ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ


«Ο Παντοκράτορας κρατά στο Χέρι Του την βραδυνή Θυσία»

Η νύχτα αγκαλιάζει προσευχόμενες ψυχές σαν βρεφικό νανούρισμα. Στο μικρό καθολικό, οι γέροντες ξαπλωμένοι στο έδαφος, παραδομένοι στην εικόνα του Νυμφίου αποκαθηλώνουν ικετευτικά τους συγγνωστούς τους λογισμούς. Απόκοσμες εικόνες στο μικρό εκκλησάκι αναπνέουν μέσα από την θυμιασμένη ομίχλη των παρακλητικών τους λόγων. M' ένα τρακοσάρι κομποσκοίνι μετρούν ανάποδα τις μέρες, φτάνοντας ως την γέννησή τους. Ο παππά Διονύσης με αφημένο βλέμμα στην γη που περιμένει, σκύβει το κεφάλι στην ανατολή της μετανοίας του. Τί κόσμος τούτος Θεέ μου! Βαστάζουμε στις χούφτες μας τη Μάννα Ορθοδοξία και δεν θωρούμε το απροσμέτρητο κάλλος της και την ενδόμυχη υπόστασή της. Όταν τρίζουν τα θολά τζάμια από τα σιδερένια παραθύρια, νομίζεις, πως χοροί αγίων ήλθαν για να συνεκκλησιαστούν με τους χοικούς, ταμένους αδελφούς τους. Ο πολυέλαιος γυρνοφέρνει κυκλικά απ' τον καπνισμένο τρούλλο, ο Παντοκράτορας κρατάει στο χέρι του την βραδυνή θυσία, αίνοι και ύμνοι γίνονται δώρα ευχαριστιακά στα πόδια του Θεού μας. Κι όταν τελειώνει η ακολουθία, σκυμμένα πρόσωπα προσμετρούν μ' ένα Κύριε ελέησον, τα ανεβαίνοντα βήματά τους. Μακρύς ακόμα ο δρόμος της σταυρικής θυσίας. Ταιριάζει σε ορθοδόξους, να βλέπουν από μακριά τον σταυρό, που θα κρεμάσουν πάνω του τ' απόκοσμα όνειρά τους. Ποθούμε Χριστό, Αυτόν, Εσταυρωμένο, εξαντλούμε τους ονειρεμένους πόθους μας στο κοινό ποτήριο, ακροβατούμε την θωριά μας ανάμεσα στην πτώση και την έγερση. Τελούμε πνευματικά « ανάπηροι» στο μακαρισμό του εξαρτημένου Εγώ μας, αναζητούμε την χαμένη αρτιμέλεια της υποστελλόμενης ψυχής μας, ανυπακούουμε στην υποκριτική στάση ζωής. Ο Χριστός δεν είναι αφηρημένη έννοια, είναι η Οδός και η Αλήθεια, η Αγάπη κι η Ζωή, το προσδοκώμενο όνειρο της αναστάσιμης ελπίδας. Έχουμε Εκκλησία να κλάψουμε τους δρόμους που δεν διαβήκαμε, κατέχουμε αγίους να κρεμάσουμε την απόμακρη ματιά μας, μια Παναγιά να πνίξουμε στον κόρφο της την εαλωμένη αθωότητα της παιδικής αμεριμνησίας μας, κι αγγέλους τόσους, όσα είναι αυτά που χάσαμε, όσα είναι αυτά που ελπίζουμε, όσα είναι αυτά, που ίσως έρθουνε μια μέρα! Μπουσουλάμε γογγύζοντας στους εφάμαρτους δρόμους της υποκριτικής ζωής μας, έρπουμε γλοιωδώς στην λάσπη, που εωσφορικώς βαπτίσαμε πολιτισμένη κοινωνία! Επιτέλους να πάψουν αυτοί οι διαρκείς κύκλοι γύρω απ' τον ειδωλολάτρη εαυτό μας, το μεγαλείο του χριστιανού αναπαύεται στον προσευχητικό ξεσηκωμό και την ταπεινή μεγαλοσύνη. Η αγάπη μας είναι η σταυρική θυσία του εγώ μας στην εγωϊκότητα των άλλων. Ο σταυρός μας είναι τα ζυγιστικά του Πατρός που σβήνουν με γομολάστιχα τις μεγαλεπίβολες, θηριώδεις αμαρτίες μας κι η ελπίδα μας φοράει τα καλά της μπροστά στο αιματοβαμμένο δισκοπότηρο του αμνοικού Ιησού μας. Τα βράδια αιωρούνται χαροποιά στα γράμματα της αγιοπνευματικής Αλφαβήτας, ζωγραφίζουν την Πίστη ως έκθαμβο, αγιοπρεπές θήλυ, που ίσταται σε συννεφοσκεπούσα ομίχλη, πάνω από τα μικροκαμωμένα σπίτια των ανθρώπων. Πορφυροφορούσα κόρη, που χάσκει με χαμόγελο και κορομηλένια μάγουλα, που ροδοκοκκινίζουν στην παρακλητική αγάπη των πιστών. Η Πίστη είναι αναγεννητικό επίθεμα στις πληγές της αμαρτίας, δροσερή ανάσα στην πνευματική άπνοια των φιλόνικων ανθρώπων, σουλατσάρει σε χλοερούς, φρεσκοσκαμμένους κήπους και περιβόλια που μεθούν στην αρχοντιά των λουλουδιών. Βαστάει στα χέρια της τα εύοσμα βασιλικά των Χριστοφόρων λόγων, λούζεται μακάρια στην μετάνοια ενός αλλόφρονα, που ανακαλύπτει πάνω της τον μυρίπνοο Παράδεισο της συστελλόμενης ψυχής. Η Πίστη Θε μου είναι τα χρυσαφένια στάρια του χωριού, που μικρά, βάζαμε τρεχάλα ανάμεσα στα ξεραμένα στάχυα και τ' αγκάθια του αγρού, το ανταριασμένο βουϊτό από τους μεγαλοδύναμους ήχους των ελάτων, που στέκονταν πάντα όρθια. Νοικοκύρηδες, φρεσκοπλυμένοι χωρικοί, που τις Κυριακές έπαιρναν τα δύσβατα μονοπάτια για την εκκλησιά των Παμμεγίστων Ταξιαρχών! Βλέπαμε την Πίστη να σιγοντάρει στο αναλόγιο, εκείνον τον ταπεινό, ολιγογράμματο ιερέα, που έβγαινε στον άμβωνα για να μοιράσει τ' αντίδωρα κρίνα της ανυπέρβλητης αγάπης. Ύστερα βοηθούσε στα χωράφια την μαυροφορεμένη χήρα, που πριν να σπείρει τον καρπό στα σκαλισμένα αυλάκια, σταύρωνε με το χέρι της το αγιασμένο χώμα, ράντιζε με αγιασμό εκείνον τον πολύχρωμο, ταιριαστό μπαχτσέ με τις ντάλιες, τους κατιφέδες και τους κρίνους. Η Πίστη πάλι κατοικεί στα αδύναμα σπίτια των φτωχών, κάθεται στο τραπέζι με τα αλάδωτα ρεβίθια, τις ελιές και το αχνισμένο, ζυμωτό ψωμί, χορταίνει τα στόματα με μοσχοθυμιασμένες ευλογίες και απόκοσμες παραινέσεις της ερήμου. Σκάει χαμόγελο στην βρεφική αγνότητα Χριστούλιδων μικρών! Η Πίστη δεν λέει ψέμματα στα χείλη των παιδιών, παίζει κυνηγητό με την ταπείνωση και κρυφτό με την ντροπή. Στέκει προσευχητικά μετέωρη σε νηπιακούς ασπασμούς, σε ανυπόκριτες, παιδικές προσευχές. Είναι το θεϊκό αντίδοτο στο διάβα μιας φουσκοθαλασσιάς ζωής, το υπέρμαχο δοξάρι στην ηδύχοη πνοή του ουρανού, η υπογραφή του Θεού στην μετάνοια του πιστού. Μακάριοι αυτοί που την βρήκαν να τους περιμένει με το πρωϊνό ξύπνημα της αυγής και την εσπερινή δύση του ηλίου! (Φθινόπωρο 2013) Γιώργος Δ. Δημακόπουλος Δημοσιογράφος





Ιστολόγιο «ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Έτος: 11ο (2013 - 2024)

Δημοσιογραφικό Εργαστήρι Ορθόδοξης Μαρτυρίας και Ομολογιακής Κατάθεσης

Διαχειριστής:

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Icon by Serhei Vandalovskiy, icon - painter, Ukraine



«Απάνου απ' το κρεββάτι μου βαθειά παρηγοριά μου / Καρφώνω την εικόνα Σου, και τώρα η κάμαρά μου. / Είναι και μνήμα θλιβερό και χαρωπή εκκλησία / Σκοτάδι η θλίψι μου σκορπά και λάμψιν η θρησκεία».



Κωστής Παλαμάς


Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Δευτέρα 24 Απριλίου 2023

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ


 



Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815-1894)
<<Πώς θα μάθεις να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 32-36, μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.
Ο όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος (κατά κόσμον Γεώργιος Βασίλιενιτς Γκόβορωφ) είναι ένας ιεράρχης της Ρωσικής Εκκλησίας και μεγάλος συγγραφέας του 19ου αιώνα.
Η ζωή του, από τη στιγμή της γέννησής του σε ιερατική οικογένεια το 1815 ως την ειρηνική κοίμησή του το 1894, ήταν γεμάτη από την παρουσία του Θεού.
Το συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο και οι διαλέξεις του, τα κηρύγματά του, οι ερμηνείες του στις Επιστολές του αποστόλου Παύλου, οι μεταφράσεις ασκητικών βιβλίων, καθώς και οι απαντήσεις σε επιστολές που του έστειλαν, τον καθιστούν έναν από τους πολυγραφότατους συγγραφείς της ρωσικής Ορθοδοξίας.
Μάλιστα, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο το 1988.
Ο όσιος Θεοφάνης γεννήθηκε το 1815 σε ένα χωριό της επαρχίας Ορλώφ. Οι σπουδές του πραγματοποιήθηκαν στη Θεολογική Σχολή της επαρχίας αυτής, από όπου αποφοίτησε ως ο καλύτερος σπουδαστής, και στη Θεολογική Ακαδημία του Κιέβου.
Μετά την αποφοίτησή του με Μάστερ Θεολογίας το 1841, ενώ είχε ήδη γίνει μοναχός, χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος.
Δίδαξε σε διάφορες Σχολές κι Ακαδημίες ως καθηγητής της Ηθικής, της Φιλοσοφίας, της Ψυχολογίας, της Λογικής και των Λατινικών.
Το 1847, κατόπιν αιτήματός του, διορίστηκε μέλος της Ρωσικής Εκκλησιαστικής Αποστολής στην Ιερουσαλήμ, όπου σπούδασε ζωγραφική, Ελληνκά, Γαλλικά, Εβραϊκά και Αραβικά και ήρθε σε επαφή με τον ελληνορθόδοξο μοναχισμό.
To 1857 ανακηρύχθηκε πρύτανης της Θεολογικής Σχολής της Πετρούπολης.
Το 1859 χειροτονήθηκε επίσκοπος Ταμπώφ, μιας από τις πιο εκτεταμένες και πολυπληθείς επισκοπές της Ρωσίας, και κατόπιν μεταφέρθηκε στην επισκοπή του Βλαντιμίρ, η οποία χρειαζόταν ορθόδοξο ιεραποστολικό έργο.
Ο επίσκοπος Θεοφάνης έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στο κήρυγμα, το οποίο συνόδευε κάθε θεία Λειτουργία.
Το 1866 παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα και έζησε ασκητικά στην έρημο Βυσένσκ, απομονωμένος στο κελί του για 28 χρόνια, μέχρι την κοίμησή του.
Κατά τον εγκλεισμό του ασχολήθηκε με την αλληλογραφία. Κάθε μέρα έφταναν στο κελί του 20 με 40 γράμματα με διάφορες ερωτήσεις σχετικές με την χριστιανική πίστη και ζωή κι εκείνος απαντούσε σχεδόν σε όλες.
Έγραφε χαρακτηριστικά: <<Η γραφή είναι απαραίτητο εργαλείο για την Εκκλησία. Καλύτερος όμως τρόπος να αξιοποιήσει κανείς το δώρο της γραφής και της ομιλίας δεν υπάρχει από το να το απευθύνει σε αμαρτωλούς με σκοπό τη μεταστροφή τους>>.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί ανθολογία συμβουλών μέσω επιστολών που έγραψε ο όσιος Θεοφάνης απαντώντας σε γραπτά ερωτήματα πιστών σχετικά με την προσευχή.
Με διαύγεια, ζωντάνια και απλότητα ο όσιος μας χαρίζει πρακτικές συμβουλές, οι οποίες αγγίζουν την ψυχή κάθε χριστιανού και μας προτρέπουν να εφαρμόσουμε το θέλημα του Θεού ενθυμούμενοι τα λόγια ου αποστόλου Παύλου: <<αδιαλείπτως προσεύχεσθε>> (Α' Θεσ. ε' 17).
Εγκάρδιες ευχαριστίες οφείλονται από τις εκδόσεις μας προς την κ. Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου για την ανιδιοτελή προσφορά της ιδιαιτέρως επιμελημένης μετάφρασης του ρωσικού κειμένου για πρώτη φορά στα Ελληνικά.
(Από τον πρόλογο της επιμελήτριας)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ










Σχετικά με τις εκκλησιαστικές ακολουθίες



Περί της σπουδαιότητας του να πηγαίνουμε στην εκκλησία. Το να πηγαίνετε στην εκκλησία είναι το καλύτερο μέσο για να αποκαλυφθεί το προσευχητικό πνεύμα σας, ενώπιον του οποίου δεν θσ τολμήσει να πετρώσει η καρδιά. (Επιστολή 190, τόμος 1, σελ. 232). Η προσευχή στην εκκλησία είναι καλύτερη απ' την κατ' οίκον προσευχή. Η εκκλησία είναι η παραμυθία σας. Χρειάζεται ευγνωμοσύνη προς τον Θεό, που σας χαρίζει (ενν. το δώρο) να αισθάνεσθε την ευεργετική επίδραση της παρουσίας σας στην εκκλησία. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει ότι μπορούμε και στο σπίτι να προσευχηθούμε. Να προσευχηθείς όμως στο σπίτι όπως θα το κάνεις στην εκκλησία δεν γίνεται. (Επιστολή 448, τόμος 3, σελ. 90). Κάντε πιο τακτική την επίσκεψή σας στο ναό του Θεού. Αν το βρείτε βολικό, κάντε πιο συχνή την παρουσία σας στον ναό του Θεού. Πουθενά δεν αποκαλύπτεται με τέτοιο τρόπο το προσευχητικό πνεύμα, όπως στους ναούς, με την προσεκτική και ευλαβή παρουσία σ' αυτούς. Αν το κάνετε αυτό, σύντομα θα δείτε τον καρπό, εντούτοις όχι μετά την πρώτη ή την δεύτερη επίσκεψη στον ναό. Πρέπει να παλέψετε μήνες και να δείξετε σταθερότητα και υπομονή σε αυτό τον αγώνα. Και στο σημείο αυτό όμως θα προσθέσω: μη δεσμεύσετε τον εαυτό σας. Εάν εντούτοις δεσμευτείτε σε κάτι, ακολουθήστε το σταθερά, διότι έτσι καθορίζετε η καρποφορία μίας τέτοιας σποράς. (Επιστολή 191, τόμος 1, σελ. 234).  Να πηγαίνετε όσο το δυνατόν πιο συχνά στην εκκλησία. Στην εκκλησία προσεύχεσθε ωραία και δεν καταλαβαίνετε πως κυλά η Λειτουργία. Αυτό κι είναι καλό! Αν μπορείτε, να πηγαίνετε όσο το δυνατόν πιο συχνά στην εκκλησία. Αυτή είναι ο πραγματικός οίκος του Θεού, παρόλο που είναι κατασκευασμένη από τούβλα και ασβέστη. Η καρδιά συναισθάνεται ότι βρίσκεται στον οίκο του Πατέρα και γλυκαίνεται. Για την καλλιέργεια της προσευχής το καλύτερο απ' όλα είναι να πηγαίνετε στην εκκλησία. Στο σπίτι υπερνικά η ραθυμία, ενώ εκεί (στην εκκλησία) δεν υπάρχει χώρος για τεμπελιά. Διότι τι άλλο μπορείς να κάνεις από το να προσευχηθείς; (Επιστολή 256, τόμος 2, σελ. 92-93). Σχετικά με τη σπουδαιότητα των εκκλησιαστικών ακολουθιών. Τις εκκλησιαστικές ακολουθίες πρέπει να τις παρακολουθείς ολόκληρες όρθιος. Και θα σου πω ότι δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για την αποκάλυψη της νοεράς - καρδιακής προσευχής από το να βρίσκεσαι στον ναό, στις εκκλησιαστικές ακολουθίες. Σε αυτές κυριαρχεί το πνεύμα της προσευχής. Όποιος στέκεται καθ' όλη τη διάρκεια της ακολουθίας με προσοχή σε καθετί που διαβάζεται και ψέλνεται, δεν μπορεί να μη νιώσει τη θαλπωρή της προσευχητικής κατάστασης. Αν σήμερα και αύριο και μεθαύριο και στο εξής νιώσει έτσι, τότε επιτέλους θα ανάψει στην καρδιά του η φλόγα της προσευχής. Όταν όμως το δώσει αυτό ο Θεός, τόθε θα τρέξεις στην εκκλησία όπως θα έτρεχες σε γλέντι βασιλικό και τίποτε δεν θα σε συγκρατήσει. Μόνο προσπάθησε να δίνεις προσοχή στους εκκλησιαστικούς ψαλμούς και στα αναγνώσματα. Χωρίς προσοχή δεν θα βγει τίποτα. Ποιά στάση να τηρούμε κατά τη Λειτουργία στην εκκλησία. Σχετικά με την ραθυμία στις Λειτουργίες, πρέπει να εντείνεις την προσπάθεια να την υπερνικήσεις με τη συγκέντρωση της προσοχής σου και προσευχόμενος στον Κύριο ακριβώς γι' αυτή την <<ασθένεια>>. Και ο Κύριος θα βοηθήσει. Ποιά στάση να τηρείς κατά τη Λειτουργία; Να αναζωογονείς τον φόβο Θεού, να ανανεώνεις την ελπίδα της σωτηρίας κοιτάζοντας τον Κύριο, τον αυστηρό και πολυέλεο, τον <<πάντας ανθρώπους θέλοντα σωθήναι>> και πάντας εις σωτηρίαν καλούντα. Πρέπει να συνηθίσεις σε αυτά τα συναισθήματα και να προσεύχεσαι για τη δωρεά τους. Την ακολουθία της θείας Μεταλήψεως, πιστεύω, δεν είναι εσφαλμένο να την τελείς και περισσότερες από μία φορές, αλλά θεωρώ ότι μία φορά είναι καλύτερα. Το να τη μελετάς όμως στην εκκλησία δεν είναι καλή συνήθεια: η θεία λειτουργία απαιτεί κι αυτή τη δική της προσοχή. Ο εχθρός σου προκαλεί σύγχυση, ώστε να φύγεις τρέχοντας από την εκκλησία για να προσευχηθείς με περισσότερη θέρμη στο κελλί... ώστε και τη Λειτουργία να χάσεις και στο κελί να μην προσευχηθείς. Πρέπει και στις Λειτουργίες και στον κανόνα να στέκεται με προσοχή και με συναίσθημα. Τη δε νοερά προσευχή να την τελείς ιδιαίτερα στο σπίτι. Όμως και την Λειτουργία να την παρακολουθείς διά της νοεράς προσευχής. Το περιεχόμενο της Λειτουργίας βρίσκεται στον νου. Πρόσεχε, συλλογίσου και νιώσε αυτό που ψέλνεται και διαβάζεται: αυτό είναι η νοερά προσευχή. (Επιστολή 242, τόμος 2, σελ. 59).




Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου: <<Πώς να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<'Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 32-36.
Μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Print Friendly and PDF