ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ


«Ο Παντοκράτορας κρατά στο Χέρι Του την βραδυνή Θυσία»

Η νύχτα αγκαλιάζει προσευχόμενες ψυχές σαν βρεφικό νανούρισμα. Στο μικρό καθολικό, οι γέροντες ξαπλωμένοι στο έδαφος, παραδομένοι στην εικόνα του Νυμφίου αποκαθηλώνουν ικετευτικά τους συγγνωστούς τους λογισμούς. Απόκοσμες εικόνες στο μικρό εκκλησάκι αναπνέουν μέσα από την θυμιασμένη ομίχλη των παρακλητικών τους λόγων. M' ένα τρακοσάρι κομποσκοίνι μετρούν ανάποδα τις μέρες, φτάνοντας ως την γέννησή τους. Ο παππά Διονύσης με αφημένο βλέμμα στην γη που περιμένει, σκύβει το κεφάλι στην ανατολή της μετανοίας του. Τί κόσμος τούτος Θεέ μου! Βαστάζουμε στις χούφτες μας τη Μάννα Ορθοδοξία και δεν θωρούμε το απροσμέτρητο κάλλος της και την ενδόμυχη υπόστασή της. Όταν τρίζουν τα θολά τζάμια από τα σιδερένια παραθύρια, νομίζεις, πως χοροί αγίων ήλθαν για να συνεκκλησιαστούν με τους χοικούς, ταμένους αδελφούς τους. Ο πολυέλαιος γυρνοφέρνει κυκλικά απ' τον καπνισμένο τρούλλο, ο Παντοκράτορας κρατάει στο χέρι του την βραδυνή θυσία, αίνοι και ύμνοι γίνονται δώρα ευχαριστιακά στα πόδια του Θεού μας. Κι όταν τελειώνει η ακολουθία, σκυμμένα πρόσωπα προσμετρούν μ' ένα Κύριε ελέησον, τα ανεβαίνοντα βήματά τους. Μακρύς ακόμα ο δρόμος της σταυρικής θυσίας. Ταιριάζει σε ορθοδόξους, να βλέπουν από μακριά τον σταυρό, που θα κρεμάσουν πάνω του τ' απόκοσμα όνειρά τους. Ποθούμε Χριστό, Αυτόν, Εσταυρωμένο, εξαντλούμε τους ονειρεμένους πόθους μας στο κοινό ποτήριο, ακροβατούμε την θωριά μας ανάμεσα στην πτώση και την έγερση. Τελούμε πνευματικά « ανάπηροι» στο μακαρισμό του εξαρτημένου Εγώ μας, αναζητούμε την χαμένη αρτιμέλεια της υποστελλόμενης ψυχής μας, ανυπακούουμε στην υποκριτική στάση ζωής. Ο Χριστός δεν είναι αφηρημένη έννοια, είναι η Οδός και η Αλήθεια, η Αγάπη κι η Ζωή, το προσδοκώμενο όνειρο της αναστάσιμης ελπίδας. Έχουμε Εκκλησία να κλάψουμε τους δρόμους που δεν διαβήκαμε, κατέχουμε αγίους να κρεμάσουμε την απόμακρη ματιά μας, μια Παναγιά να πνίξουμε στον κόρφο της την εαλωμένη αθωότητα της παιδικής αμεριμνησίας μας, κι αγγέλους τόσους, όσα είναι αυτά που χάσαμε, όσα είναι αυτά που ελπίζουμε, όσα είναι αυτά, που ίσως έρθουνε μια μέρα! Μπουσουλάμε γογγύζοντας στους εφάμαρτους δρόμους της υποκριτικής ζωής μας, έρπουμε γλοιωδώς στην λάσπη, που εωσφορικώς βαπτίσαμε πολιτισμένη κοινωνία! Επιτέλους να πάψουν αυτοί οι διαρκείς κύκλοι γύρω απ' τον ειδωλολάτρη εαυτό μας, το μεγαλείο του χριστιανού αναπαύεται στον προσευχητικό ξεσηκωμό και την ταπεινή μεγαλοσύνη. Η αγάπη μας είναι η σταυρική θυσία του εγώ μας στην εγωϊκότητα των άλλων. Ο σταυρός μας είναι τα ζυγιστικά του Πατρός που σβήνουν με γομολάστιχα τις μεγαλεπίβολες, θηριώδεις αμαρτίες μας κι η ελπίδα μας φοράει τα καλά της μπροστά στο αιματοβαμμένο δισκοπότηρο του αμνοικού Ιησού μας. Τα βράδια αιωρούνται χαροποιά στα γράμματα της αγιοπνευματικής Αλφαβήτας, ζωγραφίζουν την Πίστη ως έκθαμβο, αγιοπρεπές θήλυ, που ίσταται σε συννεφοσκεπούσα ομίχλη, πάνω από τα μικροκαμωμένα σπίτια των ανθρώπων. Πορφυροφορούσα κόρη, που χάσκει με χαμόγελο και κορομηλένια μάγουλα, που ροδοκοκκινίζουν στην παρακλητική αγάπη των πιστών. Η Πίστη είναι αναγεννητικό επίθεμα στις πληγές της αμαρτίας, δροσερή ανάσα στην πνευματική άπνοια των φιλόνικων ανθρώπων, σουλατσάρει σε χλοερούς, φρεσκοσκαμμένους κήπους και περιβόλια που μεθούν στην αρχοντιά των λουλουδιών. Βαστάει στα χέρια της τα εύοσμα βασιλικά των Χριστοφόρων λόγων, λούζεται μακάρια στην μετάνοια ενός αλλόφρονα, που ανακαλύπτει πάνω της τον μυρίπνοο Παράδεισο της συστελλόμενης ψυχής. Η Πίστη Θε μου είναι τα χρυσαφένια στάρια του χωριού, που μικρά, βάζαμε τρεχάλα ανάμεσα στα ξεραμένα στάχυα και τ' αγκάθια του αγρού, το ανταριασμένο βουϊτό από τους μεγαλοδύναμους ήχους των ελάτων, που στέκονταν πάντα όρθια. Νοικοκύρηδες, φρεσκοπλυμένοι χωρικοί, που τις Κυριακές έπαιρναν τα δύσβατα μονοπάτια για την εκκλησιά των Παμμεγίστων Ταξιαρχών! Βλέπαμε την Πίστη να σιγοντάρει στο αναλόγιο, εκείνον τον ταπεινό, ολιγογράμματο ιερέα, που έβγαινε στον άμβωνα για να μοιράσει τ' αντίδωρα κρίνα της ανυπέρβλητης αγάπης. Ύστερα βοηθούσε στα χωράφια την μαυροφορεμένη χήρα, που πριν να σπείρει τον καρπό στα σκαλισμένα αυλάκια, σταύρωνε με το χέρι της το αγιασμένο χώμα, ράντιζε με αγιασμό εκείνον τον πολύχρωμο, ταιριαστό μπαχτσέ με τις ντάλιες, τους κατιφέδες και τους κρίνους. Η Πίστη πάλι κατοικεί στα αδύναμα σπίτια των φτωχών, κάθεται στο τραπέζι με τα αλάδωτα ρεβίθια, τις ελιές και το αχνισμένο, ζυμωτό ψωμί, χορταίνει τα στόματα με μοσχοθυμιασμένες ευλογίες και απόκοσμες παραινέσεις της ερήμου. Σκάει χαμόγελο στην βρεφική αγνότητα Χριστούλιδων μικρών! Η Πίστη δεν λέει ψέμματα στα χείλη των παιδιών, παίζει κυνηγητό με την ταπείνωση και κρυφτό με την ντροπή. Στέκει προσευχητικά μετέωρη σε νηπιακούς ασπασμούς, σε ανυπόκριτες, παιδικές προσευχές. Είναι το θεϊκό αντίδοτο στο διάβα μιας φουσκοθαλασσιάς ζωής, το υπέρμαχο δοξάρι στην ηδύχοη πνοή του ουρανού, η υπογραφή του Θεού στην μετάνοια του πιστού. Μακάριοι αυτοί που την βρήκαν να τους περιμένει με το πρωϊνό ξύπνημα της αυγής και την εσπερινή δύση του ηλίου! (Φθινόπωρο 2013) Γιώργος Δ. Δημακόπουλος Δημοσιογράφος





Ιστολόγιο «ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Έτος: 11ο (2013 - 2024)

Δημοσιογραφικό Εργαστήρι Ορθόδοξης Μαρτυρίας και Ομολογιακής Κατάθεσης

Διαχειριστής:

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Icon by Serhei Vandalovskiy, icon - painter, Ukraine



«Απάνου απ' το κρεββάτι μου βαθειά παρηγοριά μου / Καρφώνω την εικόνα Σου, και τώρα η κάμαρά μου. / Είναι και μνήμα θλιβερό και χαρωπή εκκλησία / Σκοτάδι η θλίψι μου σκορπά και λάμψιν η θρησκεία».



Κωστής Παλαμάς


Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Παρασκευή 23 Δεκεμβρίου 2022

ΟΣΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΕΡΓΑ Ε', «Η ΣΤΕΝΗ ΠΥΛΗ» (ΜΕΡΟΣ 7ον)

 



Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Η Στενή Πύλη», σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Ε'», Αθήνα 2014, σελ. 99-104.
Η στενή πύλη που πρέπει να διαβεί ο άνθρωπος για να οδηγηθεί στην αληθινή ζωή, δηλαδή στη Βασιλεία του Θεού, είναι η μετάνοια.
Από μόνη της η μετάνοια βέβαια δεν είναι αρκετή για να φτάσει κανείς εκεί. Την πύλη αυτή όμως είναι απαραίτητο να τη διαβεί. Πρέπει δηλαδή ν' αλλάξει, ν' αντιστρέψει τη στάση του πρώτου ανθρώπου, του Αδάμ. Ο Αδάμ υπάκουσε στο δικό του θέλημα, δεν έκαμε το θέλημα του Θεού. Εμείς πρέπει ν' αντιστρατευτούμε στο δικό μας θέλημα και να κάνουμε το θέλημα του Θεού. Μ' αυτόν τον τρόπο ανοίγει η στενή πύλη, όπως την ονομάζει ο Κύριος, η πύλη της μετάνοιας. Μια πύλη, που διέρχονται διά μέσου των αιώνων όλοι οι όσιοι, όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας μας.
Την πύλη αυτή τη διάβηκαν οι μάρτυρες που απαρνήθηκαν τον εαυτό τους, όχι μόνο το θέλημά τους, αλλά και τη ίδια τους την ύπαρξη θυσίασαν για τη χάρη του Θεού. Τη διαβαίνουν οι όσιοι που αφιερώνουν τη ζωή τους με το ν' απαρνηθούν το ίδιο θέλημα, είτε με την υποταγή στο Γέροντά τους, είτε αγωνιζόμενοι με κάθε τρόπο να ευαρεστήσουν στο Θεό.
Όλοι αυτοί διάλεξαν να διαβούν και ν' ακολουθήσουν τη στενή πύλη, τον μόνο αληθινό δρόμο που οδηγεί στη ζωή.
Δεν μπορεί όμως να είναι να είναι κανείς μέλος της Βασιλείας του Θεού, να γίνει άγιος, αν δε βρίσκεται μέσα στην Εκκλησία και δε βιώνει την εν Χριστώ σωτηρία, δε συμμετέχει δηλαδή στο Δείπνο της Βασιλεία, που είναι η θεία Ευχαριστία.
Ο όσιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ, ένας από τους φωτισμένους συγγραφείς και μεγάλους νηπτικούς της Ρωσικής, αλλά και γενικότερα της οικουμενικής Εκκλησίας ερμηνεύει την εντολή αυτή του Χριστού για τη στενή πύλη με τη γνωστή του βαθιά θεολογική προσέγγιση και μας προσφέρει μια διδασκαλία ορθόδοξη και πατερική, χωρίς ν' αφήνει αναπάντητες τις ανεπίτρεπτες παρεξηγήσεις και πλανεμένες απόψεις που κυριαρχούν πολλές φορές ανάμεσα στους πιστούς.
Στο ίδιο πνεύμα αναφέρονται και τα υπόλοιπα κείμενα του Οσίου, που έχουν συμπεριληφθεί στο βιβλίο αυτό.
Η χάρη του Κυρίου ας μας βοηθήσει να διαβούμε τη στενή πύλη της μετάνοιας, να γευτούμε απ' αυτή τη ζωή τη Βασιλεία του Θεού μέσα στην Εκκλησία και ν' αξιωθούμε να τη ζήσουμε με πληρότητα, όταν ο Θεός ευδοκήσει να έρθει για να εγκαταστήσει τη Βασιλεία Του. Αμήν.
Πέτρος ΜπότσηςΜάρτιος 2014
(Απόσπασμα εκ του προλόγου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».






ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'



Η άσκηση της Προσευχής του Ιησού



Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλό



Η σωστή άσκηση της προσευχής του Ιησού προέρχεται από τις ορθές αντιλήψεις για το Θεό, για το πανάγιο όνομα του Κυρίου Ιησού και για τις σχέσεις των ανθρώπων με το Θεό. Ο Θεός είναι μια απείρως μεγάλη και υπερτέλεια ύπαρξη.


Ο Θεός είναι ο Δημιουργός και ο Ζωοδότης των ανθρώπων, Ανώτατος Κύριος της ανθρωπότητας, των αγγέλων, των δαιμόνων και όλων των πλασμάτων, ορατών και αοράτων.


Τέτοια αντίληψη και πίστη για το Θεό μας διδάσκει πως ενώπιόν Του πρέπει να στεκόμαστε με ευλάβεια και βαθύ σεβασμό, με δέος και φόβο. Πρέπει να του αποδίδουμε όλη την προσοχή μας, να επικεντρωνόμαστε στις δυνάμεις του νου, στην καρδιά και στην ψυχή και ν' αποκρούουμε τον περισπασμό και τις μάταιες φαντασιώσεις.


Αυτές μειώνουν την εγρήγορση και την ευλάβειά μας, αλλοιώνουν την ορθή συμπεριφορά και στάση μας και δεν στεκόμαστε ενώπιον του Θεού, όπως πρέπει και αρμόζει  στη μεγαλοσύνη Του (β΄. Ιωάν. δ' 23-24, Ματθ. κβ' 37, Μάρκ. ιβ' 29-30, Λουκ. ι' 27).


Όλ' αυτά τα λέει πολύ όμορφα ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος. <<Όταν στρέφεσαι προς το Θεό με την προσευχή σου, να νιώσεις πως είσαι ένα μυρμήγκι, ένα φίδι που έρπει στη γη, ένα σκουλήκι, ένα παιδί που τρέμει.


Μην πεις σ' Εκείνον κάτι φιλοσοφημένο ή μεγαλόστομο, αλλά πλησίασέ Τον με παιδική απλότητα>>. Εκείνοι που απέκτησαν την αληθινή προσευχή, όταν στέκονται μπροστά στον Κύριο νιώθουν μέσα τους μια ανείπωτη πνευματική φτώχεια.


Τον δοξολογούν και τον υμνούν, εξομολογούνται σ' Εκείνον ή του απευθύνουν τα αιτήματά τους. Μέσα τους αισθάνονται σαν να μην είναι τίποτα, σαν να μην υπάρχουν. Αυτό είναι φυσικό.


Γιατί όταν ο άνθρωπος νιώθει στην προσευχή την πληρότητα της θεϊκής παρουσίας, την παρουσία του ίδιου του Κυρίου, της δυσθεώρητης και απροσμέτρητης ζωής, της ίδιας της Ζωής, τότε τη δική του ζωή την αισθάνεται σαν μια δροσοσταλίδα μπροστά στον αχανή ωκεανό.


Είναι εκείνο που ένοιωθε ο δίκαιος και πολύαθλος Ιώβ σαν έφτασε στα ύψη της πνευματικής τελειότητας. Λογάριαζε τον εαυτό του πως ήταν γη και σποδός, πως έλιωνε  κι εξαφανιζόταν όπως η νιφάδα του χιονιού μόλις την αγγίξει η ηλιαχτίδα.


Το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού είναι θείο, άγιο. Η δύναμη κι η επίδραση του ονόματος αυτού είναι θεική, παντοδύναμη και σωστική. Υπερβαίνει τη δυνατότητά μας να την κατανοήσουμε.


Πρέπει επομένως με πίστη, εμπιστοσύνη κι ειλικρίνεια, με μεγάλη ευλάβεια και φόβο να προχωρήσουμε στην εκτέλεση του μεγάλου έργου που μας εμπιστεύτηκε ο Θεός: Ν' ασκούμαστε στην προσευχή χρησιμοποιώντας το όνομα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. 


Λέει ο Μέγας Βαρσανούφριος: <<Η αδιάλειπτη επίκληση του ονόματος του Θεού είναι φάρμακο που όχι μόνο νεκρώνει τα πάθη, αλλ' ακόμα και την επίδρασή τους. Όπως ο γιατρός των σωμάτων βάζει τα φάρμακα και τους επιδέσμους στην πληγή για να την θεραπεύσει, χωρίς να ξέρει ο άρρωστος πώς λειτουργούν κι επιδρούν αυτά στο σώμα του, έτσι γίνεται και με το όνομα του Θεού.


Όταν το επικαλούμαστε νεκρώνει όλα τα πάθη μας, μ' όλο που εμείς δεν καταλαβαίνουμε πώς γίνεται αυτό>>. Η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, που είναι και κατάσταση όλων των ανθρώπων, είναι εκείνη της πτώσης, του εκπεσμένου ανθρώπου, της πνευματικής πλάνης, της απώλειας.


Όταν κατανοήσουμε την κατάσταση αυτή -και στο μέτρο που την κατανοήσουμε, την βιώνουμε- ας θρηνήσουμε κι ας προσευχηθούμε, ας κραυγάσουμε στο Θεό με ταπεινοφροσύνη, με οδύνη και αναστεναγμούς, ας ικετεύσουμε στο Θεό να είναι επιεικής μαζί μας.


Ας εγκαταλείψουμε την πνευματική αυτοϊκανοποίηση, καθώς και τις υψηλές βλέψεις μας για προχωρημένη προσευχή και θεωρία, για τα οποία είμαστε ανάξιοι και ανίκανοι. Δεν μπορούμε εμείς να <<άσωμεν την οδήν Κυρίου επί γης αλλοτρίας>> (Ψαλμ. ρλστ' 5), όταν η καρδιά μας είναι αιχμαλωτισμένη από τα πάθη.


Αν δεχτούμε κάποια πρόσκληση για να ψάλλουμε, είναι σίγουρο πως θα προέρχεται από τους <<απαγαγόντας ημάς>> (βλ. Ψαλμ. ρλστ' 3). <<Επί των ποταμών Βαβυλώνος>> μόνο δάκρυα χρειάζονται, εκείνα είναι απαραίτητα.


Αυτός είναι ο γενικός κανόνας για την άσκηση της προσευχής του Ιησού. Κανόνας που προέρχεται από την Αγία Γραφή και τα κείμενα των αγίων πατέρων, καθώς κι από κάποιες συζητήσεις που είχα με ανθρώπους που είναι έμπειροι και γνήσιοι άνθρωποι της προσευχής. 


Για ειδικές περιπτώσεις τώρα και ιδιαίτερα για τους δόκιμους, κρίνω σκόπιμο και χρήσιμο να επισημάνω τα παρακάτω. Ο όσιος Ιωάννης της Κλίμακος συμβουλεύει πως ο νους πρέπει να επικεντρώνεται στα λόγια της προσευχής.


Κάθε φορά που απομακρύνεται, πρέπει ν' ανακαλείται γρήγορα. Μια τέτοια πρακτική στην προσευχή βοηθάει πάρα πολύ και είναι ιδιαίτερα χρήσιμη.


Όταν ο νους συνηθίσει από μόνος του ν' ασκεί την πρακτική αυτή κι αποκτήσει εγρήγορση, τότε η καρδιά θα ενωθεί μαζί του και θα προσφέρει τη δική της συνεισφορά, που είναι η συντριβή.


Η συντριβή θα βοηθήσει την καρδιά και το νου να γίνουν ένα και τότε η προσευχή θα πηγάζει κι από τους δύο. Τα λόγια της προσευχής θα πρέπει να προφέρονται αργά, χωρίς βία, αλλ' ούτε και ραθυμία, ώστε ο νους να κατανοεί κάθε λέξη και ν' αφοσιώνεται σ' αυτήν. 


Ο όσιος Ιωάννης της Κλίμακος παρηγορεί και συμβουλεύει τους κοινοβιάτες αδελφούς που μεριμνούν πολύ για τα διακονήματα του μοναστηριού. Τους ενθαρρύνει να διατηρούνται στην ασκητική πρακτική της προσευχής μ' αυτόν τον τρόπο:


<<Ο Θεός δεν ζητεί από τους υποτακτικούς του κοινοβίου (όπως από τους ησυχαστές) προσευχή αρέμβαστη. Γι' αυτό να μην αθυμείς όταν κλέπτεται ο νους σου. Αντίθετα, πρέπει να ευθυμείς κάθε φορά που τον επαναφέρεις.


Άλλωστε μόνο στους αγγέλους παρατηρείται το <<άσυλον>>, δηλαδή το να μην κλέπτεται <<ο νους τους>> (Λόγος Δ' 88). Αλλού πάλι λέει: <<Αφού είμαστε αιχμαλωτισμένοι από τα πάθη, ας επιμείνουμε στην προσευχή.


Όλοι εκείνοι που έφτασαν στην κατάσταση της απάθειας, το κατόρθωσαν με τη βοήθεια της αδιάλειπτης προσευχής. Αν λοιπόν ασκείς διαρκώς το νου σου να μην ξεφεύγει ποτέ από τα λόγια της προσευχής, θα γίνεται αυτό ακόμα και την ώρα της τράπεζας...


Ο άριστος εργάτης της μεγάλης και τέλειας προσευχής (δηλαδή ο απόστολος Παύλος), λέει: <<Θέλω ειπείν πέντε λόγους τω νοί μου... ή μυρίους λόγους εν γλώσση>> (Α' Κορ. ιδ' 19).



Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Η Στενή Πύλη»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Ε'»,
Αθήνα 2014, σελ. 99-104.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Print Friendly and PDF