Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815-1894):
''ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ''.
Έκδοση Ι. Μ. Παρακλήτου, Αθήνα 1993, έκδοση εβδόμη, σελ. 44-48.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΚ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Ο Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος αποτελεί μια σημαντική μορφή της ρωσικής Ορθοδοξίας, ιδιαίτερα γνωστή για την πλούσια συγγραφική προσφορά και τον ηρωϊσμό της. Ο ηρωϊσμός αυτός εκδηλώθηκε κυρίως με δύο παράλογες για το ορθολογιστικό πνεύμα της εποχής μας πράξεις: Πρώτον, παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα, για να ζήση ασκητικά. Και δεύτερον, αυτοφυλακίσθηκε και παρέμεινε επί εικοσιοκτώ ολόκληρα χρόνια έγκλειστος σ' ένα κελλί της ερήμου Βισένσκ! Ενώ όμως εγκατέλειψε χάριν της ησυχαστικής ζωής την αρχιερατική του διακονία, ο Κύριος του Αμπελώνος του ανέθεσε μια άλλη ποιμαντική, την <<ταχυδρομική ποιμαντική>>. Δεχόταν καθημερινά από είκοσι μέχρι σαράντα επιστολές, από διάφορα πρόσωπα και μέρη, με ερωτήματα επί ποικίλων θεμάτων. Και συνήθως απαντούσε σε όλες. Έτσι στο διάστημα των εικοσιοκτώ ετών της έγκλειστης ζωής του έγραψε χιλιάδες επιστολές που διακρίνονται για την απλότητα, την φυσικότητα και τη ζωντάνια τους. Οι επιστολές αυτές πρόσφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν καθοδήγησι και παρηγορία σε αναρίθμητες ψυχές. Πολλές είχαν εκδοθή σε τόμους ενώ ακόμα ζούσε. Μια δειγματοληπτική επιλογή απ' αυτές προσφέρουμε κι εμείς στο ελληνικό κοινό, μέσα από τις σελίδες του παρόντος βιβλίου. Το περιεχόμενο είναι χωρισμένο σε δύο μέρη. Το πρώτο αναφέρεται κυρίως σε θέματα απλά, πρακτικά, της καθημερινής πνευματικής ζωής, σαν απαντήσεις σε αντίστοιχα ερωτήματα των πιστών. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται κυρίως σε θέματα πίστεως. Η σύντομη βιογραφία του οσίου που ακολουθεί, είχε συμπεριληφθή και στην προγενέστερη έκδοσί μας <<Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, Προς τις αδελφές Μοναχές>>. Κρίναμε όμως σκόπιμο να τη συμπεριλάβουμε και στην παρούσα έκδοσι, που είναι γενικωτέρου ενδιαφέροντος.
Θάνατος. Αιωνιότητα
Στα σοβαρά ετοιμάζεσθε ν' αναχωρήσετε; Δε το πιστεύω. Θα υποφέρετε, νομίζω, λίγο και μετά θα σηκωθήτε υγιής. Θα έλθη φυσικά και για μας η ώρα του θανάτου. Ο θάνατος δεν είναι κάτι που μπορεί κανείς ν' αποφύγη.
Άλλος χθες, άλλος σήμερα, άλλος αύριο, όλοι αναχωρούμε για την αιώνια ζωή. Σημασία δεν έχει το πότε, αλλά το πώς φεύγει κανείς. Ετοιμασθήκατε καθόλου; Αλλιώς κανείς αντικρύζει τον θάνατο από μακριά και αλλιώς από κοντά.
Ο υγιής και ακμαίος δυσκολεύεται να εννοήση τον εαυτό του στα πρόθυρα της άλλης ζωής. Ο θάνατος είναι μεγάλο μυστήριο για όλους. Φωτίζεται αρκετά με την πίστι στον Χριστό, παραμένει όμως βασικά σαν μυστήριο.
Δεν υπάρχει λόγος να θλιβώμαστε με ανώφελους φόβους. Ο ίδιος ο Κύριος πέθανε (κατά την ανθρώπινή του φύσι) και πέρασε το κατώφλι του θανάτου. Έτσι έκανε ευκολώτερη την διάβασι αυτή για μας.
Βαδίζοντας κι εμείς στα ίχνη Του ας μη φοβηθούμε, διότι μαζί Του θα βρεθούμε στην αιώνια μακαριότητα. <<Οι ώρες ζωής του καθενός είναι μετρημένες. Μακάριος εκείνος που διαρκώς περιμένει την ώρα του θανάτου και καθημερινά ετοιμάζεται.
Ποιός είναι ικανός να πει: <<Εάν γάρ και πορευθώ εν μέσω σκιάς θανάτου, ου φοβηθήσομαι κακά, ότι σύ μετ' εμού ει>>; (Ψαλμ. 22, 4). Εκείνος που στην ζωή του κοπίασε και κοπιάζει να ευαρεστήσει τον Κύριο.
Γι’ αυτόν ο θάνατος είναι μια μετάβαση σε άλλη περιοχή γεμάτη παρηγοριά. Εκεί θα μπορεί να ψάλλει: <<Κύριε, κατά το πλήθος των οδυνών μου εν τη καρδία μου, αι παρακλήσεις σου εύφραναν την ψυχήν μου>> (Ψαλμ. 93, 19).
Βέβαια το πλησίασμα του θανάτου ίσως δημιουργεί κάποιο φόβο. Ας έχετε όμως θάρρος. Ο Κύριος νίκησε τον θάνατο. Αυτός θ’ αναδείξει νικητή και κάθε πιστό. Ο εχθρός θα κάνει την τελευταία επίθεσή του.
Ο πιστός που ετοιμάσθηκε, δεν θα δειλιάσει, αλλά θα παραδώσει τον εαυτό του στον Κύριο. Άγγελοι θα πλησιάσουν και θ’ απομακρύνουν κάθε δαιμονική επήρεια. Δεν βαδίζουμε προς το άγνωστο και η ελπίδα μας δεν θα μας πλανέψει.
Εάν πραγματικά ήλθε η ώρα ν’ αναχωρήσετε και εάν αξιωθείτε να εισέλθετε στην βασιλεία των ουρανών, προσευχηθείτε και για μας να μας χαρίσει ο Κύριος μετάνοια και διόρθωση. Η ευλογία του Θεού μαζί σας>>.
<<Βαθειά θλίψη επικρατεί όταν κάποιος πεθαίνει. Αλλά τί είναι ο θάνατος; Είναι η μετάβαση από την μια μορφή ζωής στην άλλη, όπως το πέρασμα από το ένα δωμάτιο στο άλλο. Η Άννα σας λοιπόν ζει. Ζει σε μια άλλη κατάσταση.
Θυμάται τον αγαπητό της Ν., τα παιδιά της και τους υπολοίπους συγγενείς. Τους βλέπει και θλίβεται με τον πόνο τους. Θα είχε νόημα η μεγάλη θλίψη, εάν αντιμετώπιζε τον θάνατο ανέτοιμη.
Εφ’ όσον όμως κοινωνούσε και εξαγνιζόταν με την εξομολόγηση, θα ζει τώρα την μακάρια ζωή. Και αν δεν κατόρθωσε να κοινωνήσει στο τέλος της επιγείου ζωής, και αυτό μη σας στενοχωρεί, θυμηθείτε τις συχνές προηγούμενες θ. Μεταλήψεις.
Παρηγορηθήτε με την σκέψη ότι αμείβεται τώρα, γιατί ήταν ένα πιστό τέκνο της Εκκλησίας, του άφθαρτου αυτού σώματος του Χριστού>>. <<Δεν θλίβομαι για τους νεκρούς όταν είμαι βαθειά πεπεισμένος ότι σώθηκαν και βρίσκονται κοντά στον Θεό.
Γιατί να λυπάμαι όταν αυτοί χαίρωνται; Εάν αυτοί μας βλέπουν, (και ασφαλώς μας βλέπουν), δεν θα τους είναι δυσάρεστα τα δάκρυά μας; Θα πω καλύτερα κλαίμε για τον εαυτό μας, επειδή τους χάσαμε.
Και αυτό δεν είναι σωστό. Διότι δεν παύουν να είναι κοντά μας και να μας ευεργετούν, όχι βέβαια ορατά. Τώρα μάλιστα είναι ακόμα περισσότερο κοντά μας, διότι σαν άϋλες υπάρξεις δεν περιορίζονται από τον χώρο.
Φιλοσοφώντας έτσι την υπόθεση του θανάτου δεν κλαίω και δεν θρηνώ για τους νεκρούς που βρίσκονται στον ουρανό>>. <<Το περιβάλλον σας βοηθά να σκέπτεστε την αιωνιότητα, που αρχίζει με το τέλος της επιγείου ζωής.
Μπορείτε όμως και οπουδήποτε άλλου ν’ ασχολείσθε με την πνευματική αυτή εργασία. Ενώστε τον νου και την καρδιά με την ενθύμηση της αιωνιότητας και με το πρίσμα της να βλέπετε κάθε εφήμερο γεγονός.
Η εμπιστοσύνη στον Θεό αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην πνευματική ζωή. Είναι αποτέλεσμα μιας βαθειάς πίστεως στην πρόνοια και στην αγάπη Του. Αληθινή ζωή δεν είναι αυτή που ζούμε εδώ στην γη, αλλά εκείνη που θα ζήσουμε στον ουρανό.
Εάν αυτή εδώ ήταν η αληθινή ζωή, τότε δεν θα πεθαίναμε. Εδώ στην γη προετοιμαζόμαστε για τον ουρανό, όπου δεν θα υπάρχει η κοσμική τάξη των πραγμάτων, αλλά η αγγελική>>.
<<Με ρωτάτε, πώς να μνημονεύετε τους γονείς σας που πέθαναν αιρετικοί. Στην ατομική σας προσευχή να τους μνημονεύετε αναθέτοντας τους στο απέραντο έλεος του Θεού. Στον ναό όμως μην τους μνημονεύετε.
Η Εκκλησία προσεύχεται για την σωτηρία των τέκνων της και την επιστροφή των πλανεμένων. Είναι ο ζωντανός κρίκος όλων των πιστών (ζώντων και νεκρών), που αποτελούν ένα σώμα με κεφαλή τον Χριστό.
Οι άπιστοι (ζώντες και νεκροί) δεν συμμετέχουν σ’ αυτό το σώμα. Όσοι πεθαίνουν αιρετικοί, μοιάζουν μ’ όσους αυτοκτονούν. Η Εκκλησία δεν προσεύχεται γι’ αυτούς, διότι πεθαίνουν με θανάσιμο αμάρτημα.
Είναι πικρές για σας οι αλήθειες αυτές. Μπορείτε όμως να ελπίζετε στο απεριόριστο έλεος του Θεού και να το επικαλήσθε στις ατομικές σας προσευχές. Οι ψυχές των αμετανόητων νεκρών περνούν από την μερική κρίση κατά την οποία καθορίζεται η μελλοντική τιμωρία, που θα έχουν μετά την τελική κρίση.
Μέχρι τότε περιμένουν την φοβερή εκείνη ώρα με την πρόγευση της αιωνίου κολάσεως>>. <<Επιτρέψτε μου να σας θέσω ένα πρόβλημα, για να το λύσετε: Ποιά είναι η καλή απολογία που πρέπει να δώσουμε ενώπιον του φοβερού βήματος του Κριτού κατά την δευτέρα παρουσία;
Όταν το λύσετε γράψτε μου. Δεν σας ορίζω χρόνο, έστω κι αν σ' όλη σας την ζωή αναζητάτε την λύση. Μόνο μην αφήσετε ποτέ ούτε μια ημέρα να περάσει χωρίς να το σκεφτείτε. Κι αν αυτό είναι λίγο, τότε μην αφήσετε ούτε μία ώρα χωρίς να σκεφτείτε το πρόβλημα που σας θέτω>>.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένων
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου:
''ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ''.
Έκδοση Ι. Μ. Παρακλήτου, Αθήνα 1993, έκδοση εβδόμη, σελ. 44-48.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου