Η ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΓΝΩΣΗΣ

του Δημήτρη Πολιτάκη

Δεν είναι φυσικά αποκλειστικό φαινόμενο των ελληνικών τηλεοπτικών μέσων η εξοντωτική κάλυψη μιας μεγάλης καταστροφής με πολλά θύματα. Ο επικρατών όρος και μόνο («εθνική τραγωδία»), όσο κυριολεκτικός κι αν μοιάζει συμπυκνώνοντας όλο το ανείπωτο δράμα της περίστασης, αναφέρεται σε ένα είδος της μυθοπλασίας και δίνει το έναυσμα για πλήθος δημοσιογραφικών υπερβάσεων που ξεφεύγουν από το λεπτομερές ρεπορτάζ και την ανάλυση των γεγονότων και χτυπάνε απευθείας στο, ευάλωτο ήδη, κοινό θυμικό. Τα «μεγάλα» ελληνικά κανάλια όμως αυτό το έχουν αναγάγει σε φάμπρικα, σε ένα είδος τέχνης. Μακριά από μας ο ελληνικός εξαιρετισμός (είτε για καλό είτε για κακό), πραγματικά όμως δυσκολεύεται κανείς να φανταστεί οποιαδήποτε άλλη τηλεόραση στον πλανήτη να επιδίδεται σε τέτοιο κανιβαλικό ξεζούμισμα μιας εθνικής καταστροφής. Δεν είναι μόνο τα φριχτά σκηνικά, τα υπερφωτισμένα πλατό, το στημένο περφόρμανς των παρουσιαστών-δημοσιογράφων, οι κραυγαλέοι τίτλοι, το χυδαίο δραματικό κρεσέντο του σάουντρακ, η υπερδιέγερση των πιο ταπεινών ενστίκτων, η επανάληψη μέχρι τελικής πτώσης (του θεατή εννοείται, αυτοί δεν έχουν ανάγκη) των ίδιων εικόνων και των ίδιων σλόγκαν μέχρι να κάνει εμετό το μυαλό, δεν είναι μόνο το γελοίο και fake εισαγγελικό ύφος και η υπονόμευση κάθε φωνής που δεν κολλάει στην ατζέντα, το ύφος και το αφήγημα της ενημέρωσης όπως την εννοούν τα κανάλια. Όλα αυτά είναι δεδομένα. Τις τελευταίες μέρες όμως η κακοφορμισμένη δυστοπία των καναλιών έχει πάει σε άλλο επίπεδο, υπερβαίνοντας ακόμα και τα όρια αυτού που αποκαλείται disaster porn, αν και πιο ακριβής εν προκειμένω θα ήταν ίσως ο όρος devastation porn: πορνό απόγνωσης. Ή φρίκης. Ο τρόμος νικάει το δράμα. Εξαϋλωμένοι άνθρωποι, απανθρακωμένα πτώματα, άμορφες μάζες, σφαγείο σωμάτων και ψυχών, μαύρες σακούλες, περιγραφές συνθηκών της πιο καυτής κόλασης, ξανά και ξανά και ξανά. Φαντάσου τους ανθρώπους που χάνουν αγαπημένο τους πρόσωπο μέσα σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο. Εκτός από την συντριβή της απώλειας, θα είναι πάντα για τους άλλους εκείνοι που έχασαν άνθρωπο σε μια «διάσημη» καταστροφή, σε μια εθνική τραγωδία – αυτό θα τους καθορίζει, η σύνδεση της μοίρας τους με έναν τηλεοπτικό μαραθώνιο φρίκης. Ακόμα κι όταν τα μέσα θα έχουν εγκαταλείψει προ πολλού το θέμα, ακόμα κι όταν η τραγωδία θα είναι για τους περισσότερους μια μαύρη αλλά μακρινή ανάμνηση. *Εκ του ιστολογίου <<Lifo>> της 3.3.2023. Eπιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.