ΟΣΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΕΡΓΑ Δ', «ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ» ΜΕΡΟΝ 8ον

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Τα Πνεύματα»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Δ'»,
Αθήνα 2010, σελ. 84-90.
Από τα κείμενα έχουν αφαιρεθεί κάποιες εκτενείς παραπομπές, προκειμένου τα γεγραμμένα να καταστούν περισσότερο ευανάγνωστα.
«Οι προσπάθειες του διαβόλου, οι μεθοδείες του, οι πανουργίες του και οι παγίδες του στήνει καθημερινά στους χριστιανούς, είναι αναρίθμητες και άγνωστες στον απλό αγωνιστή του Χριστού, δηλαδή σε όλους μας.
Μόνο οι άγιοι μπορούσαν να δουν πίσω από κάθε δαιμονική παγίδα τί κρύβεται, να ερμηνεύσουν τις μεθοδεύσεις του, να τις αποκαλύψουν και να προειδοποιήσουν κι εμάς τους απλοϊκούς χριστιανούς γι' αυτές.
Έτσι, για να προφυλάξουμε τον εαυτό μας στον απηνή αυτόν πόλεμο που διεξάγουν εναντίον μας, δεν έχουμε άλλη λύση παρά να καταφύγουμε στα κείμενά τους, να δανειστούμε από την εμπειρία τους μα κι από τις ψυχωφελείς διδαχές τους.
Ένας από τους σημαντικούς αγίους που ασχολήθηκαν εμπεριστατωμένα με το θέμα των πνευμάτων και μας αποκαλύπτει όλες τις πλάνες, τις μεθοδείες και τις απατηλές μεταμορφώσεις τους, είναι ό όσιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ, το λαμπρό αυτό αστέρι του νοητού στερεώματος της Εκκλησίας που έλαμψε στην Ορθόδοξη Εκκλησία κατά το δέκατο αιώνα.
Ο όσιος Ιγνάντιος είχε επισημάνει την άγνοια αυτή των πνευμάτων στους χριστιανούς της εποχής του και γι' αυτό προσχώρησε στη συγγραφή του έργου αυτού.
Όπως κι όλα τα έργα του οσίου Ιγναντίου, χαρακτηρίζεται κι αυτό από την πληρότητά του.
Καλύπτει το θέμα απ' όλες τις πλευρές και δεν αφήνει πτυχή της δράσης των δαιμόνων που να μη την εξηγεί, να μη την ερμηνεύει.
Εκτός από τις προσωπικές του εμπειρίες, ο όσιος Ιγνάτιος έχει μελετήσει και λάβει υπόψη όλους τους πατέρες που έζησαν πριν απ' αυτόν και μας μεταφέρει τα παραδείγματα και τη συμπυκνωμένη γνώμη τους.
Έτσι το βιβλίο αυτό έχει τόσο τη δική του εγκυρότητα της σύνολης Εκκλησίας πάνω στο πολύ σοβαρό αυτό θέμα που απασχολεί όλους τους χριστιανούς αφού, όπως μας βεβαιώνει ο επιστήθιος μαθητής του Χριστού, <<εις τούτο εφανερώθη ο υιός του Θεού, ίνα λύση τα έργα του διαβόλου>>.
Κι ο άλλος απόστολος, ο πρωτοκορυφαίος, μας βεβαιώνει πως <<ο αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη>>.
Το πόσο απαραίτητη επομένως είναι η γνώση για την ύπαρξη του διαβόλου, καθώς και για τις μεθοδεύσεις και τις πανουργίες που χρησιμοποιεί για να παγιδεύσει τους χριστιανούς είναι αυταπόδεικτη».
Πέτρος Μπότσης, Οκτώβριος 2010.
(Εκ του προλόγου).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

<<Πολλές φορές οι δαίμονες με ονόμασαν άγιο, μα τους επιτίμησα στο όνομα του Κυρίου.
Πόσες φορές δεν πρόβλεψαν και μου είπαν
πως θ' ανέβουν τα νερά του ποταμού και τους απάντησα:
<<Και τί σας μέλλει εσάς;>>
Μια φορά με περικύκλωσαν σαν απειλητικοί στρατιώτες, οπλισμένοι
με διάφορα όπλα, και απειλούσαν να με κάνουν κομμάτια.
Άλλη φορά παρουσιάστηκαν σαν άλογα, άγρια ζώα, φίδια.
Γέμισαν το κελλί μου.
Τότε άρχισα να απαγγέλω τους στίχους του ψαλτηρίου:
<<Ούτοι εν άρμασιν και ούτοι εν ίπποις, εμείς δε εν ονόματι Κυρίου Θεού ημών
μεγαλυνθησόμεθα>> (Ψαλμ. ιθ' 8).
Την ώρα που προσευχόμουν με τα λόγια του Ψαλμωδού, ο Κύριος τους έδιωξε>>.

Η εμφάνιση των καλών πνευμάτων δεν προκαλεί σύγχυση στην ψυχή. <<Ου κεκράξεται ουδέ ανήσει, ουδέ ακουσθήσεται έξω η φωνή αυτού>> (Ησ. μβ' 2). Ο άγγελος του Θεού είναι ευχάριστος, αγαθός.

Η παρουσία του φέρνει χαρά, αγαλλίαση κι ευφροσύνη στην ψυχή. Αυτό γίνεται επειδή μαζί με τους αγγέλους συμπαρίσταται κι ο Θεός. Ο άγγελος είναι η δύναμη κι η χαρά μας, έχει τη δύναμη του Θεού Πατέρα.

Οι λογισμοί της ψυχής ηρεμούν, δεν έχουν καμιά σύγχυση. Η ψυχή επιθυμεί σφόδρα τη μελλοντική χάρη του Θεού. Και τότε επιθυμεί να παραμείνει στη χάρη αυτή και ν' αναχωρήσει μαζί με τους αγίους αγγέλους.

Αν κάποιος τρομοκρατηθεί από την παρουσία των αγίων αγγέλων, εκείνοι με τη χάρη τους θα διώξουν αμέσως το φόβο αυτό. Αυτό έκανε ο Γαβριήλ στο Ζαχαρία (Λουκ. α' 13). Το ίδιο έκανε κι ο άγγελος που εμφανίστηκε στις γυναίκες στο καινό μνημείο (Ματθ. κη' 5), όπως κι εκείνος που παρουσιάστηκε στους ποιμένες και τους είπε, μη φοβείσθε (Λουκ. β' 10).

Ο φόβος που νιώθουν οι άνθρωποι όταν βλέπουν κάποιο όραμα δεν προέρχεται από σύγχυση της ψυχής, αλλ' επειδή βρίσκονται μπροστά σε υπερφυσικές υπάρξεις. Αυτό γίνεται κι όταν βλέπει κανείς αγίους αγγέλους.

Η εμφάνιση των πονηρών πνευμάτων, αντίθετα, συνοδεύεται από θορύβους, από κρότους, ήχους και ουρλιαχτά, που μοιάζουν αρκετά με την αναστάτωση που προκαλούν καβγατζήδες νεαροί ή διαρρήχτες.

Η παρουσία τους τρομάζει την ψυχή, προκαλεί σύγχυση και αμφιθυμία στο νου, αποστροφή προς την εργασία, οκνηρία, φόβο θανάτου, έπειτα λάγνες επιθυμίες, μείωση του ζήλου προς τις αρετές και ψυχική ακαταστασία.

Αν λοιπόν σου εμφανιστεί κάποιος σε όραμα και συ νιώσεις αμέσως φόβο, που στη συνέχεια όμως απομακρύνεται κι αντικαθίσταται από απερίγραπτη χαρά, ευφροσύνη, ψυχική τόνωση, ήρεμους λογισμούς και τα όμοια, ψυχικό σθένος και αγάπη προς το Θεό, τότε μην ανησυχείς, μόνο προσευχήσου.

Τέτοια ευφροσύνη είναι σημείο της παρουσίας των αγίων αγγελικών πνευμάτων. Έτσι έγινε και με τον Αβραάμ, που είδε το Θεό και ηγαλλιάσατο (Ιωάν. η' 56). Ο Ιωάννης εσκίρτησεν εν τη κοιλία της μητέρας του (Λουκ. α' 41), μόλις άκουσε τον ασπασμό της Παναγίας.

Αν δεις κάποιο όραμα που συνοδεύεται από θορύβους, κρότους κι άλλες αναταραχές που συνηθίζονται στον κόσμο, από απειλές θανάτου κι άλλα σημεία όπως αυτά που προαναφέραμε, τότε νά 'σαι σίγουρος πως αυτά είναι πονηρά πνεύματα.

Αυτός είναι ο τρόπος για ν' αναγνωρίσεις τα πνεύματα. Όταν ο φόβος δεν αναχωρήσει από την ψυχή, είναι σημάδι της παρουσίας του εχθρού. Οι δαίμονες δεν απομακρύνουν το φόβο, όπως ο αρχάγγελος Γαβριήλ που παρουσιάστηκε στη Μαρία και το Ζαχαρία, ή όπως ο άγγελος που εμφανίστηκε στις γυναίκες στο καινό μνημείο του Κυρίου.

Οι δαίμονες αντίθετα, όταν βλέπουν πως ο άνθρωπος φοβάται, προσπαθούν να τον φοβίσουν ακόμα περισσότερο και να εκβιάσουν τον θαυμασμό και την προσκύνησή του. Όταν πλησιάζουν, λένε στον τρομαγμένο χριστιανό: <<Πέσε κάτω και προσκύνησέ με>>. 

Μ' αυτόν τον τρόπο τρομοκράτησαν τους ειδωλολάτρες, που τους λογάριασαν για θεούς. Ο Κύριος δεν μας εγκαταλείπει για να μας απατήσουν οι δαίμονες. Όταν ο πονηρός εμφανίστηκε στον Κύριο με παρόμοια οράματα, Εκείνος τον επιτίμησε λέγοντας:

<<Ύπαγε οπίσω μου, σατανά' γέγραπται γαρ, Κύριον τον Θεόν σου προσκυνήσεις και αυτώ μόνω λατρεύσεις>> (Ματθ. δ' 10). Πρέπει λοιπόν να περιφρονούμε το σατανά, που μπορεί να παίρνει πολλές μορφές.

Αυτό που είπε ο Κύριος στο σατανά, το είπε για χάρη μας, ώστε οι δαίμονες, όταν ακούσουν τα ίδια λόγια από μας, να συντριβούν με τη χάρη του Θεού. Αν κατορθώσει κάποιος να διώξει τους δαίμονες δεν πρέπει να καταληφθεί από ματαιοδοξία, δεν πρέπει να υπερηφανευτεί, να νομίσει πως απόκτησε το χάρισμα των ιάσεων.

Δεν πρέπει ούτε να θαυμάσει αν κατόρθωσε να τους διώξει, ούτε και ν' απογοητευθεί αν δεν το κατόρθωσε. Ας αφήσουμε Εκείνον που κρίνει τους ασκητές, να εκτιμήσει το έργο τους. Τα σημεία είναι έργο του Σωτήρα μας, όχι δικό μας.

Γι' αυτό είπε στους αποστόλους: <<Πλην εν τούτω μη χαίρετε, ότι τα πνεύματα υμίν υποτάσσεται' χαίρετε δε ότι τα ονόματα υμών εγράφη εν τοις ουρανοίς>> (Λουκ. ι' 20). Αν τα ονόματά μας γράφτηκαν στους ουρανούς, είναι απόδειξη της αρετής και της θεάρεστης ζωής μας.

Το να μπορούμε να διώχνουμε τους δαίμονες, όμως, είναι δώρο του Θεού. Γι' αυτό και σ' εκείνους που υπερηφανεύονταν επειδή έκαναν θαύματα κι όχι επειδή ήταν ενάρετοι, λέγοντας <<Κύριε, Κύριε, ου τω σω ονόματι προεφητεύσαμεν, και τω σω ονόματι δαιμόνια εξεβάλομεν, και τω σω ονόματι δυνάμεις πολλάς εποιήσαμεν;>>, ο Κύριος απάντησε: 

<<Ουδέποτε έγνων υμάς' αποχωρείτε απ' εμού οι εργαζόμενοι την ανομίαν>> (Ματθ. ζ' 22,23). Ο Κύριος δεν αναγνωρίζει τους δρόμους των ανόμων. Όπως προείπαμε, πρέπει να προσευχόμαστε αδιάλειπτα για ν' αποκτήσουμε το χάρισμα της διάκρισης των πνευμάτων, έτσι μας διδάσκει το ευαγγέλιο (βλ. Α' Ιωάν. δ' 1).

Ήθελα να σταματήσω εδώ, να μην προχωρήσω άλλο. Μη νομίσετε όμως πως όσα είπα ήταν τυχαία. Νά 'στε σίγουροι πως όλα όσα σας είπα, είναι αποτέλεσμα εμπειρικής γνώσης. Συνεχίζω ως άφρων τη διδασκαλία μου.

Ο Κύριος που ακούει τα λόγια μου, γνωρίζει την καθαρότητα της καρδιακής μου πρόθεσης, ξέρει πως αυτό δεν το κάνω για μένα. Από αγάπη για σας και για την καθοδήγησή σας συνεχίζω τη διήγησή μου για τις παγίδες των δαιμόνων, που τις γνωρίζω από εμπειρία. 

Πολλές φορές οι δαίμονες με ονόμασαν άγιο, μα τους επιτίμησα στο όνομα του Κυρίου. Πόσες φορές δεν πρόβλεψαν και μου είπαν πως θ' ανέβουν τα νερά του ποταμού και τους απάντησα: <<Και τί σας μέλλει εσάς;>>

Μια φορά με περικύκλωσαν σαν απειλητικοί στρατιώτες, οπλισμένοι με διάφορα όπλα, και απειλούσαν να με κάνουν κομμάτια. Άλλη φορά παρουσιάστηκαν σαν άλογα, άγρια ζώα, φίδια. Γέμισαν το κελλί μου.

Τότε άρχισα να απαγγέλω τους στίχους του ψαλτηρίου: <<Ούτοι εν άρμασιν και ούτοι εν ίπποις, εμείς δε εν ονόματι Κυρίου Θεού ημών μεγαλυνθησόμεθα>> (Ψαλμ. ιθ' 8). Την ώρα που προσευχόμουν με τα λόγια του Ψαλμωδού, ο Κύριος τους έδιωξε.

Μια νύχτα παρουσιάστηκαν μπροστά μου σαν φως και μου είπαν: <<Αντώνιε, ήρθαμε σε σένα και μου είπαν: <<Αντώνιε, ήρθαμε σε σένα με φως>>. Έκλεισα τα μάτια μου κι άρχισα να προσεύχομαι.

Αμέσως το φως των πονηρών αυτών πνευμάτων εξαφανίστηκε. Σε λίγους μήνες εμφανίστηκαν πάλι κι αυτή τη φορά έψαλλαν και απάγγελαν την Αγία Γραφή. Εγώ όμως έκανα πως ήμουν νεκρός και δεν τους άκουγα καθόλου.

Κάποτε ταρακουνούσαν το κελλί μου, ήταν σα νά 'γινε σεισμός. Δεν ταράχτηκα. Συνέχισα την προσευχή μου. Μετά πλησίασαν με κρότους, σφυρίγματα και χορούς. Σαν με είδαν να προσεύχομαι και να κάνω μετάνοιες όμως και ν' απαγγέλω μέσα μου ψαλμούς, άρχισαν να θρηνούν και να κλαίνε σαν εξαντλημένοι. Δοξάζω το Θεό που συγκράτησε και κατατρόπωσε το θράσος και την εχθρότητά τους. 

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ» .
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Τα Πνεύματα»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Δ'»,
Αθήνα 2010, σελ. 84-90.