ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ: ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΓΙΝΟΥΜΕ ΣΑΝ ΤΟΝ ΤΕΛΩΝΗ;

 

Αρχίζει από σήμερα η περίοδος του Τριωδίου, με αποκορύφωμα την Μεγάλη Εβδομάδα και ο εορτασμός της λαμπροφόρου Αναστάσεως του Κυρίου. Η Αγία μας Εκκλησία όρισε το Ευαγγελικό ανάγνωσμα για την πρώτη Κυριακή, να είναι με μία ενδιαφέρουσα παραβολή.

του Σωτηρίου Θεολόγου

«Ανθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης». Από την πρώτη πρόταση, μάς γίνεται γνωστό για 2 ανθρώπους, οι οποίοι ανεβαίνουν στο ναό για να προσευχηθούν· ο ένας είναι Φαρισαίος και ο άλλος Τελώνης.

«Ὁ Φαρισαῖος σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο΄ ῾Ο Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· νηστεύω δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι», (Ο Φαρισαίος εστάθη επιδεικτικώς δια να προκαλή εντύπωσιν· και δια να δοξάση τον ευατόν του, αυτά προσηύχετο· Σε ευχαριστώ, Θεε μου, διότι δεν είμαι όπως οι άλλοι άνθρωποι, άρπαγες, άδικοι, μοιχοί η και ωσάν αυτός ο τελώνης. Εγώ νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα, Δευτέρα και Πεμπτην, δίδω το δέκατον από όλα γενικώς όσα αποκτώ).

«Ὁ δὲ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἐπᾶραι εἰς τὸν οὐρανόν, ἀλλ᾽ ἔτυπτεν τὸ στῆθος αὐτοῦ λέγων΄ Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ», (Και ο τελώνης, που εστέκετο κάπου μακρυά από το θυσιαστήριον, δεν ήθελε ούτε τα μάτια του να σηκώση στον ουρανόν, αλλ’ εκτυπούσε το στήθος του λέγων· Θεε μου, σπλαγχνίσου με τον αμαρτωλόν και συγχώρησέ με).

«Λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ παρ᾽ ἐκεῖνον· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται», (Σας διαβεβαιώνω, ότι αυτός ο περιφρονημένος από τον Φαρισαίον τελώνης κατέβηκε στο σπίτι του με συγχωρημένας τας αμαρτίας του, αθώος και δίκαιος ενώπιον του Θεού, παρά ο Φαρισαίος εκείνος. Διότι κάθε ένας που υψώνει τον ευατόν του, θα ταπεινωθή από τον Θεόν και θα καταδικασθή, ενώ εξ αντιθέτου εκείνος που ταπεινώνει τον ευατόν του θα υψωθή και θα δοξασθή από τον Θεόν).

Για όλους είναι πολύ γνωστή η παραπάνω παραβολή. Η ερώτηση είναι: Εμείς, πώς προσευχόμαστε; Σαν τον Φαρισαίο ή σαν τον Τελώνη; Επιτρέψτε μου, να απαντήσω για τον εαυτό μου. Εγώ προσεύχομαι σαν τον Φαρισαίο. Γιατί; Γιατί, απαριθμώ όλα αυτά που έχω κάνει στη ζωή μου για το Χριστό, χωρίς να έχω συντριβή καρδιάς, όπως ο Τελώνης.

Προσεύχομαι για όλα αυτά που είμαι και όχι ότι δεν είμαι. Προσεύχομαι που δεν είμαι κλέφτης, αλλά είμαι εγωιστής. Προσεύχομαι που δεν είμαι μοιχός, αλλά είμαι κακός για τους άλλους. Προσεύχομαι που δεν είμαι άδικος, αλλά δεν βοηθάω τον συνάνθρωπό μου που έχει ανάγκη. Και στο τέλος, δεν βρήκα την πολυπόθητη γαλήνη στο ναό που επιζητούσα. Γιατί;

Γιατί, δεν ήθελα να με βοηθήσει ο Θεός. Ήθελα να δικαιωθώ ενώπιον του Θεού. Ήθελα να περιγράψω στον Παντοκράτορα, μια φαινομενική εικόνα του εαυτού μου, για να κρύψω τις ατέλειες και τις αμαρτίες μου. Τι χρειάζεται να κάνω για να αλλάξω; Ή και κάποιοι που ίσως να είμαστε στην ίδια κατάσταση; Να γίνουμε σαν τον Τελώνη. Δηλαδή;

«Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ». Μόνο αυτό. Και ο Θεός ξέρει τι να κάνει και τι όχι. Είναι δύσκολο; Ίσως. Γιατί χρειάζεται να ταπεινωθούμε μπροστά στο Θεό. Να συναισθανθούμε την αμαρτωλότητά μας, για να μας συγχωρέσει ο Θεός.

Καταλήγοντας, να προσπαθήσουμε να διώξουμε τον Φαρισαίο εαυτό μας, να καταλάβουμε ποιοι πραγματικά είμαστε και να προσευχόμαστε σαν τον Τελώνη. Είναι μεγάλη η ευκαιρία που έρχεται, αυτή η περίοδος του Τριωδίου. Ας την εκμεταλλευτούμε, να αλλάξουμε τον εαυτό μας. Η ερώτηση είναι: θέλουμε να αλλάξουμε; Θέλουμε να γίνουμε σαν τον Τελώνη; Ας απαντήσει ο καθένας για τον δικό του εαυτό… *Εκ του ιστολογίου «Πεμπτουσία» της 6.2.2023. Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.