Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΣ ΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΠΑΤΡΟΤΗΤΟΣ

''Όσον είναι απαραίτητος στην φυσική γέννησι ο
σαρκικός πατέρας, τόσο επίσης αναγκαίος για την
Πνευματική Γέννησι είναι ο Πνευματικός Πατέρας΄
και όπως στην φυσική γέννησι έχουμε τρία στάδια:
την σύλληψι, την κυοφορία και τον τοκετό, έτσι
συμβαίνει και στην Πνευματική γέννησι. Γράφει
σχετικά ο Όσιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος προς
 πνευματικό τέκνο του: ''Συνελάβομέν σε διά διδασκαλίας΄
 ωδινήσαμέν σε διά μετανοίας΄ απετέκομέν σε δι' υπομονής
πολλής και ωδινών και πόνων σφοδρών και καθημερινών
 δακρύων''. Όταν αναπτυχθή, Χάριτι Θεού, ο ισχυρός
δεσμός της Πνευματικής Συγγενείας, εκτός των άλλων
πολλών ωφελειών της ψυχής, ο αναγεννημένος πιστός
ασφαλίζεται πνευματικά. Η ένωσις εν Χριστώ με τον
Πνευματικό Πατέρα τον προφυλάσσει από πειρασμούς
και κινδύνους΄ αυτό είναι δυνατόν να το διαπιστώσουμε
 στους Βίους των Αγίων''.

''Η εργασία αυτή με τίτλο 
''Η Αναγκαιότης της Πνευματικής Πατρότητος'' 
εξεφωνήθη ως Πανηγυρικός Λόγος το έτος (1987) 
στην ειδική Εκδήλωσι 
''Ευχαριστήρια'': ''Εν έργω και λόγω τίμα τον Πατέρα σου'', 
την οποία διωργάνωσε 
η Ιερά Μονή των Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης Φυλής Αττικής, 
προς τιμήν του εορτάζοντος Πνευματικού αυτής Πατρός και Καθηγουμένου 
Σεβ. Μητροπολίτου Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανού. 
Το κείμενο κυκλοφορεί για πρώτη φορά, βελτιωμένο, συμπληρωμένο και υπομνηματισμένο.

Εκ της σελ. 12 του βιβλίου 

''Λόγοι Περί Υπακοής'' 

από την σειρά Δ': ''Ορθόδοξες Μοναχικές Εμπειρίες''.

(Μέρος 1ον)

α.

Η αναγκαιότης της Πνευματικής Πατρότητος

Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα μας

και πολυσέβαστε Πνευματικέ μας Πατέρα΄

Έχω την ιδιαιτέραν τιμή και ευλογία για μία ακόμη φορά να εκπροσωπώ την Μοναστική μας Αδελφότητα στην ονομαστική εορτή Σας. Αν και αισθάνωμαι βαθειά, ότι δεν είμαι ο πλέον κατάλληλος, για να Σας μεταφέρω τα αγαθά αισθήματα των πνευματικών Σας τέκνων και τις εγκάρδιες ευχές των, οφείλω να τους ευχαριστήσω για την εξαιρετική τιμή να μου αναθέσουν αυτήν την διακονία.

Και η τιμή είναι ιδιαιτέρως εξαιρετική, διότι εφέτος η ειδική Εκδήλωσις1, που οργανώνουμε για δώδεκάτη φορά από το το 1976, επί τη ονομαστική Σας εορτή, διευρύνεται με την ανάμνησι μιας άλλης μεγάλης επετείου΄ αποκτά διαστάσεις πνευματικές, που μόνο καρδιές ευγνώμονες είναι δυνατόν να τις προσεγγίσουν και μετανοήσουν, με την χάρι βεβαίως του Κυρίου μας.

Και φυλάξαμε με επιμέλεια αυτήν την πολύ σημαντική και ταυτόχρονα πολύ συγκινητική ανάμνησι, για να σας την προσφέρουμε ως ένα δώρο - έκπληξι σήμερα.

Είναι η δευτέρα έκπληξις μετά την πρώτη έκπληξι της εικοσιπενταετίας της Μονής μας΄ είναι η δευτέρα βαθυτάτη συγκίνησις μετά την πρώτη βαθυτάτη συγκίνησι που αισθανθήκαμε, όταν πριν από οκτώ μήνες διωργανώναμε τις εόρτιες εκδηλώσεις για τα εικοσιπέντε χρόνια, Χάριτι Θεού, της Αγιο - Κυπριανιτικής Αδελφότητός μας2.

Α' 

Δυσκολεύομαι πράγματι να προχωρήσω... Ενθυμούμαι την συγκλονιστική φράσι του Ιερού Αυγουστίνου, του φλογερού αυτού εραστού του θείου κάλλους: ''Μπροστά στο θείο φρικιώ (=αισθάνομαι δέος) και συγχρόνως αναφλέγομαι. Φρικιώ, εφ' όσον είμαι ανόμοιος προς αυτό. Αναφλέγομαι εφ' όσον είμαι όμοιος προς αυτό''3!...

Και ο κάθε Υποτακτικός, ενώπιον του Πνευματικού του Πατρός φρικιά και αναφλέγεται. Φρικιά, αισθάνεται να τον διαπερνούν ρίγη ιεράς συγκινήσεως, όταν ατενίζη τον Γέροντά του, το όργανο αυτό της Θείας Προνοίας για την σωτηρία του΄

τον άλλο αυτό Προφήτη Μωυσή, ο οποίος οδηγεί την ψυχή του από την Αίγυπτο των παθών στην γη της απαθείας, στην Ουράνια Πατρίδα. Αλλά και αναφλέγεται, πυπολείται από την αγάπη και τον θείο έρωτα, διότι στο πρόσωπο του Γέροντός του ο καλοπροαίρετος Μοναχός βλέπει τον παμπόθητο Νυμφίο Χριστό.

Και η Πατερική Παράδοσις μας διδάσκει, διά μέσου του Οσίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, ότι όταν λέγεται πως ο Μοναχός βλέπει στο πρόσωπο του Πνευματικού του Πατρός τον Χριστό, τούτο δεν αποτελεί γι' αυτόν απλώς μίαν παιδαγωγική αρχή, αλλά μίαν έκφρασι βαθείας πεποιθήσεως,

ότι ο Πνευματικός του Πατήρ έχει αναπλασθή και μεταμορφωθή εν Χριστώ, έχει ενωθή με τον Χριστό, έχει εντός αυτού τον Χριστό, έχει γίνει ''όλος Χριστός''4 και αποτελεί εστίαν θείου φωτός και αύλου πυρός, από την οποίαν ο Υποτακτικός ανάβει τον λύχνο της ψυχής του και κυριολεκτικά αναφλέγεται εν Χριστώ.

Αισθήματα λοιπόν ιεράς φρικιάσεως και δέους μας διακατέχουν σήμερα, διότι - εκτός από την ονομαστική Σας εορτή - εορτάζουμε και τα εικοσιπεντάχρονα της Ιερωσύνης σας...

Την χρονιά αυτή συμπληρώνονται εικοσιπέντε έτη μιας λαμπράς ιερατικής πορείας, κατά την οποία, συμμετέχοντες στο τρισσόν αξίωμα5 του Θεανθρώπου Σωτήρος μας, ως Λειτουργός του Υψίστου, αγιάσατε τον Λαό του Θεού΄

ως Προφήτης του νέου Ισραήλ της Χάριτος, εξαγγείλατε διά του θείου κηρύγματος το θέλημα Κυρίου Παντοκράτορος΄ ως κεχρισμένος πνευματικός Βασιλεύς, ωδηγήσατε ασφαλώς αναρίθμητες ψυχές στην εν Χριστώ ζωή και σωτηρία.

Σεβασμιώτατε Πνευματικές μας Πατέρα΄ Ας μας επιτρέψετε απόψε να εκφράσουμε απλά, αλλά γνήσια, την διπλή και πολλαπλή συγκίνησι και ευγνωμοσύνη μας στο σεπτό πρόσωπό Σας, και επειδή, είτε από άγνοια είτε από κακή πληροφόρηση,

δεν κατανοείται από μερικούς πιστούς η αναγκαιότης της Πνευματικής Πατρότητος για την σωτηρία του Ορθοδόξου Χριστιανού, αποφασίσαμε - εκτός από τα άλλα που θα επακολουθήσουν - να αναφερθούμε με την ευχή Σας στο θέμα αυτό με κάθε δυνατή συντομία. 

Η Αυθεντική και γνησία Πνευματική Ζωή εν Χριστώ είναι η Χαρισματική Ζωή του αναγεννημένου Χριστιανού΄ ο πλούτος και το κάλλος του πιστού είναι τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, τα οποία όμως θα αποκτήση μόνον εφ' όσον θέση τον εαυτό του υπό την καθοδήγησι ενός εμπείρου Πνευματικού Πατρός.

Όσον είναι απαραίτητος στην φυσική γέννησι ο σαρκικός πατέρας, τόσο επίσης αναγκαίος για την Πνευματική Γέννησι είναι ο Πνευματικός Πατέρας΄ και όπως στην φυσική γέννησι έχουμε τρία στάδια: την σύλληψι, την κυοφορία και τον τοκετό, έτσι συμβαίνει και στην Πνευματική γέννησι. 

Γράφει σχετικά ο Όσιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος προς πνευματικό τέκνο του: ''Συνελάβομέν σε διά διδασκαλίας΄ ωδινήσαμέν σε διά μετανοίας΄ απετέκομέν σε δι' υπομονής πολλής και ωδινών και πόνων σφοδρών και καθημερινών δακρύων''6.

Όταν αναπτυχθή, Χάριτι Θεού, ο ισχυρός δεσμός της Πνευματικής Συγγενείας, εκτός των άλλων πολλών ωφελειών της ψυχής, ο αναγεννημένος πιστός ασφαλίζεται πνευματικά.

Η ένωσις εν Χριστώ με τον Πνευματικό Πατέρα τον προφυλάσσει από πειρασμούς και κινδύνους΄ αυτό είναι δυνατόν να το διαπιστώσουμε στους Βίους των Αγίων.

Αναφέρεται, για παράδειγμα, στον Βίο του Οσίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, ότι ο μαθητής και υποτακτικός του Αρσένιος, ο μετέπειτα διάδοχός του στην Ηγουμενία, εδοκίμασε κάποτε τον ισχυρότερο πειρασμό της ζωής του.

Η κατά σάρκα μητέρα του, αφού επληροφορήθη μετά από πολλή έρευνα τον τόπο της ασκήσεως του γυιου της, ήλθε στο Μοναστήρι του Αγίου Μάμαντος και έπεσε μπρούμυτα μπροστά στην εξωτερική πύλη της Μονής και ζητούσε επίμονα με δάκρυα να ιδή τον γυιο της, με σκοπό βεβαίως να τον συγκινήση και έτσι να τον αποσπάση από την Μοναχική Ζωή.

Ο Μοναχός Αρσένιος ενημερώθηκε από τον πορτάρη της Μονής για το γεγονός, αλλά αρνήθηκε να ενδώση στην ισχυρά έλξι του μητρικού φίλτρου, λέγοντας:

''Εγώ, νεκρωθείς ήδη τω κόσμω, πως επισταφήσομαι, αδελφέ, εις τα οπίσω και όψομαι, ώσπερ συ φης, την σαρκί με γεννήσασαν; Έχω τον εμέ κατά πνεύμα γεννήσαντα, αφ' ου το άδολον θηλάζω καθ' εκάστην της του Θεού χάριτος γάλα, τον εμόν λέγω κατά Θεόν πατέρα, ος και μήτηρ μου χρηματίζει τω πνεύματί με γεννήσας, ως είρηται, και κόλποις των σπλάχνων αυτού ως αρτιγενές με νήπιον περιθάλπει.

Ουκ ανέξομαί ποτε τούτον ταταλιπείν και προς εκείνην αυτομολήσαι, ει και αποψύξασαν εν τω πυλώνι ακούσομαι''7.

Μετά από τρεις ημέρες η μητέρα του, αφού τελικά απογοητεύθηκε, ανεχώρησε άπρακτη΄ έτσι ο ευλογημένος Αρσένιος λυτρώθηκε από μία μεγάλη παγίδα του εχθρού, επειδή εβίωνε με συνέπεια την Πνευματική Συγγένεια με τον Γέροντά του.

Και βεβαίως ο Αρσένιος δεν είναι δυνατόν να χαρακτηρισθή ως άσπλαχνος έναντι της μητέρας του, αλλά είχε ιεραρχήσει σωστά τα πράγματα: πρώτα η Πνευματική Συγγένεια και έπειτα η σαρκική.

Ο ιερός Χρυσόστομος, συγκρίνων τους σαρκικούς προς τους Πνευματικούς Γονείς, λέγει ότι είναι τόσο μεγάλη η διαφορά, όσο διαφέρει η παρούσα από την μέλλουσα ζωή, διότι οι μεν σαρκικοί γονείς μας γεννούν στην ζωή αυτήν, οι δε Πνευματικοί στην μέλλουσα:

''Τοσούτον αμφοτέρων το διάφορον, όσον της παρούσης και της μελλούσης ζωής. Οι μεν γαρ εις ταύτην, οι δε εις εκείνην γεννώσιν''8.

Η αναγκαιότης του Πνευματικού Πατρός για την Πνευματική μας Γέννησι-Αναγέννησι είναι τόσο μεγάλη, ώστε οι Άγιοι Πατέρες μας προτρέπουν να παρακαλούμε επιμόνως τον Θεό,για να μας δείξη Πνευματικό Οδηγό, στον οποίο - έστω κι αν δεν είναι τέλειος - πρέπει να υποταχθούμε με εμπιστοσύνη, διότι είναι προτιμότερο να ονομαζώμεθα μαθητές ενός μαθητού, παρά να ζούμε ιδιορρύθμως και να κινδυνεύουμε να πλανηθούμε από τον εχθρό.

1. Από του 1976 η Αδελφότης της Ιεράς Μονής των Αγίων Κυπριανού και Ιουσίνης Φυλής Αττικής, έχει καθιερώσει τα ''Ευχαριστήρια'', μίαν ειδική Εκδήλωσι, επί τη ονομαστική εορτή του Πνευματικού αυτής Πατρός και Καθηγουμένου.

2. Η Αδελφότης της Ιεράς Μονής μας την Κυριακή 9/22.2.1987 επραγματοποίησε μίαν σειρά Εκδηλώσεων επί τη 25ετία αυτής με γενικό τίτλο: ''1961 - 1986'': Είκοσι πέντε έτη προσφοράς εις την Ελληνορθόδοξον Παράδοσιν'' (Βλ. πλήρη περιγραφή στο περιοδ. ''Άγιος Κυπριανός'', αριθ. 218/Μάϊος - Ιούνιος 1987, σελ. 157 - 196, ειδικό αφιέρωμα). Κυκλοφορεί και ειδική βιντεοταινία με τις σχετικές Εκδηλώσεις.

3. Ι. Αυγουστίνου.

4. Οσίου Συμεών Νέου Θεολόγου, Ύμνοι Θείων ερώτων, ΙΕ', στχ. 209: ''Ούτως εγένετο και νυν εν τοις εσχάτοις χρόνοις / ο Συμεών ο άγιος, Ευλαβής ο Στουδίτης / ...'' (στχ. 205 - 210).

5. Προφητικόν, Αρχιερατικόν και Βασιλικόν΄ βλ. Εξόδ. ιθ' 6΄ Α' Πέτρ. β' 5 και 9΄ Αποκάλ. α' 6΄ ε' 10΄ κ' 6.

6. Οσίου Συμεών Νέου Θεολόγου, Επιστολή Γ΄, στχ. 1-3, παρά Β. Χ. Χριστοφορίδη, Η Πνευματική Πατρότης κατά Συμεών τον Νέον Θεολόγον, σελ. 26, εκδόσεις ''Π. Πουρναρά'', Θεσσαλονίκη 1977 (Διατριβή επί Διδακτορία).

7. Νικήτα Στηθάτου, Βίος και Πολιτεία του εν γίοις πατρός ημών Συμεών του Νέου Θεολόγου..., 46, στχ. 21-32, έκδοσις Αρχιμ. Συμεών Κούτσα, ''Ακρίτας'', σελ. 138-139, Αθήνα 1996.

Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση 

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.

Σειρά συνακόλουθων αναρτήσεων εκ του βιβλίου 

''Λόγοι Περί Υπακοής'' 

από την σειρά Δ': ''Ορθόδοξες Μοναχικές Εμπειρίες'' 

έκδοση της Ιεράς Μονής Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης Φυλής Αττικής.

(1999), σελ. 13-20.