ΤΑ ΖΩΑ ΩΣ ΣΥΜΒΟΛΑ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμίριβιτς:
<<Ομιλίες και Μελέτη για τα Σύμβολα και Σημεία>>, εκδόσεις <<Ορθόδοξη Κυψέλη>>, Θεσσαλονίκη 2014, σελ. 237-240.
Ο Άγιος Νικόλαος γενννήθηκε στις 23.12.1881 στο μικρό ορεινό χωριό Λέλιτς κοντά στο Βάλιεβο της Σερβίας. Οι γονείς του, Ντράγκομιρ και Κατερίνα, απλοί χωρικοί είχαν εννέα παιδιά από τα οποία το πρώτο ήταν ο Νικόλαος.
Βαπτίσθηκε στο μοναστήρι του Τσέλιε που τότε αποτελούσε τον ενοριακό ναό του χωριού. Η ξακουστή οικογένεια των Βελμίροβιτς κατάγεται από τη Σρεμπρένιτσα της Βοσνίας. Ο πατέρας του είχε σπάνια μόρφωση για χωρικό της εποχής του και ήταν ο γραμματικός της περιφερείας. Το Δημοτικό τελείωσε στο Σχολείο της μονής Τσέλιε και το Γυμνάσιο στο Βάλιεβο. Μετά την αποφοίτησή του από την Θεολογική Σχολή του Βελιγκραδίου, έλαβε υποτροφία για το Πανεπιστήμιο της Βέρνης στην Ελβετία.
Το διδακτορικό του θέμα ήταν: <<Η πίστη στην Ανάσταση του Χριστού ως θεμελιώδες δόγμα της Αποστολικής Εκκλησίας>>. Στην συνέχεια με νέα υποτροφία σπούδασε φιλοσοφία στην Οξφόρδη της Αγγλίας. Μετά από την σωτηρία του από σοβαρή ασθένεια έταξε να ενδυθή το μοναχικό σχήμα και να θέση τον εαυτό του στην διακονία της Εκκλησίας και του λαού.
Στις 20 Δεκεμβρίου 1909 έγινε μοναχός με το όνομα Νικόλαος. Κατόπιν επήγε για σπουδές στην φημισμένη Ακαδημία της Πετρούπολης στην Ρωσία... Στις 25 Μαρτίου του 1919 εξελέγη επίσκοπος Ζίτσης, κατόπιν μετατίθεται στην επισκοπή Αχρίδος και το 1934 επέστρεψε και πάλι στην επισκοπή Ζίτσης. Το 1941 συνελήφθη και φυλακίστηκε από τους Γερμανούς.
Στις 15 Σεπτεμβρίου του 1944 τον μετέφεραν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Νταχάου στη Γερμανία, από όπου απελευθερώθηκε στις 8 Μαϊου του 1945 από τον αμερικανικό στρατό... Εκοιμήθη ειρηνικά στις 18 Μαρτίου του 1956 ενώ προσευχόταν στην ρωσική μονή του Αγίου Τύχωνος στην Πενσυλβάνια των Η.Π.Α.
Στις 12 Μαΐου του 1991 τα οστά του μεταφέρθηκαν στη Σερβία, στο μοναστήρι Λέλιτς. Στις 24 Μαΐου 2003 η Σύνοδος των Αρχιερέων της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, ακολουθώντας τη συνείδηση του πληρώματός της, προέβη στην επίσημη ανακήρυξη της αγιότητος του επισκόπου Νικολάο και την αναγραφή του στο σερβικό αγιολόγιο. Η μνήμη του τιμάται στις 12 Μαΐου.
(Από τον πρόλογο του βιβλίου)
Ευχόμαστε την «Καλή Ανάγνωση» και «πνευματική εντρύφηση» σε έναν σύγχρονο άγιο της εποχής μας, που τα κείμενά του παραστατικά, αισθαντικά και προπαντός δημιουργικά μας εισαγάγουν στον άρρητο, θαυμαστό και εύοσμο κόσμο της Θεολογίας του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Παρασκευή 7 (20) Μαΐου 2022 εκκλ. ημ. + Εμφάνισις Τιμίου Σταυρού εν Ιεροσολύμοις

Τα ζώα ως σύμβολα

Η περιστερά είναι το σύμβολο του Αγίου Πνεύματος. Το Πνεύμα το Άγιον έκανε ακόμα και εμφανίσεις με τη μορφή περιστεράς. Έτσι, όταν ο Κύριος βαπτίστηκε στον Ιορδάνη, είδε το Πνεύμα του Θεού καταβαίνον ωσεί περιστεράν και ερχόμενον επ' αυτόν (Μτ. 3,16). 

Σημαίνοντας την ανεξικακία, η περιστερά συμβολίζει το Πνεύμα του Θεού επειδή το περιστέρι είναι το πιο ανεξίκακο ζώο και με την ιδιότητά του αυτή συμβολίζει το Θεό - Πνεύμα στο οποίο δεν υπάρχει διόλου κακία.

Το φίδι είναι το σύμβολο το Σατανά. Υπηρέτησε σαν όργανο του Σατανά, όταν εκείνος απάτησε την Εύα και την παρακίνησε στο αμάρτημα της ανυπακοής έναντι του Δημιουργού. Είναι το μοναδικό ζώο επί της γης το οποίο καταράστηκε ο Θεός: και είπε Κύριος ο Θεός τω όφει' ότι εποίησας τούτο, επικατάρατος συ από πάντων των κτηνών και από πάντων των θηρίων των επί της γης (Γέν. 3,14).

Εξαυτού και τούτη η φρικιαστική έχθρα που υπάρχει ανάμεσα στο φίδι και κάθε άλλο ζώο πάνω στη γη. Όταν ο Κύριος είπε στους μαθητές του: γίνεσθε φρόνιμοι ως οι όφεις, εννοούσε την επιφυλακτικότητα με την οποία το φίδι κινείται. Αμέσως όμως προσέθεσε: και ακέραιοι ως αι περιστεραί (Μα. 10,16).

Επειδή, λέει ο Χρυσόστομος, καμία ωφέλεια δεν πηγάζει από τη σοφία αν εκείνη δεν είναι ενωμένη με την ανεξικακία (Εις το κατά Ματθαίον). Αντίθετα, τέτοια φρόνηση φιδιού, γίνεται πολύ επικίνδυνη για τον άνθρωπο.

Ο Ισίδηρος Πηλουσιώτης ερμηνεύει έτσι το χωρίο αυτό: να φυλάττεις την πίστη καθώς το φίδι προφυλάσσει την κεφαλή του' να αποβάλλεις και εσύ από πάνω σου τον παλαιό άνθρωπο καθώς το φίδι αποβάλλει από πάνω του το παλαιό δέρμα (Επιστολές).

Η ασπίδα, αυτό το φοβερό και φαρμακερό φίδι, είναι σύμβολο του διαβόλου και όλων όσων ποιούν το θέλημα εκείνου. Ο Πρόδρομος ονόμασε τους πρεσβυτέρους των Εβραίων γεννήματα εχιδνών! Και το στόμα του Κυρίου το επανέλαβε (Μτ. 3,7).

Τέλος ο Κύριος είπε ξεκάθαρα προς τους πονηρούς άρχοντες των Εβραίων: υμείς εκ του πατρός του διαβόλου εστέ (Ιω. 8, 44). Γίνεται λοιπόν φανερό ότι η ασπίδα σημαίνει τον διάβολο και τά γεννήματα της ασπίδος συμβολίζουν τα τέκνα του διαβόλου.

Ο αμνός, το πρόβατο και ο λύκος. Ο αμνός είναι το σύμβολο του Χριστού. Ίδε ο αμνός του Θεού! (Ίω. 1, 29), αναφώνησε ο Πρόδρομος βλέποντας το Χριστό. Ενώ ο θεόπτης Ιωάννης, είδε στο θρόνο της επουράνιας δόξης τον Χριστό ως αμνό.

Τα πρόβατα συμβολίζουν τους πιστούς ακολούθους του Χριστού ενώ οι λύκοι τους απίστους και ειδωλολάτρες. Τά πρόβατα τα εμά, της φωνής μου ακούει, καγώ γινώσκω αυτά και ακολουθουσί μοι (Ίω. 10, 27).

Ιδού εγώ αποστέλλω υμάς ως πρόβατα εν μέσω λύκων (Μτ. 10, 16). Είναι ολοφάνερο ότι δεν γίνεται λόγος για πρόβατα και λύκους παρά για ανθρώπους.

Ο σκύλος και ο χοίρος, είναι σύμβολα του πείσμονος απίστου, του ανυποχώρητου και ισχυρογνώμονος. Ιδιαιτέρως οι σκύλοι, συμβολίζουν τους ασώτους ενώ οι χοίροι τους αδηφάγους.

Η κλώσσα και τα κλωσσόπουλα. Καθώς η κλώσσα με σπουδή μαζεύει τα πουλιά της, τα τρέφει και τα θερμαίνει, έτσι και ο Σωτήρας μαζεύει τούς πιστούς Του.

Παρόμοια θέλησε να περισυλλέξει και με αγάπη να θρέψει και να ζεστάνει τους υιούς Ισραήλ αλλά εκείνοι Του το αρνήθηκαν (Μτ. 23, 37). Με αυτή την έννοια λοιπόν, η κλώσσα είναι σύμβολο του Χριστού ενώ τα κλωσσόπουλα σύμβολο των αληθινών ακολούθων Του.

Το άλογο είναι σύμβολο του υπάκουου και πιστού δούλου. Γράφει ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης ότι ο ίππος συμβολίζει την υπακοή. Στον Οκτώηχο κανόνα, οι Απόστολοι εξισώνονται με άλογα γοργοπόδαρα, με την έννοια της εμπίστου υπηρεσίας προς τον Θεό και της ταχύτητας με την οποία μεταφέρουν το Χαρμόσυνο Άγγελμα σε όλη τη γη.

Ο άνθρωπος, το λιοντάρι, ο ταύρος και ο αετός είναι τα τέσσερα συμβολικά ζώα που είδαν σε όραμα ο προφήτης Ιεζεκιήλ και ο Άγ. Ιωάννης, να ίστανται ενώπιον του θρόνου του Υψίστου (Ίεζ. 1, 5).

Σύμφωνα με τους ιερούς συγγραφείς, αυτά τα τέσσερα ζώα συμβολίζουν τις τέσσερις βασικές αρετές: σοφία, γενναιότητα, δικαιοσύνη, καθαρότητα. Το ότι ο άνθρωπος συμβολίζει τη σοφία και το λιοντάρι τη γενναιότητα είναι κατανοητό.

Ο ταύρος συμβολίζει τη δικαιοσύνη επειδή είναι ζώο της θυσίας, ζώο που θυσιαζόταν για αμαρτήματα δικαιοσύνης. Ο αετός κατά την πτήση συμβολίζει την καθαρότητα επειδή ανεβαίνει σε μεγάλα ύψη και στα ύψη βρίσκεται η καθαρότητα.

Ακόμα, τούτα τα τέσσερα συμβολικά ζώα, σημαίνουν τις ποικιλόμορφες πνευματικές Δυνάμεις γύρω από το θρόνο του Θεού οι οποίες νύχτα και ημέρα ψάλλουν: Άγιος, Άγιος, Άγιος, Κύριος Σαββαώθ!

Βάτραχοι, ψείρες και διάφορα έντομα με τα οποία ο Θεός επέταξε την αρχαία Αίγυπτο, συμβολίζουν τά διάφορα ανθρώπινα αμαρτήματα, είτε εν έργω είτε εν λόγω (Εξ. κεφ. 8). 

Ενώ τα αόρατα βακτήρια και μικρόβια, συμβολίζουν τις αδιόρατες αμαρτίες των ανθρωπίνων λογισμών. Αν ο άνθρωπος δεν καταπνίξει σύντομα τους κακούς λογισμούς μέσα του, εκείνοι πολλαπλασιάζονται και ισχυροποιούνται μέσα στην ψυχή -όμοια με τα μικρόβια στο σώμα- και επιφέρουν στην ψυχή βαριές και ακόμα και θανατηφόρες ασθένειες.

Τα άγρια θηρία γενικά, συμβολίζουν τα μεγάλα πάθη. Καθώς τα άγρια θηρία καταξεσχίζουν το σώμα, έτσι και τα πάθη ξεσχίζουν τις ψυχές. Ο Δημιουργός έδωσε στον Αδάμ την εξουσία επάνω σε όλα τά πάθη: γι’ αυτό και εκείνος εξουσίαζε όλα τα θηρία ως σύμβολα των παθών.

Εκείνοι οι άγιοι άνθρωποι που διά του νέου Αδάμ, του Χριστού, έλαβαν την εξουσία επί των παθών, έλαβαν μαζί με αυτό και την εξουσία επί των άγριων θηρίων.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμίριβιτς:
<<Ομιλίες και Μελέτη για τα Σύμβολα και Σημεία>>, εκδόσεις <<Ορθόδοξη Κυψελη>>,
Θεσσαλονίκη 2014, σελ. 237-240.