ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ


«Ο Παντοκράτορας κρατά στο Χέρι Του την βραδυνή Θυσία»

Η νύχτα αγκαλιάζει προσευχόμενες ψυχές σαν βρεφικό νανούρισμα. Στο μικρό καθολικό, οι γέροντες ξαπλωμένοι στο έδαφος, παραδομένοι στην εικόνα του Νυμφίου αποκαθηλώνουν ικετευτικά τους συγγνωστούς τους λογισμούς. Απόκοσμες εικόνες στο μικρό εκκλησάκι αναπνέουν μέσα από την θυμιασμένη ομίχλη των παρακλητικών τους λόγων. M' ένα τρακοσάρι κομποσκοίνι μετρούν ανάποδα τις μέρες, φτάνοντας ως την γέννησή τους. Ο παππά Διονύσης με αφημένο βλέμμα στην γη που περιμένει, σκύβει το κεφάλι στην ανατολή της μετανοίας του. Τί κόσμος τούτος Θεέ μου! Βαστάζουμε στις χούφτες μας τη Μάννα Ορθοδοξία και δεν θωρούμε το απροσμέτρητο κάλλος της και την ενδόμυχη υπόστασή της. Όταν τρίζουν τα θολά τζάμια από τα σιδερένια παραθύρια, νομίζεις, πως χοροί αγίων ήλθαν για να συνεκκλησιαστούν με τους χοικούς, ταμένους αδελφούς τους. Ο πολυέλαιος γυρνοφέρνει κυκλικά απ' τον καπνισμένο τρούλλο, ο Παντοκράτορας κρατάει στο χέρι του την βραδυνή θυσία, αίνοι και ύμνοι γίνονται δώρα ευχαριστιακά στα πόδια του Θεού μας. Κι όταν τελειώνει η ακολουθία, σκυμμένα πρόσωπα προσμετρούν μ' ένα Κύριε ελέησον, τα ανεβαίνοντα βήματά τους. Μακρύς ακόμα ο δρόμος της σταυρικής θυσίας. Ταιριάζει σε ορθοδόξους, να βλέπουν από μακριά τον σταυρό, που θα κρεμάσουν πάνω του τ' απόκοσμα όνειρά τους. Ποθούμε Χριστό, Αυτόν, Εσταυρωμένο, εξαντλούμε τους ονειρεμένους πόθους μας στο κοινό ποτήριο, ακροβατούμε την θωριά μας ανάμεσα στην πτώση και την έγερση. Τελούμε πνευματικά « ανάπηροι» στο μακαρισμό του εξαρτημένου Εγώ μας, αναζητούμε την χαμένη αρτιμέλεια της υποστελλόμενης ψυχής μας, ανυπακούουμε στην υποκριτική στάση ζωής. Ο Χριστός δεν είναι αφηρημένη έννοια, είναι η Οδός και η Αλήθεια, η Αγάπη κι η Ζωή, το προσδοκώμενο όνειρο της αναστάσιμης ελπίδας. Έχουμε Εκκλησία να κλάψουμε τους δρόμους που δεν διαβήκαμε, κατέχουμε αγίους να κρεμάσουμε την απόμακρη ματιά μας, μια Παναγιά να πνίξουμε στον κόρφο της την εαλωμένη αθωότητα της παιδικής αμεριμνησίας μας, κι αγγέλους τόσους, όσα είναι αυτά που χάσαμε, όσα είναι αυτά που ελπίζουμε, όσα είναι αυτά, που ίσως έρθουνε μια μέρα! Μπουσουλάμε γογγύζοντας στους εφάμαρτους δρόμους της υποκριτικής ζωής μας, έρπουμε γλοιωδώς στην λάσπη, που εωσφορικώς βαπτίσαμε πολιτισμένη κοινωνία! Επιτέλους να πάψουν αυτοί οι διαρκείς κύκλοι γύρω απ' τον ειδωλολάτρη εαυτό μας, το μεγαλείο του χριστιανού αναπαύεται στον προσευχητικό ξεσηκωμό και την ταπεινή μεγαλοσύνη. Η αγάπη μας είναι η σταυρική θυσία του εγώ μας στην εγωϊκότητα των άλλων. Ο σταυρός μας είναι τα ζυγιστικά του Πατρός που σβήνουν με γομολάστιχα τις μεγαλεπίβολες, θηριώδεις αμαρτίες μας κι η ελπίδα μας φοράει τα καλά της μπροστά στο αιματοβαμμένο δισκοπότηρο του αμνοικού Ιησού μας. Τα βράδια αιωρούνται χαροποιά στα γράμματα της αγιοπνευματικής Αλφαβήτας, ζωγραφίζουν την Πίστη ως έκθαμβο, αγιοπρεπές θήλυ, που ίσταται σε συννεφοσκεπούσα ομίχλη, πάνω από τα μικροκαμωμένα σπίτια των ανθρώπων. Πορφυροφορούσα κόρη, που χάσκει με χαμόγελο και κορομηλένια μάγουλα, που ροδοκοκκινίζουν στην παρακλητική αγάπη των πιστών. Η Πίστη είναι αναγεννητικό επίθεμα στις πληγές της αμαρτίας, δροσερή ανάσα στην πνευματική άπνοια των φιλόνικων ανθρώπων, σουλατσάρει σε χλοερούς, φρεσκοσκαμμένους κήπους και περιβόλια που μεθούν στην αρχοντιά των λουλουδιών. Βαστάει στα χέρια της τα εύοσμα βασιλικά των Χριστοφόρων λόγων, λούζεται μακάρια στην μετάνοια ενός αλλόφρονα, που ανακαλύπτει πάνω της τον μυρίπνοο Παράδεισο της συστελλόμενης ψυχής. Η Πίστη Θε μου είναι τα χρυσαφένια στάρια του χωριού, που μικρά, βάζαμε τρεχάλα ανάμεσα στα ξεραμένα στάχυα και τ' αγκάθια του αγρού, το ανταριασμένο βουϊτό από τους μεγαλοδύναμους ήχους των ελάτων, που στέκονταν πάντα όρθια. Νοικοκύρηδες, φρεσκοπλυμένοι χωρικοί, που τις Κυριακές έπαιρναν τα δύσβατα μονοπάτια για την εκκλησιά των Παμμεγίστων Ταξιαρχών! Βλέπαμε την Πίστη να σιγοντάρει στο αναλόγιο, εκείνον τον ταπεινό, ολιγογράμματο ιερέα, που έβγαινε στον άμβωνα για να μοιράσει τ' αντίδωρα κρίνα της ανυπέρβλητης αγάπης. Ύστερα βοηθούσε στα χωράφια την μαυροφορεμένη χήρα, που πριν να σπείρει τον καρπό στα σκαλισμένα αυλάκια, σταύρωνε με το χέρι της το αγιασμένο χώμα, ράντιζε με αγιασμό εκείνον τον πολύχρωμο, ταιριαστό μπαχτσέ με τις ντάλιες, τους κατιφέδες και τους κρίνους. Η Πίστη πάλι κατοικεί στα αδύναμα σπίτια των φτωχών, κάθεται στο τραπέζι με τα αλάδωτα ρεβίθια, τις ελιές και το αχνισμένο, ζυμωτό ψωμί, χορταίνει τα στόματα με μοσχοθυμιασμένες ευλογίες και απόκοσμες παραινέσεις της ερήμου. Σκάει χαμόγελο στην βρεφική αγνότητα Χριστούλιδων μικρών! Η Πίστη δεν λέει ψέμματα στα χείλη των παιδιών, παίζει κυνηγητό με την ταπείνωση και κρυφτό με την ντροπή. Στέκει προσευχητικά μετέωρη σε νηπιακούς ασπασμούς, σε ανυπόκριτες, παιδικές προσευχές. Είναι το θεϊκό αντίδοτο στο διάβα μιας φουσκοθαλασσιάς ζωής, το υπέρμαχο δοξάρι στην ηδύχοη πνοή του ουρανού, η υπογραφή του Θεού στην μετάνοια του πιστού. Μακάριοι αυτοί που την βρήκαν να τους περιμένει με το πρωϊνό ξύπνημα της αυγής και την εσπερινή δύση του ηλίου! (Φθινόπωρο 2013) Γιώργος Δ. Δημακόπουλος Δημοσιογράφος





Ιστολόγιο «ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Έτος: 11ο (2013 - 2024)

Δημοσιογραφικό Εργαστήρι Ορθόδοξης Μαρτυρίας και Ομολογιακής Κατάθεσης

Διαχειριστής:

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Icon by Serhei Vandalovskiy, icon - painter, Ukraine



«Απάνου απ' το κρεββάτι μου βαθειά παρηγοριά μου / Καρφώνω την εικόνα Σου, και τώρα η κάμαρά μου. / Είναι και μνήμα θλιβερό και χαρωπή εκκλησία / Σκοτάδι η θλίψι μου σκορπά και λάμψιν η θρησκεία».



Κωστής Παλαμάς


Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Τετάρτη 16 Μαρτίου 2022

ΟΣΙΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ: ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΝΟΥΘΕΣΙΕΣ (7ο ΜΕΡΟΣ)

 




Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου της Ι. Μ. Παρακλήτου: <<Όσιος Μακάριος της Όπτινα>>, Σεπτέμβριος 2009, σελ. 74-80.
Ο στάρετς Μακάριος ανακηρύχτηκε άγιος
μαζί με τους υπόλοιπους στάρετς της Όπτινα. Όπως γράφει η Έλενα Κόντζεβιτς, η θεωρία και το φρόνημα του στάρετς Μακαρίου, ήταν θεωρία και φρόνημα της Όπτινα.
Έτσι οι επιστολές του μπορούν άριστα να θεωρηθούν και να διαβαστούν ως μέρος της πνευματικής κληρονομιάς του περίφημου αυτού μοναστηριού.
Η Όπτινα ήταν από πολλές όψεις το πνευματικό κέντρο της Αγίας Ρωσίας μέχρι την επανάσταση, αλλά και μετά απ' αυτήν.
Προσκυνητές ταξίδευαν από τα πέρατα της αυτοκρατορίας για να συμβουλευτούν τους άγιους στάρετς της Όπτινα,
που η απλότητα, η ταπείνωση
και η βαθιά πνευματικότητά τους, απηχούσαν τη σοφία των πατέρων της ερήμου των παλιότερων αιώνων.
Διαβάζοντας τα κείμενά τους σήμερα, είναι σα να πίνουμε από την ίδια πηγή πνευματικής σοφίας, που έχει ξεδιψάσει τους χριστιανούς για αιώνες.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.





3. Υπομονή


Διάβασε από την Παλαιά Διαθήκη το βιβλίο του Ιώβ. Ολόκληρο. Και δόξαζε το Θεό για όλα. Πάντοτε. Όταν θα έχεις ταπεινωθεί αρκετά, τότε τα πλήγματα θα πάψουν. Μέχρι τότε, ασκήσου στην υπομονή. Ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος γράφει: Η υπομονή γεννάει την παρηγορία, η δειλία γεννάει τη δυστυχία και τον πόνο.


4. Πραότητα


Όταν σε προσβάλλουν και σε βρίζουν, να σκέφτεσαι πως κι αυτό ακόμα εξυπηρετεί κάποιο σχέδιο της πρόνοιας του Θεού. Δες το σαν ραβδί που χτυπάει την αδυναμία σου, και σαν μια υπόμνηση, ότι πρέπει να θεραπεύσεις αυτή την αδυναμία. Δες το, πραγματικά, σαν τη θεραπεία αυτή καθ' εαυτή.


Σου δίνεται μια θαυμάσια ευκαιρία ν' αναμετρήσεις τις δυνάμεις αντιστάσεως που διαθέτεις, το πνευματικό σθένος σου στον πόλεμο εναντίον του κακού, τη θέλησή σου ν' αποκτήσεις ταπεινό φρόνημα. Καταλαβαίνω καλά ότι δεν σου είναι εύκολο να ζεις ποια μέσα στον κόσμο.


Αλλά μέχρι να σε καλέσει ο Κύριος, και μέχρι να κάνει πραγματικά δυνατή τη μετάβασή σου σ' ένα μοναστήρι, αγωνίσου να ζεις και να εργάζεσαι χαρούμενα και αγόγγυστα, τηρώντας τους νόμους και τις εντολές Του. Και φύλαξε τον εαυτό σου από την κατάκριση των άλλων για δήθεν έλλειψη ζήλου. Ο Θεός είναι παντοδύναμος. 


Μπορεί να οικονομήσει τη σωτηρία όλων και να τους γεμίσει με το φλογερό πόθο της αιωνιότητος, όταν, κατά την αλάθητη κρίση Του, έρθει ο κατάλληλος καιρός για τον καθένα. Μια χαρά άκουσα ότι τώρα είσαι πολύ χαρούμενος και πολύ ειρηνικός με τον εαυτό σου και με τους άλλους. Κι αυτό γιατί έγινες μέλος της αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, που έχει διαφυλάξει ακέραια και ανόθευτη την αποστολική παράδοση. 


Όσο για κείνους τους ανθρώπους που, ενώ είναι καλόκαρδοι και φιλάνθρωποι, δεν πιστεύουν στον Θεό, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να τους κρίνουμε, ούτε ωφελεί να ψάχνουμε για τα αίτια της απιστίας τους. Οι δρόμοι που χαράζει ο Θεός για τον καθένα είναι άγνωστοι και ανεξιχνίαστοι.


Ας αφήσουμε λοιπόν αυτούς τους καλούς ανθρώπους αποκλειστικά στην πάνσοφη κρίση του Θεού και στο έλεος της πανάγαθης πρόνοιάς Του. Εκείνος μόνο γνωρίζει πώς και γιατί δημιούργησε το ανθρώπινο γένος, αλλά και τον καθένα μας ξεχωριστά, έτσι όπως είναι.


Ο κ. Μ. πολύ σωστά λέει ότι οι Λουθηριανοί κατέχουν πράγματι χρυσάφι -το λόγο του Θεού- και ασήμι -ανθρώπους με καλή διάθεσι-, αλλά σ' αυτό το χρυσάφι και το ασήμι έχει προστεθεί τόσο μεγάλη ποσότητα ευτελών μετάλλων -υπερήφανοι συλλογισμοί, πολλοί αμετάπειστοι και κακοπροαίρετοι άνθρωποι-, ώστε οι προσμίξεις έχουν μειώσει την αξία όχι μόνο του ασημιού, αλλά και αυτού του χρυσού.


Γι' αυτό έχουν ευθύνη και θα δώσουν λόγο. Σου συνιστώ πάντως ν' αποφεύγεις τις θυελλώδεις συζητήσεις πάνω σε θρησκευτικά ζητήματα. Τίποτε καλό δεν μπορεί να βγει από τέτοιου είδους συζητήσεις. Άλλωστε, συνήθως δεν οδηγούν πουθενά -<<εισίν ανωφελείς και μάταιοι>> (Τίτ. 3:9)-, ιδιαίτερα όταν οι συνομιλητές σου είναι, κατά τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, <<οι εν τη ασεβεία ανιάτως ζώντες και ουδεμίαν ελπίδα μεταβολής έχοντες>>.


Να είσαι <<ουκ ακροατής επιλησμονής... αλλά ποιητής έργου>>, για να είσαι κατά συνέπεια και <<μακάριος εν τη ποιήσει αυτού>> (Ιακ. 1:25). Αλλά να θυμάσαι ότι το πιο σπουδαίο και επείγον έργο για κάθε άνθρωπο, που θέλει ειλικρινά και σοβαρά ν' αγωνιστεί πνευματικά, είναι η καλλιέργεια της πραότητος και της αοργησίας.


Πώς όμως θα εργαστούμε για να την αποκτήσουμε; Μας το λέει ο άγιος Ιωαννης της Κλίμακος: Στην αρχή, στο πρώτο στάδιο, ας φροντίσουμε να σιωπούν τα χείλη μας, έστω κι αν η καρδιά μας βρίσκεται σε ταραχή. Έπειτα, στο δεύτερο στάδιο, ας επιβάλλουμε σιωπή και στους λογισμούς, ενώ η καρδιά μας ακόμη δοκιμάζει λίγη ταραχή.


Και τέλος, μετά από πολύν αγώνα, όσο κι αν φυσούν οι άνεμοι των ύβρεων και των ατιμιών, στη θάλασσα της ψυχής μας θα επικρατεί μόνιμη και σταθερή γαλήνη.


Μην ξεχνάς ότι <<το φρόνημα της σαρκός έχθρα εις Θεόν' τω γαρ νόμω του Θεού ουχ υποτάσσεται' ουδέ γαρ δύναται>> (Ρωμ. 8:6-7).


Επομένως ένας άνθρωπος που δεν έχει πίστη και ταπείνωση, δεν μπορεί να είναι πράος και ειρηνικός. Ούτε είναι δυνατό τα λόγια και η συμπεριφορά του να σκορπίζουν γύρω την ειρήνη.


5. Αγάπη


Στα μάτια του Θεού είναι πάντα εξαιρετικά ευάρεστο το ότι ένας άνθρωπος, που έχει άλλους κάτω από τις διαταγές του, προσπαθεί να βρίσκει τρόπους για να παραμυθεί, ν' ανακουφίζει και να ξεκουράζει τους υφισταμένους του. Όχι μόνο <<παρακαλών αυτούς εν τοις λόγοις>> (πρβλ. Α' Θεσ. 4:18) <<μηδέ τη γλώσση, αλλ' εν έργω και αληθεία (Α' Ιω. 3:18).


Χώνεψέ το, ότι είναι ανώφελη μόνη η προσευχή, αν δεν συνοδεύεται παράλληλα από πνευματικό αγώνα και αντίστοιχη προκοπή στην αρετή. Ο άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος λέει ότι μια τέτοια προσευχή είναι νόθα' ότι είναι, θα λέγαμε, μια κακόζηλη απομίμηση της αληθινής προσευχής.


Και, φυσικά, μια τέτοια προσευχή δεν εισακούεται από τον Κύριο: <<αμαρτωλών ο Θεός ουκ ακούει, αλλ' εάν τις θεοσεβής ή και το θέλημα αυτού ποιή, τούτου ακούει>> (Ιω. 9:31). Όσο για τον πόθο σου ν' αποτραβηχτείς στην ερημία για ησυχαστική ζωή, μην ξεχνάς τι μας λέει ο άγιος Νείλος Σόρσκυ: Η μόνωση δεν ωφελεί τον καθένα. Η αγάπη μας για το Θεό βρίσκει την πιο γνήσια έκφρασή της στην αγάπη μας για τους ανθρώπους.


<<Ταύτην την εντολήν έχομεν απ' αυτού, ίνα ο αγαπών τον Θεόν αγαπά και τον αδελφόν αυτού>> (Α' Ιω. 4:21). Ακόμη και όταν οι άνθρωποι μας μισούν και μας περιφρονούν, εμείς πρέπει να τους ευχαριστούμε γι' αυτό, γιατι έτσι γίνονται τα εργαλεία για την ψυχική θεραπεία και τη διόρθωσή μας.


Να γιατι τόσο εμφαντικά τονίζει ο άγιος Μακάριος: Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να σωθεί ο άνθρωπος, παρά μόνο διά του πλησίον! Όταν είσαι σε καλή πνευματική κατάσταση και νομίζεις ότι ο Θεός σ' έχει σκεπάσει με τη χάρη Του, προσοχή τότε! Ο εχθρός ποτέ δεν κοιμάται, και η βαθειά ταπείνωση είναι το μόνο όπλο που τον συντρίβει. Έχεις την συναίσθηση ότι σφάλλεις.


Και όμως επιμένεις στην άποψή σου, δικαιώνεις τον εαυτό σου μπροστά στους άλλους, εξάπτεσαι και θυμώνεις, επειδή δεν γίνονται αποδεκτά όσα λες ή κάνεις. Καταλαβαίνεις πολύ καλά ότι όλ' αυτά δείχνουν έλλειψη ταπεινού φρονήματος, έπαρση, υπερηφάνεια.


Αγωνίσου λοιπόν ν' αποκτήσεις ταπείνωση. Αγωνίσου ν' αποκτήσεις όμως και αγάπη, φιλαδελφία, φιλανθρωπία. Η αληθινή φιλανθρωπία δεν περιορίζεται ποτέ σε ελεημοσύνες, υλικές προσφορές και δώρα, όσο μεγάλα κι αν είναι αυτά. Αληθινή φιλανθρωπία σημαίνει λιώσιμο της καρδιάς από απέραντη ευσπλαχνία για όλα τα δημιουργήματα του Θεού.


Και ανάβει μέσα στον άνθρωπο μια ζεστή, καθάρια φλόγα συμπάθειας και αγάπης για όλους και για όλα, καθώς και τη σταθερή απόφαση για βοήθεια και συμπαράσταση σε καθένα ξεχωριστά από το πλήθος των δυστυχισμένων ανθρώπων. Αληθινή φιλανθρωπία δηλαδή σημαίνει, όπως λέει ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος, να καίγεται η καρδιά μας για ολόκληρη την κτίση, και για τους ανθρώπους, και για τα ζώα, και για τα πουλιά, και για τους δαίμονες, και για όλα τα δημιουργήματα.


Και από τη θύμηση και τη θεωρία τους να τρέχουν δάκρυα από τα μάτια, και από την πολλή συμπάθεια και ευσπλαχνία να μαζεύεται και να γίνεται κουβάρι η καρδιά του φιλανθρώπου, και να μην υποφέρει να δει ή ν' ακούσει πως συνέβη τέτοια βλάβη ή κάτι θλιβερό στην κτίση.


Γι' αυτό εύχεται κάθε ώρα με δάκρυα ακόμα και για τ' άλογα ζώα και για τους εχθρούς της αλήθειας και για κείνους που τον βλάπτουν, για να τους φυλάξει και να τους ελεήσει ο Θεός. 



Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
της Ι. Μ. Παρακλήτου: <<Όσιος Μακάριος της Όπτινα>>, Σεπτέμβριος 2009, σελ. 74-80.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Print Friendly and PDF