ΔΙΩΓΜΟΙ ΣΤΗΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑ Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ 1928

Τα Χριστούγεννα του έτους 1926 θα εόρταζον 

οι Γ.Ο.Χ. Σαλαμίνιοι εις το παρεκκλήσιον της Αγίας Παρασκευής. 

Κατά την 4ην ώραν πρωινήν, 

πλήθος κόσμου με τα ''γιορτινά'' τους κατηφόριζον προς το παρεκκλήσιον. 

Αλλά το παρεκκλήσιον ήτο κλειστό και σφραγισμένον. 

Ο Αρχιερατικός Επίτροπος Παπαγεωργίου 

με εντολή προφανώς του Μητροπολίτου Αθηνών είχε κλείσει τον Ναόν, 

καταδικάζοντας ένα πλήθος Πιστών να μη εορτάσει την μεγάλην εορτήν των Χριστουγέννων 

και να μη μεταλάβει των Αχράντων Μυστηρίων. 

Δεν ήσαν μόνον διώκται, αλλά και σαδισταί. 

Οι επικεφαλής των Γ.Ο.Χ. με τον Ιερέα τους, 

τον πολυσέβαστον και ομολογητήν π.  Χριστόφορον Ψιλλίδην 

συσκεφθέντες απεφάσισαν να τελέσουν την Θείαν Λειτουργία, 

παρά το Δεκεμβριανό ψύχος εις το ύπαιθρον έμπροσθεν του σφραγισθέντος Ιερού Ναού. 

Και αυτό έγινε. 

Ήταν πολύ συγκινητική αυτή η νυκτερινή στιγμή των εκατοντάδων πιστών, 

οι οποίοι κρατούσαν αναμμένα κηρία  και παρακολουθούσαν με κατάνυξιν, 

ως άλλοι βοσκοί της Βηθλεέμ την νυκτερινήν Χριστουγεννιάτικην Θεία Λειτουργίαν, 

που θύμιζε ιερά Σύναξιν των τριών πρώτων αιώνων.

Η εκκλησιαστική Αρχή της νήσου βλέποντας ότι το σφράγισμα του Ναού δεν έφερε το αποτέλεσμα που επερίμενε, δηλαδή την διάλυσιν των Πιστών, εζήτησε την επέμβασιν Ναυτικού αγήματος εκ του εκεί πλησίον Ναυστάθμου, δια να διαλύσουν τους πιστούς. Ενώ οι ψάλται έψαλλον την Δοξολογίαν και ο Λειτουργός εθυμίαζε τους πιστούς προ της προχείρου αγίας Τραπέζης, άνδρες του Πολεμικού Ναυτικού με έναν αξιωματικόν επικεφαλής, περιεκύκλωσαν αθόρυβα τους προσευχομένους πιστούς. 

Ουδείς εθορυβήθη ή έδειξε πως εφοβήθη. Εξ' άλλου υπό τοιαύτας βιαίας επεμβάσεις των οργάνων ήσαν συνηθισμένοι!... Η Θεία Λειτουργία άρχισε και προχωρούσε κανονικά. Οι Πιστοί με περισσοτέραν κατάνυξιν προσήυχοντο και κάπου - κάπου άκουε κανείς κανένα βουβό κλάμα μικρού παιδιού. Φαίνεται, ως μας εδιηγήθησαν οι επιζώντες αυτόπται μάρτυρες, το ναυτικόν άγημα που ήλθε με την εντολήν να μας διαλύσει και να συλλάβει τον Ιερέα, έτυχε να έχει ευσεβή αξιωματικόν. 

Διότι ο αξιωματικός σαν είδε την συγκινητικήν αυτήν στιγμήν της νυκτερινής υπαίθρου της Θείας Λειτουργίας, την κατάνυξιν των πιστών που ενθύμιζε προχριστιανικούς χρόνους, άλλαξε γνώμην και αθόρυβα μάζευσε γύρω του τα ναυτάκια και παρηκολούθησαν έως τέλους και αυτοί την Θείαν Λειτουργίαν σαν μέρος του εκκλησιάσματος. Μάλιστα δε, κατά την ώραν που ο Λειτουργός έκαμνε την Μεγάλην Είσοδον των Τιμίων Δώρων, ο εν λόγω αξιωματικός του αγήματος διέταξε τους άνδρες του και παρουσίασαν όπλα. 

Όταν ετελείωσε η Θεία Λειτουργία και όλον εκείνο το πλήθος των Πιστών με υποδειγματική τάξιν και ευλάβειαν μετελάμβαναν των Αχράντων Μυστηρίων, ο αξιωματικός ήσυχα και αθόρυβα επήρε τους άνδρας του και έφυγε. Κανείς δεν έμαθε ή άκουσε, εάν οι Προιστάμενοί του τον ετιμώρησαν δια ''παράβασιν καθήκοντος'' ή εδέχθησαν ως βασίμους τους λόγους που προέβαλλε, δια να δικαιολογήσει την στάσιν του. Έτσι ετελείωσε μία ακόμη ηρωική σελίδα των Γ.Ο.Χ. Σαλαμινίων. 

ΣΑΛΑΜΙΣ 9 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1926 (ν. ημ.)

Ο Λαός Σαλαμίνος Αιαντείου, εμμένων πιστός εις τας Πατρίους Παραδόσεις και αποκρούων την καινοτομίαν του Εκκλησιαστικού ημερολογίου, εόρτασεν σήμερον τα Χριστούγεννα μετά πλειονότητας Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η Λειτουργία εγένετο εις το ύπαιθρον. Διαμαρτύρεται δια την αντιχριστιανικήν στάσιν του αρχιερατικού επιτρόπου Παπαγεωργίου, οργάνου της Μητροπόλεως, διατάξαντος το κλείσιμον των εξωκκλησίων, απειλούντος τον λαόν και ψευδομένου προς ματαίωσιν της Λειτουργίας. 

Διαμαρτύρεται επίσης δια την στάσιν του Μητροπολίτου Αθηνών, εισηγουμένου αντεθνικώς την βίαν κατά των ακολουθούντων τας Παραδόσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Εφιστά την προσοχήν της σεβαστής Κυβερνήσεως δια την έκρυθμον εκκλησιαστικήν κατάστασιν, ευθυνομένου Αρχιεπισκόπου Αθηνών, και παρακαλεί δια την ομαλότητα της Εκκλησίας και το συμφέρον του Έθνους, να επανέλθει το Εκκλησιαστικόν παλαιόν ημερολόγιον.

Επιτροπή Παραρτημάτων Θρησκευτικής Κοινότητος Αιαντείου Σαλαμίνος

Αθανάσιος Δομολίτης

Χ. Μπούκης

Σ. Μάθεσης

Μ. Β. Μπούτσης

Ε. Αδριανός

Α. Αγαπίου

Ε. Νάνος

Σ. Κουτέλης

Ι. Γκιόκας

Δ. Περδικούρης

 (''Σκριπ'' 9/1/1926)

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ 1928

Το δεύτερον επεισόδιον εγένετο την Μεγάλην Πέμπτην του έτους 1928. Αυτή την φορά οι Γ.Ο.Χ. Σαλαμίνιοι εόρταζον την Μεγάλην Εβδομάδα εις το εξωκκλήσι του Αγίου Αθανασίου, που ευρίσκεται έξωθεν από το χωρίον Μούλκι ή Αιάντειο. Η Θρησκευτική Κοινότης των Γ.Ο.Χ. Αθηνών τους είχε στείλει δια να τους λειτουργήσει τον Πρόεδρον των Αγιορειτών Πατέρων, τον αείμνηστον Αρχιμανδρίτην π. Γεδεών Παπανικολάου, Προηγούμενον της Ιεράς Μονής Κωνσταμονίτου Αγίου Όρους. Μεγάλη Πέμπτη 1928. Το παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου έξω από το χωριό Μούλκι ήταν γεμάτο από πιστούς, καθώς και άρκετός χώρος έξωθεν αυτού που παρακολουθούσαν με κατάνυξιν την Θείαν Λειτουργίαν της Μεγάλης Πέμπτης. 

Επίσης πλήθος πολύ μικρών παιδιών, τα οποία επερίμενον να μεταλάβουν των Αχράντων Μυστηρίων ήσαν τριγύρου του Ναού με τα γιορτινά τους. Ενώ οι ψάλται έψαλλον το Δοξαστικόν του Εσπερινού της Θείας Λειτουργίας του Μεγάλου Βασιλείου, το ''Γέννημα εχιδνών αληθώς ο Ιούδας,...κ.λ.π.'', θόρυβος και διαμαρτυρίαι των Πιστών διέκοψαν την Θείαν Λειτουργίαν. Να, τι είχε συμβεί. Αστυνομική δύναμις με επικεφαλής έναν ανθυπομοίραρχον, ονόματι Σταθόπουλον, έσπρωχναν τους πιστούς διατάσσοντάς τους να διαλυθούν. Ο ίδιος μάλιστα ασεβών προς την ιερότητα της ημέρας και του χώρου, εισήλθεν εις τον Ναόν διατάζοντας τον Λειτουργούντα Ιερέα, να διακόψει την Θείαν Λειτουργίαν και να τον ακολουθήσει.  

Οι πιστοί όμως είχον αντίθετον γνώμην. Συσπηρωθέντες γύρωθεν του Ναού εδήλωσαν ότι, ούτε Ιερέα θα επιτρέψουν να τους πάρουν, αλλ' ούτε και θα διαλυθούν, εάν δεν τελειώσει η Θεία Λειτουργία. Παρά τας απειλάς του ανθυπομοιράρχου, ότι θα κάμει ακόμη και χρήσιν των όπλων, εάν δεν διαλυθούν, οι πιστοί παρέμενον ατάραχοι και αμετακίνητοι αποκαλούντες αυτόν ασεβή και αντίχριστον. Όταν σε κάποια στιγμή ο ανθυπομοίραρχος έκαμε να κινηθεί εναντίον των πιστών, είδε με τρόμον, το τι θα επακολουθούσε. Δι' αυτό παρέμεινε με τους άνδρες του εις μίαν άκρην του αυλογύρου του Ναού και επερίμενε να τελειώσουν ''βράζοντας στο ζουμί του'' ... από το κακό του! Σαν τελείωσε η Θεία Λειτουργία και όλοι οι Πιστοί εκοινώνησαν των Αχράντων Μυστηρίων, κανείς εξ' αυτών δεν έφυγεν, αλλά περίμεναν τον Λειτουργόν δια να τον υπερασπισθούν. 

Ο π. Γεδεών, αφού ετελείωσε , εβγήκε από τον Ναόν συνοδευόμενος από όλους τους άνδρες του εκκλησιάσματος. Τότε επλησίασε ο ανθυπομοίραρχος και του εζήτησε να τον ακολουθήσει εις το Αστυνομικόν Τμήμα. - Συρ' απ' εδώ!... τον απώθησε ο π. Γεδεών με την βροντώδη Κοζανίτικη προφορά του. - Μα, έχω εντολή... - Συρ' απ' εδώ!... μη με ζηγώνεις... θα καείς!... Και ο π. Γεδεών προχωρούσε προς το χωριό και από κοντά του οι αστυνομικοί και σχεδόν όλοι οι Πιστοί. Όταν έφτασαν εις το πρώτο σπίτι γύρισε και είπε εις τον υπομοίραρχον... - Περίμενε εδώ.. θα μπω για λίγο μέσα... δια ανάγκην μου... Τι να κάμει ο αστυνόμος, θέλοντας και μη επερίμενε... Αλλά εις μάτην επερίμενε αρκετήν ώραν. 

Τελικά εμπήκε μέσα εις το σπίτι, αλλά ο π. Γεδεών δεν ήτο μέσα. Έψαξαν παντού, άνοιξαν ντουλάπια, κατέβηκαν στο υπόγειον από την καταπακτή, ''αλώνισαν'' τα δωμάτια, έψαξαν κάτω... από τα κρεβάτια, αλλά ''πουθενά''! Λες και... ''άνοιξε η γη και τον κατάπιε'', κατά την λαικήν παροιμίαν. Ανέκρινεν βαναύσως τους οικείους, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Να, τι είχε γίνει. Ο π. Γεδεών μπαίνοντας εις το σπίτι εβγήκε κατά συμβουλήν των οικείων από την πίσω πόρτα και απ' εκεί επέρασεν εις τον κήπον και εχάθηκε μετά μέσα εις το πευκοδάσος του Μουλκίου. Τότε οι αστυνομικοί εξοργισθέντες δια την γελοιοποίησιν που τους έκαμε ο Ιερεύς, να τους φύγει μέσα από τα χέρια των, εξέσπασαν τον θυμόν των εις τους πιστούς, κτυπήσαντες πολλούς αδίκως. 

Προσπάθησαν δε, να συλλάβουν τους επικεφαλής των Γ.Ο.Χ., τον Χρήστον Θ. Μπούκην και τον Ευθύμιον Σ. Μπούτση, που όμως και αυτοί διέφυγον την σύλληψιν και με ''μπεζίνα'' πέρασαν εις τον Πειραιά. Αφού ο αστυνόμος δεν κατάφερε να συλλάβει, ούτε τον Ιερέα, ούτε τους επικεφαλής των Γ.Ο.Χ., συνέλαβε κατά το εσπέρας της Μεγάλης Πέμπτης  τους μοναχούς π. Αρσένιον Ξηρουχάκην και π. Νεκτάριον Κουκουλάκην. Τους κράτησε όλη την νύκτα της Μ. Πέμπτης προς την Μ. Παρασκευήν εις το κρατητήριον του τμήματος. Αυτοί εις την φυλακήν έψαλλον όλη την νύκτα τα Άγια Πάθη του Χριστού. Την άλλην ημέραν τους συνόδευσε... θριαμβευτικά και τους έφερε εις το Μητροπολιτικόν Μέγαρον των Αθηνών, την ώραν που οι κώδωνες των Ναών εκτυπούσαν πενθίμως, καλώντας τους πιστούς δια την Ιεράν Ακολουθίαν της Αποκαθηλώσεως του Σταυρωθέντος Ιησού. 

Σαν έφθασαν κάτωθεν του μεγάρου, ο π. Αρσένιος άρχιζε να φωνάζει προκαλώντας την περιέργειαν των διερχομένων: - Άρειε!... Κακοχρυσόστομε!... Σχισματικέ!... κατέβα να χαρείς τα θύματά σου... και άλλα. Ακούοντας τις φωνές ο Μητροπολίτης Παπαδόπουλος, ο οποίος ετοιμαζόταν να μεταβεί εις τον Μητροπολιτικόν Ναόν... και πληροφορηθείς, τι ακριβώς συνέβαινε, καταφοβισμένος διέταξε να τους αφήσουν ελευθέρους. Ο π. Γεδεών, αφού διέφυγε των Αστυνομικών, παρέμεινε κρυμμένος εις το πευκοδάσος μέχρι του Μεγάλου Σαββάτου. Μαζί του ήτο και  ο ψάλτης Μάρκος Μπούτσης. 

Την ώραν που οι καμπάνες των Ναών κτυπούσαν καλώντας τους πιστούς δια την Ανάστασιν, ο π. Γεδεών μετά του ψάλτου και με πολλές προφυλάξεις μπήκαν εις το χωριό και επήγαν εις το σπίτι του Δ. Περδικάρη. Αυτός μαζί με τον ανεψιόν του, τον Αναστάσιον Δερμεντζή και με μια βάρκα, κωπηλατούντες επέρασαν εις το Κερατσίνι. Απ' εκεί πεζοί, ο π. Γεδεών και ο Περδικάρης ήλθον εις τον Ναόν του Αγίου Παύλου εις την Π. Κοκκινιά και παρηκολούθησαν την Θείαν Λειτουργίαν, όπου ιερουργούσε ο π. Αρτέμιος ο Ξενοφωτεινός. Εν τω μεταξύ εις την Σαλαμίνα είχε ξεσπάσει βία και τρομοκρατία εναντίον των Γ.Ο.Χ. υπό των Αστυνομικών οργάνων, τα οποία παρακολουθούσαν κάθε αυτών κίνησίν των. Η εφημερίδα ''ΣΚΡΙΠ'' των Αθηνών, ιδού πως περιγράφει τους διωγμούς εις την Σαλαμίνα την Μεγάλην Παρασκευήν:

ΑΙ ΧΘΕΣΙΝΑΙ ΣΚΗΝΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑ
Ο ΑΣΤΥΝΟΜΟΣ ΗΘΕΛΗΣΕ ΝΑ ΣΥΛΛΑΒΕΙ ΤΟΝ ΙΕΡΟΥΡΓΟΥΝΤΑ ΙΕΡΕΑ
ΖΗΤΗΣΑΤΕ ΤΟΝ... ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΝ ΑΘΗΝΩΝ
ΤΟ ΧΩΡΙΟΝ ΕΝ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙ ΔΙΑ ΤΑΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑΣ ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑΣ
ΘΑ ΕΛΘΕΙ ΣΥΣΣΩΜΟΝ ΙΝΑ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΗΘΕΙ

Εις το Μούλκι της Σαλαμίνος (το μετονομασθέν εσχάτως Αιάντειον) συνέβησαν χθες την πρωίαν θλιβερώταται σκηναί, ένεκα των οποίων το χωρίον ήτο ανάστατον καθ' όλην την ημέραν. Ο αστυνόμος Σαλαμίνος, ανθυπομοίραρχος, μετέβη μετά χωροφυλάκων όπως συλλάβει τον ιερουργούντα εις τον εκεί Ναόν Ιερέα. Εισελθών εντός του Ναού διέκοψε την Λειτουργίαν επί τινα λεπτά, ζητών να απαγάγει τον Ιερέα. Τούτο προκάλεσε την εξέγερσιν των εκκλησιαζομένων, οίτινες διεμαρτύροντο δια την αδικαιολόγητον και ασεβή ενέργειαν του αστυνόμου εννοούντος να διαλύσει το εκκλησίασμα δια να συλλάβει ιερουργούντα Ιερέα, αι γυναίκες εφώναζον διαμαρτυρόμεναι, οι δε χωροφύλακες ώθουν ταύτας και εδημιουργήθη αναστάτωσις εντός του Ναού. 

Ένεκα όμως της επιμονής των εκκλησιαζομένων εσυνεχίσθη η Λειτουργία, μετά την οποίαν ο αστυνόμος επέμενε δια την σύλληψιν του Ιερέως. Το πλήθος όμως δεν ηννόει να επιτρέψει την σύλληψιν του Ιερέως και ως εκ τούτου τα αστυνομικά όργανα ώθουν τον κόσμον και ηπείλουν να κάμουν χρήσιν των όπλων των. Εν μέσω της γενικής ταύτης αναστατώσεως, ο Ιερεύς κατόρθωσε να διαφύγει. Συνελήφθη μόνον εις μοναχός διατελών εν αδεία. Επεχειρήθη δε η σύλληψις και δύο εκ των κατοίκων, των Χρήστου Δ. Μπούκη και Ευθυμ. Σ. Μπούτση, οίτινες και ούτοι διέφυγον, ελθόντες εις Αθήνας και διαμαρτυρηθέντες δια τας αστυνομικάς ταύτας αυθαιρεσίας, ένεκα των οποίων διατελεί εν εξεγέρσει ολόκληρον το χωρίον, απειλούν να λάβει τα όπλα. 

Σήμερον μεγάλη επιτροπή των κατοίκων ή και σύσσωμον το χωρίον πρόκειται να έλθει ενταύθα, όπως παρουσιαζομένη εις τους αρμοδίους διαμαρτυρηθεί δια τα συμβάντα. Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών πρέπει να υπερηφανεύεται, διότι εις τοιαύτας αγίας ημέρας κατορθώνει να ενσπείρει μεταξύ του λαού την διχόνοιαν, να εμποδίζει αυτόν από του να εκκλησιάζεται και να συλλαμβάνει και φυλακίζει ιερείς ιερουργούντας, διότι είναι από το Άγιον Όρος. Η ιεροεξέτασις αληθώς θα τον εζήλευε δια την... καταδιωκτικήν του μανίαν.

(''ΣΚΡΙΠ'' 13/4/1928)

Την μεθεπομένην ημέραν, Κυριακήν της Λαμπροφόρου Αναστάσεως του Χριστού (Πάσχα 3/16 Απριλίου 1928), 

η εφημερίδα ''ΣΚΡΙΠ'' των Αθηνών 

περιέγραφε τας διώξεις των Γ.Ο.Χ. κατά την Μεγάλην Εβδομάδα 

υπό του Μητροπολίτου Αθηνών Παπαδοπούλου με καυστικούς τίτλους, 

όπως αντί του ''ΕΙΡΗΝΗ ΥΜΙΝ ΑΓΡΙΑΙ ΔΙΑΤΑΓΑΙ ΚΑΙ ΕΞΟΝΤΩΣΕΙΣ''. 

Μεταξύ των άλλων έγραφε και τα εξής: 

''Δια τας αγρίας ταύτας και άνευ νομίμου λόγου καταδιώξεις 

εκ μέρους του Αρχιεπισκόπου Αθηνών εις τοιαύτας ημέρας, 

οι εν Σαλαμίνι όπως και το Μενίδιον είναι ανάστατοι. 

Άδηλον δε ποιαν έκβασιν θα έχει η συνεχιζομένη καταδίωξις φιλησύχων πολιτών, 

ηναγκασμένων αυτάς τας ημέρας να πλανώνται εις τα όρη 

μακράν των οικογενειών των, 

διότι θέλουν να είναι... χριστιανοί. 

Όλοι αποκαλούν τον Αρχιεπίσκοπον χριστιανομάχον. 

Σκέψις δε γίνεται περί γενικής εξεγέρσεως όλων των χωρίων της Αττικής 

εννοούντων να αμυνθούν υπέρ της θρησκευτικής των ελευθερίας. 

Εισαγωγή στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα, τίτλος και επιμέλεια κειμένου ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Απόσπασμα εκ του ιστορικού, ορθοδόξου περιοδικού
''ΤΑ ΠΑΤΡΙΑ''
του αειμνήστου Επισκόπου Πενταπόλεως κ. Καλλιοπίου Γιαννακουλοπούλου
της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών.
Τόμος ΣΤ', σελίδες 122 - 131.
Πειραιεύς 1984.

Περιοδικό ''ΤΑ ΠΑΤΡΙΑ''