Κ. Γ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ: «ΟΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΛΙΨΕΙΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ» (ΜΕΡΟΣ ΔΕΚΑΤΟΝ)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλου:
«Οι Δοκιμασίες και οι Θλίψεις στη ζωή μας κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας»,
εκδόσεις «Φωτοδότες», 4η έκδοση, σελ 90-93.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Πρόλογος

Οι δοκιμασίες και οι θλίψεις, μας επισκέπτονται όλους! Άλλους λίγο και άλλους πολύ. Άλλους συχνά κι άλλους σε αραιότερα χρονικά διαστήματα. Κάποτε μοιάζουν δυσβάστακτες, ακόμη δε και ανυπόφορες! Πολλές φορές δε αιφνιδιαζόμαστε μ' αυτές, σαστίζουμε, τα χάνουμε, απογοητευόμαστε, απελπιζόμαστε, χανόμαστε! Σε κάθε περίπτωση λυπούμαστε, αλλάζει η ψυχική μας διάθεση, χάνουμε την ηρεμία μας, δεν ξέρουμε τι να κάνουμε, ενώ χίλιες δυο σκέψεις περνούν απ' το μυαλό μας! Να σαν κι αυτές: Γιατί να μου συμβεί αυτό; Καλά δεν ήταν όλα στη ζωή μου μέχρι τώρα; Δεν μ' αγαπάει πια ο Θεός; Γιατί με τιμωρεί; Γιατί μου στερεί αυτό ή εκείνο; Μα εγώ είμαι καλός άνθρωπος. Του το ζητούσα αυτό ή Του έλεγα να μη μου το στερήσει, κι όμως δεν με άκουσε! Και γιατί τόσοι άλλοι τα έχουν όλα, ευτυχούν, ιδιαίτερα δε εκείνοι που δεν είναι ευλαβείς και καλοί άνθρωποι; Κι ακόμη! Χίλιοι είναι οι προβληματισμοί στο «τι κάνω τώρα»; Πως να αντιμετωπίσω την κατάσταση που με βρήκε; Σε ποιους να καταφύγω; Ποια μέσα και τρόπους να χρησιμοποιήσω; Ανθρώπινα όλα τους! Κι ο καθένας θα μας πει το κάθε τι, οι φίλοι μας και πρόσωπα που μας αγαπούν θα μας συμβουλεύσουν για το ένα ή το άλλο, ως και αντικρουόμενα πράγματα ενδέχεται να ακούσουμε, ή θα προσπαθήσουν όπως-όπως να μας παρηγορήσουν, ή και να μας δώσουν πράγματι ένα χέρι βοήθειας. Ωστόσο όλα αυτά, μπορεί σε κάποιο βαθμό να μας ανακουφίζουν, όμως σε ποιο βαθμό πράγματι μας βοηθούν και μας οικοδομούν; Κι έτσι σκεφθήκαμε τους Πατέρες! Αυτούς που οικοδόμησαν και στήριξαν μοναδικά την Εκκλησία. Αυτούς που τόσο πολύ υπέφεραν ο καθένας τους προσωπικά, από ένα πλήθος δοκιμασιών και θλίψεων, όπως και ο Κύριός μας Τον οποίο τόσο πολύ αγάπησαν και υπηρέτησαν, στον οποίο τόσο πολύ αφιερώθηκαν. Λοιπόν, στ' αλήθεια, τι λένε οι Πατέρες επί όλων αυτών; Ποια είναι η θέση τους για το μεγάλο αυτό θέμα, πως οι ίδιοι το αντιμετώπιζαν, πως οικοδομούσαν τους πιστούς της εποχής τους, αλλά κι όλους τους πιστούς έκτοτε; Ενσκήψαμε στα συγγράμματά τους, την αποκαλούμενη Πατρολογία, σταχυολογήσαμε ό,τι βρήκαμε γραμμένο σ' αυτήν κατά το δυνατόν, το ταξινομήσαμε σε ενότητες, το χωρίσαμε σε κεφάλαια και πολλές παραγράφους, προβήκαμε σε πλήθος υπογραμμίσεων και γενικά σε ό,τι κρίναμε πρακτικό και χρήσιμο προκειμένου το κείμενο να είναι απλό, άνετο στη μελέτη και εύληπτο, ώστε καθένας μας -ακόμη δε και ο ολιγογράμματος- να χαρεί τα αναγραφόμενα, να παρηγορηθεί, να οικοδομηθεί και να πάρει τις αποφάσεις που πρέπει, στις δύσκολες εκείνες ώρες των δοκιμασιών και των θλίψεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Πατέρες περισσότερο χρησιμοποιούν τον ευρύτερο όρο «θλίψεις» στον οποίο περιλαμβάνουν τα πάντα. Δηλαδή τις κάθε είδους δοκιμασίες, τις ασθένειες, τις όποιες συμφορές, ακόμη δε και το πένθος! Είναι, πράγματι, εντυπωσιακή η σοφία τους, η έμπνευσή τους, το πλήθος των παραδειγμάτων που χρησιμοποιούν, αλλά και οι αναφορές τους στην Αγία Γραφή απ' όπου αντλούν τα πάντα, προκειμένου να βοηθήσουν τον κάθε πιστό. Στ' αλήθεια η μελέτη των κειμένων τους είναι απολαυστική, δίνει πολύ ενθουσιασμό κι ελπίδα, κατατοπίζει απολύτως, οπωσδήποτε οικοδομεί. Αλλά και αν κάποια σημεία είναι δύσκολα για κάποιον, ας τα μελετήσει πάλι και πάλι, ας μην απογοητευθεί, κι ας συνεχίσει με τα επόμενα. Δεν είναι καλό να αφήσει την τόσο εποικοδομητική μελέτη του βιβλίου, για μια δύσκολη παράγραφο, ας πούμε. Ελπίζουμε ότι ο φίλος αναγνώστης, πράγματι θα βρει χρήσιμη αυτή την προσπάθεια και θα ωφεληθεί πολύ. Όπως ωφεληθήκαμε κι εμείς κι απ' αυτήν ακόμη την συγγραφή του κι ενώ βρισκόμαστε σε καιρό δοκιμασίας...

Κ.Γ.Π.

ΟΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΘΛΙΨΕΙΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ

 ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Οι ωφέλειές τους όταν τις υπομένουμε

Αλλ' αφού οι δοκιμασίες και οι θλίψεις έρχονται ή επιτρέπεται να έλθουν απ' τον Θεό στη ζωή μας και αποβλέπουν οπωσδήποτε στο καλό μας, αξίζει να δούμε για ποίο λόγο είναι «μεγάλο αγαθό», όπως τονίζουν οι Πατέρες και ποιες είναι οι συγκεκριμένες ωφέλειές τους.

α. Περιορίζουν το κακό!

Αναφέρει έξοχα ο Μ. Βασίλειος:

«Όσο ο εξωτερικός άνθρωπος φθείρεται, τόσο ο εσωτερικός ανακαινίζεται» (Β' Κορ. 4,16). Λοιπόν, δεν αποκτείνει άλλον και άλλον τον ζωοποιεί, αλλά τον ίδιον, με αυτά που τον σκοτώνει, σύμφωνα με την παροιμία που λέει ότι «συ μεν θα τον πετάξεις με την ράβδο, θα σώσεις όμως την ψυχή του από τον θάνατο» (Παροιμ. 23,14). Οπότε, πληγώνεται μεν η σάρκα για να θεραπευθεί η ψυχή, θανατώνεται η αμαρτία, για να ζήσει η δικαιοσύνη. Επίσης το «κατέβηκε το κακό από τον Κύριο στην πύλη της Ιερουσαλήμ» είναι αυτοεξήγητο. Ποίο κακό; Ο θόρυβος των αμαξών και των καβαλαρέων. Όταν δε ακούσεις  «δεν υπάρχει κακό στην πόλη που να μην το έκανε ο Κύριος», να εννοείς το όνομα της κακίας, ότι δηλαδή υπονοεί την κάκωση που γίνεται στους αμαρτωλούς προς διόρθωση των πλημμελημάτων τους. Γιατί  «σε ταλαιπώρησα, λέγει, και σε άφησα να πεινάσεις για να σε ευεργετήσω (Δευτ. 8,3), για να σταματήσω την κακία πριν εξαπλωθεί υπερβολικά, όπως το ρεύμα του ποταμού που συγκρατείται με κάποιο ισχυρό φράκτη και αντίχεισμα. Για τον λόγο αυτό οι αρρώστιες των πόλεων και των εθνών, οι ξηρασίες των αέρων και οι ακαρπίες της γης και οι ακόμη πιο σκληρές περιστάσεις στη ζωή του καθενός, περικόπτουν την αύξηση της κακίας. Έτσι τελικά, όλα τα κακά αυτά που προέρχονται από τον Θεό, αφαιρούν την αιτία της δημιουργίας των πραγματικών κακών. Γιατί και οι σωματικές κακώσεις και τα έξω από το σώμα δυσάρεστα, έχουν επινοηθεί προς αποχή από την αμαρτία. Ο Θεός, λοιπόν, καταστρέφει το κακό και το κακό δεν προέρχεται από τον Θεό. Όπως και ο γιατρός δεν εισάγει την αρρώστια στο σώμα, αλλά την βγάζει απ' αυτό. Οι αφανισμοί των πόλεων και οι σεισμοί και οι πλημμύρες και οι απώλειες των στρατευμάτων και τα ναυάγια και όλες οι πολυάριθμες καταστροφές, είτε από την γη, είτε από την θάλασσα, είτε από τον αέρα, είτε από την φωτιά, είτε από οποιανδήποτε αιτία γίνονται για τον σωφρονισμό αυτών που επιζούν». Γιατί ο Θεός με δημόσιες μάστιγες σωφρονίζει την παλλαϊκή κακία. Το κυρίως κακό, λοιπόν, είναι η αμαρτία, κι εξαρτάται από την βούλησή μας. Αυτή μάλιστα αξίζει να ονομάζεται κακό. Από μας εξαρτάται ή να απέχουμε από την κακία ή να είμαστε μοχθηροί. Από τα λοιπά κακά, άλλα μεν προβάλλονται ως αγωνίσματα προς επίδειξη ανδρείας, όπως στον Ιώβ η στέρηση των παιδιών, η εξαφάνιση του πλούτου ολόκληρου σε μια στιγμή, η πληγή της λέπρας, άλλα δε προς θεραπεία των διαπραχθέντων αμαρτιών, όπως στον Δαβίδ, η ατίμωση του βασιλικού οίκου, γιατί ετιμωρείτο για την παράνομη επιθυμία. Επίσης και κάποιο άλλο είδος από τα φοβερά έχουμε μάθει ότι επιφέρει η δίκαιη κρίση του Θεού, για να κάνει περισσότερο σώφρονες αυτούς που εύκολα ρέπουν στην αμαρτία. Για παράδειγμα, ο Δαθάν και ο Αβειρών που τους κατάπιε η γη, με τους λάκκους και τα χάσματα που άνοιξε γι' αυτούς. (Αριθ. 16,31). Εδώ, βεβαίως, δεν είναι οι ίδιοι που με τον τρόπο αυτό της τιμωρίας έγιναν καλύτεροι (γιατί πως είναι δυνατόν αυτοί που κατέβηκαν στον Άδη να γίνουν καλύτεροι;), αλλά με το παράδειγμά τους έχουν κάνει πιο σώφρονες τους υπολοίπους. Έτσι και ο Φαραώ καταποντίστηκε με ολόκληρη τη στρατιά του. (Έξ. 14,28). Έτσι καταστράφηκαν αυτοί που κατοικούσαν πρώτα στην Παλαιστίνη...». [Απ' την Ομιλία του «ΟΤΙ ΟΥΚ ΕΣΤΙΝ ΑΙΤΙΟΣ ΤΩΝ ΚΑΚΩΝ Ο ΘΕΟΣ»] Αλλ' ας δούμε κι αυτό του Αγ. Ιω. Χρυσοστόμου: «Όπως ακριβώς ένα θηρίο δεν το φοβόμαστε τόσο, όσο όταν αφαιθεί ελεύθερο, έτσι βέβαια πρέπει να μην φοβόμαστε και την κακία όσο όταν βρισκόμαστε μέσα στις θλίψεις (γιατί τότε δένεται με τη λύπη και τα άλλα δεσμά), αλλά μετά την άνεση, τότε πρέπει να την φοβούμαστε Γι' αυτό, λοιπόν, και θα δεις πολλές φορές οι ευημερίες να προξενούν μεγαλύτερα δεινά απ' τις δυστυχίες...». [Απ' την Ομιλία του «ΕΙΣ ΤΟΝ Θ' ΨΑΛΜΟΝ».

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλου:
«Οι Δοκιμασίες και οι Θλίψεις στη ζωή μας κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας»,
εκδόσεις «Φωτοδότες», 4η έκδοση, σελ 90-93.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»