ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ (ΝΙΚΗΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΕΛΟΠΟΥΛΟΣ)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Σαράντου Καργάκου: Νεότερη Ελληνική Ιστορία, Τόμος Β',
<<Μεγάλες μορφές και Μεγάλες Στιγμές του ΄21>>.
Δεύτερη έκδοση: <<Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ>>, Απρίλιος 2021, σελ. 228-230.
<<Και το βιβλίο αυτό είναι καρπός ευγνωμοσύνης προς τους πολυπληθείς ακροατές/μαθητές μου του <<Λαϊκού Πανεπιστημίου>>, που κατακλύζουν κάθε Τρίτη την αίθουσα τελετών της γεραράς <<Εταιρείας Φίλων του Λαού>>, για να ακούσουν πέμπτη χρονιά φέτος τα μαθήματά μου, παρά το νυκτερινό της ώρας (7-9 μ.μ.).
Στα μαθήματα αυτά προσέρχονται παιδιά όλων των ηλικιών, από 20 έως 85 ετών. Άλλα κρατούν σημειώσεις, άλλα κρατούν μαγνητόφωνα.
Αυτά μου έδωσαν το έναυσμα, το ερέθισμα και την ώθηση να δώσω στις παραδόσεις μου μορφή βιβλίου.
Την πρώτη χρονιά εδίδαξα έναν κύκλο μαθημάτων υπό τον τίτλο Το βυζαντινό ναυτικό, που πήρε μορφή καλαίσθητου βιβλίου από τις εκδόσεις Ιω. Σιδέρη (2007), τη δεύτερη χρονιά εδίδαξα τους πολιτικούς θεσμούς και τα πολιτικά σώματα της σπαρτιατικής πολιτείας, την τρίτη την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου,
που το 2008/09 σε πολύ διευρυμένη μορφή και με σπάνια βιβλιογραφία εκδόθηκε από τις Εκδόσεις ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΩΝ - ΚΑΡΤΕΡΗΣ, την τέταρτη χρονιά παρέδωσα <<Το λυκόφως της Σπάρτης>>,
που μαζί με τις προηγούμενες παραδόσεις μου αποτέλεσαν την πρωταρχική μαγιά για να συγγραφεί και να εκδοθεί το δίτομο έργο μου Ιστορία της Αρχαίας Σπάρτης (Gutenberg, 2006).
Πέρσι είχα την ευκαιρία να διδάξω τρεις κύκλους μαθημάτων: α) Οι Τούρκοι και το Βυζάντιο, β) Το τουρκικό imperium και γ) Τουρκοκρατία, που πήραν μορφή βιβλίου και εκδόθηκαν σε καλαίσθητη μορφή από τις εκδόσεις Λεωνίδα Γεωργιάδη.
Τα φετινά μαθήματα θα είναι αφιερωμένα στην Ελληνική Επανάσταση. Αλλά το βιβλίο αυτό δεν εξετάζει καταλεπτώς το μεγάλο εκείνο γεγονός.
Περιορίζεται αυστηρώς σε όσα προτίθεμαι να παραδώσω και αυτά είναι ό,τι λέγει ο τίτλος: Μεγάλες μορφές και μεγάλες στιγμές του '21.
Όχι όλος ο Αγώνας στην πολυμορφία και την πολύπτυχη διάστασή του.
Οι βασικοί λόγοι είναι δύο: Εκ των πραγμάτων είναι αδύνατον να συμπεριληφθεί όλος ο Αγώνας σε σειρά δίωρων -ανά δεκαπενθήμερο- μαθημάτων ενός εξαμήνου και, δεύτερον -πέρα από άλλες εκδοτικές μου δραστηριότητες- μία τρίτομη ή τετράτομη Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως,
που θα εξετάζει εξονυχιστικά, με πνεύμα κριτικό και -στο μέτρο του ανθρώπινα δυνατού- αντικειμενικά κάθε γεγονός, είτε αυτό είναι στρατιωτικό, είτε πολιτικό, είτε διπλωματικό.
Και για τον λόγο αυτό υπάρχει ένας διαχωρισμός:
Στους δύο πρώτους τόμους εξετάζονται τα στρατιωτικά γεγονότα και στον τρίτο τα πολιτικά, διπλωματικά, οικονομικά γεγονότα, καθώς και ό,τι μπορεί να έχει σχέση με την οργάνωση της παιδείας στη διάρκεια της πολυχρονίου πολεμικής δοκιμασίας.
Το βιβλίο αυτό, λόγω όγκου και τεράστιου κόστους, μόνο αν βρεθεί χορηγός θα καταστεί εφικτό να εκδοθεί.
Ευελπιστούμε ότι κάποιος θα συνδράμει.
Όχι πάντως η ελληνική πολιτεία.
Αυτή με τίμησε και με τιμά με το υπέρτατο βραβείον: το κώνειον>>!
(Απόσπασμα εκ του προλόγου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Ο Αχιλλέας της επαναστάσεως (1781-1849)

Ο Νικήτας Σταματελόπουλος, που πέρασε στην Ιστορία με το παρωνύμιο Νικηταράς και με το εν είδει τίτλου <<Τουρκοφάγος>>, ήταν ανεψιός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και εκτελεστικός βραχίονας των εντολών του θείου του, στον οποίο έδειχνε πολύ σεβασμό, παρόλο που δεν είχαν μεγάλη διαφορά ηλικίας. Ο Κολοκοτρώνης γεννήθηκε το 1770 και ο Νικηταράς το 1781 στην Αναστασίτσα. Η καταγωγή του όμως ήταν από το κεφαλοχώρι της Μεγαλουπόλεως (τότε Σινάνου) Τουρκολέκα και γι' αυτό ήταν γνωστός ως Τουρκολέκας. Ακολούθησε ενωρίς τον περιπετειώδη βίο των κλεφτών, αλλά κατά την εξόντωση της κλεφτουριάς, μετά τον θάνατο του θρυλικού Ζαχαριά (είχε νυμφευθεί την κόρη του) αναγκάστηκε να καταφύγει και αυτός στα Επτάνησα, όπου, για λόγους επιβιώσεως, συμμετέσχε στις συγκρούσεις των Άγγλων και των Γάλλων, από τις οποίες εξήλθε πλουσιότερος σε πολεμικές εμπειρίες. Όταν ωρίμασε ο καιρός για την έναρξη της Επαναστάσεως, ακολούθησε τον θείο του Στην Πελοπόννησο και συμμετέσχε στην κατάληψη της Καλαμάτας (23 Μαρτίου), στην εκκαθάριση της γύρω περιοχής από τουρκικά στοιχεία, και ακολούθως στην Αρκαδία έλαβε μέρος στη μικρομάχη του Λεβιδίου, όπου σκοτώθηκε ο ανδρείος Στριφτόμπολας. Στην πρώτη μεγάλη μάχη του Βαλτετσίου (12/13 Μαϊου), που έκρινε εν πολλοίς την Επανάσταση στον Μοριά, ο Νικηταράς, που είχε πάει στο Άργος για μολύβι (από τη μολυβδένια σκεπή τούρκικου μιναρέ), έλαβε μέρος στην τελευταία φάση και αυτός με την ορμητική του επίθεση δημιούργησε τη σύγχυση που έκανε τους Τούρκους να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους και να ζητήσουν σωτηρία στη φυγή. Αλλά η μάχη που ανύψωσε τον Νικηταρά στην πρώτη γραμμή των αγωνιστών ήταν η λεγόμενη μάχη των Δολιανών, που έγινε στο ομώνυμο χωριό λίγες μέρες μετά τη μάχη του Βαλτετσίου. Οι Τούρκοι, 6.000 περίπου, με πυροβόλα και ιππικό επιτέθηκαν στο χωριό που έφραζε από τα ΝΑ τον δρόμο προς την Τριπολιτσά. Το χωριό υπεράσπιζε ο Νικηταράς, που έδειξε τέτοια ορμητικότητα και παλληκαριά, ώστε τότε για πρώτη φορά ονομάστηκε Τουρκοφάγος. Ακολούθως, στενά συνεργαζόμενος με τον Θείο του, διέπρεψε στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, όπου έσωσε πολλούς Τούρκους από την άδικη σφαγή. Στο χάος της λεηλασίας, όπου κυριάρχησε το πάθος της αρπαγής, ο Νικηταράς δεν έλαβε κανένα λάφυρο εκτός από μια αδαμαντοκόλλητη σπάθη την οποία αργότερα προσέφερε στην προσωρινή κυβέρνηση για τις ανάγκες του Αγώνα. Η μεγαλύτερη στιγμή στην πολεμική πορεία του Νικηταρά ήταν η συμμετοχή του στον σχεδιασμό και στη μάχη των Δερβενακίων, όπου ο ίδιος μαζί με τον Δημήτριο Υψηλάντη, τον Παπαφλέσσα και τον Παπαρσένη, κρατώντας τη θέση του Άγιου Σώστη, από το Αγιονόρι, αλλά και εκεί βρέθηκε πάλι ο Νικηταράς και του προξένησε μεγάλη φθορά. Ο Δράμαλης σε άθλια κατάσταση έφθασε στην Κόρινθο. Ο Νικηταράς, στο πλευρό του του θείου του, έλαβε μέρος σε όλες τις μετέπειτα μάχες. Πολέμησε επίσης στο πλευρό του Οδυσσέα Ανδρούτσου και του Καραϊσκάκη, όταν ο τελευταίος έγραψε την πιο λαμπρή σελίδα της ιστορίας του με τη θρυλική εκστρατεία του εναντίον του Κιουταχή. Στον εμφύλιο συντάχθηκε με τον θείο του και γι' αυτό υποχρεώθηκε να διαφύγει στα Επτάνησα. Μετά την απόβαση του Ιμπραήμ και αφού οι Κυβερνητικοί (Κουντουριώτης-Μαυροκορδάτος-Κωλέττης) στάθηκαν ανίκανοι να αναχαιτίσουν τον Αιγύπτιο επιδρομέα, αναγκάστηκαν να δώσουν αμνηστία στους Πελοποννήσιους οπλαρχηγούς που επανήλθαν στον Αγώνα και έσωσαν την Επανάσταση από το <<προσκύνημα του Μοριά>>. Τότε ο Νικηταράς στάθηκε αλύγιστος δίπλα στον Κολοκοτρώνη και επέβαλαν τη φρικτή αλλά σωτήρια πολιτική του <<Τσεκούρι και φωτιά στους προσκυνημένους>>. Μετά την Επανάσταση, κατά τη γραμμή του θείου του, προσκολλήθηκε στο κόμμα των Ναπαίων (Ρωσοφίλων). Αυτό του κόστισε ακριβά. Οι κατευθύνοντες τη σκέψη του νεαρού Βασιλιά Όθωνος τον θεώρησαν ύποπτο συνομωσίας για την αντικατάσταση του Όθωνος με Ρώσο πρίγκιπα και διατάχθηκε η σύλληψη και η προσαγωγή του σε δίκη. Αυτό έγινε το 1839.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίου του Σαράντου Καργάκου:
Νεότερη Ελληνική Ιστορία, Τόμος Β',
<<Μεγάλες μορφές και Μεγάλες Στιγμές του ΄21>>.
Δεύτερη έκδοση: <<Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ>>, Απρίλιος 2021, σελ. 228-230.