ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ


«Ο Παντοκράτορας κρατά στο Χέρι Του την βραδυνή Θυσία»

Η νύχτα αγκαλιάζει προσευχόμενες ψυχές σαν βρεφικό νανούρισμα. Στο μικρό καθολικό, οι γέροντες ξαπλωμένοι στο έδαφος, παραδομένοι στην εικόνα του Νυμφίου αποκαθηλώνουν ικετευτικά τους συγγνωστούς τους λογισμούς. Απόκοσμες εικόνες στο μικρό εκκλησάκι αναπνέουν μέσα από την θυμιασμένη ομίχλη των παρακλητικών τους λόγων. M' ένα τρακοσάρι κομποσκοίνι μετρούν ανάποδα τις μέρες, φτάνοντας ως την γέννησή τους. Ο παππά Διονύσης με αφημένο βλέμμα στην γη που περιμένει, σκύβει το κεφάλι στην ανατολή της μετανοίας του. Τί κόσμος τούτος Θεέ μου! Βαστάζουμε στις χούφτες μας τη Μάννα Ορθοδοξία και δεν θωρούμε το απροσμέτρητο κάλλος της και την ενδόμυχη υπόστασή της. Όταν τρίζουν τα θολά τζάμια από τα σιδερένια παραθύρια, νομίζεις, πως χοροί αγίων ήλθαν για να συνεκκλησιαστούν με τους χοικούς, ταμένους αδελφούς τους. Ο πολυέλαιος γυρνοφέρνει κυκλικά απ' τον καπνισμένο τρούλλο, ο Παντοκράτορας κρατάει στο χέρι του την βραδυνή θυσία, αίνοι και ύμνοι γίνονται δώρα ευχαριστιακά στα πόδια του Θεού μας. Κι όταν τελειώνει η ακολουθία, σκυμμένα πρόσωπα προσμετρούν μ' ένα Κύριε ελέησον, τα ανεβαίνοντα βήματά τους. Μακρύς ακόμα ο δρόμος της σταυρικής θυσίας. Ταιριάζει σε ορθοδόξους, να βλέπουν από μακριά τον σταυρό, που θα κρεμάσουν πάνω του τ' απόκοσμα όνειρά τους. Ποθούμε Χριστό, Αυτόν, Εσταυρωμένο, εξαντλούμε τους ονειρεμένους πόθους μας στο κοινό ποτήριο, ακροβατούμε την θωριά μας ανάμεσα στην πτώση και την έγερση. Τελούμε πνευματικά « ανάπηροι» στο μακαρισμό του εξαρτημένου Εγώ μας, αναζητούμε την χαμένη αρτιμέλεια της υποστελλόμενης ψυχής μας, ανυπακούουμε στην υποκριτική στάση ζωής. Ο Χριστός δεν είναι αφηρημένη έννοια, είναι η Οδός και η Αλήθεια, η Αγάπη κι η Ζωή, το προσδοκώμενο όνειρο της αναστάσιμης ελπίδας. Έχουμε Εκκλησία να κλάψουμε τους δρόμους που δεν διαβήκαμε, κατέχουμε αγίους να κρεμάσουμε την απόμακρη ματιά μας, μια Παναγιά να πνίξουμε στον κόρφο της την εαλωμένη αθωότητα της παιδικής αμεριμνησίας μας, κι αγγέλους τόσους, όσα είναι αυτά που χάσαμε, όσα είναι αυτά που ελπίζουμε, όσα είναι αυτά, που ίσως έρθουνε μια μέρα! Μπουσουλάμε γογγύζοντας στους εφάμαρτους δρόμους της υποκριτικής ζωής μας, έρπουμε γλοιωδώς στην λάσπη, που εωσφορικώς βαπτίσαμε πολιτισμένη κοινωνία! Επιτέλους να πάψουν αυτοί οι διαρκείς κύκλοι γύρω απ' τον ειδωλολάτρη εαυτό μας, το μεγαλείο του χριστιανού αναπαύεται στον προσευχητικό ξεσηκωμό και την ταπεινή μεγαλοσύνη. Η αγάπη μας είναι η σταυρική θυσία του εγώ μας στην εγωϊκότητα των άλλων. Ο σταυρός μας είναι τα ζυγιστικά του Πατρός που σβήνουν με γομολάστιχα τις μεγαλεπίβολες, θηριώδεις αμαρτίες μας κι η ελπίδα μας φοράει τα καλά της μπροστά στο αιματοβαμμένο δισκοπότηρο του αμνοικού Ιησού μας. Τα βράδια αιωρούνται χαροποιά στα γράμματα της αγιοπνευματικής Αλφαβήτας, ζωγραφίζουν την Πίστη ως έκθαμβο, αγιοπρεπές θήλυ, που ίσταται σε συννεφοσκεπούσα ομίχλη, πάνω από τα μικροκαμωμένα σπίτια των ανθρώπων. Πορφυροφορούσα κόρη, που χάσκει με χαμόγελο και κορομηλένια μάγουλα, που ροδοκοκκινίζουν στην παρακλητική αγάπη των πιστών. Η Πίστη είναι αναγεννητικό επίθεμα στις πληγές της αμαρτίας, δροσερή ανάσα στην πνευματική άπνοια των φιλόνικων ανθρώπων, σουλατσάρει σε χλοερούς, φρεσκοσκαμμένους κήπους και περιβόλια που μεθούν στην αρχοντιά των λουλουδιών. Βαστάει στα χέρια της τα εύοσμα βασιλικά των Χριστοφόρων λόγων, λούζεται μακάρια στην μετάνοια ενός αλλόφρονα, που ανακαλύπτει πάνω της τον μυρίπνοο Παράδεισο της συστελλόμενης ψυχής. Η Πίστη Θε μου είναι τα χρυσαφένια στάρια του χωριού, που μικρά, βάζαμε τρεχάλα ανάμεσα στα ξεραμένα στάχυα και τ' αγκάθια του αγρού, το ανταριασμένο βουϊτό από τους μεγαλοδύναμους ήχους των ελάτων, που στέκονταν πάντα όρθια. Νοικοκύρηδες, φρεσκοπλυμένοι χωρικοί, που τις Κυριακές έπαιρναν τα δύσβατα μονοπάτια για την εκκλησιά των Παμμεγίστων Ταξιαρχών! Βλέπαμε την Πίστη να σιγοντάρει στο αναλόγιο, εκείνον τον ταπεινό, ολιγογράμματο ιερέα, που έβγαινε στον άμβωνα για να μοιράσει τ' αντίδωρα κρίνα της ανυπέρβλητης αγάπης. Ύστερα βοηθούσε στα χωράφια την μαυροφορεμένη χήρα, που πριν να σπείρει τον καρπό στα σκαλισμένα αυλάκια, σταύρωνε με το χέρι της το αγιασμένο χώμα, ράντιζε με αγιασμό εκείνον τον πολύχρωμο, ταιριαστό μπαχτσέ με τις ντάλιες, τους κατιφέδες και τους κρίνους. Η Πίστη πάλι κατοικεί στα αδύναμα σπίτια των φτωχών, κάθεται στο τραπέζι με τα αλάδωτα ρεβίθια, τις ελιές και το αχνισμένο, ζυμωτό ψωμί, χορταίνει τα στόματα με μοσχοθυμιασμένες ευλογίες και απόκοσμες παραινέσεις της ερήμου. Σκάει χαμόγελο στην βρεφική αγνότητα Χριστούλιδων μικρών! Η Πίστη δεν λέει ψέμματα στα χείλη των παιδιών, παίζει κυνηγητό με την ταπείνωση και κρυφτό με την ντροπή. Στέκει προσευχητικά μετέωρη σε νηπιακούς ασπασμούς, σε ανυπόκριτες, παιδικές προσευχές. Είναι το θεϊκό αντίδοτο στο διάβα μιας φουσκοθαλασσιάς ζωής, το υπέρμαχο δοξάρι στην ηδύχοη πνοή του ουρανού, η υπογραφή του Θεού στην μετάνοια του πιστού. Μακάριοι αυτοί που την βρήκαν να τους περιμένει με το πρωϊνό ξύπνημα της αυγής και την εσπερινή δύση του ηλίου! (Φθινόπωρο 2013) Γιώργος Δ. Δημακόπουλος Δημοσιογράφος





Ιστολόγιο «ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Έτος: 11ο (2013 - 2024)

Δημοσιογραφικό Εργαστήρι Ορθόδοξης Μαρτυρίας και Ομολογιακής Κατάθεσης

Διαχειριστής:

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Icon by Serhei Vandalovskiy, icon - painter, Ukraine



«Απάνου απ' το κρεββάτι μου βαθειά παρηγοριά μου / Καρφώνω την εικόνα Σου, και τώρα η κάμαρά μου. / Είναι και μνήμα θλιβερό και χαρωπή εκκλησία / Σκοτάδι η θλίψι μου σκορπά και λάμψιν η θρησκεία».



Κωστής Παλαμάς


Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Σάββατο 9 Δεκεμβρίου 2023

ΟΙ ΔΙΔΥΜΕΣ ΚΡΥΠΤΕΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΣΤΗ ΒΟΙΩΤΙΑ




Θα περίμενε κανείς πως στη Βοιωτία με τα πάμπολλα χριστιανικά μνημεία, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγονται παγκοσμίως γνωστοί περικαλλέστατοι ναοί και περίλαμπρα καθολικά μοναστηριών, το κάλλος της βυζαντινής τέχνης θα εξαντλούνταν σε αυτά τα μνημεία, και οι οικοδομικές βάσεις θα ήταν μόνο για την υποστήριξη τούτων των μνημείων που σαν άτλαντες κλήθηκαν να κουβαλήσουν στις πλάτες τους.


της Αρετής Μουλαρά, Θεολόγου - Εκπαιδευτικού


Ο λόγος για τους υπόγειους ναούς δυο μοναδικών Καθολικών αρρήκτως συνδεδεμένων μεταξύ τους, της Μονής του Οσίου Λουκά και της Μονής του Αγίου Νικολάου Καμπιών. Αντιγραφή του πρώτου το δεύτερο, μικρογραφία το δεύτερο του πρώτου, πρότυπο του δευτέρου το πρώτο. Η ομοιότητα δεν σταματάει εδώ, αλλά συνεχίζεται και στη βάση. Στην Κρύπτη της Αγίας Βαρβάρας στηρίζεται το Καθολικό του Οσίου Λουκά, στην Κρύπτη της Αγίας Βαρβάρας στηρίζεται και το Καθολικό του Αγίου Νικολάου Καμπιών. Άλλωστε η Μονή Καμπιών ήταν μετόχι της Μονής του Οσίου Λουκά.


Η Κρύπτη της Αγίας Βαρβάρας της Μονής Οσίου Λουκά στηρίζει το ογκώδες οκταγωνικό Καθολικό με τον πεντάμετρο σε ύψος τρούλο. Θα περίμενε, λοιπόν, κανείς πως η βάση για να στηρίξει το βάρος ενός τόσο μεγάλου ναού αλλά και λόγω του επικλινούς εδάφους με τις συνεχείς στοές, θα υστερούσε σε τεχνική αρμονία και αρχιτεκτονική κομψότητα. Αψευδής, όμως, μάρτυρας η ίδια η Κρύπτη.


Δέκα σταυροθόλια έχει η Κρύπτη διακοσμημένα με σαράντα μορφές Αγίων σε σχήμα μεταλλίου. Όλη η οροφή της Κρύπτης δίχως σπιθαμή επίπεδης επιφάνειας· βάλθηκε η βυζαντινή τέχνη να λειάνει κάθε επίπεδη επιφάνεια της Κρύπτης στρογγυλεύοντάς την για να αντέξει το βάρος που κουβαλάει, λες κι από ’κει κάτω, από τη σκιά του μεγάλου ναού να θέλει να διδάξει τον καθένα μας: «λείανε την επίπεδη επιφάνειά σου και στρογγύλεψε τις αιχμηρές άκρες του εγωϊσμού σου και θα δεις πως θα μπορείς να σηκώνεις τα βάρη της ζωής και πως η καρδιά σου θα χωράει όλους και σε όλους». Τι πίστη! Τι τέχνη! Θεραποινίδα της πρώτης η δεύτερη.


Η Κρύπτη της Αγίας Βαρβάρας στεγάζει εντός της τον τάφο του ιδρυτή της Μονής, του Οσίου Λουκά, αφού στο χώρο αυτό ήταν το κελί του, όπου και ετάφη. Ενόσω ακόμη ο Όσιος Λουκάς ζούσε, άρχισε να κτίζει την Εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας (σήμερα είναι αφιερωμένη στην Παναγία), την οποία τελείωσαν οι συμμοναστές του Οσίου δύο χρόνια μετά το θάνατό του. Δεν γνωρίζουμε πότε η Εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας αφιερώθηκε στην Παναγία και αντίστοιχα η Κρύπτη στην Αγία Βαρβάρα. Πάντως ο Όσιος Λουκάς τιμούσε και ευλαβούνταν την μεγαλομάρτυρα Αγία Βαρβάρα.


Και η Κρύπτη κάτω από το Καθολικό του Αη Νικόλα στα Καμπιά κι αυτή είναι αφιερωμένη στην Αγία Βαρβάρα και πανομοιότυπη του Αη Λουκά. Αν το Καθολικό του Αγίου Νικολάου είναι αντιγραφή του Καθολικού του Οσίου Λουκά, η Κρύπτη είναι πιστή αντιγραφή του σχεδίου και της διάταξης της Κρύπτης του Οσίου Λουκά.


Και ετούτη η Κρύπτη αποτελεί βάση για το λιθοδομημένο Καθολικό του Αγίου Νικολάου, που λόγω του επικλινούς εδάφους κλήθηκε να σηκώσει πάνω της όλο το βάρος του Ναού. Αποτελείται από δέκα άριστης τέχνης σταυροθόλια με νευρώσεις και κοσμείται με τοιχογραφίες του 13ου αιώνα. Είναι πιθανόν αφού πήρε το σχέδιο από την αντίστοιχη Κρύπτη του Οσίου Λουκά από εκεί να πήρε και την αφιέρωση στην Αγία Βαρβάρα.


Δύο Κρύπτες της Αγίας Βαρβάρας λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα η μια από την άλλη βαστάζουν πάνω τους δυο λαμπρά Καθολικά παγκοσμίως γνωστά, τα οποία πολλά χρόνια μελετούσαν και για ακόμη περισσότερα θα μελετούν οι ερευνητές, θα θαυμάζουν οι περιηγητές και θα προσκυνούν οι προσκυνητές. *Εκ του ιστολογίου «Πεμπτουσία» της 4.12.2022. Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Print Friendly and PDF