Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815-1894):
''ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ''.
Έκδοση Ι. Μ. Παρακλήτου, Αθήνα 1993, έκδοση εβδόμη, σελ. 83-88.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΚ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Ο Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος αποτελεί μια σημαντική μορφή της ρωσικής Ορθοδοξίας, ιδιαίτερα γνωστή για την πλούσια συγγραφική προσφορά και τον ηρωϊσμό της. Ο ηρωϊσμός αυτός εκδηλώθηκε κυρίως με δύο παράλογες για το ορθολογιστικό πνεύμα της εποχής μας πράξεις: Πρώτον, παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα, για να ζήση ασκητικά. Και δεύτερον, αυτοφυλακίσθηκε και παρέμεινε επί εικοσιοκτώ ολόκληρα χρόνια έγκλειστος σ' ένα κελλί της ερήμου Βισένσκ! Ενώ όμως εγκατέλειψε χάριν της ησυχαστικής ζωής την αρχιερατική του διακονία, ο Κύριος του Αμπελώνος του ανέθεσε μια άλλη ποιμαντική, την <<ταχυδρομική ποιμαντική>>. Δεχόταν καθημερινά από είκοσι μέχρι σαράντα επιστολές, από διάφορα πρόσωπα και μέρη, με ερωτήματα επί ποικίλων θεμάτων. Και συνήθως απαντούσε σε όλες. Έτσι στο διάστημα των εικοσιοκτώ ετών της έγκλειστης ζωής του έγραψε χιλιάδες επιστολές που διακρίνονται για την απλότητα, την φυσικότητα και τη ζωντάνια τους. Οι επιστολές αυτές πρόσφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν καθοδήγησι και παρηγορία σε αναρίθμητες ψυχές. Πολλές είχαν εκδοθή σε τόμους ενώ ακόμα ζούσε. Μια δειγματοληπτική επιλογή απ' αυτές προσφέρουμε κι εμείς στο ελληνικό κοινό, μέσα από τις σελίδες του παρόντος βιβλίου. Το περιεχόμενο είναι χωρισμένο σε δύο μέρη. Το πρώτο αναφέρεται κυρίως σε θέματα απλά, πρακτικά, της καθημερινής πνευματικής ζωής, σαν απαντήσεις σε αντίστοιχα ερωτήματα των πιστών. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται κυρίως σε θέματα πίστεως. Η σύντομη βιογραφία του οσίου που ακολουθεί, είχε συμπεριληφθή και στην προγενέστερη έκδοσί μας <<Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, Προς τις αδελφές Μοναχές>>. Κρίναμε όμως σκόπιμο να τη συμπεριλάβουμε και στην παρούσα έκδοσι, που είναι γενικωτέρου ενδιαφέροντος.
( Ε κ τ ο υ π ρ ο η γ ο υ μ έ ν ο υ )
Το έργο της σωτηρίας μας ονομάζεται <<ένσαρκος οικονομία>>. Έπρεπε ο Υιός και Λόγος του Θεού, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, να προσλάβη την ανθρώπινη φύσι. Χωρίς αυτή την <<πρόσληψι>> δεν θα μπορούσε να οικοδομηθή η σωτηρία μας. Ο Υιός και Λόγος του Θεού έλαβε την ανθρώπινη φύσι από την Αειπάρθενη Μαρία με την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος και την επισκίαση της δυνάμεως του Υψίστου Θεού.
Οι άγγελοι και οι αρχάγγελοι υπηρέτησαν στην θεία ενσάρκωσι χωρίς όμως να συμμετέχουν ουσιαστικά σ' αυτή. Ενώ η Μητέρα του Θεού εισέρχεται ουσιαστικά στο έργο της θείας σαρκώσεως. Γι' αυτό την τιμάμε περισσότερο απ' όλα τα κτίσματα. Τί κάνουμε όταν κοινωνούμε; Παίρνουμε μέσα μας το άχραντο Σώμα και το τίμιο Αίμα του Χριστού. Και αυτό από που προέρχεται; Από την Υπεραγία Θεοτόκο!
Είθε ο νους σας και η καρδιά σας να μελετούν την συμμετοχή της στο έργο της σωτηρίας και να την εξυψώνουν περισσότερο από κάθε υλικό ή άϋλο πλάσμα του Θεού>>. <<Εφαρμόζουμε σήμερα την ύψωσι του Τιμίου Σταυρού. Σε όλους τους ναούς υψώνεται σήμερα ο τύπος του Σταυρού. Αυτή όμως είναι μια εξωτερική εκδήλωσις. Υπάρχει και η εσωτερική ύψωσις του Σταυρού μέσα στην καρδιά.
Τελείται όταν κανείς αποφασίση να σταυρώση τον εαυτό του ή να νεκρώση τα πάθη του. Συμφωνα με τον απόστολο Παύλο, αληθινοί χριστιανοί είναι μόνον όσοι σταυρώνουν την σάρκα τους, νεκρώνοντας έτσι τα πάθη και τις επιθυμίες. Ας αναρωτηθή κάθε χριστιανός, εάν έχη υψωμένο στην καρδιά του τον Σταυρό του Χριστού. Ας προσέξη μήπως η συνείδησις του απαντήση:
<<Εσύ μόνο για τις σαρκικές επιθυμίες ενδιαφέρεσαι. Ο Σταυρός δεν είναι υψωμένος στην καρδιά σου. Τον έχεις πετάξει στον λάκκο των παθών και εκεί σαπίζει στην αδιαφορία και στην περιφρόνησι>>. Μετά την αποκαθήλωσι και την ταφή του Κυρίου, ο Σταυρός έμεινε στον Γολγοθά. Αργότερα τον έρριξαν σ' ένα λάκκο μαζί με σκουπίδια. Η πόλις της Ιερουσαλήμ καταστράφηκε από τους ρωμαίους στρατιώτες και τα κτήριά της ισοπεδώθηκαν.
Όταν άρχισε μετά η ανοικοδόμησις, στον τόπο της σταυρώσεως, κατά δαιμονική συμβουλή, οι ειδωλολάτρες τοποθέτησαν είδωλο της Αφροδίτης, αρχαίας θεάς της ανηθικότητος. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τον εσωτερικό μας σταυρό. Όταν ο εχθρός κυριαρχήση στην ψυχή, στην νοητή Ιερουσαλήμ, τότε και ο πνευματικός μας σταυρός πετιέται από τον Γολγοθά της καρδιάς και σκεπάζεται με τα σκουπίδια των ηδυπαθειών και ακολασιών.
Υψώνονται μετά μέσα μας αισχρά είδωλα, που μόνο μια δραστική ενέργεια της θείας Χάριτος μπορεί να γκρεμίση>>. <<Αγωνισθήτε με όλες σας τις δυνάμεις στον αγώνα της σωτηρίας, αλλά μην παύσετε να ελπίζετε στο έλεος του Θεού. Είναι πολύ σημαντικό το σημείο αυτό. Όταν βαθμιαία η ελπίδα στον Κύριο ατονήση και αρχίζουμε να εμπιστευώμαστε στον εαυτό μας, τότε και ο Κύριος μας αποδοκιμάζη, σαν να μας λέη: <<Μείνε λοιπόν μ' εκείνο, στο οποίο πλέον ελπίζεις>>.
Να φρεσκάρετε στο νου τους αγαθούς λογισμούς. Επιδοθήτε γι' αυτό περισσότερο στην μελέτη των Πατέρων, ιδιαίτερα στα έργα των οσίων Ησυχίου, Δωροθέου, Συμεών του νέου θεολόγου, Ισαάκ, Βαρσανουφρίου... Μη διαβάζετε απότομα όλα μαζί, αλλά με σύστημα και τάξι. Ούτε πάλι να διαβάζετε μόνο για να διαβάζετε, αλλά για να καλλιεργήσθε και να τρέφεσθε πνευματικά.
Οι αμαρτίες μετά την άφεσι του πνευματικού αμέσως συγχωρούνται. Μένουν όμως τα ίχνη τους και αυτά ταλαιπωρούν την ψυχή. Ανάλογα με τον πνευματικό αγώνα που ακολουθεί, εξαλείφονται και αυτά, οπότε κατασιγάζουν οι τύψεις και επανέρχεται η ψυχική ηρεμία. Μου γράφετε: <<Όσο περισσότερο προχωρώ, τόσο περισσότερο αποκαλύπτονται μέσα μου ελαττώματα>>. Να λέτε: <<Δόξα τω Θεώ>>.
Γιατι αυτό είναι γνώρισμα καλής πορείας. Κινδυνεύετε μάλλον στην αντίθετη περίπτωσι, όταν εμφανίζωνται λογισμοί αυτοϊκανοποιήσεως. Τότε πρέπει να μεριμνήσετε για διόρθωσι. Μου γράφετε ακόμη: <<Μετά από κάθε καλή πράξι ακολουθεί υπερηφάνεια, ενώ μετά από κάθε κακή, απογοήτευσις>>. Αυτή είναι η τακτική του διαβόλου. Στην πρώτη περίπτωσι, ταπεινώστε την υπερηφάνεια με την ανάμνησι των αμαρτιών και των ελαττωμάτων σας.
Στην δεύτερη, ενθαρρυνθήτε με την πεποίθησι ότι δεν υπάρχει αμαρτία που να υπερβάλλη την ευσπλαχνία του Θεού. Η θυσία εξάλλου του Κυρίου είναι το λύτρο και το αντίτιμο όλων των αμαρτημάτων. Και η ζήλεια: Πώς δικαιολογείται να υπάρχη; Στην πνευματική ζωή όλα είναι μπροστά σε όλους. Βλέπεις κάποιον να προηγήται πνευματικά; Κοπίασε και συ.
Στην κοσμική όμως ζωή δεν είναι όλα προσιτά σε όλους και αυτό δίνει αφορμές στην ανάπτυξι ζήλειας>>. <<Σας ενθυμούμαι τι μου γράφατε και τι σας απαντούσα. Φαίνεται όμως ότι προήλθε κάτι καλό και γι' αυτό δοξάστε τον Θεό! Εγώ δεν είμαι ικανός να γράφω ωφέλιμα. Υποθέτω λοιπόν ότι η καλή σας διάθεσις βοήθησε να βρήτε κάτι το χρήσιμο στα απλά μου λόγια.
Είθε ο Κύριος να σας αξιώνη να έχετε πάντοτε καλή διάθεσι, οπότε απ' όλα θ' αντλήτε ψυχική ωφέλεια. Να διδάσκεσθε από τα βιβλία του αγίου ιεράρχου Τύχωνος του Ζαντόνσκ. Τί μεγαλείο πνευματικής σοφίας βρίσκεται εκεί! Είναι πολύ ωφέλιμο που διαβάζετε με όρεξι πνευματικά βιβλία. Αλλά συνήθως γράφονται πολλά. <<Ενός δε έστι χρεία>>: Να ενωθούμε ολόψυχα με τον Κύριο και να μην απομακρυνθούμε ποτέ απ' Αυτόν ούτε με την σκέψι ούτε με την επιθυμία.
Μιμηθήτε τον προφήτη που λέει: <<Προωρώμην τον Κύριον ενώπιόν μου διαπαντός, ότι εκ δεξιών μου έστιν, ίνα μη σαλευθώ>>. (Ψαλμ. 15, 8). Σκεφθήτε ότι ο Θεός παρακολουθεί την καρδιά σας και ελέγχει διαρκώς το περιεχόμενό της. Απ' αυτό θα δημιουργηθή ο φόβος του Θεού, η στροφή στον εαυτό μας, η απώθησις των κακών σκέψεων και των αισθημάτων, η επαγρύπνησις στην ηθική καθαρότητα.
Εάν σας αξιώση ο Κύριος να ζήτε την παρουσία Του, δεν θα χρειασθήτε διδασκαλίες. Αυτό θα σας τα διδάσκη όλα. Η θλίψις σας για τους οικείους που χάνονται και η προσευχή σας για την σωτηρία τους είναι ευάρεστες στον Θεό. Να προσεύχεσθε με όλη σας την καρδιά γι' αυτούς. Η καλοπροαίρετη προσευχή σας γνωστοποιείται σ' αυτούς, γιατι υπάρχει μυστική κοινωνία των ψυχών.
Εξετάζοντας τον εαυτό σας, να μετανοήτε για το παρελθόν και να φοβάστε την αδυναμία σας. Να μην χάνετε όμως την ελπίδα της σωτηρίας. Και τούτο διότι έχουμε Σωτήρα που ενδιαφέρεται και φροντίζει για κάθε πιστό. Εκείνος έθεσε τις βάσεις της σωτηρίας. Εκείνος την χαρίζει στον καθένα. Εμπιστευθήτε Τον λοιπόν ανεπιφύλακτα.
Γράφετε ότι θέλετε να με δήτε. Οι πύλες της μονής μας είναι για όλους ανοικτές. Οι πόρτες όμως του κελλιού μου είναι για όλους κλειστές. Γι' αυτό δεν μπορώ να δεχθώ και δεν δέχομαι κανένα. Σας εύχομαι κάθε αγαθό από τον Κύριο>>.
( Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι )
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου