Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο των εκδόσεων «καθ' ΟΔΟΝ»,
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου και Αγίου Ιννοκεντίου, αρχιεπισκόπου Χερσώνας: «Συσταυρωθείτε με τον ΧΡΙΣΤΟ»,
Α' έκδοση, Αθήνα 2023, σελ. 90-93.
<<Να μια σύντομη γενική εξήγηση για τη σημασία του Σταυρού:
Ο Κύριος πραγματοποίησε τη σωτηρία μας με τον σταυρικό Του θάνατο.
Στον Σταυρό έσκισε το χειρόγραφο των αμαρτιών μας. Με τον Σταυρό μας συμφιλίωσε με τον Θεό και Πατέρα.
Μέσω του Σταυρού μας έφερε τα δώρα της Χάριτος και όλες τις ουράνιες ευλογίες.
Αλλά τέτοιος είναι ο σταυρός του Κυρίου.
Ο καθένας όμως από μας γίνεται κοινωνός της σωτήριας δύναμής του όχι διαφορετικά, αλλά μέσω του δικού του προσωπικού σταυρού.
Ο προσωπικός σταυρός του καθενός, όταν ενώνεται με τον Σταυρό του Χριστού, μεταφέρει τη δύναμη και τη δράση του τελευταίου σε μας...
Οι σταυροί είναι πολλοί, αλλά τα είδη τους είναι τρία:
Το πρώτο είδος είναι οι εξωτερικοί σταυροί που αποτελούνται από τις θλίψεις και τις δυστυχίες και γενικά από την πικρή τύχη της επίγειας ζωής.
Το δεύτερο, είναι οι εσωτερικοί σταυροί που γεννιούνται από την πάλη με τα πάθη και τις επιθυμίες για χάρη της αρετής.
Το τρίτο, είναι οι σταυροί του πνεύματος και της Χάριτος, της απόλυτης αφοσίωσης στο θέλημα του Θεού...
Η Αγία Εκκλησία θέλει να μας προδιαθέσει για την άρση του σταυρού, αν εμείς δεν έχουμε καταπιαστεί με το άγιο έργο αυτό, και να μας στερεώσει στο να σηκώνουμε τον σταυρό, αν εμείς το έχουμε ήδη ξεκινήσει.
Κατά ένα τρόπο λέει σε μας:
<<Βλέπετε τον Σταυρό επάνω στον οποίο ο Κύριος με τη θέλησή Του άπλωσε τα χέρια για χάρη μας;
Ελάτε λοιπόν να συσταυρωθείτε μαζί Του.
Σήμερα ο Κύριος προσκαλεί από τον Σταυρό τον καθένα σας να σηκώσει το σταυρό του και να Τον ακολουθήσει.
Σηκώστε τον λοιπόν, σηκώστε τον και μη φοβάστε, γιατί ο Κύριος παρέδωσε από τον Σταυρό το πνεύμα Του στον Θεό και Πατέρα, έτσι και για σας υπάρχει από τον Σταυρό ένας δρόμος, στις κατοικίες του παραδείσου ακολουθώντας τον Κύριο...>>.
Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος
(Εκ του προλόγου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Άγιος Ιννοκέντιος, αρχιεπίσκοπος Χερσώνος και πάσης Ταυρίδος
ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ
<<Όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν, απαρνησάσθω εαυτόν>>!
Η απάρνησις του εαυτού μας είναι μια προϋπόθεση εξαιρετικά δυσάρεστη για τη φιλαυτία μας, αλλά όπως δείχνει η εμπειρία, είναι απαραίτητη σε όλα τα σημαντικά έργα. Στην πραγματικότητα, όταν αρχίζουν να διδάσκονται κάτι, απαρνούνται το δικό τους μυαλό, ακούν και πιστεύουν τι θα πει ο δάσκαλος.
Όταν πηγαίνουν στη μάχη με τον εχθρό, απορρίπτουν τη θέλησή τους και υποτάσσουν τον εαυτό τους στις διαταγές του στρατιωτικού διοικητή. Όταν θέλουν να θεραπευτούν από κάποια βαριά και επικίνδυνη ασθένεια, στηρίζονται σε όλα στην τέχνη του γιατρού και παραδίδουν τον εαυτό τους στα χέρια του. Έτσι ενεργούν συνήθως και στις υπόλοιπες επίγειες υποθέσεις.
Είναι άραγε παράξενο μετά από αυτό, ότι από την απάρνηση του εαυτού μας ξεκινά και το έργο της σωτηρίας μας, ή, πράγμα που είναι το ίδιο, το να ακολουθούμε τον Χριστό; Όμως σε τί ακριβώς συνίσταται αυτό και μέχρι που εκτείνεται;
Και στις συνηθισμένες υποθέσεις η απάρνηση του εαυτού εκτείνεται πολύ μακριά. Ο πολεμιστής, για παράδειγμα, την εκτείνει και πρέπει να την εκτείνει μέχρι το ότι αυτός, με τον έναν λόγο, όχι μόνο του κοινού και κύριου αρχηγού, αλλά και του εγγύτερου μικρού διοικητή του, είναι έτοιμος να πάει στον προφανή θάνατο. Θα εκπλησσόμαστε άραγε ύστερα από αυτό, αν η χριστιανική απάρνηση του εαυτού μας εκτείνεται ως τον θάνατο; Και αυτή εκτείνεται ως εδώ.
Ναι, αδελφοί, δεν θα σας λέγαμε την αλήθεια, αν σας λέγαμε ότι η απάρνηση του εαυτού, την οποία απαιτεί ο Κύριός μας από τους οπαδούς Του, περιορίζεται στην απάρνηση μερικών κακώς σκέψεων, επιθυμιών και πράξεων. Όχι, αυτή συνίσταται στην απόρριψη όλου του σαρκικού νου, όλης της μη αναγεννημένης θέλησης, και αυτό όχι σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις, όχι για ένα μικρό διάστημα, αλλά παντού και πάντοτε, σε όλη τη ζωή. Επιπλέον, αυτή η ολοκληρωτική και παντοτινή απάρνηση του εαυτού πρέπει στον χριστιανό να εκτείνεται ως το μίσος προς τον εαυτό, όπως ευθέως και σαφώς είναι γραμμένο σχετικά στο Ευαγγέλιο: <<Ει τις έρχεται προς με και ου μισεί [...] την εαυτού ψυχήν, ου δύναταί μου μαθητής είναι>> (Λουκ. 14,26).
Όσο φαινομενικά αυστηρή κι αν είναι αυτή η απαίτηση, είναι όμως τόσο φυσική, όσο και αναγκαία στην τωρινή κατάστασή μας. Διότι σε έναν αμαρτωλό, όπως είμαστε όλοι εμείς, δεν είναι πολλά αυτά, που μπορεί κάποιος να αγαπά, και είναι πάρα πολλά αυτά, για τα οποία κάποιος πρέπει να μισεί τον εαυτό του.
Πώς όμως κάποιος να μισείσει τον εαυτό του, όταν ο καθένας από την φύση του αγαπά τον εαυτό του; Πώς να μισήσει; Αλλά πώς μισεί τον εαυτό του ο εγκληματίας, στον οποίο ξύπνησε η συνείδηση, και επιθυμεί ο ίδιος για τον εαυτό του την τιμωρία; Πώς μισεί τον εαυτό του ο άρρωστος που υποφέρει από κάποια φρικτή ασθένεια και καλεί τον θάνατο; Πώς μισεί τον εαυτό του ο άνθρωπος, που απλά βαρέθηκε τη ζωή και δεν θέλει να κοιτάξει το φως του Θεού;
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις το μίσος μας εκτείνεται πέρα από κάθε όριο, αλλά όταν πρέπει να απαρνηθούμε τον ίδιο τον εαυτό μας για να ακολουθήσουμε τον Κύριο στην αιώνια ζωή, τότε θα απορούμε και θα ρωτούμε: Πώς να μισήσουμε τον εαυτό μας;
Με τη γνώση του ίδιου του εαυτού μας.
Αν έβλεπες ότι στους ώμους σου έχεις ένα βρώμικο, σκισμένο, δυσώδες ένδυμα, θα το πέταγες αμέσως από επάνω σου και δεν θα επέστρεφες ποτέ σ' αυτό για να το φορέσεις.
Γνώρισε, λοιπόν, μέσω της προσευχής στον εαυτό σου, ότι η πραγματική σου ζωή των αισθήσεων είναι ένα τέτοιο ακριβώς ένδυμα, και θα μισήσεις την αναζήτηση των σαρκικών απολαύσεων και θα απαρνηθείς τον εαυτό σου.
Είναι το ίδιο όπως αν έβλεπες ότι στο πιο αγαπημένο σου δωμάτιο, όπου αναπαύεσαι, να εμφανίστηκαν φίδια, θα έφευγες αμέσως από αυτό το δωμάτιο και θα προτιμούσες μια καθαρή καλύβα. Γνώριζε λοιπόν ότι στην ψυχή σου ζουν και πολλαπλασιάζονται συνεχώς κακές επιθυμίες, και θα μισήσει την καρδιά σου και δεν θα θελήσεις να την έχεις.
Όταν πηγαίνουν στη μάχη με τον εχθρό, απορρίπτουν τη θέλησή τους και υποτάσσουν τον εαυτό τους στις διαταγές του στρατιωτικού διοικητή. Όταν θέλουν να θεραπευτούν από κάποια βαριά και επικίνδυνη ασθένεια, στηρίζονται σε όλα στην τέχνη του γιατρού και παραδίδουν τον εαυτό τους στα χέρια του. Έτσι ενεργούν συνήθως και στις υπόλοιπες επίγειες υποθέσεις.
Είναι άραγε παράξενο μετά από αυτό, ότι από την απάρνηση του εαυτού μας ξεκινά και το έργο της σωτηρίας μας, ή, πράγμα που είναι το ίδιο, το να ακολουθούμε τον Χριστό; Όμως σε τί ακριβώς συνίσταται αυτό και μέχρι που εκτείνεται;
Και στις συνηθισμένες υποθέσεις η απάρνηση του εαυτού εκτείνεται πολύ μακριά. Ο πολεμιστής, για παράδειγμα, την εκτείνει και πρέπει να την εκτείνει μέχρι το ότι αυτός, με τον έναν λόγο, όχι μόνο του κοινού και κύριου αρχηγού, αλλά και του εγγύτερου μικρού διοικητή του, είναι έτοιμος να πάει στον προφανή θάνατο. Θα εκπλησσόμαστε άραγε ύστερα από αυτό, αν η χριστιανική απάρνηση του εαυτού μας εκτείνεται ως τον θάνατο; Και αυτή εκτείνεται ως εδώ.
Ναι, αδελφοί, δεν θα σας λέγαμε την αλήθεια, αν σας λέγαμε ότι η απάρνηση του εαυτού, την οποία απαιτεί ο Κύριός μας από τους οπαδούς Του, περιορίζεται στην απάρνηση μερικών κακώς σκέψεων, επιθυμιών και πράξεων. Όχι, αυτή συνίσταται στην απόρριψη όλου του σαρκικού νου, όλης της μη αναγεννημένης θέλησης, και αυτό όχι σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις, όχι για ένα μικρό διάστημα, αλλά παντού και πάντοτε, σε όλη τη ζωή. Επιπλέον, αυτή η ολοκληρωτική και παντοτινή απάρνηση του εαυτού πρέπει στον χριστιανό να εκτείνεται ως το μίσος προς τον εαυτό, όπως ευθέως και σαφώς είναι γραμμένο σχετικά στο Ευαγγέλιο: <<Ει τις έρχεται προς με και ου μισεί [...] την εαυτού ψυχήν, ου δύναταί μου μαθητής είναι>> (Λουκ. 14,26).
Όσο φαινομενικά αυστηρή κι αν είναι αυτή η απαίτηση, είναι όμως τόσο φυσική, όσο και αναγκαία στην τωρινή κατάστασή μας. Διότι σε έναν αμαρτωλό, όπως είμαστε όλοι εμείς, δεν είναι πολλά αυτά, που μπορεί κάποιος να αγαπά, και είναι πάρα πολλά αυτά, για τα οποία κάποιος πρέπει να μισεί τον εαυτό του.
Πώς όμως κάποιος να μισείσει τον εαυτό του, όταν ο καθένας από την φύση του αγαπά τον εαυτό του; Πώς να μισήσει; Αλλά πώς μισεί τον εαυτό του ο εγκληματίας, στον οποίο ξύπνησε η συνείδηση, και επιθυμεί ο ίδιος για τον εαυτό του την τιμωρία; Πώς μισεί τον εαυτό του ο άρρωστος που υποφέρει από κάποια φρικτή ασθένεια και καλεί τον θάνατο; Πώς μισεί τον εαυτό του ο άνθρωπος, που απλά βαρέθηκε τη ζωή και δεν θέλει να κοιτάξει το φως του Θεού;
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις το μίσος μας εκτείνεται πέρα από κάθε όριο, αλλά όταν πρέπει να απαρνηθούμε τον ίδιο τον εαυτό μας για να ακολουθήσουμε τον Κύριο στην αιώνια ζωή, τότε θα απορούμε και θα ρωτούμε: Πώς να μισήσουμε τον εαυτό μας;
Με τη γνώση του ίδιου του εαυτού μας.
Αν έβλεπες ότι στους ώμους σου έχεις ένα βρώμικο, σκισμένο, δυσώδες ένδυμα, θα το πέταγες αμέσως από επάνω σου και δεν θα επέστρεφες ποτέ σ' αυτό για να το φορέσεις.
Γνώρισε, λοιπόν, μέσω της προσευχής στον εαυτό σου, ότι η πραγματική σου ζωή των αισθήσεων είναι ένα τέτοιο ακριβώς ένδυμα, και θα μισήσεις την αναζήτηση των σαρκικών απολαύσεων και θα απαρνηθείς τον εαυτό σου.
Είναι το ίδιο όπως αν έβλεπες ότι στο πιο αγαπημένο σου δωμάτιο, όπου αναπαύεσαι, να εμφανίστηκαν φίδια, θα έφευγες αμέσως από αυτό το δωμάτιο και θα προτιμούσες μια καθαρή καλύβα. Γνώριζε λοιπόν ότι στην ψυχή σου ζουν και πολλαπλασιάζονται συνεχώς κακές επιθυμίες, και θα μισήσει την καρδιά σου και δεν θα θελήσεις να την έχεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου