶν ὕψωμα ἐπαιρόμενον κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ, καὶ αἰχμαλωτίζοντες πᾶν νόημα εἰς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Θεοῦ» 14.
Καὶ τί ἄλλο θὰ πρέπει, ῞Αγιοι τοῦ Θεοῦ, νὰ προσθέσουμε στὴν γενναία αὐτὴν ἀντίστασι, ὥστε νὰ φύγη ὁ διάβολος, νὰ καθαιρεθοῦν τὰ ὀχυρώματα καὶ τὰ ὑψώματά του, νὰ αἰχμαλωτίσουμε δὲ καὶ νὰ ὑποτάξουμε «τὰς δαιμονικὰς νοήσεις εἰς τὴν ὑπακοὴν καὶ τὴν ἀπλανῆ γνῶσιν τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ»; «᾿Εὰν συνειθίζῃς», λέγει ὁ θεοφόρος Νικόδημος, «νὰ μελετᾶς εἰς τὴν καρδίαν σου ταύτην τὴν σύντομον προσευχήν:
Κύριε ᾿Ιησοῦ Χριστέ, Υἱὲ Θεοῦ, ἐλέησόν με᾿᾿, καθὼς διδάσκουσιν οἱ θεῖοι Πατέρες, οἱ καλούμενοι Νηπτικοί· τὸ γὰρ ἅγιον καὶ φοβερὸν ὄνομα τοῦ ᾿Ιησοῦ μελετώμενον, γίνεται ὡσὰν μία μάχαιρα καὶ μάστιξ, καὶ μαστίζει τὸν διάβολον, καὶ διώκει αὐτὸν καὶ τοὺς μετ᾿ αὐτοῦ δαίμονας ἀπὸ τὴν καρδίαν» 15. γ. «῝Ος ἂν ὁμολογήσῃ...» Ηγαπημένε ᾿Απόστολε τοῦ Κυρίου μας, πῶς ἆρά γε θὰ γνωρίσουμε, ὅτι ἡ τῶν «ἀγαθῶν χορηγία» ἔχει κατέλθει ἐκ τοῦ Πατρὸς διὰ τοῦ Υἱοῦ ἐν ῾Αγίῳ Πνεύματι στὴν καρδιά μας; «᾿Εν τούτῳ γινώσκομεν ὅτι ἐν Αὐτῷ [τῷ Θεῷ] μένομεν καὶ Αὐτὸς ἐν ἡμῖν, ὅτι ἐκ τοῦ Πνεύματος Αὐτοῦ δέδωκεν ἡμῖν» 16.
᾿Απὸ τὴν μυστικὴ κλίματα, κατέρχεται καὶ ἐνοικεῖ στὴν ἐξαγνισμένη καρδιὰ τὸ ῞Αγιον Πνεῦμα· μὲ Αὐτὸ συνοικεῖ καὶ συσκηνώνει καὶ ὁ Πατὴρ καὶ ὁ Υἱός. «῞Οπου ἂν ἡ μία τῆς Τριάδος ῾Υπόστασις παρῇ», λέγει ὁ ἱεροφάντης Χρυσόστομος, «πᾶσα πάρεστιν ἡ Τριάς» 17·
«ἡ ῾Αγία καὶ Μακαρία Τριάς, ἀδιαίρετος καὶ ἡνωμένη πρὸς ἑαυτήν ἐστι», συνεχίζει ὁ φωστὴρ τῆς ᾿Αλεξανδρείας ᾿Αθανάσιος, «καὶ λεγομένου τοῦ Πατρός, πρόσεστι καὶ ὁ τούτου Λόγος, καὶ τὸ ἐν τῷ Υἱῷ Πνεῦμα»· «μία γάρ ἐστιν ἐκ τοῦ Πατρὸς χάρις δι᾿ Υἱοῦ, ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ πληρουμένη» 18. ῞Οταν ἐλάβαμε τὸ ῞Αγιον Βάπτισμα, «ἐκ Θεοῦ ἐγεννήθημεν» 19, τὸ δὲ σπέρμα τῆς χάριτος τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος ἐγκατοίκησε βαθειὰ μέσα στὴν γῆ τῆς καρδιᾶς μας, ὅπου συνεχῶς αὐξανόμενο μᾶς ὁδηγεῖ «εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» 20.
Αὐτὸ τὸ σπέρμα τῆς Χάριτος, ἔστω καὶ ἂν καταχωθῆ ἀπὸ τὶς προαιρετικὲς ἁμαρτίες μας, ὅμως δὲν σβήνει καὶ δὲν ἀφανίζεται ποτὲ τελείως, ἀλλὰ — ὅπως μᾶς διδάσκει ὁ θεόσοφος Νικόδημος, «εἶναι ὡσὰν ὁ σπινθὴρ τοῦ πυρὸς κεχωσμένος μέσα εἰς τὴν θερμὴν στάκτην· οὔτε μᾶς ἀφῆκε τελείως, ἀλλὰ εὑρίσκεται εἰς ἡμᾶς προσμένουσα τὴν μετάνοιάν μας,
ἵνα δηλαδὴ ἡμεῖς καθαρίσωμεν πρῶτον τὴν καρδίαν μας ἀπὸ τὰ πάθη, τὰ ὁποῖα εἶναι ἡ στάκτη ὁποῦ σκεπάζει αὐτὸν τὸν σπινθῆρα τῆς χάριτος τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος· καὶ ἀφοῦ καθαρίσωμεν αὐτὴν καὶ εὕρωμεν τὸν κεκρυμμένον σπινθῆρα τῆς Χάριτος, ἐπιθέσωμεν εἰς αὐτὸν ὡσὰν ξύλα, τὰς ἀρετάς, καὶ φυσήσαντες μὲ μίαν ἀνδρείαν προθυμίαν,
ἀνάψωμεν πῦρ: ἤγουν γνωρίσωμεν καθαρότερα καὶ αἰσθητικώτερα τὴν ἐνέργειαν καὶ δύναμιν τῆς ἐν ἡμῖν οἰκούσης θείας Χάριτος, διὰ τῆς ἐν καρδίᾳ γινομένης ζωοβλύτου θέρμης· καὶ φωτισθῶμεν δι᾿ αὐτῆς, καὶ ἁρπαγῶμεν εἰς ᾿Αποκαλύψεις Μυστηρίων ἀλαλήτων τοῦ Πνεύματος· καὶ τελειωθῶμεν κατὰ τὴν δυνατὴν ἀνθρώπῳ τελειότητα» 21.
Κορυφέε τῶν Θεολόγων, ᾿Ιωάννη Μαθητὰ τοῦ Κυρίου, δίδαξέ μας τὸν τρόπον, διὰ τοῦ ὁποίου ὁ μὲν Χριστός μας θὰ εἶναι διαρκῶς στὴν καρδιά μας, ἐμεῖς δὲ θὰ εἴμεθα διαρκῶς στὸν Θεό!... «῝Ος ἐὰν ὁμολογήσῃ ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ μένει, καὶ αὐτὸς ἐν τῷ Θεῷ» 22.
Ο Θεὸς μένει καὶ σκηνώνει σὲ ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος ὁμολογεῖ τὸν ᾿Ιησοῦν ὡς Υἱὸν τοῦ Θεοῦ· καὶ ἀντιστρόφως, ὁ ὁμολογῶν τὴν σωτήριον αὐτὴν ὁμολογίαν, μένει στὸν Θεόν. Αὐτὴ ἡ νοερὰ ἕνωσις καὶ συνάφεια καὶ ἀγαπητικὴ ἀνάκρασις, ἡ ὁποία εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς καλῆς ὁμολογίας μας, ἀποδεικνύει γιὰ μία ἀκόμη φορά, μὲ ἕναν πράγματι ἀποκαλυπτικὸ τρόπο, τὴν μεγίστη ἀξία τῆς ἀδιαλείπτου Εὐχῆς τοῦ ᾿Ιησοῦ:
ἀδιαλείπτως προσευχόμενοι, ὁμολογοῦμε ἀδιαλείπτως τὴν θεότητα τοῦ Χριστοῦ μας· ἑπομένως, ἔχουμε ἀδιαλείπτως τὸν Θεὸ στὴν καρδιά μας καὶ ταυτοχρόνως μένουμε ἀδιαλείπτως ἐν τῷ Θεῷ Πατρί, διὰ τοῦ Υἱοῦ ἐν ῾Αγίῳ Πνεύματι!...
«Διὰ τοῦτο καὶ οἱ καλούμενοι Νηπτικοὶ Πατέρες», συμπεραίνει τὸ ἱερὸ πτηνὸ τοῦ ῎Αθωνος, «πειθόμενοι εἰς τὸν λόγον τοῦτον τοῦ Θεολόγου, διδάσκουσιν, ὅτι ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ πρέπει νὰ μελετοῦν πάντοτε, καὶ νὰ προσεύχωνται ἀδιαλείπτως ταύτην τὴν σύντομον καὶ μονολόγιστον καλουμένην εὐχήν, τὴν λέγουσαν ῾῾Κύριε ᾿Ιησοῦ Χριστέ, Υἱὲ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με᾿᾿·
ὁ γὰρ ταύτην τὴν εὐχὴν μελετῶν συνεχῶς εἰς τὴν καρδίαν του, αὐτὸς ὁμολογεῖ, ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς εἶναι Υἱὸς τοῦ Θεοῦ · ὁ δὲ τοῦτο ὁμολογῶν, ἔχει τὸν Θεὸν μένοντα εἰς τὸν ἑαυτόν του, καὶ αὐτὸς μένει εἰς τὸν Θεόν, καὶ χαριτώνεται καὶ ἁγιάζεται ἡ καρδία του · καὶ ναὸς Θεοῦ γίνεται, καὶ ἀξιώνεται πολλῶν καὶ μεγάλων χαρισμάτων· καὶ σωρείαν ἀγαθῶν ἀπολαμβάνει παρὰ Θεοῦ, καθὼς οἱ αὐτοὶ Νηπτικοὶ Πατέρες τὰ ἀριθμοῦσι» 23.
Εἶναι ἀναγκαία λοιπὸν ἡ συνεχὴς ὁμολογία τοῦ Σωτῆρος μας ὡς Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, ὥστε ὁ Παράκλητος νὰ εἶναι συνεχῶς παρὼν μέσα μας, διαρκῶς ἐπιτιμῶν τὰ ἀπειλητικὰ κύματα καὶ τοὺς σφοδροὺς ἀνέμους τῶν παθῶν, τὰ ὁποῖα διεγείρουν τὰ ἀκάθαρτα πνεύματα, καὶ διαρκῶς εἰρηνεύων τὴν καρδιά μας.
«Καὶ ἐπειδὴ τὰ πάθη καταπραΰνονται μὲ τὴν προσευχή», μᾶς χειραγωγεῖ ὁ ῞Αγιος ᾿Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ, «ἔτσι καὶ πρέπει, ὅταν αὐτὰ ξεσηκωθοῦν (μέσα μας), νὰ κάνουμε νοερά, χωρὶς βιασύνη καὶ πολὺ ἢσυχα, τὴν προσευχὴ τοῦ ᾿Ιησοῦ (δηλαδὴ τό:
''Κύριε ᾿Ιησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με᾿᾿), ἡ ὁποία σιγὰ-σιγὰ θὰ καταπραΰνει καὶ θὰ πάψει τὰ πάθη ποὺ ξεσηκώθηκαν. Μερικὲς φορὲς τὸ ξεσήκωμα τῶν παθῶν καὶ ἡ ἔφοδος ἐχθρικῶν λογισμῶν γίνονται μὲ τόση δύναμη, ὥστε νὰ ἀνεβάζουν τὸν ἄνθρωπο σὲ μιὰ μεγάλη ψυχικὴ ἄθληση. Τότε εἶναι ἡ ὥρα ἑνὸς ἀόρατου μαρτυρίου. Εἶναι ἀνάγκη νὰ ὁμολογοῦμε τὸν Κύριο ἐνώπιον τῶν παθῶν (μας), κι ἐνώπιον τῶν δαιμόνων μὲ παρατεταμένη προσευχή, ἡ ὁποία ὁπωσδήποτε θὰ φέρει τὴ νίκη» 24.
«῾Ο Κύριος ἀνελήφθη εἰς Οὐρανούς, ἵνα πέμψῃ τὸν Παράκλητον τῷ κόσμῳ» 25. ῞Ολοι οἱ προσκεκλημένοι στὴν ἱερὰ πανδαισία τῆς Πεντηκοστῆς· ὅλοι οἱ φιλόθεοι καὶ φιλόχριστοι καὶ φιλοπαράκλητοι· ὅσοι μυηθήκαμε στὴν ἱερὰν τάξιν τῆς ἀναβάσεως ἀπὸ τοῦ Πνεύματος διὰ τοῦ Υἱοῦ στὸν Πατέρα, ἀλλὰ καὶ τῆς καταβάσεως ἀπὸ τοῦ Πατρὸς διὰ τοῦ Υἱοῦ στὸ Πνεῦμα· ὅσοι δεχθήκαμε τὴν πνεύσασαν θεήῤῥυτον Χάριν, ἂς εἴμεθα ὅλοι λαμπροί, ὅλοι ἀστραπόμορφοι, ὅλοι ἀλλοιωμένοι ἀλλοίωσιν ὡραιοτάτην καὶ παράδοξον!...
᾿Εμεῖς ἀξιωθήκαμε, μὲ τὴν βοήθεια τῆς Θεομήτορος καὶ τῶν πνευματοφόρων Πατέρων, νὰ γνωρίσουμε ὅτι ἡ τριφεγγὴς οὐσία τῆς Θεότητος εἶναι ἰσοσθενής, ἀδιαίρετος καὶ σοφή!... Θεολογοῦντες λοιπὸν καὶ ὁμολογοῦντες ὀρθοδόξως, δοξάζομεν καὶ μεγαλύνομεν Πατέρα δι᾿ Υἱοῦ ἐν ῾Αγίῳ Πνεύματι εἰς τοὺς αἰῶνας!...
«῞Οσοις ἔπνευσεν ἡ θεήῤῥυτος χάρις, λάμποντες, ἀστράπτοντες, ἠλλοιωμένοι, ὀθνείαν ἀλλοίωσιν εὐπρεπεστάτην, ἰσοσθενοῦσαν τὴν ἄτμητον, εἰδότες, σοφὴν τρίφεγγον οὐσίαν, δοξάζομεν» 26.
6η καὶ 7η ᾿Ιουνίου 2005 ἐκ. ἡμ.
+ Πεντηκοστῆς-῾Αγίου Πνεύματος
1. ῾Οσίου Νικοδήμου ῾Αγιορείτου, ῾Ερμηνεία εἰς τὸν ᾿Ιαμβικὸν Κανόνα τῆς Πεντηκοστῆς, ᾿Ωδὴ Αʹ, Εἱρμός, ῾Εορτοδρόμιον, σελ. 555, ᾿Εν Βενετίᾳ 1836. ῾Ο ῞Οσιος Νικόδημος παραπέμπει στὸν Μέγα Βασίλειο: «῾Ημεῖς ὑποδεχόμενοι τὰ δῶρα, πρῶτον ἐντυγχάνομεν τῷ διανέμοντι (ἤτοι τῷ Πνεύματι)· εἶτα ἐννοοῦμεν τὸν ἀποστείλαντα (ἤτοι τὸν Υἱόν)· εἶτα ἀνάγομεν τὴν ἐνθύμησιν ἐπὶ τὴν πηγὴν καὶ αἰτίαν τῶν ἀγαθῶν (ἤτοι τὸν Πατέρα)». (Μ. Βασιλέιου, PG τ. 32, στλ. 133C/Περὶ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος, Κεφάλ. ΙϚʹ, § 37 ). Βλ. τοῦ Αὐτοῦ ἐπίσης: «῾Η τοίνυν ὁδὸς τῆς θεογνωσίας ἐστὶν ἀπὸ τοῦ ἑνὸς Πνεύματος, διὰ τοῦ ἑνὸς Υἱοῦ, ἐπὶ τὸν ἕνα Πατέρα. Καὶ ἀνάπαλιν, ἡ φυσικὴ ἀγαθότης, καὶ ὁ κατὰ φύσιν ἁγιασμός, καὶ τὸ βασιλικὸν ἀξίωμα, ἐκ Πατρός, διὰ τοῦ Μονογενοῦς, ἐπὶ τὸ Πνεῦμα διήκει». (Αὐτόθι, στλ. 153CD/Κεφάλ. ΙΗʹ, § 47 ).
2. Αʹ Πέτρ. γʹ 22.
3. ᾿Ιακ. δʹ 8.
4. Ματθ. ιεʹ 19-20.
5. ᾿Ιακ. δʹ 9.
6. ῾Οσίου Νικοδήμου, εἰς τὸ ᾿Ιακ. δʹ 9, ῾Ερμηνεία εἰς τὰς ῾Επτὰ Καθολικὰς ᾿Επιστολάς, σελ. 52, ῾Ενετίησιν 1806.
7. ῾Αγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ, PG τ. 151, στλ. 129A/῾Ομιλία ΙΑʹ, Εἰς τὸν Τίμιον καὶ Ζωοποιὸν Σταυρόν. Ψαλμ. ληʹ 4.
8. Αʹ Πέτρ. γʹ 15· ῾Ησ. ηʹ 13.
9. Αʹ Πέτρ. γʹ 22.
10. Βʹ Κορινθ. ιʹ 5.
11. ᾿Ιακ. δʹ 7.
12. ᾿Εφεσ. δʹ 27.
13. ᾿Εκκλ. ιʹ 4.
14. Βʹ Κορινθ. ιʹ 4-5.
15. ῾Οσίου Νικοδήμου, εἰς τὸ ᾿Ιακ. δʹ 7, ἔνθ᾿ ἀνωτ., σελ. 49.
16. Αʹ ᾿Ιωάν. δʹ 13.
17. ῾Ι. Χρυσοστόμου, PG τ. 60, στλ. 519/Εἰς τὴν πρὸς Ρωμαίους, ῾Ομιλία ΙΓʹ, § ηʹ.
18. Μεγάλου ᾿Αθανασίου, PG τ. 26, στλ. 565AB/᾿᾿Επιστολὴ Αʹ πρὸς Σεραπίωνα Θμούεως, § 14.
19. ᾿Ιωάν. αʹ 13.
20. ᾿Εφεσ. δʹ 13.
21. ῾Οσίου Νικοδήμου, εἰς τὸ Αʹ ᾿Ιωάν. γʹ 24, ἔνθ᾿ ἀνωτ., σελ. 259.
22. Αʹ ᾿Ιωάν. δʹ 15.
23. ῾Οσίου Νικοδήμου, εἰς τὸ Αʹ ᾿Ιωάν. δʹ 15, ἔνθ᾿ ἀνωτ., σελ. 273.
24. ῾Αγίου ᾿Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ, «῾Η ἐπίδραση τῆς νοερᾶς προσευχῆς», περιοδ. «᾿Ορθόδοξη Μαρτυρία» Κύπρου, ἀριθ. 72/Χειμώνας 2004, σελ. 39.
25. ῾Εσπερινοῦ ᾿Αναλήψεως, Στιχηρὸν ᾿Ιδιόμελον αʹ.
26. Κανόνος ᾿Ιαμβικοῦ Πεντηκοστῆς, ᾿Ωδὴ Θʹ, τροπ. βʹ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου