ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ


«Ο Παντοκράτορας κρατά στο Χέρι Του την βραδυνή Θυσία»

Η νύχτα αγκαλιάζει προσευχόμενες ψυχές σαν βρεφικό νανούρισμα. Στο μικρό καθολικό, οι γέροντες ξαπλωμένοι στο έδαφος, παραδομένοι στην εικόνα του Νυμφίου αποκαθηλώνουν ικετευτικά τους συγγνωστούς τους λογισμούς. Απόκοσμες εικόνες στο μικρό εκκλησάκι αναπνέουν μέσα από την θυμιασμένη ομίχλη των παρακλητικών τους λόγων. M' ένα τρακοσάρι κομποσκοίνι μετρούν ανάποδα τις μέρες, φτάνοντας ως την γέννησή τους. Ο παππά Διονύσης με αφημένο βλέμμα στην γη που περιμένει, σκύβει το κεφάλι στην ανατολή της μετανοίας του. Τί κόσμος τούτος Θεέ μου! Βαστάζουμε στις χούφτες μας τη Μάννα Ορθοδοξία και δεν θωρούμε το απροσμέτρητο κάλλος της και την ενδόμυχη υπόστασή της. Όταν τρίζουν τα θολά τζάμια από τα σιδερένια παραθύρια, νομίζεις, πως χοροί αγίων ήλθαν για να συνεκκλησιαστούν με τους χοικούς, ταμένους αδελφούς τους. Ο πολυέλαιος γυρνοφέρνει κυκλικά απ' τον καπνισμένο τρούλλο, ο Παντοκράτορας κρατάει στο χέρι του την βραδυνή θυσία, αίνοι και ύμνοι γίνονται δώρα ευχαριστιακά στα πόδια του Θεού μας. Κι όταν τελειώνει η ακολουθία, σκυμμένα πρόσωπα προσμετρούν μ' ένα Κύριε ελέησον, τα ανεβαίνοντα βήματά τους. Μακρύς ακόμα ο δρόμος της σταυρικής θυσίας. Ταιριάζει σε ορθοδόξους, να βλέπουν από μακριά τον σταυρό, που θα κρεμάσουν πάνω του τ' απόκοσμα όνειρά τους. Ποθούμε Χριστό, Αυτόν, Εσταυρωμένο, εξαντλούμε τους ονειρεμένους πόθους μας στο κοινό ποτήριο, ακροβατούμε την θωριά μας ανάμεσα στην πτώση και την έγερση. Τελούμε πνευματικά « ανάπηροι» στο μακαρισμό του εξαρτημένου Εγώ μας, αναζητούμε την χαμένη αρτιμέλεια της υποστελλόμενης ψυχής μας, ανυπακούουμε στην υποκριτική στάση ζωής. Ο Χριστός δεν είναι αφηρημένη έννοια, είναι η Οδός και η Αλήθεια, η Αγάπη κι η Ζωή, το προσδοκώμενο όνειρο της αναστάσιμης ελπίδας. Έχουμε Εκκλησία να κλάψουμε τους δρόμους που δεν διαβήκαμε, κατέχουμε αγίους να κρεμάσουμε την απόμακρη ματιά μας, μια Παναγιά να πνίξουμε στον κόρφο της την εαλωμένη αθωότητα της παιδικής αμεριμνησίας μας, κι αγγέλους τόσους, όσα είναι αυτά που χάσαμε, όσα είναι αυτά που ελπίζουμε, όσα είναι αυτά, που ίσως έρθουνε μια μέρα! Μπουσουλάμε γογγύζοντας στους εφάμαρτους δρόμους της υποκριτικής ζωής μας, έρπουμε γλοιωδώς στην λάσπη, που εωσφορικώς βαπτίσαμε πολιτισμένη κοινωνία! Επιτέλους να πάψουν αυτοί οι διαρκείς κύκλοι γύρω απ' τον ειδωλολάτρη εαυτό μας, το μεγαλείο του χριστιανού αναπαύεται στον προσευχητικό ξεσηκωμό και την ταπεινή μεγαλοσύνη. Η αγάπη μας είναι η σταυρική θυσία του εγώ μας στην εγωϊκότητα των άλλων. Ο σταυρός μας είναι τα ζυγιστικά του Πατρός που σβήνουν με γομολάστιχα τις μεγαλεπίβολες, θηριώδεις αμαρτίες μας κι η ελπίδα μας φοράει τα καλά της μπροστά στο αιματοβαμμένο δισκοπότηρο του αμνοικού Ιησού μας. Τα βράδια αιωρούνται χαροποιά στα γράμματα της αγιοπνευματικής Αλφαβήτας, ζωγραφίζουν την Πίστη ως έκθαμβο, αγιοπρεπές θήλυ, που ίσταται σε συννεφοσκεπούσα ομίχλη, πάνω από τα μικροκαμωμένα σπίτια των ανθρώπων. Πορφυροφορούσα κόρη, που χάσκει με χαμόγελο και κορομηλένια μάγουλα, που ροδοκοκκινίζουν στην παρακλητική αγάπη των πιστών. Η Πίστη είναι αναγεννητικό επίθεμα στις πληγές της αμαρτίας, δροσερή ανάσα στην πνευματική άπνοια των φιλόνικων ανθρώπων, σουλατσάρει σε χλοερούς, φρεσκοσκαμμένους κήπους και περιβόλια που μεθούν στην αρχοντιά των λουλουδιών. Βαστάει στα χέρια της τα εύοσμα βασιλικά των Χριστοφόρων λόγων, λούζεται μακάρια στην μετάνοια ενός αλλόφρονα, που ανακαλύπτει πάνω της τον μυρίπνοο Παράδεισο της συστελλόμενης ψυχής. Η Πίστη Θε μου είναι τα χρυσαφένια στάρια του χωριού, που μικρά, βάζαμε τρεχάλα ανάμεσα στα ξεραμένα στάχυα και τ' αγκάθια του αγρού, το ανταριασμένο βουϊτό από τους μεγαλοδύναμους ήχους των ελάτων, που στέκονταν πάντα όρθια. Νοικοκύρηδες, φρεσκοπλυμένοι χωρικοί, που τις Κυριακές έπαιρναν τα δύσβατα μονοπάτια για την εκκλησιά των Παμμεγίστων Ταξιαρχών! Βλέπαμε την Πίστη να σιγοντάρει στο αναλόγιο, εκείνον τον ταπεινό, ολιγογράμματο ιερέα, που έβγαινε στον άμβωνα για να μοιράσει τ' αντίδωρα κρίνα της ανυπέρβλητης αγάπης. Ύστερα βοηθούσε στα χωράφια την μαυροφορεμένη χήρα, που πριν να σπείρει τον καρπό στα σκαλισμένα αυλάκια, σταύρωνε με το χέρι της το αγιασμένο χώμα, ράντιζε με αγιασμό εκείνον τον πολύχρωμο, ταιριαστό μπαχτσέ με τις ντάλιες, τους κατιφέδες και τους κρίνους. Η Πίστη πάλι κατοικεί στα αδύναμα σπίτια των φτωχών, κάθεται στο τραπέζι με τα αλάδωτα ρεβίθια, τις ελιές και το αχνισμένο, ζυμωτό ψωμί, χορταίνει τα στόματα με μοσχοθυμιασμένες ευλογίες και απόκοσμες παραινέσεις της ερήμου. Σκάει χαμόγελο στην βρεφική αγνότητα Χριστούλιδων μικρών! Η Πίστη δεν λέει ψέμματα στα χείλη των παιδιών, παίζει κυνηγητό με την ταπείνωση και κρυφτό με την ντροπή. Στέκει προσευχητικά μετέωρη σε νηπιακούς ασπασμούς, σε ανυπόκριτες, παιδικές προσευχές. Είναι το θεϊκό αντίδοτο στο διάβα μιας φουσκοθαλασσιάς ζωής, το υπέρμαχο δοξάρι στην ηδύχοη πνοή του ουρανού, η υπογραφή του Θεού στην μετάνοια του πιστού. Μακάριοι αυτοί που την βρήκαν να τους περιμένει με το πρωϊνό ξύπνημα της αυγής και την εσπερινή δύση του ηλίου! (Φθινόπωρο 2013) Γιώργος Δ. Δημακόπουλος Δημοσιογράφος





Ιστολόγιο «ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Έτος: 11ο (2013 - 2024)

Δημοσιογραφικό Εργαστήρι Ορθόδοξης Μαρτυρίας και Ομολογιακής Κατάθεσης

Διαχειριστής:

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Icon by Serhei Vandalovskiy, icon - painter, Ukraine



«Απάνου απ' το κρεββάτι μου βαθειά παρηγοριά μου / Καρφώνω την εικόνα Σου, και τώρα η κάμαρά μου. / Είναι και μνήμα θλιβερό και χαρωπή εκκλησία / Σκοτάδι η θλίψι μου σκορπά και λάμψιν η θρησκεία».



Κωστής Παλαμάς


Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Πέμπτη 10 Φεβρουαρίου 2022

ΟΣΙΟΣ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ (3ο ΜΕΡΟΣ)



 




Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου της Ι. Μ. Παρακλήτου: <<Όσιος Αμβρόσιος της Όπτινα>>, έκδοση ογδόη, σελ. 34-41, Ωρωπός Αττικής 2004.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Η λέξις "στάρετς", που ερμηνεύεται "γέροντας", αναφέρεται σε χαρισματούχους άνδρες του ρώσικου μοναχισμού. Πρόκειται για τους ιερομονάχους εκείνους, οι οποίοι με αυστηρή μοναχική άσκησι ανέβηκαν σε ύψη αρετής και κατέκτησαν πλούσια την χάρι, την σοφία και την δύναμι του Αγίου Πνεύματος,
για να αναλάβουν εν συνεχεία το έργο του πνευματικού πατρός και καθοδηγητού.
Τον περασμένο αιώνα η Ρωσική Εκκλησία παρουσίασε εκλεκτούς και δυναμικούς στάρετς. Ήταν για να ενισχυθή η φλόγα της πίστεως και να αντέξη στην επερχόμενη δοκιμασία. Ανάμεσά τους σπουδαία θέσι κατέχει ο περίφημος στάρετς Αμβρόσιος της Όπτινα, ο "μέγας φωστήρ της Ρωσίας", όπως χαρακτηρίσθηκε, ο οποίος ανακηρύχθηκε επίσημα άγιος τον Ιούνιο του 1988 από την Ιερά Τοπική Σύνοδο της Εκκλησίας της Ρωσίας.
Η παρουσίασις στο ελληνικό κοινό της μεγάλης αυτής οσιακής μορφής αποτελεί μια συμβολή στην προσπάθεια ν' αποκαλυφθούν τα περίλαμπρα αστέρια που κρύβει ο ουράνιος θόλος της Ορθοδοξίας. Έτσι θα μπορή ο αναγνώστης να θαυμάση το φως, την λάμψι, την δόξα και την ωραιότητα που περιέχει η Εκκλησία του.
Μαζί με την μορφή του βιογραφούμένου οσίου προβάλλονται στο παρόν βιβλίο και άλλες ιερές μορφές -εκλεκτά άνθη από τον οσιακό κήπο της Όπτινα- όπως του στάρετς Λέοντος, του στάρετς Μακαρίου, του ηγουμένου Μωϋσή, του ερημίτου Ελισσαίου κ.ά. Όλοι τους -σύγχρονοι του οσίου Αμβροσίου- ήσαν θεοφόροι Πατέρες,
"άνδρες πλούσιοι, κεχορηγημένοι ισχύϊ" (Σ. Σειράχ μδ' 6). [...]
(Από τον πρόλογο της έκδοσης)






Τέλειωσε το ευλογημένο αυτό καλοκαίρι και ο Σεπτέμβριος βρήκε πάλι τον Αλέξανδρο στο κίτρινο σπίτι στην Σχολή του Λίπετσκ. Θα περίμενε κανείς να τον έβρισκε στην Όπτινα, αλλά ο καρπός δεν είχε ωριμάσει ακόμη. Κάποια φωνή τον κρατούσε ακόμη στον κόσμο. -Να γίνης μοναχός, του έλεγε η φωνή αυτή. Κανένας δεν σε εμποδίζει. Αλλά δεν υπάρχει λόγος να βιασθής. Να! δεν βλέπεις και τον φίλο σου Παύλο που δεν είναι βιαστικός; Το Μοναστήρι άλλωστε δεν φεύγει από την θέση του. 


Αυτά του ψιθύριζε ο πονηρός, γιατι ήξερε πως τα λόγια του ασκητή Ιλαρίωνος <<εσύ εκεί χρειάζεσαι>> επεσήμαιναν κάτι το πολύ δυσάρεστο γι' αυτόν και πολύ ευχάριστο για τον Θεόν. Μπορεί να εξελισσόταν σ' έναν φοβερό αντίπαλό του. Γι' αυτό τον εμπόδιζε με τόση τέχνη από την απόφασί του.


Κάποιος γνωστός εκάλεσε περί τα τέλη του Σεμπτεμβρίου τον Αλέξανδρο και άλλους διδασκάλους στο σπίτι του για ένα ευχάριστο βραδυνό. Στην συζήτησι που ανοίχθηκε, ο καθένας όπως πάντοτε έκανε υπόδειξι της σοφίας του και της ψυχαγωγικής του ικανότητος.


Ο Αλέξανδρος από καιρό είχε αποφασίσει να φανή ολιγόλογος και σοβαρός, εάν βρεθή σε παρόμοια συγκέντρωσι. Αλλά την φορά αυτή -τί πειρασμός ήταν αυτός!- παρεσύρθη σε μία άνευ προηγουμένου φλυαρία. Όλοι τον εθαύμασαν. Ήταν ατείρευτη πηγή ευφυολογημάτων και ευθυμίας. Τέτοιο ευχάριστο τόνο δεν είχε δώσει κανένας μέχρι τώρα σ' αυτές τις συναθροίσεις.


<<Μπράβο στον Γρένκωφ! Είναι κρυμμένο ταλέντο! ωμολογούσαν όλοι με ανεπιφύλακτο θαυμασμό. Αυτός όμως όταν επέστρεψε στο δωμάτιό του κάθε άλλο παρά σαν θριαμβευτής ένιωθε. Αισθανόταν βαρειά ένοχος. Εκάλυψε το πρόσωπό του η εντροπή. Γι' αυτόν ήταν θλιβερό να καταλήξη να σκορπίζη ευφυϊες και χιούμορ σε μια κοσμική συγκέντρωσι. Η συνείσησίς του επανεστάτησε άγρια.


Παλαιότερα, πριν κάνη την υπόσχεσι για μοναχός, δεν σκεπτόταν ποτέ την μοναχική ζωή. Εν τούτοις -πράγμα περίεργο- του έλεγαν πολλοί: <<Εσύ σε Μοναστήρι θα καταλήξης>>. Γιατί του μιλούσαν έτσι; Διότι τον έβλεπαν πολύ προσεκτικό και θεοφοβούμενο. Δεν ήταν από εκείνους που εύκολα καταπατούσαν την συνείδησί τους. 


Τώρα λοιπόν οι τύψεις της συνειδήσεως γιγαντώθηκαν μέσα του. Μαρτύριο ήταν αυτή η νύχτα. Δεν ήταν παραδεκτό να αγνοήση περισσότερο τις προσκλήσεις του Θεού και να παίζη τον φθηνό ρόλο του ευθυμολόγου σε κοσμικά βραδυνά.


Η υπόσχεσις που έδωσε στον Θεόν, η επίσκεψις της Χάριτος με το κελάρυσμα του ρυακιού, η μορφή του εγκλείστου π. Ιλαρίωνος, η κλήσις της Όπτινα, το προσκύνημα στην Λαύρα του Αγίου Σεργίου, όλα αυτά σαν πολύβουες σάλπιγγες του εσάλπιζαν την φυγή από τον κόσμο, την παράδοσι στον μοναχισμό.


Έπρεπε πια να σπάση τα δίχτυα, να διαρρήξη τα δεσμά, να περιφρονήση την ματαιότητα και να τρέξη στην πολιτεία των αγγέλων. Φάνηκε επί τέλους το φως της καινούργιας ημέρας. Βιάσθηκε να αναφέρη κάτι το εμπιστευτικό στο φίλο του Παύλο και αμέσως εξετέλεσε την μεγάλη του απόφασι.


Εκείνη την ημέρα σ' όλη την πόλι του Λίπετσκ ακουγόταν η εντυπωσιακή είδησις: -Ο διδάσκαλος Γρένκωφ εξαφανίσθηκε!



Πνευματική κυψέλη


Δεν είναι και πολύ δύσκολο να μαντέψουμε την κατεύθυνση που ακολούθησε ο τολμηρός διδάσκαλος του Λίπετσκ. Ο τόπος που τον περίμενε είχε καθορισθή άνωθεν και του είχε γνωστοποιηθεί με τον έγκλειστο ασκητή Τροεκουρώφ. Η έρημος της Όπτινα αγωνιούσε να τον δη κοντά της, γιατι τον χρειαζόταν πολύ.


Στο εξής οι αφηγήσεις μας θα προοδιορίζονται τοπικά από την μοναστική αυτή πολτεία της Όπτινα, και είναι απαραίτητο να κατατοπισθή ο αναγνώστης στο καινούργιο περιβάλλον.


Σ' ένα από τα πολλά δάση της επαρχίας της Μόσχας, υπάρχει μια ήσυχη και απομονωμένη περιοχή που από τον 14ο αιώνα θεωρήθηκε κατάλληλη για κατοικία μοναχών. Ο πρώτος που εγκαινίασε εκεί την ασκητική ζωή, χαρίζοντας σ' αυτήν και την ονομασία της, υπήρξε ο Όπτο, πρώην αρχηγός ληστοσυμμορίας και εν συνεχεία μοναχός με το όνομα Μακάριος.


Τον 18ο αιώνα μάλιστα για κάποια μικρή περίοδο δοκίμασε και την ερήμωσι, πράγμα όχι άσχετο με την στάσι που έλαβε το Κράτος απέναντι στον μοναχισμό. Από τα τέλη όμως αυτού του αιώνος άρχισε να αναφαίνεται μια σοβαρά άνθησις, χάρις στις ενέργειες του Μητροπολίτου Μόσχας Πλάτωνος, του μοναχού Αβραμίου που ήταν φορεύς του πνεύματος του Οσίου Παισίου Βελιτσκόφσκι και του δραστηρίου Ηγουμένου Μωϋσή.


Παράλληλα με την κοινοβιακή ζωή αναπτύχθηκε στην έρημο της Όπτινα και η σκητιώτικη. Στην Σκήτη της, σε περιβάλλον ησυχαστικώτερο προσφερόταν η δυνατότης αυστηροτέρων ασκητικών αγώνων. Ο 19ος αιών παρουσίασε τόσο στην Σκήτη, όσο και στο Κοινόβιο έξοχες ασκητικές φυσιογνωμίες που ετίμησαν όχι μόνο την Όπτινα, αλλά και όλη την Ορθοδοξία του Βορρά.


Μερικά από τα αστέρια που έλαμπαν εκεί, όταν κατέφθασε ο νεαρός διδάσκαλος Γρένκωφ, οφείλουμε να τα παρουσιάσουμε έστω και με συντομία, ώστε να γίνη περισσότερο κατανοητή η πνευματική εξέλιξις του βιογραφουμένου στάρετς. Για να αναβλαστήση κάπου ένα θαυμάσιο δένδρο, πρέπει να συνήντησε οπωσδήποτε τις απαραίτητες και κατάλληλες συνθήκες.


Ο Αρχιμανδρίτης Μωϋσής Πουτίλωφ με τις αρετές του και τους αγώνες του ανέδειξε επί της ηγουμενείας του την Όπτινα σε θαυμαστή πνευματική κυψέλη. Ας σημειωθή ότι ερχόμενος εκεί δεν βρήκε παρά τρεις μοναχούς και πολλά ετοιμόρροπα μοναστήρια. Τον εγκωμίαζαν όλοι για την ταπείνωσι, την ευγένεια, την εργατικότητα, την υπομονή και ιδίως για την αφιλοχρηματία του.


Τον εχαρακτήρισαν, και πολύ ορθά, <<διώκτη των χρημάτων>>. Αν του ζητούσε κάποιος φτωχός ελεημοσύνη, είχε δεν είχε δεν θα τον απεμάκρυνε με άδεια τα χέρια. Στους εργάτες συμπεριφερόταν με πολλή ανωτερότητα. Αν ζητούσαν κάτι παραπάνω για την εργασία τους, το έδινε χωρίς διαπραγματεύσεις.


-Άγιε Ηγούμενε, του έλεγαν μερικοί Πατέρες, προσέξτε γιατι σας παίρνουν περισσότερα από τα κανονικά. -Δεν πειράζει, αδελφοί, τους απαντούσε, ας θεωρηθή ότι κάνουμε και στους εργάτες ελεημοσύνη. Είναι και αυτό, νομίζω, ένα είδος ελεημοσύνης. Από την απλοχεριά του έρχονταν στιγμές που δεν υπήρχε στο ταμείο του ούτε λεπτό.


Μόλις του ζητούσαν τότε εργατικούς μισθούς, έβγαζε το πορτοφόλι του, το γύριζε ανάποδα και το τίναζε λέγοντας: -Κοιτάξτε! Δεν υπάρχει τίποτε. Οι εργάτες που τον αγαπούσαν και τον σέβονταν πολύ, αφωπλίζονταν. Ήξεραν πως τους λέει την αλήθεια και χωρίς διαμαρτυρίες περίμεναν πότε θα αποκτήση χρήματα το πορτοφόλι του, ώστε να πληρωθούν.


Για τον περίφημο στάρετς Λέοντα, εξέχουσα μορφή της Όπτινα, θα αφιερώσουμε αργότερα ειδικό κεφάλαιο. Για τον Ιεροδιάκονο Μεθόδιο έχουμε να υπογραμμίσουμε την καρτερία του. Άνθρωπος ιωβείου υπομονής! Είκοσι χρόνια και πλέον δοκιμάσθηκε ως παράλυτος πάνω στο κρεββάτι, συγχρόνως δε είχε χάσει και την ομιλία του, και εν τούτοις δεν έπαυε να δοξάζη τον Θεόν για τον βαρύ αυτό σταυρό. Με την υπομονή του απέκτησε και το προορατικό χάρισμα.


Ο Ιεροδιάκονος Παλλάδιος ζούσε στο Μοναστήρι <<ως ων και μη ων>> όπως έλεγε ο Όσιος Συμεών, ο Ευλαβής (ο Γέροντας του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου). Δηλαδή ως παρών με το σώμα και απών με το πνεύμα. Το σώμα στο Μοναστήρι και το πνεύμα στους χώρους του Ουρανού. Όλα τα ορατά πράγματα συνήθιζε να τα βλέπη με μάτι πνευματικό, και ανέβαινε έτσι <<διά των αισθητών επί τα νοητά>> (Διονύσιος Αρεοπαγίτης).


Τον υπέργηρο στάρετς Μελχισεδέκ, άλλη εκλεκτή μορφή της Μονής, τον άκουγες συχνά να καυχάται που αξιώθηκε να γνωρίση στην ζωή του τον Άγιο Τύχωνα του Ζαντόνσκ, τον <<Χρυσόστομο της Ρωσικής Εκκλησίας>>, όταν είχε αποσυρθή από τον αρχιερατικό θρόνο σ' ένα ταπεινό ερημικό κελλί.


Ιδιαίτερα αγαπητός σ' όλους τους αδελφούς ήταν ο Ιερομόναχος Γεννάδιος, που πάντα σκορπούσε αγάπη, γλυκήτητα και καλωσύνη γύρω του. Είχε υπηρετήσει και ως στρατιωτικός Ιερεύς στο Ναυτικό και μάλιστα δύο φορές εξωμολόγησε τον Τσάρο Αλέξανδρο τον Α'.


Οι Πατέρες που αναφέρθησαν αγίαζαν την ζωή τους μέσα στο Κοινόβιο της Όπτινα. Και στην Σκήτη όμως που είχε ως προστάτη της τον Τίμιο Πρόδρομο διέπρεπαν εκείνες τις ημέρες σπουδαίοι αγωνισταί. 




Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου της Ι. Μ. Παρακλήτου: <<Όσιος Αμβρόσιος της Όπτινα>>, έκδοση ογδόη, σελ. 34-41, Ωρωπός Αττικής 2004.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Print Friendly and PDF