Μετά την παρουσίαση αποσπασματικών κειμένων από τον Α' Τόμο του βιβλίου <<Επίσκοπος Μαγνησίας Χρυσόστομος Νασλίμης (1910-1973) Ακατάβλητος αγωνιστής Πίστεως και Υπομονής>> από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Γαρδικίου κ. Κλήμη, προβαίνουμε στην μερική παρουσίαση και του δευτέρου εκδοθέντος Τόμου, του μνημειώδους αυτού έργου. Και αυτό, γιατι αγγίζει -όχι μόνο τον χώρο του ακαινοτομήτου πληρώματος της Εκκλησίας μας- αλλά και ευρύτερα, ακριβώς γιατι περιγράφει σχολαστικά -κατά το δυνατόν- και την περιρρέουσα εκκλησιαστική κατάσταση της πρώτης εικοσιπενταετίας του δευτέρου μισού του 20ού αιώνα και δη των ετών (1950-1975). Κι εδώ ισχύει ό,τι και κατά την παρουσίαση του πρώτου Τόμου. Αναρτούμε μια σειρά από αποσπασματικά κείμενα μαζί με τις παραπομπές τους, προσπαθώντας να μην αλλοιωθεί η συνάφεια, η συνοχή και φυσικά το νόημα των γραφομένων. Με την ελπίδα, ότι η ολοκληρωμένη και επιτυχής αυτή πνευματική προσπάθεια της έκδοσης και του δευτέρου Τόμου του εν λόγω βιβλίου θα βρει απήχηση έτι περισσότερο στο φιλαναγνωστικό μας κοινό, ευχόμαστε καλή ανάγνωση και εντρύφηση σε μια ιδιαίτερα δύσκολη εποχή, τα γνωστά <<πέτρινα χρόνια>> των διώξεων, του παποκαισαρισμού και της διοικούσης, εκκλησιαστικής αποδόμησης.
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Μετά την έκδοση του Τόμου Α' του παρόντος έργου προ έτους και την ευμενή υποδοχή του στον χώρο μας και ευρύτερα, βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να ολοκληρώσουμε το μνημειώδες έργο μας, με τον παρόντα Τόμο Β'. Εκφράζουμε για την δωρεά αυτή την ευχαριστία μας στον Θεό των όλων, διότι ένα κυριολεκτικό όραμα ζωής εκπληρώνεται. Η βιογράφηση του σχεδόν πλήρως αγνώστου μέχρι τώρα Μακαριστού Αρχιερέως Μαγνησίας Χρυσοστόμου Νασλίμη (+1973) ήταν έργο μακροχρόνιο και δύσκολο. Και δεν θα επιτελείτο, αν δεν συνέτρεχαν αρκετοί παράγοντες, οι οποίοι με την βοήθεια του Θεού μας έδωσαν τα απαραίτητα εναύσματα, το αναγκαίο δυσεύρετο υλικό, την φιλάδελφη βοήθεια, την φιλάνθρωπη κατανόηση και συμπαράσταση και την συγκινητική ενίσχυση και κάλυψη. Εκτός της προσωπικής επισταμένης ερεύνης για εξεύρεση υλικού, μας χαρίσθηκε σχεδόν μέχρι τελευταίας στιγμής σπουδαίο και ανεκτιμήτου αξίας αρχειακό υλικό, βάσει του οποίου ήμασταν σε θέση να σχηματίσουμε την όσο το δυνατόν καλύτερη, πληρέστερη και αντικειμενικότερη γνώση του Βιογραφουμένου μας, αλλά και του όλου πλαισίου της εποχής και ιδίως των πραγμάτων της Εκκλησίας μας, που έζησε και έδρασε. Τα όσα γράψαμε στην Εισαγωγή του Τόμου Α' ως προς την αιτία για την ενασχόλησή μας αυτή και τον τρόπο εργασίας μας στην εκπόνηση του όλου εγχειρήματος, όπως και τα σχετικά με τις προτροπές μας στον αγαπητό αναγνώστη για τον τρόπο μελέτης και αντιμετωπίσεως των γραφομένων, ισχύουν και για τον παρόντα Τόμο Β' και δεν θα επαναλάβουμε κάτι επ' αυτών. Μόνον, κάνουμε ταπεινά έκκληση για προσεκτική και πλήρη μελέτη, στην σειρά εκθέσεως του υλικού, και όχι πρόχειρη, βεβιασμένη και αποσπασματική, η οποία να περιλαμβάνει οπωσδήποτε και τις υποσημειώσεις, και μάλιστα τις εκτενείς. Και τούτο, διότι σε αυτές δεν παρέχεται μόνον η γνωστοποίηση των πηγών, για το αξιόπιστο των γραφομένων, αλλά συνήθως περιέχονται σημαντικά στοιχεία πληροφοριακά, συμπληρωματικά, επεξηγηματικά, όπως και αξιολογικά, τα οποία φωτίζουν πολύπλευρα το κύριο μέρος του κειμένου, η δε αγνόησή τους στερεί τον αναγνώστη από ουσιώδες μέρος του υλικού του όλου έργου.
Από την Εισαγωγή του βιβλίου
ΙΖ. 2. Η έλευση του νεοχειροτονηθέντος Αρχιερέως στην Ελλάδα
<<Επέστρεψαν όθεν οι αποσταλέντες>>, γράφει ο μακαριστός Χρυσόστομος Κιούσης, <<επιτυχόντες του μεγάλου σκοπού και τους υπεδέχθημεν μετά μεγάλης χαράς, ευφραινόμενοι και αγαλλιώντες διά την λαμπράν επιτυχίαν>> 16.
Η επίσημη παρουσίαση του Επισκόπου Ταλαντίου Ακακίου στα γραφεία της Εκκλησίας στην Αθήνα (Κάνιγγος 32) ενώπιον της Εκκλησιαστικής Επιτροπής, έγινε το απόγευμα της 21.12.1960, οπότε η ανάδειξή του και επευφημίσθη από τους παρόντας 10 Κληρικούς, θεωρούμενος πλέον ως ο κανονικός Επίσκοπος και Ποιμενάρχης.
Μάλιστα, συνετάγη <<Πρακτικόν>> (υπ' αριθ. 517), το οποίο υπέγραψαν οι παρόντες Κληρικοί: Παρθένιος Σκουρλής, Χρυσόστομος Νασλίμης, Αυξέντιος Πάστρας, Θεόφιλος Τσίρμπας, Μερκούριος Καλοσκάμης, Χρυσόστομος Κιούσης, Στέφανος Τσίκουρας, Πανάρετος Πετρίδης, Γρηγόριος Παπαβλάχος, Διονύσιος Καλάργυρος 17.
Αυθημερόν εξεδόθη και η υπ' αριθ. 518/21.12.1960 Εγκύκλιος από την <<τέως Διοικούσα Εκκλησιαστική Επιτροπή>> προς τον Κλήρο και Λαό της Εκκλησίας μας, στην οποία περιγράφεται εν συντομία ο αγώνας εν μέσω μυρίων δυσκολιών και αντιδράσεων για απόκτηση Ηγεσίας.
Το ποθούμενο επιτεύχθηκε εν τέλει με την θεία βοήθεια και επιστασία και ο τέως Αρχιμ. Ακάκιος Παππάς χειροτονήθηκε κανονικά Επίσκοπος Ταλαντίου.
Κατόπιν τούτου, προτρέπονται άπαντες να δηλώσουν στον νέο Ηγέτη του ιερού Αγώνος υπακοή και εκκλησιαστική εξάρτηση, αυτόν να μνημονεύουν οι Κληρικοί στις ιερές Ακολουθίες και προς αυτόν να απευθύνουν τις αναφορές τους 18.
Το απόγευμα της επομένης ημέρας, 22.12.1960, ο νέος Αρχιερέας έγινε δεκτός στα Γραφεία της Εκκλησίας στην Αθήνα από τον ιερό Κλήρο.
Τον σεπτό Ποιμενάρχη προσφώνησε ο Αρχιμ. Χρυσόστομος Νασλίμης, ο οποίος προέταξε τον αναστάσιμο ψαλμικό στίχο: <<Αύτη η ημέρα ην εποίησεν ο Κύριος, αγαλλιασώμεθα και ευφρανθώμεν εν αυτή>>!
Με γλαφυρότητα και χάρη περιέγραψε τις δυσκολίες που αντιμετωπίσθηκαν, την δοκιμασία των πειρασμών, και την αίσια έκβαση για την πέμψη από τον Μεγάλο Αρχιποιμένα της Εκκλησίας κοινού πατρός και ηγέτου κατά πάντα αρίστου΄
και ενώ εορτάζοντο τότε τα προεόρτια των Χριστουγέννων, επικρατούσαν έτερα χαράς ευαγγέλια, τα οποία γέμιζαν τις καρδιές με διπλή χαρά.
Γινόταν επίσης προτροπή στον ιερό Κλήρο για αποδοχή του Ποιμενάρχου και εξάρτηση απ' αυτόν, ως κοινό της Εκκλησίας Πατέρα και Διδάσκαλο. Στον δε σεπτό Ποιμενάρχη δινόταν η βεβαίωση:
<<Διά ταύτα κύπτομεν πάντες τον αυχένα και δηλούμεν υποταγήν εις το θείον θέλημα, υποσχόμενοι πάσαν υπακοήν και πειθαρχίαν εις την φωνήν της Εκκλησίας, ης ανεδείχθητε ορατή ηγεσία>> 19.
Ακολούθησε προσφώνηση από τον Αρχιμ. Χρυσόστομο Κιούση, ο οποίος τόνισε μεταξύ άλλων: <<Επείσθημεν πλέον ότι το ιερόν έργον όπερ ανελάβομεν δεν έπαυσε να επισκιάζη η θεία Πρόνοια΄
διό και ακραδάντως πιστεύομεν θεοσύστατον τον ιερόν τούτον Αγώνα, τον οποίο ουδεμία ανθρωπίνη αρχή και εξουσία υπεστήριξεν, αλλά μάλλον επολέμησαν λυσσωδώς ποικιλώνυμοι πολέμιοι, εξωτερικοί και εσωτερικοί>> 20.
Ενθουσιώδη προσφώνηση απηύθυνε και ο θεολόγος Στ. Καραμήτσος, ο τόσον κοπιάσας και συνεργήσας για την θετική έκβαση του όλου εγχειρήματος 21, ως και ο Πρόεδρος της ΠΘΕΟΚ Γεώργιος Κότης 22.
Ο δε Ιεροδιάκονος Σπυρίδων Ερμογένους ανέγνωσε την υπ' αριθ. 519/21.12.1960 Εγκύκλιο προς τον Κλήρο και Λαό της Εκκλησίας μας 23. Εις αυτήν περιγράφεται η διαμορφωθείσα κατάσταση μετά την κοίμηση του αγίου π. Φλωρίνης Χρυσοστόμου και η δυσκολία της Εκκλησιατικής Επιτροπής:
<<Η έλλειψις Επισκόπου καθίστα ου μόνον το παρόν, αλλά και το μέλλον του Αγώνος ζοφερόν. Όθεν έπρεπε πάση θυσία η ανάδειξις Ηγεσίας να επιτευχθή το ταχύτερον>>.
Η αγωνιώδης αναζήτηση στο εσωτερικόν, όπου μόνον υποσχέσεις και αοριστολογίες ακούγονταν, ανάγκασε τον Αρχιμ. Ακάκιο να μεταβεί, σύμφωνα με την ψήφο του ιερού Κλήρου, στο εξωτερικόν,
ένθα <<ελάβομεν, κανονικώς εκ των χειρών εν ενεργεία ομοδόξων κανονικών Επισκόπων το μέγα και υψηλόν αξίωμα της Αρχιερωσύνης, διά την πάλαι ποτέ διαλάμψασαν Επισκοπήν του Ταλαντίου>>.
Αυτός δε προβαίνει σε διαβεβαίωση της προσφοράς του εαυτού του ως ολοκαυτώματος στο βωμό της ιεράς ιδεολογίας μέχρι τελευταίας πνοής, γνωρίζοντας τους πειρασμούς οι οποίοι τον αναμένουν, επικαλούμενος την συνδρομή απάντων, κάνοντας έκκληση για ενότητα και συνεργασία προς συνέχισιν της ενδόξου πορείας 23.
Υπό το υπ' αριθ. πρωτ. 539/3-16.1.1961 <<Πρακτικόν>>, υπογραφόμενο υπό τον Ταλαντίου Ακάκιο, πληροφρούμεθα ότι σε σύσκεψη του Επισκόπου με κληρικούς την ημέρα εκείνη στα Γραφεία της Εκκλησίας στην Αθήνα, αποφασίσθηκε η σύσταση Αρχιερατικού Συμβουλίου προς αντιμετώπισιν των ποικίλων υποθέσεων του ιερού Αγώνος.
Άμεσοι βοηθοί του Αρχιερέως ορίσθηκαν ο Αρχιμ. Χρυσόστομος Κιούσης, ως Πρωτοσύγκελλος, και ο Μοναχός Αντώνιος Μουστάκας ως Αρχιγραμματέας.
Σύμβουλοι ορίσθηκαν οι Αρχιμ/τες Χρυσόστομος Νασλίμης, Μερκούριος Καλοσκάμης, Αυξέντιος Πάστρας, Θόφιλος Τσίρμπας, Γρηγόριος Παπαβλάχος και Ακάκιος Παππάς (ο νεώτερος), καθωρισθέντος και του προγράμματος Συνεδριάσεων 24.
ΙΖ. 3. Ο νεοχειροτονηθείς Επίσκοπος διώκεται
Και ναι μεν, άνεμος ανανεώσεως και αισιοδοξίας έπνευσε στην Εκκλησία μας, αλλ' όπως αναμενόταν, δεν άργησαν να επιπέσουν μετά μανίας κατά του νέου Επισκόπου όλοι όσοι δεν επιθυμούσαν επ' ουδενί λόγω την ύπαρξή του, προκειμένου ο ιερός Αγώνας να περιέλθει σε αδιέξοδο και μαρασμό.
Και πρώτη η κρατούσα Εκκλησία έσπευσε να εγείρει μέσω της κυβερνήσεως κύμα διωγμού κατά του νέου Αρχιερέως, πριν προλάβει καν να ασκήσει τα υψηλά και ιερά καθήκοντά του, δεικνύουσα με τον τρόπο αυτό την πραγματική της διάθεση έναντι των <<μισητών>> Παλαιοημερολογιτών και συνεχίζουσα την γνωστή απαράδεκτη τακτική της εξοντωτικού διωγμού εναντίον τους, ως του πιο προσφόρου και αποτελεσματικού μέτρου περιορισμού και ει δυνατόν εξαλείψεώς τους...
Για τον λόγο αυτό, ο Σεβ. Ταλαντίου Ακάκιος δεν κατέστη δυνατόν να παραστεί στα άγια Θεοφάνεια, όπως αναμενόταν, προς απογοήτευσιν των χιλιάδων του λαού που συνέρρευσαν στην Φρεαττύδα του Πειραιώς για να λάβουν την ευχή του νεοχειροτονηθέντος Ποιμενάρχου τους.
<<Ένεκα ανωτέρας βίας>>, ειπώθηκε, δεν κατέστη δυνατή η παρουσία του 25. Το δε Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΘΕΟΚ προέβη σε επίδοση διαμαρτυρίας προς τον Υφυπουργό Δημοσίας Ασφαλείας, για να εκφράσει το αίτημα παύσεως του διωγμού του Σεβ. Ταλαντίου, ο οποίος λόγω γήρατος και ασθενείας έχει ανάγκη περιθάλψεως και ιατρικής παρακολουθήσεως, και μη συνεχίσεως της νέας αυτής αδικίας 26.
Όμως, και δύο αποστάτες κληρικοί με λιβελλογραφήματά τους επιτέθηκαν εναντίον του Σεβ. Ταλαντίου Ακακίου, διαδίδοντες μάλιστα ψευδέστατα ότι δήθεν δεν αναγνώριζαν, ούτε μνημόνευαν αυτόν σεβάσμιοι Πατέρες, όπως οι Αρχιμ/τες Χρύσανθος Βρέτταρος, Παντελεήμων Τσαλούπης, Ευγένιος Λεμονής και Γερόντιος Μαριόλης, αλλά βεβαίως διαψεύσθηκαν οικτρώς 27.
Την σκυτάλη για την μανιώδη επίθεση κατά του Ποιμενάρχου του Πατρίου, ο οποίος δεν απεκάλυπτε δημόσια ποιοι τον χειροτόνησαν και δεν είχε να επιδείξει χειροτονικό, παρά το ότι ήταν γνωστοί οι λόγοι περί τούτου, παρέλαβε η μηνιαία τότε κυκλοφορήσασα εφημερίδα <<Τύπος Ελληνικός Ορθόδοξος>>, η μετεξελιχθείσα στον γνωστό <<Ορθόδοξο Τύπο>>, όργανο της <<Πανελληνίου Ορθοδόξου Ενώσεως>> υπό τον αρχιμ. Χαράλαμπο Βασιλόπουλο.
Στην επαίσχυντη εκείνη ενέργεια απήντησαν ευπρεπώς διαμαρτυρόμενοι εκ μέρους της Εκκλησίας μας οι εκπρόσωποι φορέων της, ήτοι της ΠΘΕΟΚ, του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου, της Ενώσεως Νέων και της Φιλανθρωπικής Οργανώσεως <<Παναγία Οδηγήτρια>>.
Μεταξύ άλλων έγραφαν: <<Εάν ο άγιος Ταλαντίου είναι ή δεν είναι κανονικός Επίσκοπος, αυτό αφορά ημάς και μόνον ημάς- τους δεχομένους αυτόν ως κανονικόν.
Ούτε Εκείνος ούτε ημείς έχομεν την αξίωσιν ίνα επιβάλλωμεν τούτον και εκτός του κύκλου ημών. Νομίζομεν όμως ότι, ως Έλληνες πολίται και εκπληρούντες πάσας τας έναντι του Κράτους υποχρεώσεις ημών, έχομεν το εκ του συντάγματος απορρέον δικαίωμα ίνα θρησκεύωμεν και πιστεύωμεν όπως η συνείδησις ημών υπαγορεύει>> 28.
Τίθενται δε ερωτήματα γιατί συνιστάται η παρέμβαση των Αρχών και της Ασφαλείας εναντίον του Αρχιερέως, και πώς συμβιβάζεται η προτροπή σε χρήση βίας με το ιερό Ευαγγέλιο΄
και γιατί δεν έγραψαν εναντίον των θρησκευτικών λειτουργών των Ουνιτών ή άλλων αιρετικών, ως και αυτών των Ματθαιϊκών.
Πριν να αντιγράψουν όσα οι λιβελλογράφοι έγραψαν, έπρεπε να εξακριβώσουν περί της αληθείας και των κινήτρων. Και κατακλείουν, ότι δεν μνησικακούν για την επίθεση εναντίον τους, αλλά εύχονται 29.
Επειδή οι διώκτες δεν υποχωρούσαν, ο γηραιός Επίσκοπος Ταλαντίου ήταν αναγκασμένος να κρύπτεται επί αρκετούς μήνες, για να αποφύγει δε την σύλληψη συνέβησαν ακόμη και θεοσημείες, προκειμένου να εκπληρωθούν οι άνομοι σκοποί των επιβούλων και εχθρών.
16. Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρυσοστόμου, Τα Απομνημονεύματά μου, ένθ' ανωτ., σελ. 17.
17. Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου.
18. Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου και ΦΟ, αρ. τ. 355/2.1.1961, σελ. 2-3.
19. ΦΟ, αρ. τ. 355/2.1.1961, σελ. 5-6: <<Το φρούριον της Ορθοδοξίας θα παραμείνη απόρθητον: Η Εκκλησία Γ.Ο.Χ. απέκτησε τον Ηγέτη της>>. Από το Πρακτικό 608/31.12.1960 του Διοικητικού Συμβουλίου της Κοινότητος Γ.Ο.Χ. Καβάλας πληροφορούμεθα ότι έλαβαν επιστολή από τον π. Χρυσόστομο Νασλίμη, διά της οποίας προτρέπονται να θεωρούν κεφαλή τον χειροτονηθέντα Σεβ. Ταλαντίου Ακάκιο (Βλ. Ιστορία της Εκκλησίας Πατρίου Εορτολογίου Καβάλας, Καβάλα 2007, σελ. 175).
20. ΦΟ, αρ. τ. 355/2.1.1961, σελ. 6.
21. Αυτόθι, σελ. 7-8
22. Αυτόθι σελ. 8.
23. Αυτόθι, σελ. 1-2 και Αρχείον Χρυσοστόμου Νασλίμη (ως αυτοτελές κείμενο).
24. Αρχείον Γραφείων Ιεράς Συνόδου. Είναι χαρακτηριστικόν ότι αρχιερατικά είδη του Αγίου πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου (μίτρα, ράβδος, δικηροτρίκηρα, σταυρός ευλογίας, αρχιερατική φυλλάδα), τα οποία σύμφωνα με την Διαθήκη του αποτελούσαν περιουσία του Γενικού Φιλοπτώχου Ταμείου και φύλασσε ο Αρχιμ. Μερκούριος Κολοσκάμης, δόθηκαν διά ειδικής αποδείξεως παραλαβής (ενυπόγραφο κείμενο της 3.1.1961) στον Ταλαντίου Ακάκιο, διότι προφανώς δεν υπήρχαν άλλα. Απόδειξη παραλαβής εγκολπίου του Αγίου πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου από Κληρικούς του Φιλοπτώχου Ταμείου προς επίδοσιν προφανώς στον νέο Αρχιερέα, το οποίον επίσης εφύλασσε ο π. Μερκούριος, υπεγράφη την προηγουμένη (2.1.1961), Αρχείον Μερκουρίου Κολοσκάμη.
25. ΦΟ, αρ. τ. 356-357/16.1.1961, σελ. 10.
26. Αυτόθι, σελ. 13, 14.
27. Βλ. ΦΟ, αρ. φ. 358/6.2.1961, σελ. 8. Ο σεβαστός Γέροντας π. Χρύσανθος έγραψε μεταξύ άλλων και τα εξής χαρακτηριστικά: <<Αναγνωρίζω ως Αρχιερέα μου τον Άγιον Ταλαντίου κ. Ακάκιον και μνημονεύω αδιαλείπτως του ονόματος αυτού εις όλας τας σχετικάς αιτήσεις των Ιεροτελεστιών μου, παρακαλών τον Θεόν όπως δι' ευχών αυτού αξιωθώ και της Βασιλείας των ουρανών. Διότι ως συναγιορείτης του Αγίου Ταλαντίου εγνώρισα αυτόν ως τέλειον υποτακτικόν, αγνόν Ιερέα και διακριτικώτατον Πνευματικόν>>. Αναφορά στην δίωξη από μέρους των Νεοημερολογιτών και στην αποτυχία της απόπειρασς των αποσχιστών γίνεται και στην ΦΟ, αρ. φ. 359/20.2.1961,
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις από τον Β' Τόμο του βιβλίου
<<ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΝΑΣΛΙΜΗΣ (1910 - 1973)
ΑΚΑΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΥΠΟΜΟΝΗΣ Πίστεως>>,
που συνέγραψε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Γαρδικίου κ. Κλήμης
της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών.
Έκδοση ''Γενικού Ταμείου Εκκλησίας Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών Ελλάδος>>,
σελ. 186-189, Αθήνα 2020.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου