ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ


«Ο Παντοκράτορας κρατά στο Χέρι Του την βραδυνή Θυσία»

Η νύχτα αγκαλιάζει προσευχόμενες ψυχές σαν βρεφικό νανούρισμα. Στο μικρό καθολικό, οι γέροντες ξαπλωμένοι στο έδαφος, παραδομένοι στην εικόνα του Νυμφίου αποκαθηλώνουν ικετευτικά τους συγγνωστούς τους λογισμούς. Απόκοσμες εικόνες στο μικρό εκκλησάκι αναπνέουν μέσα από την θυμιασμένη ομίχλη των παρακλητικών τους λόγων. M' ένα τρακοσάρι κομποσκοίνι μετρούν ανάποδα τις μέρες, φτάνοντας ως την γέννησή τους. Ο παππά Διονύσης με αφημένο βλέμμα στην γη που περιμένει, σκύβει το κεφάλι στην ανατολή της μετανοίας του. Τί κόσμος τούτος Θεέ μου! Βαστάζουμε στις χούφτες μας τη Μάννα Ορθοδοξία και δεν θωρούμε το απροσμέτρητο κάλλος της και την ενδόμυχη υπόστασή της. Όταν τρίζουν τα θολά τζάμια από τα σιδερένια παραθύρια, νομίζεις, πως χοροί αγίων ήλθαν για να συνεκκλησιαστούν με τους χοικούς, ταμένους αδελφούς τους. Ο πολυέλαιος γυρνοφέρνει κυκλικά απ' τον καπνισμένο τρούλλο, ο Παντοκράτορας κρατάει στο χέρι του την βραδυνή θυσία, αίνοι και ύμνοι γίνονται δώρα ευχαριστιακά στα πόδια του Θεού μας. Κι όταν τελειώνει η ακολουθία, σκυμμένα πρόσωπα προσμετρούν μ' ένα Κύριε ελέησον, τα ανεβαίνοντα βήματά τους. Μακρύς ακόμα ο δρόμος της σταυρικής θυσίας. Ταιριάζει σε ορθοδόξους, να βλέπουν από μακριά τον σταυρό, που θα κρεμάσουν πάνω του τ' απόκοσμα όνειρά τους. Ποθούμε Χριστό, Αυτόν, Εσταυρωμένο, εξαντλούμε τους ονειρεμένους πόθους μας στο κοινό ποτήριο, ακροβατούμε την θωριά μας ανάμεσα στην πτώση και την έγερση. Τελούμε πνευματικά « ανάπηροι» στο μακαρισμό του εξαρτημένου Εγώ μας, αναζητούμε την χαμένη αρτιμέλεια της υποστελλόμενης ψυχής μας, ανυπακούουμε στην υποκριτική στάση ζωής. Ο Χριστός δεν είναι αφηρημένη έννοια, είναι η Οδός και η Αλήθεια, η Αγάπη κι η Ζωή, το προσδοκώμενο όνειρο της αναστάσιμης ελπίδας. Έχουμε Εκκλησία να κλάψουμε τους δρόμους που δεν διαβήκαμε, κατέχουμε αγίους να κρεμάσουμε την απόμακρη ματιά μας, μια Παναγιά να πνίξουμε στον κόρφο της την εαλωμένη αθωότητα της παιδικής αμεριμνησίας μας, κι αγγέλους τόσους, όσα είναι αυτά που χάσαμε, όσα είναι αυτά που ελπίζουμε, όσα είναι αυτά, που ίσως έρθουνε μια μέρα! Μπουσουλάμε γογγύζοντας στους εφάμαρτους δρόμους της υποκριτικής ζωής μας, έρπουμε γλοιωδώς στην λάσπη, που εωσφορικώς βαπτίσαμε πολιτισμένη κοινωνία! Επιτέλους να πάψουν αυτοί οι διαρκείς κύκλοι γύρω απ' τον ειδωλολάτρη εαυτό μας, το μεγαλείο του χριστιανού αναπαύεται στον προσευχητικό ξεσηκωμό και την ταπεινή μεγαλοσύνη. Η αγάπη μας είναι η σταυρική θυσία του εγώ μας στην εγωϊκότητα των άλλων. Ο σταυρός μας είναι τα ζυγιστικά του Πατρός που σβήνουν με γομολάστιχα τις μεγαλεπίβολες, θηριώδεις αμαρτίες μας κι η ελπίδα μας φοράει τα καλά της μπροστά στο αιματοβαμμένο δισκοπότηρο του αμνοικού Ιησού μας. Τα βράδια αιωρούνται χαροποιά στα γράμματα της αγιοπνευματικής Αλφαβήτας, ζωγραφίζουν την Πίστη ως έκθαμβο, αγιοπρεπές θήλυ, που ίσταται σε συννεφοσκεπούσα ομίχλη, πάνω από τα μικροκαμωμένα σπίτια των ανθρώπων. Πορφυροφορούσα κόρη, που χάσκει με χαμόγελο και κορομηλένια μάγουλα, που ροδοκοκκινίζουν στην παρακλητική αγάπη των πιστών. Η Πίστη είναι αναγεννητικό επίθεμα στις πληγές της αμαρτίας, δροσερή ανάσα στην πνευματική άπνοια των φιλόνικων ανθρώπων, σουλατσάρει σε χλοερούς, φρεσκοσκαμμένους κήπους και περιβόλια που μεθούν στην αρχοντιά των λουλουδιών. Βαστάει στα χέρια της τα εύοσμα βασιλικά των Χριστοφόρων λόγων, λούζεται μακάρια στην μετάνοια ενός αλλόφρονα, που ανακαλύπτει πάνω της τον μυρίπνοο Παράδεισο της συστελλόμενης ψυχής. Η Πίστη Θε μου είναι τα χρυσαφένια στάρια του χωριού, που μικρά, βάζαμε τρεχάλα ανάμεσα στα ξεραμένα στάχυα και τ' αγκάθια του αγρού, το ανταριασμένο βουϊτό από τους μεγαλοδύναμους ήχους των ελάτων, που στέκονταν πάντα όρθια. Νοικοκύρηδες, φρεσκοπλυμένοι χωρικοί, που τις Κυριακές έπαιρναν τα δύσβατα μονοπάτια για την εκκλησιά των Παμμεγίστων Ταξιαρχών! Βλέπαμε την Πίστη να σιγοντάρει στο αναλόγιο, εκείνον τον ταπεινό, ολιγογράμματο ιερέα, που έβγαινε στον άμβωνα για να μοιράσει τ' αντίδωρα κρίνα της ανυπέρβλητης αγάπης. Ύστερα βοηθούσε στα χωράφια την μαυροφορεμένη χήρα, που πριν να σπείρει τον καρπό στα σκαλισμένα αυλάκια, σταύρωνε με το χέρι της το αγιασμένο χώμα, ράντιζε με αγιασμό εκείνον τον πολύχρωμο, ταιριαστό μπαχτσέ με τις ντάλιες, τους κατιφέδες και τους κρίνους. Η Πίστη πάλι κατοικεί στα αδύναμα σπίτια των φτωχών, κάθεται στο τραπέζι με τα αλάδωτα ρεβίθια, τις ελιές και το αχνισμένο, ζυμωτό ψωμί, χορταίνει τα στόματα με μοσχοθυμιασμένες ευλογίες και απόκοσμες παραινέσεις της ερήμου. Σκάει χαμόγελο στην βρεφική αγνότητα Χριστούλιδων μικρών! Η Πίστη δεν λέει ψέμματα στα χείλη των παιδιών, παίζει κυνηγητό με την ταπείνωση και κρυφτό με την ντροπή. Στέκει προσευχητικά μετέωρη σε νηπιακούς ασπασμούς, σε ανυπόκριτες, παιδικές προσευχές. Είναι το θεϊκό αντίδοτο στο διάβα μιας φουσκοθαλασσιάς ζωής, το υπέρμαχο δοξάρι στην ηδύχοη πνοή του ουρανού, η υπογραφή του Θεού στην μετάνοια του πιστού. Μακάριοι αυτοί που την βρήκαν να τους περιμένει με το πρωϊνό ξύπνημα της αυγής και την εσπερινή δύση του ηλίου! (Φθινόπωρο 2013) Γιώργος Δ. Δημακόπουλος Δημοσιογράφος





Ιστολόγιο «ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Έτος: 11ο (2013 - 2024)

Δημοσιογραφικό Εργαστήρι Ορθόδοξης Μαρτυρίας και Ομολογιακής Κατάθεσης

Διαχειριστής:

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Icon by Serhei Vandalovskiy, icon - painter, Ukraine



«Απάνου απ' το κρεββάτι μου βαθειά παρηγοριά μου / Καρφώνω την εικόνα Σου, και τώρα η κάμαρά μου. / Είναι και μνήμα θλιβερό και χαρωπή εκκλησία / Σκοτάδι η θλίψι μου σκορπά και λάμψιν η θρησκεία».



Κωστής Παλαμάς


Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Παρασκευή 20 Μαΐου 2022

ΟΣΙΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΝΟΥΘΕΣΙΕΣ (11ο ΜΕΡΟΣ)

 




Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου της Ι. Μ. Παρακλήτου: <<Όσιος Μακάριος της Όπτινα>>, Σεπτέμβριος 2009, σελ. 117-122.
Ο στάρετς Μακάριος ανακηρύχτηκε άγιος
μαζί με τους υπόλοιπους στάρετς της Όπτινα. Όπως γράφει η Έλενα Κόντζεβιτς, η θεωρία και το φρόνημα του στάρετς Μακαρίου, ήταν θεωρία και φρόνημα της Όπτινα.
Έτσι οι επιστολές του μπορούν άριστα να θεωρηθούν και να διαβαστούν ως μέρος της πνευματικής κληρονομιάς του περίφημου αυτού μοναστηριού.
Η Όπτινα ήταν από πολλές όψεις το πνευματικό κέντρο της Αγίας Ρωσίας μέχρι την επανάσταση, αλλά και μετά απ' αυτήν.
Προσκυνητές ταξίδευαν από τα πέρατα της αυτοκρατορίας για να συμβουλευτούν τους άγιους στάρετς της Όπτινα,
που η απλότητα, η ταπείνωση
και η βαθιά πνευματικότητά τους, απηχούσαν τη σοφία των πατέρων της ερήμου των παλιότερων αιώνων.
Διαβάζοντας τα κείμενά τους σήμερα, είναι σα να πίνουμε από την ίδια πηγή πνευματικής σοφίας, που έχει ξεδιψάσει τους χριστιανούς για αιώνες.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.







5. Πνευματική ζωή


Λες πως η ανικανότητά σου ν' αντισταθείς στους πειρασμούς, η καθυστέρηση στην περιστολή των παθών σου και η γενική ψυχική ατονία σου σε καταπιέζουν και σ' αποθαρρύνουν τρομερά. Όλ' αυτά όμως αποδεικνύουν ότι λογαριάζεις να σωθείς αποκλειστικά με τις δικές σου δυνάμεις!


Εγώ θέλω να σου πω ένα πράγμα μονάχα, και κράτησέ το: Στην κατάσταση που βρίσκεσαι σήμερα, ίσως θα μπορούσες να περιστείλεις τα πάθη που σε πιέζουν. Αλλά μόνο στο μέτρο που θα πολεμήσεις και θα περικόψεις ένα απ' αυτά. Ένα μόνο, που αποτελεί όμως τη ρίζα όλων των άλλων. Και φαίνεται πως αυτό το ένα δεν σ' έχει απασχολήσει μέχρι τώρα, γιατί ποτέ δεν υποψιάστηκες ότι κρύβεται μέσα σου. Ξέρεις ποιός είναι; Η υπερηφάνεια.


Κοίταξε λοιπόν: Αν έχουμε ταπεινό φρόνημα, ο Θεός μας βοηθάει να πολεμήσουμε την αμαρτία και τα πάθη. Αν είμαστε υπερήφανοι, δεν μας βοηθάει. Και πώς αλλιώς μπορούμε ν' αποκτήσουμε ταπεινό φρόνημα, αν όχι με την αδιάκοπη αυτομεμψία, με τη συνείδηση ότι είμαστε οι χειρότεροι απ' όλους τους αμαρτωλούς -όπως πράγματι είμαστε- και με τη συνεχή βίωση της μετάνοιας;


Αν ο καθημερινός μας αγώνας -ο συνεχής πόλεμος εναντίον των παθών και της ραθυμίας- δεν μας κρατούσε σε μόνιμη πνευματική επαγρύπνηση, θα φτάναμε στο σημείο να ζούμε με την πλάνη ότι είμαστε αναμάρτητοι, τροφοδοτώντας έτσι μ' ευχαρίστηση τη ματαιοδοξία μας. Και μετά από λίγο θα κυλιόμασταν μέσα στο βούρκο της πιο σιχαμερής αμαρτίας, της πιο φρικτής πλάνης: της ψευδαισθήσεως πως είμαστε άγιοι.


Να είσαι σίγουρη πως, όταν θα πας στο μοναστήρι, και ιδιαίτερα μετά την κουρά σου, αυτός ο πόλεμος θα ενταθεί. Είναι παραχώρηση του Θεού, για ν' αντιληφθείς την απόλυτη μηδαμινότητά σου, και να εργαστείς για το ξερίζωμα της υπερηφάνειας σου... Λες πως ο πατέρας σου έδωσε τελικά τη συγκατάθεσή του να γίνεις μοναχή. Δόξα τω Θεώ!


Έχεις και τη δική μου ευλογία. Αλλά κοίταξε: Τώρα πρέπει να προχωρήσεις με πολύ μεγάλη προσοχή. Μην κόψεις απότομα τους δεσμούς που σε συνδέουν με την οικογένεια και τα φιλικά σου πρόσωπα. Πριν τους κόψεις, χαλάρωσέ τους μαλακά και διακριτικά. Από εδώ και πέρα το πιο σπουδαίο πράγμα για σένα είναι η προσοχή.


Μην κόψεις απότομα τους δεσμούς που σε συνδέουν με την οικογένεια και τα φιλικά σου πρόσωπα. Πριν τους κόψεις, χαλάρωσέ τους μαλακά και διακριτικά. Από δω και πέρα το πιο σπουδαίο πράγμα για σένα είναι η προσευχή. Να προσεύχεσαι για να γίνει το θέλημα του Θεού. Άφησε ολοκληρωτικά τον εαυτό σου στα χέρια Του.


Παρόλο που σκέφτηκα την άποψή σου -ότι δηλαδή οι μεγάλες στενοχώριες και συμφορές, που έπεσαν πάνω στις αδελφές σου, είναι συνέπεια της αθετήσεως των πνευματικών τους υποχρεώσεων- δεν μπορώ ν' αποφανθώ αν πραγματικά έτσι έχει το πράγμα.


Εμείς πάντως πρέπει πάντα να σκεφτόμαστε πόσο σπλαχνικός είναι ο Κύριός μας. Και πρέπει να γνωρίζουμε ότι η πνευματική ζωή δεν είναι πλέγμα υποχρεώσεων, που επιβάλλονται με οποιοδήποτε ηθικό ή ψυχικό καταναγκασμό.


Η πνευματική ζωή είναι η η φυσική ζωή της ψυχής, η αναπνοή της ψυχής του <<κατ' εικόνα Θεού>> πλασμένου ανθρώπου. Γι' αυτό πρέπει να βιώνεται σαν ανάγκη, όχι σαν υποχρέωση.


Τέλος πάντων, αν είναι αλήθεια ότι έδειξαν ασυνέπεια στην πνευματική τους ζωή εξαιτίας περιστάσεων που δεν μπορούσαν να ελέγξουν, ή εξαιτίας σκληρής δουλειάς για την κάλυψη βιοτικών αναγκών, ας δείξουν τώρα μετάνοια, κι ας ενημερώσουν για το όλο θέμα τον πνευματικό τους με κάθε λεπτομέρεια.


Μην αμφιβάλλεις ότι ο Κύριος θα τις συγχωρήσει. Θα είναι όμως καλύτερα γι' αυτές να ζητήσουν από τον πνευματικό την τροποποίηση του καθημερινού τους κανόνα πνευματικής ζωής, αφού δεν έχουν τη δυνατότητα να τον εκτελέσουν. Εύκολα, νομίζω, θα μπορέσει να τον αντικαταστήσει μ' έναν άλλο, ελαφρότερο, που θα τον εκτελούν χωρίς να πέφτουν σε παρακοή. Αυτή, τελικά, ίσως είναι η καλύτερη λύση.


Όσο άτοπη είναι η κατάκρισή σου για τις μοναχές της μονής Χ., άλλο τόσο πλανεμένες είναι και οι απόψεις σου για το μοναχισμό. Η κλήση στο δρόμο μιας ανώτερης πνευματικής ζωής, όπως είναι η μοναχική, γίνεται βέβαια από τον ίδιο το Θεό, αν κι εμείς τις αποδεχόμαστε με απόλυτη ελευθερία για να σώσουμε τις ψυχές μας.


Για ν' αναγνωρίσουν όμως οι άνθρωποι την πνευματική τους φτώχεια και να συνειδητοποιήσουν τα ψυχικά τους έλκη, απαιτούνται μακροχρόνιες δοκιμασίες, πολλοί πειρασμοί και πικρές θλίψεις. Όλ' αυτά καθαρίζουν την καρδιά, την εξαγνίζουν, και αποκαθιστούν την υγεία στην άρρωστη ψυχή, που χωρίστηκε από το Υπέρτατο Αγαθό με το προπατορικό αμάρτημα.


Επομένως τα μοναστήρια δεν είναι -και δεν μπορούν να είναι- <<οι γαλήνιοι ουρανοί, όπου αντηχούν μόνο οι αδιάλειπτες προσευχές, και όπου βασιλεύει η αδιάκριτη υπακοή>>, όπως φαντάζεσαι. Αυτή η πλάνη σου είναι στ' αλήθεια σοβαρή, γιατί, ούτε λίγο ούτε πολύ, θέλεις τους μοναχούς να είναι όντα, που θα ζουν και θα κινούνται σαν κουρντισμένες μηχανές.


Τέτοια όντα όμως απέχουν πολύ από την αληθινή τελειότητα, και με κανένα τρόπο δεν θα μπορούσαν να τη φτάσουν. Αν και δεν έχεις ιδέα τί ύπουλους πειρασμούς αντιμετωπίζουν και τί σκληρές μάχες δίνουν οι μοναχοί, θα μπορέσεις να καταλάβεις σε γενικές γραμμές τί εννοώ, αν διαβάσεις προσεκτικά τους πέντε πρώτους λόγους του αγίου Ιωάννου της Κλίμακος:


περί αποταγής, περί απροσπαθείας, περί ξενιτείας, περί υπακοής και περί μετανοίας. Επιπλέον πρέπει να ξέρεις ότι οι συνειδητά πιστοί άνθρωποι, και μάλιστα οι μοναχοί, όταν τους κουτσομπολεύουν ή τους κατακρίνουν, βρίσκουν την ευκαιρία να ταπεινωθούν. 


Χρησιμοποιούν τις κακολογίες των ανθρώπων σαν μέσα πνευματικής προκοπής και σαν όπλα τελειώσεως. Μερικοί από μας δεν μπορούμε ν' αποκτήσουμε απλότητα, πραότητα, ανεξικακία και ταπείνωση, αν δεν υποστούμε άγρια πλήγματα:


Δηλαδή τα κουτσομπολιά που διαδίδουν κάποιοι σκανδαλοθήρες, και προπαντός τις μεγάλες πνευματικές πτώσεις -ο Θεός να φυλάει- και που τις ακολουθεί ο διάχυτος μαύρος καπνός των σχολίων... Εσύ όμως οφείλεις ν' ασχοληθείς άμεσα με τον εαυτό σου.


Αγωνίσου σκληρά για να γίνεις μια σωστή χριστιανή σύζυγος και μητέρα. Αυτό δεν είναι εύκολο. Αν πράγματι αγωνιστείς γι' αυτό, θα βρεις μέσα στον κόσμο σου τόσες παγίδες και τόσους πειρασμούς, όσους βρίσκουμε κι εμείς στον κόσμο μας. Οι δικοί σου ίσως είναι άλλης μορφής, όχι όμως και ευκατάβλητοι.


Να θυμάσαι πάντα ότι, εφόσον αποφασίσαμε συνειδητά ν' ακολουθήσουμε το δρόμο του Θεού, δεν μπορούμε ν' αποφύγουμε τις συμφορές και τις θλίψεις, οπουδήποτε κι αν είμαστε. Μας το βεβαιώνει και ο θεόπνευστος Σειράχ: <<Τέκνον, ει προσέρχη δουλεύειν Κυρίω Θεώ, ετοίμασον την ψυχήν σου εις πειρασμόν>> (2:1).




Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
της Ι. Μ. Παρακλήτου: <<Όσιος Μακάριος της Όπτινα>>, Σεπτέμβριος 2009, σελ. 117-122.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Print Friendly and PDF