ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ


«Ο Παντοκράτορας κρατά στο Χέρι Του την βραδυνή Θυσία»

Η νύχτα αγκαλιάζει προσευχόμενες ψυχές σαν βρεφικό νανούρισμα. Στο μικρό καθολικό, οι γέροντες ξαπλωμένοι στο έδαφος, παραδομένοι στην εικόνα του Νυμφίου αποκαθηλώνουν ικετευτικά τους συγγνωστούς τους λογισμούς. Απόκοσμες εικόνες στο μικρό εκκλησάκι αναπνέουν μέσα από την θυμιασμένη ομίχλη των παρακλητικών τους λόγων. M' ένα τρακοσάρι κομποσκοίνι μετρούν ανάποδα τις μέρες, φτάνοντας ως την γέννησή τους. Ο παππά Διονύσης με αφημένο βλέμμα στην γη που περιμένει, σκύβει το κεφάλι στην ανατολή της μετανοίας του. Τί κόσμος τούτος Θεέ μου! Βαστάζουμε στις χούφτες μας τη Μάννα Ορθοδοξία και δεν θωρούμε το απροσμέτρητο κάλλος της και την ενδόμυχη υπόστασή της. Όταν τρίζουν τα θολά τζάμια από τα σιδερένια παραθύρια, νομίζεις, πως χοροί αγίων ήλθαν για να συνεκκλησιαστούν με τους χοικούς, ταμένους αδελφούς τους. Ο πολυέλαιος γυρνοφέρνει κυκλικά απ' τον καπνισμένο τρούλλο, ο Παντοκράτορας κρατάει στο χέρι του την βραδυνή θυσία, αίνοι και ύμνοι γίνονται δώρα ευχαριστιακά στα πόδια του Θεού μας. Κι όταν τελειώνει η ακολουθία, σκυμμένα πρόσωπα προσμετρούν μ' ένα Κύριε ελέησον, τα ανεβαίνοντα βήματά τους. Μακρύς ακόμα ο δρόμος της σταυρικής θυσίας. Ταιριάζει σε ορθοδόξους, να βλέπουν από μακριά τον σταυρό, που θα κρεμάσουν πάνω του τ' απόκοσμα όνειρά τους. Ποθούμε Χριστό, Αυτόν, Εσταυρωμένο, εξαντλούμε τους ονειρεμένους πόθους μας στο κοινό ποτήριο, ακροβατούμε την θωριά μας ανάμεσα στην πτώση και την έγερση. Τελούμε πνευματικά « ανάπηροι» στο μακαρισμό του εξαρτημένου Εγώ μας, αναζητούμε την χαμένη αρτιμέλεια της υποστελλόμενης ψυχής μας, ανυπακούουμε στην υποκριτική στάση ζωής. Ο Χριστός δεν είναι αφηρημένη έννοια, είναι η Οδός και η Αλήθεια, η Αγάπη κι η Ζωή, το προσδοκώμενο όνειρο της αναστάσιμης ελπίδας. Έχουμε Εκκλησία να κλάψουμε τους δρόμους που δεν διαβήκαμε, κατέχουμε αγίους να κρεμάσουμε την απόμακρη ματιά μας, μια Παναγιά να πνίξουμε στον κόρφο της την εαλωμένη αθωότητα της παιδικής αμεριμνησίας μας, κι αγγέλους τόσους, όσα είναι αυτά που χάσαμε, όσα είναι αυτά που ελπίζουμε, όσα είναι αυτά, που ίσως έρθουνε μια μέρα! Μπουσουλάμε γογγύζοντας στους εφάμαρτους δρόμους της υποκριτικής ζωής μας, έρπουμε γλοιωδώς στην λάσπη, που εωσφορικώς βαπτίσαμε πολιτισμένη κοινωνία! Επιτέλους να πάψουν αυτοί οι διαρκείς κύκλοι γύρω απ' τον ειδωλολάτρη εαυτό μας, το μεγαλείο του χριστιανού αναπαύεται στον προσευχητικό ξεσηκωμό και την ταπεινή μεγαλοσύνη. Η αγάπη μας είναι η σταυρική θυσία του εγώ μας στην εγωϊκότητα των άλλων. Ο σταυρός μας είναι τα ζυγιστικά του Πατρός που σβήνουν με γομολάστιχα τις μεγαλεπίβολες, θηριώδεις αμαρτίες μας κι η ελπίδα μας φοράει τα καλά της μπροστά στο αιματοβαμμένο δισκοπότηρο του αμνοικού Ιησού μας. Τα βράδια αιωρούνται χαροποιά στα γράμματα της αγιοπνευματικής Αλφαβήτας, ζωγραφίζουν την Πίστη ως έκθαμβο, αγιοπρεπές θήλυ, που ίσταται σε συννεφοσκεπούσα ομίχλη, πάνω από τα μικροκαμωμένα σπίτια των ανθρώπων. Πορφυροφορούσα κόρη, που χάσκει με χαμόγελο και κορομηλένια μάγουλα, που ροδοκοκκινίζουν στην παρακλητική αγάπη των πιστών. Η Πίστη είναι αναγεννητικό επίθεμα στις πληγές της αμαρτίας, δροσερή ανάσα στην πνευματική άπνοια των φιλόνικων ανθρώπων, σουλατσάρει σε χλοερούς, φρεσκοσκαμμένους κήπους και περιβόλια που μεθούν στην αρχοντιά των λουλουδιών. Βαστάει στα χέρια της τα εύοσμα βασιλικά των Χριστοφόρων λόγων, λούζεται μακάρια στην μετάνοια ενός αλλόφρονα, που ανακαλύπτει πάνω της τον μυρίπνοο Παράδεισο της συστελλόμενης ψυχής. Η Πίστη Θε μου είναι τα χρυσαφένια στάρια του χωριού, που μικρά, βάζαμε τρεχάλα ανάμεσα στα ξεραμένα στάχυα και τ' αγκάθια του αγρού, το ανταριασμένο βουϊτό από τους μεγαλοδύναμους ήχους των ελάτων, που στέκονταν πάντα όρθια. Νοικοκύρηδες, φρεσκοπλυμένοι χωρικοί, που τις Κυριακές έπαιρναν τα δύσβατα μονοπάτια για την εκκλησιά των Παμμεγίστων Ταξιαρχών! Βλέπαμε την Πίστη να σιγοντάρει στο αναλόγιο, εκείνον τον ταπεινό, ολιγογράμματο ιερέα, που έβγαινε στον άμβωνα για να μοιράσει τ' αντίδωρα κρίνα της ανυπέρβλητης αγάπης. Ύστερα βοηθούσε στα χωράφια την μαυροφορεμένη χήρα, που πριν να σπείρει τον καρπό στα σκαλισμένα αυλάκια, σταύρωνε με το χέρι της το αγιασμένο χώμα, ράντιζε με αγιασμό εκείνον τον πολύχρωμο, ταιριαστό μπαχτσέ με τις ντάλιες, τους κατιφέδες και τους κρίνους. Η Πίστη πάλι κατοικεί στα αδύναμα σπίτια των φτωχών, κάθεται στο τραπέζι με τα αλάδωτα ρεβίθια, τις ελιές και το αχνισμένο, ζυμωτό ψωμί, χορταίνει τα στόματα με μοσχοθυμιασμένες ευλογίες και απόκοσμες παραινέσεις της ερήμου. Σκάει χαμόγελο στην βρεφική αγνότητα Χριστούλιδων μικρών! Η Πίστη δεν λέει ψέμματα στα χείλη των παιδιών, παίζει κυνηγητό με την ταπείνωση και κρυφτό με την ντροπή. Στέκει προσευχητικά μετέωρη σε νηπιακούς ασπασμούς, σε ανυπόκριτες, παιδικές προσευχές. Είναι το θεϊκό αντίδοτο στο διάβα μιας φουσκοθαλασσιάς ζωής, το υπέρμαχο δοξάρι στην ηδύχοη πνοή του ουρανού, η υπογραφή του Θεού στην μετάνοια του πιστού. Μακάριοι αυτοί που την βρήκαν να τους περιμένει με το πρωϊνό ξύπνημα της αυγής και την εσπερινή δύση του ηλίου! (Φθινόπωρο 2013) Γιώργος Δ. Δημακόπουλος Δημοσιογράφος





Ιστολόγιο «ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Έτος: 11ο (2013 - 2024)

Δημοσιογραφικό Εργαστήρι Ορθόδοξης Μαρτυρίας και Ομολογιακής Κατάθεσης

Διαχειριστής:

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Icon by Serhei Vandalovskiy, icon - painter, Ukraine



«Απάνου απ' το κρεββάτι μου βαθειά παρηγοριά μου / Καρφώνω την εικόνα Σου, και τώρα η κάμαρά μου. / Είναι και μνήμα θλιβερό και χαρωπή εκκλησία / Σκοτάδι η θλίψι μου σκορπά και λάμψιν η θρησκεία».



Κωστής Παλαμάς


Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Πέμπτη 26 Ιανουαρίου 2023

ΤΗΛΕΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΚΑΙ ΝΕΥΡΟΠΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ



 

Οι δημοσιογράφοι της τηλεόρασης έχουν επίγνωση της σοβαρότητας, του βάρους του τηλεοπτικού μηνύματος;



Γιώργος Δουατζής, Αρθρογράφος
Ποιητής, συγγραφέας, δημοσιογράφος


«Με τόσα τηλεσκουπίδια στην πόρτα μου, πώς να ανοίξω να μπει λίγο φως;» έγραφα πριν χρόνια. Δεν ήξερα ότι ακόμα δεν μπορώ ν’ ανοίξω την πόρτα...


Εδώ και πολλά χρόνια οι ειδικοί έχουν επισημάνει ότι η τηλεόραση είναι ένα μέσο ισχυρό, βίαιο, διεισδυτικό. Τη στιγμή της εκπομπής, ο δέκτης - τηλεθεατής απομονώνεται από το περιβάλλον, και δέχεται τα εκπεμπόμενα μηνύματα δίχως τη δυνατότητα να αντιδράσει ή να διενεργήσει διάλογο με τον πομπό.


Εισπράττοντας το τηλεοπτικό μήνυμα, ο τηλεθεατής δέχεται στην ουσία πολλαπλά ακουστικά και οπτικά ερεθίσματα, δέχεται ένα «μασάζ εγκεφάλου», το οποίο τον καθιστά ευάλωτο δέκτη και συνεπώς άκρως χειραγωγήσιμο.


Οι ειδικοί λένε ακόμα, ότι την ώρα της εκπομπής το τηλεοπτικό μήνυμα διεισδύει σε βάθος στο υποσυνείδητο του δέκτη - τηλεθεατή και τον μετατρέπει σε σφουγγάρι που ρουφάει. Η ισχύς και η διάρκεια του μηνύματος είναι τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της διαδικασία.


Μία άλλη σημαντική παράμετρος είναι η ευαισθητοποίηση του τηλεθεατή. Με το συναίσθημα σε έξαρση αμβλύνεται η κριτική σκέψη και ο τηλεθεατής γίνεται εύκολη λεία χειραγώγησης.


Η ευαισθητοποίηση μπορεί να προέλθει από τον ήχο (μουσική, ανθρώπινες φωνές, ψίθυροι, κραυγές, ήχος περιβάλλοντος κ.λπ.) και από την εικόνα (εικόνες ειδυλλιακές, σκληρές, απάνθρωπες, βίαιες, τρυφερές κ.λπ.), πολύ περισσότερο, με τον συνδυασμό ήχου και εικόνας. Η διττή αυτή πρόσληψη των αισθήσεων (ακοή και όραση), ισχυροποιεί δραματικά το μήνυμα.


Χαρακτηριστικό είναι το πείραμα που έγινε σε κινηματογράφο, με την προβολή διάρκειας μόλις 1/24ου του δευτερολέπτου διαφημιστικού μηνύματος αναψυκτικού, το οποίο ενώ είδε, εντούτοις δεν κατέγραψε συνειδητά κανείς.


Το μήνυμα εισέβαλε στο υποσυνείδητο και καθόρισε την καταναλωτική συμπεριφορά των δεκτών, εξ ου και ο όρος γκρίζα διαφήμιση. Στο διάλειμμα της κινηματογραφικής προβολής οι περισσότεροι θεατές έσπευσαν στο μπαρ ζητώντας να αγοράσουν το αναψυκτικό που προβλήθηκε, παρότι κανείς δεν είχε συνείδηση ότι είχε δει το διαφημιστικό μήνυμα.


Οι τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές αποτελούν σαφώς μονόδρομο πληροφόρησης και όχι διαδικασία επικοινωνίας. Σε αυτές προστέθηκαν και τα λεγόμενα διαδραστικά μέσα επικοινωνίας του διαδικτύου, τα οποία, ελλείψει ποιοτικών κριτηρίων επεκτείνουν την καταλυτική επέμβασή τους στους εγκεφάλους των χρηστών.


Και λέω εγκεφάλους, σκεπτόμενος την λεγόμενη νευροπλαστικότητα του ανθρώπινου εγκεφάλου. Κατά τους επιστήμονες, είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να προσαρμόζεται και να δημιουργεί νέες συνάψεις, επηρεαζόμενος από τις εμπειρίες της ζωής, από ό,τι προσλαμβάνει στην καθημερινότητά του, προσαρμοζόμενος στο εξωτερικό περιβάλλον. 


Αυτή η διεργασία, η συναπτική διαλογή (synaptic pruning) κάνει τον άνθρωπο να αποκτά συνήθειες ως αποτέλεσμα πραγμάτων και καταστάσεων που επαναλαμβάνονται στη ζωή του.


Και η επανάληψη, η συνήθεια, εξοικειώνει τους δέκτες των ηλεκτρονικών μηνυμάτων με μια πλασματική πραγματικότητα, η οποία συγχέεται συχνά με την πραγματικότητα, θολώνει την αλήθεια, αποπροσανατολίζει δίχως γυρισμό.


Εύλογες οι διερωτήσεις: Πώς έχουν διαμορφώσει τον εγκέφαλο δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη τα λεγόμενα μέσα ενημέρωσης και το διαδίκτυο; Πόσο έχουν μεταλλαχθεί αισθητικά πρότυπα, αξίες ζωής, πολιτισμός;


Σε τι βαθμό έχουν επιδράσει στην ψυχολογία μας, τη συμπεριφορά, τη ζωή μας; Ποια πρότυπα ζωής παράγουν; Τι είδους είδωλα αναπαράγουν (πολιτικά, πολιτιστικά, αθλητικά, οικονομικά κ.ά.) τα οποία εξουσιάζουν, αποφασίζουν, διαμορφώνουν την Κοινή Γνώμη;


Και μόνον η ανάδειξη ανθρώπων ως ειδώλων είναι μια μορφή άσκησης εξουσίας. Ως είδωλα νοούνται οι άνθρωποι τους οποίους το κοινωνικό σύνολο ή μέρος του αποδέχεται ως ξεχωριστές, ιδιαίτερες μονάδες μέσα από την προβολή των Μέσων Ενημέρωσης.


Τα είδωλα εμφανίζονται ως άνθρωποι οι οποίοι αποστασιοποιούνται από τη μάζα, γίνονται απόμακροι, επειδή τα Μέσα τους προβάλλουν ως κάτι ξεχωριστό σε σχέση με τον κόσμο. Η επαναλαμβανόμενη προβολή προσδίδει στα είδωλα δύναμη επιρροής.


Οι άνθρωποι - είδωλα από διάφορους χώρους (πολιτική, επιστήμη, τέχνη, αθλητισμό) είναι εκείνοι στους οποίους παρέχεται η δυνατότητα να εκφράζουν δημόσια την άποψη τους και συνθέτουν άτυπα μια ομάδα ισχύος και επιρροής, η οποία διαμορφώνει την Κοινή Γνώμη και τελικά την ίδια μας τη ζωή μέσα στο κοινωνικό της περίγυρο.


Τι βλέπουμε, όμως, να προβάλλεται στις οθόνες τηλεόρασης και υπολογιστών; Τηλεσκουπίδια, με τις εξαιρέσεις ελάχιστες. Πλήθος οι τηλεοπτικές εκπομπές με κουτσομπολιά και άχρηστες πληροφορίες, με καλεσμένους ανύπαρκτους ανθρώπους, που γίνονται βορά των λεγομένων life style εκπομπών στον βωμό της ενός λεπτού δημοσιότητας.


Και αδηφάγοι τηλεθεατές, άνθρωποι που -προφανώς- δεν έχουν ενδιαφέροντα γεγονότα στην προσωπική τους ζωή, ζουν μέσα από τα γεγονότα της ζωής των άλλων. Και το επίπεδο πομπών και δεκτών πέφτει στο χαμηλότερο επίπεδο.


Η έννοια αυτού που παλαιότερα ονομάζαμε κουτσομπολιό έχει μεταλλαχθεί σε πληροφόρηση. Η καταπάτηση κάθε δεοντολογίας, καθεστώς. Η τεράστια ανοχή μας, δεν αποτελεί πλέον ενοχή.


Και απερίσπαστοι οι εξουσιάζοντες δρουν επί της ουσίας ανεξέλεγκτοι και ίσως επιχαίρουν με τον αποπροσανατολισμό στα όρια της μαζικής αποβλάκωσης των τηλεθεατών, που άκριτα -όπως δείχνουν οι μετρήσεις τηλεθέασης- καταπίνουν τηλεσκουπίδια.


Έφτασαν να ιεραρχούν τις ειδήσεις με πρωτόγνωρο τρόπο βάζοντας τις σημαντικές ως ουρά των δελτίων ειδήσεων και τις υποδεέστερες ως πρώτες. Έφτασαν να βάζουν μουσικές στα δελτία ειδήσεων -εν είδει θρίλερ- εκφοβίζοντας τους τηλεθεατές, επιδρώντας στο θυμικό και όχι στη λογική τους, αποδυναμώνοντας την κριτική τους σκέψη.


Άνθρωποι με έργο και προσωπικότητα (επιστήμονες, καλλιτέχνες, λογοτέχνες κ.ά,) εξαφανίστηκαν από τους δέκτες μας και προτάσσονται ανύπαρκτοι άνθρωποι της υποκουλτούρας.


Ειδήσεις αποτελούν μόνον τα τραγικά γεγονότα, όχι οι επιτυχίες νέων ανθρώπων, τα δημιουργικά πρότυπα, τα ελπιδοφόρα επιτεύγματα, τα έργα πολιτισμού, που θα έφερναν χαρά και ελπίδα στους ανθρώπους.


Έτσι, καλλιεργούνται αισθήματα φόβου, ανασφάλειας και αόρατης απειλής. Αισθήματα, τα οποία από υπάρξεως ανθρώπου αποτελούσαν τα καλύτερα όπλα για τη χειραγώγηση των μαζών.


Είναι προφανές, ότι ο δημοσιογράφος επεμβαίνει στην παραγωγή - αναπαραγωγή ειδώλων, αισθητικών προτύπων, αξιών ζωής, γλώσσας και σε ό,τι συνθέτει τον πολιτισμό μας. Οι δημοσιογράφοι της τηλεόρασης έχουν επίγνωση της σοβαρότητας, του βάρους του τηλεοπτικού μηνύματος;


Έχουν συναίσθηση ότι αναπαράγουν είδωλα, ότι ενυπάρχουν σε αυτό το ίδιο το Μέσο, συχνά ταυτιζόμενοι απόλυτα με το μήνυμα του Μέσου; Ελπίζω, ειδικοί επιστήμονες να διερευνήσουν ποια είναι πλέον η διαμόρφωση του εγκεφάλου του σύγχρονου ανθρώπου μέσα από όλες αυτές τις -καθόλου τυχαίες- επιρροές και να με διαψεύσουν. Όμως, μόνον με την ελπίδα, δίχως εγρήγορση και δράση, άλλαξε ποτέ κάτι σ’ αυτόν τον κόσμο; *Εκ του ιστολογίου <<Huffpost>> της 18.1.2023. Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Print Friendly and PDF