 |
Ο τάφος του Αγίου Χρυσοστόμου του νέου Ομολογητή στην Ι. Μ. Κοίμησης Θεοτόκου Θρακομακεδόνων Αττικής. |
Μετά την παρουσίαση αποσπασματικών κειμένων από τον Α' Τόμο του βιβλίου <<Επίσκοπος Μαγνησίας Χρυσόστομος Νασλίμης (1910-1973) Ακατάβλητος αγωνιστής Πίστεως και Υπομονής>> από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Γαρδικίου κ. Κλήμη, προβαίνουμε στην μερική παρουσίαση και του δευτέρου εκδοθέντος Τόμου, του μνημειώδους αυτού έργου. Και αυτό, γιατι αγγίζει -όχι μόνο τον χώρο του ακαινοτομήτου πληρώματος της Εκκλησίας μας- αλλά και ευρύτερα, ακριβώς γιατι περιγράφει σχολαστικά -κατά το δυνατόν- και την περιρρέουσα εκκλησιαστική κατάσταση της πρώτης εικοσιπενταετίας του δευτέρου μισού του 20ού αιώνα και δη των ετών (1950-1975). Κι εδώ ισχύει ό,τι και κατά την παρουσίαση του πρώτου Τόμου. Αναρτούμε μια σειρά από αποσπασματικά κείμενα μαζί με τις παραπομπές τους, προσπαθώντας να μην αλλοιωθεί η συνάφεια, η συνοχή και φυσικά το νόημα των γραφομένων. Με την ελπίδα, ότι η ολοκληρωμένη και επιτυχής αυτή πνευματική προσπάθεια της έκδοσης και του δευτέρου Τόμου του εν λόγω βιβλίου θα βρει απήχηση έτι περισσότερο στο φιλαναγνωστικό μας κοινό, ευχόμαστε καλή ανάγνωση και εντρύφηση σε μια ιδιαίτερα δύσκολη εποχή, τα γνωστά <<πέτρινα χρόνια>> των διώξεων, του παποκαισαρισμού και της διοικούσης, εκκλησιαστικής αποδόμησης.
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Μετά την έκδοση του Τόμου Α' του παρόντος έργου προ έτους και την ευμενή υποδοχή του στον χώρο μας και ευρύτερα, βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να ολοκληρώσουμε το μνημειώδες έργο μας, με τον παρόντα Τόμο Β'. Εκφράζουμε για την δωρεά αυτή την ευχαριστία μας στον Θεό των όλων, διότι ένα κυριολεκτικό όραμα ζωής εκπληρώνεται. Η βιογράφηση του σχεδόν πλήρως αγνώστου μέχρι τώρα Μακαριστού Αρχιερέως Μαγνησίας Χρυσοστόμου Νασλίμη (+1973) ήταν έργο μακροχρόνιο και δύσκολο. Και δεν θα επιτελείτο, αν δεν συνέτρεχαν αρκετοί παράγοντες, οι οποίοι με την βοήθεια του Θεού μας έδωσαν τα απαραίτητα εναύσματα, το αναγκαίο δυσεύρετο υλικό, την φιλάδελφη βοήθεια, την φιλάνθρωπη κατανόηση και συμπαράσταση και την συγκινητική ενίσχυση και κάλυψη. Εκτός της προσωπικής επισταμένης ερεύνης για εξεύρεση υλικού, μας χαρίσθηκε σχεδόν μέχρι τελευταίας στιγμής σπουδαίο και ανεκτιμήτου αξίας αρχειακό υλικό, βάσει του οποίου ήμασταν σε θέση να σχηματίσουμε την όσο το δυνατόν καλύτερη, πληρέστερη και αντικειμενικότερη γνώση του Βιογραφουμένου μας, αλλά και του όλου πλαισίου της εποχής και ιδίως των πραγμάτων της Εκκλησίας μας, που έζησε και έδρασε. Τα όσα γράψαμε στην Εισαγωγή του Τόμου Α' ως προς την αιτία για την ενασχόλησή μας αυτή και τον τρόπο εργασίας μας στην εκπόνηση του όλου εγχειρήματος, όπως και τα σχετικά με τις προτροπές μας στον αγαπητό αναγνώστη για τον τρόπο μελέτης και αντιμετωπίσεως των γραφομένων, ισχύουν και για τον παρόντα Τόμο Β' και δεν θα επαναλάβουμε κάτι επ' αυτών. Μόνον, κάνουμε ταπεινά έκκληση για προσεκτική και πλήρη μελέτη, στην σειρά εκθέσεως του υλικού, και όχι πρόχειρη, βεβιασμένη και αποσπασματική, η οποία να περιλαμβάνει οπωσδήποτε και τις υποσημειώσεις, και μάλιστα τις εκτενείς. Και τούτο, διότι σε αυτές δεν παρέχεται μόνον η γνωστοποίηση των πηγών, για το αξιόπιστο των γραφομένων, αλλά συνήθως περιέχονται σημαντικά στοιχεία πληροφοριακά, συμπληρωματικά, επεξηγηματικά, όπως και αξιολογικά, τα οποία φωτίζουν πολύπλευρα το κύριο μέρος του κειμένου, η δε αγνόησή τους στερεί τον αναγνώστη από ουσιώδες μέρος του υλικού του όλου έργου.
Από την Εισαγωγή του βιβλίου
ΙΣΤ. 1. Η προσπάθεια για εξεύρεση εκκλησιαστικής καλύψεως
Αμέσως μετά την κοίμηση του σεπτού Πρωθιεράρχου Αγίου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου, η διοίκηση της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών περιήλθε σε <<συλλογική ηγεσία κληρικών>>, η οποία προέκυψε από τις αρχαιρεσίες που διεξήχθησαν στα Γραφεία στην Αθήνα από το Α΄ Πανελλήνιο Ιερατικό Συνέδριο της Εκκλησίας μας την 16/29.9.1955.
Σε αυτό παρέστησαν 66 Ιερείς από διάφορα μέρη της χώρας και διά μυστικής ψηφοφορίας εξελέγη επταμελής διοικούσα επιτροπή, με σκοπό την ρύθμιση όλων των εκκλησιαστικών ζητημάτων του ιερού Αγώνος, σε συνεργασία μάλιστα με το Συμβούλιο της ΠΘΕΟΚ, <<μέχρις επισήμου αναδείξεως του αναμενομένου Ιεράρχου>> 1. Η συλλογική αυτή Εκκλησιαστική Ηγεσία θεωρήθηκε ανώτατο όργανο και τονίσθηκε η οφειλόμενη υπακοή προς αυτήν σύμφωνα με το συμφέρον της Εκκλησίας.
Η σύνθεση αυτή προέβλεπε ως Πρόεδρο τον Αρχιμ. Ακάκιο Παππά τον Γέροντα και Μέλη κατά σειράν εκλογής τους Αρχ/τες Παντελεήμων Τσαλούπη, Χρυσόστομο Νασλίμη, Παρθένιο Σκουρλή, Μερκούριο Καλοσκάμη και Αυξέντιο Πάστρα, και τον Αιδ. π. Κωνσταντίνο Παπαντωνίου ως Γραμματέα 1. Επίσης, εξελέγησαν και πέντε έτερα Μέλη, απαρτίζοντα μαζί με τα προηγούμενα την μεγάλη δωδεκαμελή Επιτροπή, για να επαναλαμβάνεται γενικωτέρων ζητημάτων.
Τα λοιπά Μέλη ήταν οι Αρχ/τες Λογγίνος Χατζηστεφάνου, Γερμανός Αθανασίου, Ματθαίος Λαγγής, Καλλιόπιος Γιαννακουλόπουλος και ο Ιερομ. Γρηγόριος Παπαβλάχος 2. Στο υπ' αριθ. 132 της 18.9.1955 έγγραφο της Γραμματέως της Επιτροπής π. Κων. Παπαντωνίου προς τον Αρχιμ. Χρυσόστομο Νασλίμη, ανακοινώνεται προς αυτόν η εκλογή του στην επταμελή Επιτροπή και του τίθεται το ερώτημα αν την αποδέχεται, με υποχρέωση παρουσίας του στα Γραφεία στην Αθήνα΄ σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να συγκαταλεχθεί σαν Μέλος της Δωδεκαμελούς Επιτροπής, η οποία θα συνέρχεται μία φορά τον μήνα και μόνον εκτάκτως συχνότερα 3.
Ο δε Βιογραφούμενός μας (π. Χρ. Ν.) απήντησε διά χειρογράφου επιστολής της 25.9.1955, όπου δηλώνει ότι η συμμετοχή του σε Εκκλησιαστικές Επιτροπές καθίσταται δύσκολη λόγω των εφημεριακών καθηκόντων του στην Μαγνησία΄ ευχαριστεί όσους τον ψήφισαν και βεβαιώνει ότι θα συνεχίσει να προσφέρει τις <<ασθενείς δυνάμεις>> του υπέρ του ιερού Αγώνος΄ θα διατηρεί αλληλογραφία και μόνον όταν παρίσταται απόλυτη ανάγκη, θα σπεύδει στην Αθήνα για ανταλλαγή απόψεων και λήψη αποφάσεων΄ επίσης, ενημερώνει ότι μεταβαίνει στο Άγιον Όρος για υποθέσεις του, όπου θα συναντηθεί με τον π. Αντώνιο Μουστάκα, τον οποίον θα προτρέψει να κατέλθει στην Αθήνα 4.
Ο π. Κων. Παπαντωνίου διά της υπ' αριθ. 146/2.10.1955 επιστολής του προς τον π. Χρυσόστομο πληροφορεί, ότι η απάντησή του ελήφθη και ανεγνώσθη εις επήκοον της Εκκλησιαστικής Επιτροπής, η οποία εξέφρασε την ευαρέσκειά της. Την θέση του στην επταμελή Επιτροπή καταλαμβάνει ο Αρχιμ. Λογγίνος Χατζηστεφάνου και αυτός παραμένει Μέλος της Μεγάλης Επιτροπής 5. Ως προς την κατάσταση του ιερού Αγώνος, αναφέρεται ότι ο Κορυτσάς Ευλόγιος παρέδωσε για προώθηση εργασία του στον Μοναχό Βίκτωρα Ματθαίου, γνωστό εκδότη του Μεγάλου Συναξαριστού, και αναμένεται η Ομολογία του ώστε να αποτελέσει τον αντικαταστάτη του αειμνήστου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου. Και συνεχίζει με τα εξής ενθαρρυντικά:
<<Το ευτυχές, αγαπητέ αδελφέ, είνε ότι ο κλήρος και ο λαός ευρίσκεται εν αγάπη και ομονοία. Η απώλεια του Αγίου Προέδρου εγένετο [αιτία] να συσπειρωθούν άπαντες εις εν σώμα και μία ψυχή, διότι ο εχθρός καραδοκεί διά να κτυπήση αλύπητα. Ημείς όμως αναμένομεν. Ο Σταυρός του Κυρίου ευρίσκεται εις τας χείρας ημών, ώστε δι' Αυτού να αμυνθώμεν εναντίον του ασυσωπήτου εχθρού της Ορθοδοξίας. Του Σπυρίδωνος [Βλάχου] και των οργάνων αυτού>> 5.
ΙΣΤ. 2. Προσπάθεια προσεταιρισμού του Κορυτσάς Ευλογίου
Η επικοινωνία με τον Κορυτσάς Ευλόγιο είχε αρχίσει ζώντος ακόμη του Αγίου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου, όπως άλλωστε προαναφέρθηκε, στην προσπάθεια να πεισθεί να αναλάβει την διαποίμανση της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων.
Η αναφερόμενη εργασία του που παρέδωσε στον Βίκτωρα για έκδοση, ήταν το ογκώδες βιβλίο <<Κώδιξ Ορθοδοξίας>> με συγκέντρωση ομολογιακών κειμένων από την εκκλησιαστική ιστορία. Επιστολή προς τον Κορυτσάς Ευλόγιο απέστειλε η Διοίκηση της ΠΘΕΟΚ την 16/29.8.1955, τρεις δηλαδή εβδομάδες πριν από την εκδημία του πρώην Φλωρίνης, όπου εκφράζεται ευχαριστία για εμπεριστατωμένα δημοσιεύματά του υπέρ του Εκκλησιαστικού Ημερολογίου΄
επίσης, του υποβάλλεται παράκληση να προβεί σε εκτύπωση βιβλίου υπέρ αυτού και εν τέλει να λάβει την γενναία απόφαση να υψώσει την σημαία των ιερών Παραδόσεων, πράγμα που θα ενθουσιάσει τους αγωνιζομένους επί των επάλξεων τούτων και θα αποθαρρύνει τους χλιαρούς στην πίστη και τους αντιδίκους 6. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε, η υπομονή για προσέλκυση του Κορυτσάς Ευλογίου διήρκησε μέχρι και το Φθινόπωρο του 1956, οπότε κατόπιν επήλθε απογοήτευση από την αναβλητικότητά του.
Ο Βιογραφούμενός μας (π. Χρ. Ν.) σε επιστολή του την 23.3.1956, απευθυνόμενος στον Γραμματέα της Εκκλησιαστικής Επιτροπής π. Κων. Παπαντωνίου, γράφει σχετικά: <<Την υπόθεσιν του Κορυτσάς φρονώ ότι δεν πρέπει να παραμελήσωμεν και πάση θυσία να φροντίσωμεν να εκδοθή το συντομώτερον το βιβλίον του>> 7. Ο δε π. Κωνσταντίνος απήντησε με την υπ. αριθ. 433/31.3.1956 επιστολή του, όπου βεβαιώνει ότι <<η μετά του Αγίου Κορυτσάς επαφή συνεχίζεται, παρ' όλον ότι οι επί της εξόδου του ελπίδες ημών μετριάζονται.
Πάντες δεν παύομεν οχλούντες τούτον και διευκολύνοντες το σωτήριον τούτο διάβημα΄ και επ' αυτού βεβαίως αναμένομεν>> 8. Και πάλι μετ' ολίγον ο π. Χρυσόστομος γράφει από τον Βόλο επιστολή την 6.4.1956 με προτροπή για διευκόλυνση της όσο το δυνατόν ταχυτέρας εξόδου του Κορυτσάς 9, αλλά η υπ' αριθ. 446/9.4.1956 απάντηση είναι ακόμη πιο απογοητευτική: <<αι ελπίδες ημών καθ' εκάστην σβέννυνται>> 10.
Γράφεται, ότι προ δύο ημερών τον επισκέφθηκε Επιτροπή Κληρικών της Εκκλησίας μας και του πρότεινε να περιοδεύσει τα Πατριαρχεία της Ανατολής, προφανώς για το Ημερολογιακό θέμα, με έξοδα των Γνησίων Ορθοδόξων. Η πληροφορία αυτή είναι σημαντική, αποδεικνύουσα την ζωηρά ελπίδα για ευρύτερη επίλυση του ζητήματος.
Όμως, γίνεται η παρατήρηση ότι ο Κορυτσάς δεν επιδεικνύει την ανάλογη σοβαρότητα, μετά μάλιστα την εκλογή ως Προκαθημένου των Νεοημερολογιτών του από Λαρίσης Δωρωθέου Κοτταρά, θεωρουμένου ως πιο μετριοπαθούς και συνετού από τον αποβιώσαντα διώκτη Σπυρίδωνα Βλάχο.
Γι' αυτό και συμπεραίνεται εμπιστευτικώς: <<Το καθ' ημάς ο Άγιος Κορυτσάς ή παίζει ή φοβείται ή δι' ημών ασκεί πίεσιν επί της Κρατούσης Εκκλησίας>> 10. Σε νεώτερη δε επιστολή της Εκκλησιαστικής Επιτροπής υπ' αριθ. 826/22.7.1956 προς τον π. Χρυσόστομο Νασλίμη γράφει χαρακτηριστικά: <<Ο Άγιος Κορυτσάς διπλωματικώτατα ελίσσεται, ώστε ούτε να εξέρχεται, ούτε να απέρχεται>> 11.
1. Βλ. Πρακτικόν 2/16-29.9.1955 της Εκκλησιαστικής Επιτροπής (Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου)΄ επίσης, ΦΟ, αρ. φ. 218/3.10.1955, σελ. 1, 6-7΄ στο αυτό φύλλο γίνεται αναφορά και στην Πανήγυρη του Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον Βόλο, προεξάρχοντος του <<δραστηρίου>> και <<εξαιρέτου>> Αρχιμ. Χρυσοστόμου Νασλίμη, υπό την καθοδήγηση του οποίου το Παράρτημα είναι <<πλήρες δράσεως>> (σελ. 8), με αναφορά και σε φιλανθρωπική αγορά στον Ναό χάρις στις προσπάθειες του Προέδρου κ. Δ. Παυλή και της <<εκλεκτής Μυροφόρου>> Δέσποινας Μαυροπαπαδοπούλου. Τα πρόσωπα αυτά θα αναφερθούν και παρακάτω.
2. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 218/3.10.19.55, σελ. 7.
3. Αρχεία Γραφείων Ιεράς Συνόδου και Χρυσοστόμου Νασλίμη.
4. Αρχείον Χρυσοστόμου Νασλίμη.
5. Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου περί της αντικαταστάσεως βλ. ΦΟ, αρ. φ. 218/3.10.1955, σελ. 7.
6. Αρχείον Χρυσοστόμου Νασλίμη. Η προσέγγιση του Κορυτσάς Ευλογίου ήταν εύλογη, διότι αυτός την εποχή εκείνη (1954-1955) δημοσίευσε κείμενα υπέρ του Πατρίου Ημερολογίου και κατά των Καινοτόμων και δη κατά του πρωίμου Οικουμενισμού, με αξιοπρόσεκτη δυναμικότητα και παρρησία. Βλ. ενδεικτικά: Μητροπολίτου Κορυτσάς Ευλογίου Κουρίλα Λαυριώτου, <<Το Ημερολόγιον είναι διορθωμένον παρά των Αγίων Πατέρων της Α' Οικουμενικής Συνόδου>>, στο Περιοδ. <<Αγιορειτική Βιβλιοθήκη>> (ΑΒ), αρ. 215-216/Ιούλιος-Αύγουστος 1954, σελ. 205-209΄ του Αυτού, <<Η χίμαιρα του Έβανστον - Η παγιδευθείσα Ορθοδοξία και η χαλκευθείσα Ψευδένωσις των Εκκλησιών>>, ΑΒ, αρ. 217-218/Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1954, σελ. 265-271, ως και έτερα σε εν συνεχεία τεύχη του εν λόγω Περιοδικού και κατά το επόμενο έτος 1955.
7. Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου.
8. Αυτόθι.
9. Αυτόθι.
10. Αυτόθι. Να σημειωθεί ότι η επικρατούσα άποψη στον Κλήρο του Πατρίου, χωρίς όμως πλήρη συμφωνία, ήταν ότι ο Κορυτσάς αν αποκηρύξει την Σχισματική Εκκλησία του Νέου Ημερολογίου και ταχθεί με τους Γνησίους Ορθοδόξους, γίνεται δεκτός να αναλάβει την ηγεσία του ιερού Αγώνος,(Βλ. Πρακτικά Εκκλησιαστικής Επιτροπής 6/5.10.1955, 31/3.3.1956, 34/28.3.1956, και έκφραση διαφωνίας σε Συνεδρίαση της 23.11.1955 - Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις από τον Β' Τόμο του βιβλίου
<<ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910 - 1973)
ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ Πίστεως>>,
που συνέγραψε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Γαρδικίου κ. Κλήμης
της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών.
Έκδοση ''Γενικού Ταμείου Εκκλησίας Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών Ελλάδος>>,
σελ. 74-79, Αθήνα 2020.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου