 |
''Λοιπόν, αδελφοί μου, αφού η σπάνια Μετάληψη μας προξενεί τόσο μεγάλα και ανεκδιήγητα κακά ενώ η συχνή Κοινωνία μας χαρίζει τόσο υψηλά, μεγάλα, ουράνια και υπερφυσικά αγαθά και στη παρούσα ζωή και στη μέλλουσσα, γιατί να αργοπορούμε τόσο να μεταλάβουμε; Γιατί να μην κάνουμε την πρέπουσα προετοιμασία για να κοινωνούμε τα Θεία Μυστήρια κάθε Σάββατο ή Κυριακή και σε κάθε γιορτή αν δεν μπορούμε κάθε ημέρα;''. Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης |
Ακούτε, αδελφοί μου, τί συμφορές παθαίνουν όσοι δε μεταλαμβάνουν συχνά και απομακρύνονται από τα Μυστήρια; Ακούτε ότι δαιμονίζονται ή και μεταμορφώνονται από τα Μυστήρια; Ακούτε ότι δαιμονίζονται ή και μεταμορφώνονται σε κάποιο είδος άλογων ζώων, όπως τα παλιά χρόνια ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορας μεταμορφώθηκε σε βόδι;
Και δίκαια υποφέρουν΄ διότι ενώ μπορούν να γίνουν από άνθρωποι θεοί κατά χάριν με τη συνεχή Θεία Κοινωνία, δεν το θέλουν. Απομακρυνόμενοι όμως από τη θεία Μετάληψη χάνουν και την ανθρώπινη μορφή που έχουν, μετασχηματίζονται σε άλογα ζώα και παραδίδονται στην εξουσία του σατανά, όπως λέει και ο ψαλμωδός116 ''ω Κύριε, ιδού, χάνονται εντελώς εκείνοι που απομακρύνονται από τη χάρη Σου''.
Μάλλον πρέπει να πω, ότι αν αιφνιδίως έρθει ο θάνατος σε εκείνους που αργοπορούν να μεταλάβουν και τους βρει ανέτοιμους χωρίς τη θεία Μετάληψη, τι άραγε θα γίνουν οι ταλαίπωροι. Πώς θα μπορέσουν να διέλθουν με ελευθερία τους τελωνάρχες δαίμονες του αέρος;
Ποιό φόβο και τρόμο θα δοκιμάσει η ψυχή μας ενώ μπορούσαν να ελευθερωθούν από όλα αυτά με τη συχνή Θεία Κοινωνία, όπως έχει πει ο θείος Χρυσόστομος; Έλεος Θεέ μου.
Λοιπόν, αδελφοί μου, αφού η σπάνια Μετάληψη μας προξενεί τόσο μεγάλα και ανεκδιήγητα κακά ενώ η συχνή Κοινωνία μας χαρίζει τόσο υψηλά, μεγάλα, ουράνια και υπερφυσικά αγαθά και στη παρούσα ζωή και στη μέλλουσσα, γιατι να αργοπορούμε τόσο να μεταλάβουμε;
Γιατί να μην κάνουμε την πρέπουσα προετοιμασία για να κοινωνούμε τα Θεία Μυστήρια κάθε Σάββατο ή Κυριακή και σε κάθε γιορτή αν δεν μπορούμε κάθε ημέρα; Έπρεπε με μεγάλη χαρά να τρέχουμε συχνά στην ιερή Τράπεζα για να μεταλάβουμε το γλυκήτατό μας Ιησού Χριστό που είναι όλη μας η ζωή, η πνοή, το είναι μας, όλη μας η ελπίδα και η σωτηρία.
Έτσι θα ήμασταν πάντοτε ενωμένοι και αχώριστοι από Αυτόν και σ' αυτή τη ζωή και στην άλλη. Εμείς όμως το ανεχόμαστε και μάλιστα έχουμε μεγάλη χαρά να αργοπορούμε και να απομακρυνόμαστε από Αυτόν. Αν μας στερήσει κάποιος την τράπεζα των σωματικών φαγητών, έστω και μία ημέρα, λυπόμαστε, αδημονούμε και μας φαίνεται μεγάλο κακό.
Όμως δεν το θεωρούμε συμφορά αν στερηθούμε την πνευματική και ουράνια τράπεζα των θείων Μυστηρίων μία ή δύο μέρες ή και μήνες ολόκληρους. Σε τι μεγάλη σύγχυση βρίσκονται οι σημερινοί χριστιανοί που δεν διακρίνουν τα σωματικά από τα πνευματικά αγαθά! Τα σωματικά τα εναγκαλίζονται με όλη τους την αγάπη, ενώ τα πνευματικά δεν τα επιθυμούν καθόλου.
Πολλοί φιλόθεοι χριστιανοί δαπανούν πολλά χρήματα, υποφέρουν πολλούς κόπους, υποφέρουν πολλούς κινδύνους και διά θαλάσσης και διά ξηράς για να πάνε στα Ιεροσόλυμα να προσκυνήσουν το ζωοποιό Τάφο του Κυρίου και τους άλλους Αγίους Τόπους. Μάλιστα το έχουν για καύχημα να ονομάζονται προσκυνητές αυτών των ιερών προσκυνημάτων.
Πολλοί ακούγοντας ότι κάποιο ιερό λείψανο ενός αγίου βρίσκεται σε ένα μακρυνό τόπο, τρέχουν με πολλή προθυμία να το προσκυνήσουν για να λάβουν χάρη και αγιασμό. Αλλά λίγη επιθυμία έχουν ή μάλλον καθόλου δεν τους νοιάζει να μεταλάβουν τα άχραντα Μυστήρια και να αξιωθούν να απολαύσουν όχι το ζωοποιό Τάφο, όχι Τόπους Αγίους, όχι λείψανα αγίων αλλά το Βασίλειο του παντός και τον Άγιο των Αγίων.
Για να πάνε στους Αγίους Τόπους και χρήματα ξοδεύουν και μακρινούς δρόμους περπατούν και πολλούς κινδύνους υπομένουν. Αντίθετα για να κοινωνήσουν, δεν χρειάζεται ούτε χρήματα να ξοδέψουν, ούτε μακριά να περπατήσουν, ούτε να υπομείνουν κινδύνους. Φτάνει μόνο να κάνουν μία συντετριμμένη εξομολόγηση, μία αληθινή ικανοποίηση καρδιάς και προετοιμασία και αμέσως μπορούν να απολαύσουν τη θεία Μετάληψη και να γίνουν σύσσωμοι και σύναιμοι με το Χριστό.
Και με όλες αυτές τις ευκολίες και πάλι όλοι αμελούν σ' αυτό και παραιτούνται. Αχ αδελφοί μου, αν βλέπαμε έστω και μία φορά με τους νοητούς οφθαλμούς της ψυχής μας τί υψηλά και πόσο μεγάλα αγαθά στερούμαστε μη μεταλαμβάνοντας συνεχώς, τότε ναι, θα βάζαμε όλα τα δυνατά για να ετοιμαστούμε και να μεταλάβουμε, αν ήταν δυνατόν, και κάθε μέρα.
Λοιπόν, αν δείξαμε μεγάλη αμέλεια ως τώρα για την αγία Κοινωνία, από τώρα και στο εξής, σας παρακαλώ μέσα από την καρδιά μου, με αγάπη αδελφική, να ξυπνήσουμε από το βαρύ ύπνο της ραθυμίας και να αποκτήσουμε προθυμία και επιμέλεια. Και αν κάποιος από εκείνους που έχουν την πνευματική εξουσία μας εμποδίζει από αυτό το θεάρεστο έργο, ας μην ψυχραίνουμε αμέσως τη ζέση της προθυμίας και λαχτάρας μας. Όχι.
Αλλά πέφτοντας ας καταφιλούμε τα πόδια Του σαν την πόρνη και ας επιμένουμε κρούοντας τη θύρα και ζητώντας την άδεια. Και σίγουρα, δεν πιστεύω να βρεθεί κάποιος τόσο πολύ σκληρόκαρδος, ο οποίος ενώ βλέπει τη θερμή προθυμία που έχουμε για τη θεία Κοινωνία να μας εμποδίζει.
Μάλιστα έχω την πληροφορία ότι όσο σκληρόκαρδος και αν είναι, όσο και αν φοβάται κατά κάποιον τρόπο την κακή συνήθεια που επικράτησε σε αυτό, θα καμφθεί η καρδιά του να μας δώσει την άδεια να πράξουμε το ποθούμενο.
Υπάρχουν κάποιοι ευλαβείς, οι οποίοι όταν δουν ένα χριστιανό να μεταλαμβάνει συχνά, επειδή δεν γνωρίζουν τις γραφές, τον εμποδίζουν και τον ονειδίζουν΄ του λένε ότι η συχνή Θεία Κοινωνία είναι γνώρισμα των ιερέων και πως ''αν θέλεις να κοινωνείς συχνά, να γίνεις και συ ιερέας''.
Προς αυτούς θα αποκριθούμε όχι με λόγια δικά μας, αλλά με τη διδασκαλία των αγίων Γραφών, των ιερών Συνόδων και διαφόρων αγίων και διδασκάλων της Εκκλησίας μας.
Το αξίωμα των ιερέων είναι το να προσφέρουν και να κάνουν τέλεια τα Θεία Δώρα, ως όργανα με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, να μεσιτεύουν προς το Θεό για το λαό και άλλες ακόμη ιεροπραξίες που δεν μπορεί να τις κάνει κάποιος λαϊκός.
Την ώρα της Θείας Κοινωνίας, όταν δηλαδή πρόκειται να μεταλάβουν, οι ιερείς δε διαφέρουν σε τίποτα από τους λαϊκούς ή τους μοναχούς, μόνο στο γεγονός ότι οι ιερείς μεταδίδουν και οι λαϊκοί μετέχουν.
Και επίσης στο ότι οι ιερείς μεταλαμβάνουν μέσα στο ιερό βήμα και χωρίς λαβίδα, ενώ οι λαϊκοί και οι μοναχοί έξω από το ιερό βήμα και με την ιερή λαβίδα. Το ότι αυτό είναι αληθινό και ότι καμμιά διαφορά δεν υπάρχει ανάμεσα στους ιερείς και στους λαϊκούς κατά τη Θεία Μετάληψη, το μαρτυρεί ο θείος Χρυσόστομος που λέει117:
''ένας και ο ίδιος Πατέρας μας γέννησε, ο Θεός. Όλοι από την ίδια μητέρα γεννηθήκαμε, την αγία κολυμβήθρα. Το ίδιο ποτό, το Αίμα του Κυρίου, δόθηκε σε όλους μας και ιερείς και λαϊκούς.
Ή μάλλον για να το πω καλύτερα, όχι μόνο το ίδιο ποτό αλλά και από ένα ποτήριο μας δόθηκε να πίνουμε. Επειδή ο Πατέρας μας θέλησε να μας οδηγήσει στη φιλοστοργία και στην αγάπη, βρήκε αυτόν τον τρόπο, να πίνουμε όλοι μας από ένα και ίδιο ποτήριο, το οποίο είναι απόδειξη υπερβολικής αγάπης''.
Σε άλλο σημείο πάλι λέει΄ ''σε μερικά πράγματα ο ιερέας δε διαφέρει σε τίποτα από τον λαϊκό, όπως λόγου χάρη την ώρα που πρόκειται να κοινωνήσουν. Και αυτό γιατι όλοι και οι ιερείς και οι λαϊκοί τα ίδια Μυστήρια μεταλαμβάνουμε.
Δεν ισχύει αυτό που συνηθιζόταν κατά τον παλαιό νόμο, όταν άλλα κρέατα και προσφορές έτρωγε ο ιερέας και άλλα ο λαϊκός και ο μη κληρικός. Δεν ήταν νόμιμο για τον λαϊκό να τρώει από εκείνα που έτρωγε ο ιερέας.
Τώρα με τη χάρη του Ευαγγελίου δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Πάνω στην αγία Τράπεζα βρίσκεται για όλους έτοιμο το ένα και ίδιο Σώμα του Κυρίου και το ένα και ίδιο ποτήριο''. Ο Συμεών Θεσσαλονίκης λέει118 ''η Κοινωνία των Μυστηρίων σε όλους και για όλους τους πιστούς είναι πρόσφορη.
Δεν είναι μόνο για να κοινωνεί ο αρχιερέας. Ο αρχιερέας ή ο ιερέας βρίσκεται εκεί για να ιερουργήσει το πανάγιο Σώμα και Αίμα του Χριστού και να το μεταδώσει σε όλους τους πιστούς για την Κοινωνία Του''.
Ο Ιώβ ο αμαρτωλός στο Περί Μυστηρίων λέει119 ''όλος ο σκοπός και το έργο της ιερουργίας είναι η Κοινωνία των ζωοποιών Μυστηρίων. Γι' αυτό, πρώτα κοινωνούν μέσα στο Βήμα οι ιερείς και έπειτα βγαίνουν και μεταδίδουν τα Μυστήρια σε κείνους που είναι έξω, έτοιμοι για να μεταλάβουν''.
Είναι λοιπόν αναγκαίο και ακόλουθο οι ιερείς που λειτουργούν να είναι και έτοιμοι να μεταλαμβάνουν αυτοί πρώτοι, αφού εκείνοι προσφέρουν.
Έπειτα και όλος ο λαός, κατά τον ιερομάρτυρα Κλήμεντα που λέει120 ''ας μεταλαμβάνει πρώτα ο επίσκοπος, έπειτα οι πρεσβύτεροι και οι διάκονοι και οι αναγνώστες και οι ψάλτες και οι ασκητές και από τις γυναίκες οι διακόνισσες και οι παρθένες και οι χήρες, έπειτα τα παιδιά, και τότε όλος ο υπόλοιπος λαός κατά τάξη με ευλάβεια και φόβο, χωρίς καμμιά ταραχή''.
Ο Ιώβ που προαναφέραμε λέει ακόμα πως121 ''για αυτό είναι παραχωρημένο συνεχώς να μεταλαμβάνουν, εξίσου χωρίς διαφορά, και ιερείς και ιδιώτες, και άνδρες και παιδιά και γέροντες, και κάθε ηλικία και οργάνωση των χριστιανών''.
Όσοι πάλι ιερείς δε μεταλαμβάνουν τους χριστιανούς που προσέρχονται με ευλάβεια και πίστη στη Θεία Κοινωνία, κατακρίνονται από το Θεό σαν φονιάδες, όπως είναι γραμμένο στον προφήτη Ωσηέ122 ''και ιερείς σκέπασαν την οδό, το θέλημα και την εντολή του Θεού.
Δεν τη φανέρωσαν. Εφόνευσαν Σίκιμα και ανόμησαν απέναντι στο λαό''.
Εγώ όμως θαυμάζω και απορώ αν πράγματι βρίσκονται τέτοιοι ιερείς που αποδιώχνουν εκείνους που προσέρχονται στα Μυστήρια. Δε σκέπτονται τουλάχιστον ότι αυτοί οι ίδιοι ψεύδονται στα λόγια που λένε.
Οι ίδιοι στο τέλος της λειτουργίας φωνάζουν μεγαλόφωνα και προσκαλούν όλους τους πιστούς λέγοντας΄ ''μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε''. Δηλαδή, ''πλησιάστε στα Μυστήρια να μεταλάβετε''.
Έπειτα εκείνοι οι ίδιοι αναιρούν τα λόγια τους και αποδιώχνουν τους προσερχομένους. Δεν ξέρω πως να χαρακτηρίσω αυτή την αταξία.
116. ''ιδού οι μακρύνοντες εαυτούς από σου απολούνται''. (Ψαλμ. οβ' 27).
117. ''εις εγέννημεν ημάς Πατήρ. Τας αυτάς πάντες ελύσαμεν ωδίνας. Το αυτό ποτόν, άπασι δέδοται, μάλλον δε ου μόνον το αυτό ποτόν αλλά και εξ ενός ποτηρίου΄ ο γαρ Πατήρ βουλόμενος ημάς εις φιλοστοργίαν αγαγείν, και τούτο εμηχανήσατο, εξ ενός ποτηρίου πίνειν ποιήσας ημάς, όπερ επιτεταμένης έστιν αγάπης. Έστι δ' όπου ουδέ διέστηκεν ο ιερεύς του αρχομένου'' (ομιλ. 22 στο κατά Ματθ.)΄ ''οίον όταν μεταλαβείν δέη των φρικτών Μυστηρίων, ομοίως γαρ πάντες αξιούμεθα των αυτών, ου καθάπερ επί της Παλαιάς, τα μεν ο Ιερεύς ήσθιε, τα δε ο αρχόμενος΄ και θέμις ουκ ην τω λαώ μετέχειν, ων μετείχεν ο ιερεύς΄ αλλ' ου νυν, αλλά πάσιν έν σώμα πρόκειται και ποτήριον εν'' (προς Κορινθ. λόγ. 18).
118. ''Το κοινωνείν πάσιν πιστοίς πρόκειται, και ου τελετή εις τον αρχιερέα εστίν, αλλ' εις το ιερουργηθήναι αυτό το πανάγιον Σώμα Χριστού και ίμα, και τοις πιστοίς άπασιν εις Κοινωνία δοθήναι, και έστι καθ' εαυτήν μόνη εις κοινωνίαν''.
119. ''το τέλος αυτής και ο σκοπός και το έργον, η των ζωοποιών έστι και φρικτών Μυστηρίων και αγιασμάτων Μετάληψις΄ όθεν και πρώτον μεν ένδον τοις ιερωμένοις, είτα και τοις έξω τοις του λαού παρασκευομένοις διαδίδοται''.
120. ''Μεταλαμβανέτω ο Επίσκοπος, έπειτα οι Πρεσβύτεροι και οι Διάκονοι και Υποδιάκονοι και οι Αναγνώσται και οι ψάλται και οι ασκηταί και εν ταις γυναιξίν αι διακόνισσαι, αι παρθένοι, και αι χήραι, είτα τα πεδία και τότε πας ο λαός κατά τάξιν μετά αιδούς και ευλαβείας άνευ θορύβου'' (κεφ. 13).
121. ''και καθ΄ημέραν ει οίον τε τοις αξίοις επιτελείσθαι συγκεχώρηται, ιερεύσι τε ομοίως και ιδιώταις, ανδράσι τε και γυναιξί, νηπίοις και γέρουσι, και πάση χριστιανών απλώς ηλικία και τάξει''.
122. ''έκρυψαν οι ιερείς οδόν, εφόνευσαν Σίκιμα, ότι ανομίαν εποίησαν εν τω λαώ''.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Απόσπασμα εκ του βιβλίου του Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου
''Περί της Συνεχούς Μεταλήψεως των Αχράντων του Χριστού Μυστηρίων''.
Απόδοση στη Νεολληνική: Ινώ Μπάμπαλη.
Επιμέλεια έκδοσης Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Μαϊδώνης.
Εκδόσεις ΜΥΡΙΟΒΙΒΛΟΣ.
Α' έκδοση: Δεκέμβριος 2004, σελ. 128 - 137.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου