''ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910-1973) ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ'' (ΜΕΡΟΣ 8ον)

Ο Άγιος Χρυσόστομος ο νέος Ομολογητής,
ο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος Καβουρίδης 

 

Το βιογραφικό βιβλίο του θεοφιλεστάτου Επισκόπου Γαρδικίου κ. Κλήμεντος της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών, υπό τον τίτλο ''ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910-1973) ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ'' Τόμος Α', αναφέρεται σε μία μεγάλη, πνευματική προσωπικότητα των καιρών μας, που κόσμισε θεάρεστα το Κίνημα των Γνησίων Ορθοδόξων από το 1924, έως σήμερα.

Επιλέξαμε -αποσπασματικά και μόνο- να μεταφέρουμε κάποιες παραθέσεις του βιβλίου, προς πνευματική ωφέλεια ημών και των αναγνωστών μας, χωρίς να αλλοιώνεται ή και να παρερμηνεύεται ο σκοπός και το πνεύμα του συγγράμματος. Αντί ημετέρων σχολίων, καταγράφουμε από τον πρόλογο της έκδοσης, τα λόγια του κ. Ιωάννη Πολέμη, καθηγητή Βυζαντινής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, που μας εισάγει στην ορθόδοξη πνευματικότητα του σύγχρονου αυτού ομολογητή της Εκκλησίας μας.

''Στην εκατόχρονη μαρτυρική πορεία του το Κίνημα των Γνησίων Ορθοδόξων δεν αναζωογόνησε μόνο το τοπίο της καθόλου ορθοδοξίας, τόσο στην χώρα μας όσο και στην αλλοδαπή, αλλά ανέδειξε και μαρτυρικές και ομολογιακές μορφές, εφάμιλλες των παλαιών πατέρων, που αγωνίσθηκαν τον αγώνα τον καλό υπέρ της πατρώας πίστεως.

Ανάμεσά τους αναμφίβολα ξεχωρίζει ο Μαγνησίας Χρυσόστομος, του οποίου την βιογράφηση ανέλαβε με ζήλο και ευσυνειδησία ο θεοφιλέστατος επίσκοπος ΓΟΧ Γαρδικίου κ. Κλήμης. Πρόκειται για μία απόλυτα τεκμηριωμένη και αξιόπιστη εργασία, η οποία με γλαφυρότητα αποτυπώνει τον βίο ενός ομολογητού των ημερών μας. Σε κάθε σελίδα του βιβλίου ο αναγνώστης μπορεί να οσφρανθεί το πολύτιμο μύρο της αγίας πίστεώς μας, το οποίο τόσο γενναιόδωρα σκόρπισε στο πέρασμά του από την εφήμερη τούτη ζωή ο Χρυσόστομος Νασλίμης.

Ο θεοφιλέστατος Γαρδικίου προβάλλει τον ταπεινό ομολογητή επίσκοπο Μαγνησίας ως πρότυπο αγωνιστού και για τις ημέρες μας και για τους σκοτεινούς καιρούς που έρχονται. Είθε ο Κύριος να τον αξιώσει να μας δώσει σύντομα και τον δεύτερο τόμο της βιογραφίας αυτής, η οποία ίσως λειτουργήσει και ως παρότρυνση σε άλλους ερευνητές να καταγράψουν την αγία βιοτή και άλλων μορφών της αγωνιζομένης ορθοδοξίας.

Κάποιοι πρέπει να διασώσουν όποια στοιχεία υπάρχουν ακόμη για τον παπα-Γιάννη Φλώρο, τον παπα-Ευγένιο Λεμονή, τον Κυκλάδων Παρθένιο, τον Φυλής Κυπριανό και τόσους άλλους. Έτσι θα δημιουργηθεί σταδιακά ο νέος Συναξαριστής της πραγματικής ορθοδοξίας και της γνήσιας αγιότητος στον ταραγμένο εικοστό αιώνα''.

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Η Διακήρυξη του 1935 και το νόημά της

(...)Είδαμε, ότι ο σκοπός του Αγώνος των Ομολογητών Ιεραρχών από το 1935 κ.έ. ήταν πρωτίστως υπέρ ενώσεως της διασπαθείσης Ορθοδοξίας και ειρηνεύσεως της Εκκλησίας, βάσει των ιερών Παραδόσεων και των ιερών Κανόνων Αυτής.

Στο Διάγγελμα του Μαίου του 1935 τονιζόταν, ότι οι διοικούντες την Ελληνική Εκκλησία μέσω της μονομερούς, αντικανονικής και αψυχολογήτου εισαγωγής του Γρηγοριανού (Νέου) Ημερολογίου απέσχισαν από τους εαυτούς τους από τον όλο κορμό της Ορθοδοξίας και κήρυξαν εαυτούς κατ' ουσίαν Σχισματικούς απέναντι στις Ορθόδοξες Εκκλησίες, οι οποίες παρέμειναν στο έδαφος των Οικουμενικών Συνόδων και των Ορθοδόξων θεσμών και Παραδόσεων1, δηλαδή απέναντι στις Εκκλησίες Αντιοχείας, Ιεροσολύμων, Ρωσίας, Σερβίας, Πολωνίας, Σινά, Αγίου Όρους κλπ.

Στις δε 8/21.6.1935, πριν να απέλθουν στους τόπους εξορίας τους οι Ομολογητές Αρχιερείς, και εφ' όσον η Καινοτόμος Ιεραρχία τους κατεδίκασε και η Πολιτεία έσπευσε να εκτελέσει την καταδικαστική απόφαση, η οποία περιλάμβανε πενταετή εξορία και σωματικό περιορισμό τους σε απόμακρες Μονές, οι διωκόμενοι Αρχιερείς εξέδωσαν Ποιμαντορική Εγκύκλιο, όπου μεταξύ άλλων ακόμη και για την προστασία του Ποιμνίου τους, τόνιζαν απευθυνόμενοι προς αυτό και τα εξής:

''Μηδεμίαν πνευματικήν επικοινωνίαν έχουσι [τα πνευματικά των τέκνα] μετά της σχισματικής εκκλησίας και των σχισματικών λειτουργών αυτής, από των οποίων έφυγεν η χάρις του Παναγίου Πνεύματος, διότι ούτοι ηθέτησαν αποφάσεις των Πατέρων της Ζ' Οικουμενικής Συνόδου και Πανορθοδόξων Συνόδων των καταδικασασών το Γρηγοριανόν εορτολόγιον''2, κάνοντας επίκληση και του Α' ιερού Κανόνος του Μ. Βασιλείου.

Είδαμε όμως επίσης, ότι λίγες μόλις εβδομάδες αργότερα, ο Άγιος πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος βρισκόμενος στον τόπο εξορίας και περιορισμού του, την Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου στον Όλυμπο, όπου έγραψε το σημαντικό έργο: ''Το Ημερολόγιον ως Κριτήριον της Ορθοδοξίας'' (1/14.7.1935, σελ. 87), τόνιζε μεταξύ άλλων και τα εξής ιδιαιτέρως σημαντικά και επεξηγηματικά:

''Διό και ημείς προβάντες εις την αποκήρυξιν του Μακαριωτάτου και των Συνοδικών Αρχιερέων εκηρύξαμεν τούτους Σχισματικούς ως πρόσωπα, και όχι ως εκπροσώπους της έννοιας της Εκκλησίας. Και τούτο επράξαμεν δικαίως και καθ' ιεράν οφειλήν, ίνα προασπίσωμεν την Ορθοδοξίαν του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ελληνικής Εκκλησίας, εξ ενδεχομένου φόβου και κινδύνου να αποδοθή εις Αυτάς η ευθύνη του Εκκλησιαστικού αυτού πραξικοπήματος, και να κηρυχθώσιν αύται εν μελλούση Οικουμενική Συνόδω Σχισματικαί υπό των λοιπών Ορθοδόξων Εκκλησιών, των εχομένων στερρώς του Ορθοδόξου Εορτολογίου''3.

Ο φόβος αυτός σήμαινε, κατά τον Άγιο πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο, ότι αν οι ιστορικές περιστάσεις το επέτρεπαν και συνερχόταν Οικουμενική ή Μεγάλη Σύνοδος, οι Σλαβικές Εκκλησίες θα κήρυτταν ως Σχισματικές αυτές που αποδέχθηκαν την Καινοτομία και όσες Εκκλησίες παρέμειναν στο Πάτριο Ημερολόγιο (Αντιόχεια, Ιεροσόλυμα, Σινά, Άγιον Όρος) θα βρίσκονταν εξ ανάγκης στο πλευρό εκείνων, δηλαδή των Σλαβικών.

Φόβος αβάσιμος, θα λέγαμε εμείς σήμερα με σχετική ευκολία, αλλά όχι για τότε, για τις συνθήκες και τα δεδομένα του 1935. Το φρόνημα του Αγίου πρώην Φλωρίνης μάλιστα ήταν ιδιαίτερα πατριωτικό, και στα έργα του ο σύνδεσμος Εκκλησιαστικών και Εθνικών παραδόσεων, η φιλοπατρία και η υπερβολική αγάπη στα συμφέροντα της Εκκλησίας και του Γένους των Ελλήνων, είναι πάρα πολύ έκδηλα και προφανή.

Αν δεν κατανοηθεί αυτός ο θρησκευτικός και εθνικός παλμός, ο οποίος δονούσε την φλογερή καρδιά και τα ελληνοπρεπή στήθη του Αγίου πρώην Φλωρίνης, αλλά και η νοοτροπία και προσήλωσή του στα θέσμια του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος, που υπηρέτησε θυσιαστικώς μια ζωή ολόκληρη με υποδειγματική αυταπάρνηση, δεν θα είναι εύκολο να γίνει αντιληπτή η συνέχεια.

Στο πιο πάνω απόσπασμα της εργασίας του κατά τον Ιούλιο του 1935, ο Άγιος πρώην Φλωρίνης διαχωρίζει τα πρόσωπα που κατέχουν ηγετικές εκκλησιαστικές θέσεις, τα οποία θεωρεί παροδικά και ασταθή, από τους θεσμούς, δηλαδή το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Εκκλησία της Ελλάδος, οι οποίοι γι' αυτόν τουλάχιστον, όπως και για τον Δημητριάδος Γερμανό, τοποθετούνταν πάνω από τις μικρότητες και τα λάθη των προσώπων, που διακονούν σε αυτούς και τους υπηρετούν άλλοτε καλώς και άλλοτε κακώς, επειδή θεωρούσαν την φθοροποιό επίδραση των προσώπων αυτών παροδική.

Για να αποδώσουμε το σκεπτικό των ως άνω Ομολογητών Αρχιερέων κατά την εποχή εκείνη λέγουμε, ότι τα πρόσωπα πίπτουν και παρασύρονται εύκολα και παρασύρουν επίσης πολλούς στο λάθος τους, όπως συνέβη με τους Μελέτιο Μεταξάκη και Χρυσόστομο Παπαδόπουλο, και με τον τρόπο αυτό αποσχίζονται από μόνα τους από τους ορθοφρονούντες΄ και έτσι καθίστανται άξια διαχωρισμού και αποστροφής, δηλαδή εκκλησιαστικώς και κανονικώς Αποτειχίσεως από αυτά και καταγγελία τους, για να επιληφθούν τα αρμόδια όργανα της Εκκλησίας. Όμως, δεν ισχύει το ίδιο και για τους θεσμούς.

Για να θεωρηθούν και οι θεσμοί, στους οποίους υπηρετούν σφαλλόμενα πρόσωπα, ως πεπτωκότες και αυτοί, δηλαδή για να συμπαρασυρθούν στην πτώση και έξοδο από την Εκκλησία και από τούτο το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τα λοιπά Πατριαρχεία, και αυτές ταύτες οι Τοπικές Εκκλησίες, θα πρέπει να διεξαχθεί κρίση Εκκλησιαστική, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το Κανονικό Δίκαιο της Εκκλησίας4, και αυτή η διαδικασία παραπέμπει σε Συνοδική σύγκληση και απόφανση.

Είναι δε φανερόν, ότι οι Ιεράρχες μας δεν πίστευαν ότι οι Καινοτόμοι είχαν κυριαρχήσει πλήρως επί των θεσμών. Το Κανονικής φύσεως Ημερολογιακό θέμα της εποχής εκείνης, ήταν για τους αναστηλωτές της Ορθοδοξίας Δημητριάδος Γερμανό και πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο επίδικο ενώπιον Πανορθοδόξου Συνόδου, γι' αυτό και αγωνίζονταν για την σύγκλησή της, διότι δεν τους ήταν εύκολο να αποδεχθούν, ότι μέσω της Ημερολογιακής Καινοτομίας ξέπεσαν αυτόματα από την πραγματικότητα της Εκκλησίας το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και η Εκκλησία της Ελλάδος.

1. Βλ. αυτό στο έργο του Σταύρου Καραμήτσου-Γαμβρούλια, ''Η Αγωνία εν τω κήπω της Γεσθημανή'', Αθήναι 1961, σελ. 119-121.

2. Βλ. αυτήν στο Περιοδ. ''Τα Πάτρια'', αρ. τ. 1/Ιανουάριος-Μάρτιος 1976, Πειραιεύς, σελ. 19-23, με παραπομπή στην πρωτότυπη δημοσίευση αυτής στην απογευματινή εφημερίδα των Αθηνών της εποχής εκείνης ''Τύπος'' της 21.6.1935. Επίσης, στο έργο ''Η Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Παιανίας και ο Ιερός Αγών κατά του Οικουμενισμού'', Παιανία 2008, σελ. 91-93.

3. Βλ. ''Το Εκκλησιαστικόν Ημερολόγιον ως Κριτήριον της Ορθοδοξίας - Απολογία του Σεβασμ. Μητροπολίτου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου προς την Ορθόδοξον Ελληνικήν Συνείδησιν, εκδ. ''Κήρυκος των Ορθοδόξων'', σελ. 34-35.

4. Είναι γνωστά όσα συνοψίζει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο Ιερόν Πηδάλιον σχετικά με τους υπό καθαίρεσιν και αφορισμόν, ότι ''είναι υπόδικοι εδώ μεν εις την καθαίρεσιν και αφορισμόν ή αναθεματισμόν, εκεί δε εις την θείαν δίκην'', διότι ''η προσταγή των Κανόνων χωρίς την έμπρακτον ενέργειαν της Συνόδου, είναι ατέλεστος, αμέσως και προ κρίσεως, μη ενεργούσα καθ' εαυτήν (Βλ. σελ. 4-5, υποσημ. 2, επί του Γ' Κανόνος των Αγίων Αποστόλων). Στην ιστορία και πράξη της Εκκλησίας χρειαζόταν σε περιόδους αιρετικής επιβουλής σύγκληση Συνόδου για διάγνωση, διαπίστωση και εντελή-τελεσίδικη κατάγνωση. Για παράδειγμα, για την αναστήλωση της Ορθοδοξίας το 843 μ.Χ., μετά και την δεύτερη φάση της Εικονομαχίας, η οποία είχε προκαταδικασθεί από την Ζ' Οικουμενική Σύνοδο το 787, χρειάσθηκε Μεγάλη Σύνοδος και για διαπιστωτική, συν τοις άλλοις, εξαγγελία της οριστικής καταδίκης των Εικονομάχων, όπως γράφεται και στο ''Συνοδικόν της Ορθοδοξίας'': ''τοις επιμένουσι τη εικονομάχω αιρέσει, μάλλον δε τη χριστομάχω αποστασία... (και) τοις ανεπιστρόφως τη πλάνη ταύτη κατεχομένοις και προς πάντα λόγον θείον και πνευματικήν διδασκαλίαν τα ώτα βεβυσμένοις [έχουν φράξει], ως ήδη λοιπόν σεσηπόσι, και του κοινού σώματος της εκκλησίας αποτεμούσιν εαυτούς, ανάθεμα'' (Βλ. Τριώδιον Κατανυκτικόν, εκδ. ''Φως'', Αθήναι 1967, σελ. 158).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια και παρουσίαση κειμένου 

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.

Σειρά αποσπασμάτων από το βιβλίο του 

Επισκόπου Γαρδικίου κ. Κλήμεντος 

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών 

''ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910-1973) 

ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ'', 

τόμος Α', σελ. 153-158, Αθήνα 2019.