ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ


«Ο Παντοκράτορας κρατά στο Χέρι Του την βραδυνή Θυσία»

Η νύχτα αγκαλιάζει προσευχόμενες ψυχές σαν βρεφικό νανούρισμα. Στο μικρό καθολικό, οι γέροντες ξαπλωμένοι στο έδαφος, παραδομένοι στην εικόνα του Νυμφίου αποκαθηλώνουν ικετευτικά τους συγγνωστούς τους λογισμούς. Απόκοσμες εικόνες στο μικρό εκκλησάκι αναπνέουν μέσα από την θυμιασμένη ομίχλη των παρακλητικών τους λόγων. M' ένα τρακοσάρι κομποσκοίνι μετρούν ανάποδα τις μέρες, φτάνοντας ως την γέννησή τους. Ο παππά Διονύσης με αφημένο βλέμμα στην γη που περιμένει, σκύβει το κεφάλι στην ανατολή της μετανοίας του. Τί κόσμος τούτος Θεέ μου! Βαστάζουμε στις χούφτες μας τη Μάννα Ορθοδοξία και δεν θωρούμε το απροσμέτρητο κάλλος της και την ενδόμυχη υπόστασή της. Όταν τρίζουν τα θολά τζάμια από τα σιδερένια παραθύρια, νομίζεις, πως χοροί αγίων ήλθαν για να συνεκκλησιαστούν με τους χοικούς, ταμένους αδελφούς τους. Ο πολυέλαιος γυρνοφέρνει κυκλικά απ' τον καπνισμένο τρούλλο, ο Παντοκράτορας κρατάει στο χέρι του την βραδυνή θυσία, αίνοι και ύμνοι γίνονται δώρα ευχαριστιακά στα πόδια του Θεού μας. Κι όταν τελειώνει η ακολουθία, σκυμμένα πρόσωπα προσμετρούν μ' ένα Κύριε ελέησον, τα ανεβαίνοντα βήματά τους. Μακρύς ακόμα ο δρόμος της σταυρικής θυσίας. Ταιριάζει σε ορθοδόξους, να βλέπουν από μακριά τον σταυρό, που θα κρεμάσουν πάνω του τ' απόκοσμα όνειρά τους. Ποθούμε Χριστό, Αυτόν, Εσταυρωμένο, εξαντλούμε τους ονειρεμένους πόθους μας στο κοινό ποτήριο, ακροβατούμε την θωριά μας ανάμεσα στην πτώση και την έγερση. Τελούμε πνευματικά « ανάπηροι» στο μακαρισμό του εξαρτημένου Εγώ μας, αναζητούμε την χαμένη αρτιμέλεια της υποστελλόμενης ψυχής μας, ανυπακούουμε στην υποκριτική στάση ζωής. Ο Χριστός δεν είναι αφηρημένη έννοια, είναι η Οδός και η Αλήθεια, η Αγάπη κι η Ζωή, το προσδοκώμενο όνειρο της αναστάσιμης ελπίδας. Έχουμε Εκκλησία να κλάψουμε τους δρόμους που δεν διαβήκαμε, κατέχουμε αγίους να κρεμάσουμε την απόμακρη ματιά μας, μια Παναγιά να πνίξουμε στον κόρφο της την εαλωμένη αθωότητα της παιδικής αμεριμνησίας μας, κι αγγέλους τόσους, όσα είναι αυτά που χάσαμε, όσα είναι αυτά που ελπίζουμε, όσα είναι αυτά, που ίσως έρθουνε μια μέρα! Μπουσουλάμε γογγύζοντας στους εφάμαρτους δρόμους της υποκριτικής ζωής μας, έρπουμε γλοιωδώς στην λάσπη, που εωσφορικώς βαπτίσαμε πολιτισμένη κοινωνία! Επιτέλους να πάψουν αυτοί οι διαρκείς κύκλοι γύρω απ' τον ειδωλολάτρη εαυτό μας, το μεγαλείο του χριστιανού αναπαύεται στον προσευχητικό ξεσηκωμό και την ταπεινή μεγαλοσύνη. Η αγάπη μας είναι η σταυρική θυσία του εγώ μας στην εγωϊκότητα των άλλων. Ο σταυρός μας είναι τα ζυγιστικά του Πατρός που σβήνουν με γομολάστιχα τις μεγαλεπίβολες, θηριώδεις αμαρτίες μας κι η ελπίδα μας φοράει τα καλά της μπροστά στο αιματοβαμμένο δισκοπότηρο του αμνοικού Ιησού μας. Τα βράδια αιωρούνται χαροποιά στα γράμματα της αγιοπνευματικής Αλφαβήτας, ζωγραφίζουν την Πίστη ως έκθαμβο, αγιοπρεπές θήλυ, που ίσταται σε συννεφοσκεπούσα ομίχλη, πάνω από τα μικροκαμωμένα σπίτια των ανθρώπων. Πορφυροφορούσα κόρη, που χάσκει με χαμόγελο και κορομηλένια μάγουλα, που ροδοκοκκινίζουν στην παρακλητική αγάπη των πιστών. Η Πίστη είναι αναγεννητικό επίθεμα στις πληγές της αμαρτίας, δροσερή ανάσα στην πνευματική άπνοια των φιλόνικων ανθρώπων, σουλατσάρει σε χλοερούς, φρεσκοσκαμμένους κήπους και περιβόλια που μεθούν στην αρχοντιά των λουλουδιών. Βαστάει στα χέρια της τα εύοσμα βασιλικά των Χριστοφόρων λόγων, λούζεται μακάρια στην μετάνοια ενός αλλόφρονα, που ανακαλύπτει πάνω της τον μυρίπνοο Παράδεισο της συστελλόμενης ψυχής. Η Πίστη Θε μου είναι τα χρυσαφένια στάρια του χωριού, που μικρά, βάζαμε τρεχάλα ανάμεσα στα ξεραμένα στάχυα και τ' αγκάθια του αγρού, το ανταριασμένο βουϊτό από τους μεγαλοδύναμους ήχους των ελάτων, που στέκονταν πάντα όρθια. Νοικοκύρηδες, φρεσκοπλυμένοι χωρικοί, που τις Κυριακές έπαιρναν τα δύσβατα μονοπάτια για την εκκλησιά των Παμμεγίστων Ταξιαρχών! Βλέπαμε την Πίστη να σιγοντάρει στο αναλόγιο, εκείνον τον ταπεινό, ολιγογράμματο ιερέα, που έβγαινε στον άμβωνα για να μοιράσει τ' αντίδωρα κρίνα της ανυπέρβλητης αγάπης. Ύστερα βοηθούσε στα χωράφια την μαυροφορεμένη χήρα, που πριν να σπείρει τον καρπό στα σκαλισμένα αυλάκια, σταύρωνε με το χέρι της το αγιασμένο χώμα, ράντιζε με αγιασμό εκείνον τον πολύχρωμο, ταιριαστό μπαχτσέ με τις ντάλιες, τους κατιφέδες και τους κρίνους. Η Πίστη πάλι κατοικεί στα αδύναμα σπίτια των φτωχών, κάθεται στο τραπέζι με τα αλάδωτα ρεβίθια, τις ελιές και το αχνισμένο, ζυμωτό ψωμί, χορταίνει τα στόματα με μοσχοθυμιασμένες ευλογίες και απόκοσμες παραινέσεις της ερήμου. Σκάει χαμόγελο στην βρεφική αγνότητα Χριστούλιδων μικρών! Η Πίστη δεν λέει ψέμματα στα χείλη των παιδιών, παίζει κυνηγητό με την ταπείνωση και κρυφτό με την ντροπή. Στέκει προσευχητικά μετέωρη σε νηπιακούς ασπασμούς, σε ανυπόκριτες, παιδικές προσευχές. Είναι το θεϊκό αντίδοτο στο διάβα μιας φουσκοθαλασσιάς ζωής, το υπέρμαχο δοξάρι στην ηδύχοη πνοή του ουρανού, η υπογραφή του Θεού στην μετάνοια του πιστού. Μακάριοι αυτοί που την βρήκαν να τους περιμένει με το πρωϊνό ξύπνημα της αυγής και την εσπερινή δύση του ηλίου! (Φθινόπωρο 2013) Γιώργος Δ. Δημακόπουλος Δημοσιογράφος





Ιστολόγιο «ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»

Έτος: 11ο (2013 - 2024)

Δημοσιογραφικό Εργαστήρι Ορθόδοξης Μαρτυρίας και Ομολογιακής Κατάθεσης

Διαχειριστής:

Γιώργος Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Icon by Serhei Vandalovskiy, icon - painter, Ukraine



«Απάνου απ' το κρεββάτι μου βαθειά παρηγοριά μου / Καρφώνω την εικόνα Σου, και τώρα η κάμαρά μου. / Είναι και μνήμα θλιβερό και χαρωπή εκκλησία / Σκοτάδι η θλίψι μου σκορπά και λάμψιν η θρησκεία».



Κωστής Παλαμάς


Drop Down MenusCSS Drop Down MenuPure CSS Dropdown Menu

Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου 2023

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ: ΛΟΓΟΣ 38ος ΣΤΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ, ΔΗΛΑΔΗ ΣΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ (Δ' ΜΕΡΟΣ)

 



Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του θεολόγου - Φιλολόγου Αθανασίου Α. Φραγκοπούλου
«Πατερικές Ομιλίες Στη Γέννηση του Σωτήρος Χριστού»,
έκδοση δεύτερη, Βιβλιοπωλείο ο «Σωτήρ», Αθήνα 2013, σελ. 35-39.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»



Οι εορτές της Εκκλησίας μας, και μάλιστα οι Δεσποτικές - αυτές δηλαδή που αναφέρονται στα γεγονότα της επί γης ζωής του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού - περιέχουν έναν πλούτο χάριτος και αληθείας τον οποίο μπορούν να ανακαλύψουν και να χαρούν αληθινά οι καθαρές από την αμαρτία ψυχές, οι άγιοί μας.
Αυτοί αγάπησαν τον Κύριο με όλη την καρδιά τους, έθεσαν το θέλημά Του αυστηρά ρυθμιστικό κανόνα της ζωής τους, πάλαιψαν σκληρά με τα πάθη τους και τα νίκησαν, και έτσι χώρεσαν τον Θεό στην καρδιά τους, έγιναν κατοικητήρια του Αγίου Πνεύματος. Αυτοί είναι τα πιο κατάλληλα πρόσωπα να μας μιλήσουν για τον Θεό και την αγάπη Του, διότι Τον έζησαν, διότι όντως ανταποκρίθηκαν σ' αυτήν. Ο λόγος τους είναι βιωματικός, εμπνευσμένος, φωτισμένος, ζωντανός.
Γι' αυτόν τον λόγο, εν όψει της μεγάλης εορτής των Χριστουγέννων, κρίναμε ότι θα ήταν ωφέλιμο να εκδώσουμε χριστουγεννιάτικες ομιλίες αγίων Πατέρων συγκεντρωμένες σε ένα βιβλίο και με απόδοση στην κοινή Νεοελληνική, ώστε να είναι προσιτές στον μέσο αναγνώστη. Είναι εντυπωσιακό ότι και οι έξι ομιλίες που εκδίδονται παρουσιάζουν κοινό χαρακτηριστικό: συνδυάζουν την θεολογική εμβάθυνση στο μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού με πρακτικές συμβουλές για τον αγώνα του πιστού, συνταιριάζουν αρμονικά το δόγμα με το ήθος' και αυθόρμητα κινούν τον ευλαβή αναγνώστη αφενός μεν σε θαυμασμό για το βάθος του μυστηρίου και σε βαθιά ευγνωμοσύνη για τον πλούτο των υψηλών ευεργεσιών που κομίζει στην ανθρωπότητα η επίσκεψη του Θεού -ο Θεός έγινε άνθρωπος! μυστήριο θείας συγκαταβάσεως, θείας δυνάμεως, θείας αγάπης!
Αφετέρου δε του γεννούν την αίσθηση ότι η πρωτοβουλία του Θεού δημιούργησε μια εκκρεμότητα: τη δική μας απάντηση στην αγάπη Του, τη δική μας κένωση, τη ζωή της μετανοίας και του αγιασμού. Σ' αυτό ευχόμαστε να συντελέσει με τη χάρη του Θεού το απλό αυτό βιβλίο, διά πρεσβειών των αγίων Πατέρων στους οποίους ανήκουν οι ομιλίες, Γρηγορίου του Θεολόγου, Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Αμφιλοχίου Ικονίου και Πρόκλου Κωνσταντινουπόλεως. (Εκ του προλόγου).


Α.Α.Φ.




 ΠΑΤΕΡΙΚΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ



ΣΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ



ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ,
ΛΟΓΟΣ 38ος, ΣΤΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ, ΔΗΛΑΔΗ
ΣΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ




Το κοσμοχαρμόσυνο γεγονός
της ενανθρωπήσεως του Θεού



Κατά των σαβελλιανών και των αρειανών


Πόσα υποφέρει ακόμη και σήμερα ο Λόγος! Από τους μεν τιμάται ως Θεός και ταυτίζεται με Αυτόν, οι δε επειδή έγινε άνθρωπος, δεν Τον τιμούν ως Θεό αλλά Τον χωρίζουν από τη θεότητα. Με ποιους να οργισθεί περισσότερο; Ή μάλλον ποιους να συγχωρήσει; Αυτούς που συνάπτουν κακώς ή αυτούς που αποκόπτουν κακώς; Γιατί κι εκείνοι έπρεπε να διαιρούν, κι αυτοί να συνά­πτουν, οι μεν ως προς τον αριθμό, οι δε στη ­θεότητα. Σκανδαλίζεσαι από την ανθρώπινη φύση Του; Αυτό έπαθαν και οι Ιουδαίοι. Μήπως Τον αποκαλείς και Σαμαρείτη; (Το παρακάτω δεν θα το πω).


Δεν πιστεύεις ότι είναι Θεός; Την απιστία σου ούτε οι δαίμονες δεν την έχουν. Πιο άπιστε από τους δαίμονες και πιο στενοκέφαλε από τους Ιουδαίους! Εκείνοι την προσηγορία του Υιού τη θεώρησαν χαρακτηρισμό που Τον εξισώνει με τον Θεό· αυτοί αναγνώριζαν τον Θεό που τους έδιωχνε από τους δαιμονισμένους – πείθονταν από όσα υπέφεραν. Εσύ αντίθετα [329Β] ούτε την ισότητα παραδέχεσαι, ούτε ομολογείς τη θεότητα. Θά' ταν καλύτερα νά' σουν περιτετμημένος Ιουδαίος και δαιμονισμένος – για να το πω έτσι φαιδρά – παρά χωρίς περιτομή και δαιμονισμό να είσαι πονηρός και άθεος.


Κάθε γεγονός της ζωής του Κυρίου Ιησού Χριστού αιτία χαράς και αντικείμενο εορτασμού


Ύστερα από λίγο θα δεις τον Ιησού να καθαίρεται στον Ιορδάνη αναδεχόμενος τη δική μου κάθαρση –ή καλύτερα να αγιάζει τα ύδατα με την κάθαρσή Του (γιατί βέβαια ο Ίδιος δεν είχε ανάγκη από κάθαρση, Αυτός που πήρε πάνω Του και εξήλειψε την αμαρτία του κόσμου) –και να σχίζονται οι ουρανοί, και να μαρτυρείται από το ομοούσιό Του Πνεύμα και να πειράζεται και να νικά [329C] και να υπηρετείται από αγγέλους και να θεραπεύει κάθε αρρώστια και κάθε αδιαθεσία και να δίνει ζωή στους νεκρούς (εύχομαι, και σ' εσένα, που έχεις νεκρωθεί από την πλάνη σου) και να διώχνει τους δαίμονες, άλλοτε αυτοπροσώπως, άλλοτε μέσω των μαθητών Του, και να τρέφει με λίγα ψωμιά χιλιάδες, και να περπατά στη θάλασσα και να προδίδεται και να σταυρώνεται και μαζί να σταυρώνει τη δική μου αμαρτία·


ως αμνός να προσφέρεται για θυσία, και ως ιερέας να προσφέρει τη θυσία, ως άνθρωπος να θάπτεται και ως Θεός να ανίσταται, έπειτα και να αναλαμβάνεται στους ουρανούς, για να ξαναέλθει με όλη Του τη δόξα. Πόσες χαρές μου δίνει να γιορτάσω το καθένα απ’ τα μυστήρια του Χριστού! Μ' ένα σκοπό όλα αυτά, τη δική μου τελείωση και αναδημιουργία και επιστροφή στην προπτωτική κατάσταση του Αδάμ.


Να γιορτάζουμε με ευλάβεια και ευγνωμοσύνη την ενανθρώπησή Του


[329D] 17. Προς το παρόν πληροφορήσου την κυοφορία και σκίρτησε από χαρά μπροστά Του, αν και όχι όπως ο Ιωάννης από την κοιλία της μητέρας του, πάντως όπως ο Δαβίδ για την οριστική εγκατάσταση της κιβωτού. Και την απογραφή να ευλαβηθείς, για την οποία ενεγράφης στους ουρανούς· και τη γέννηση να σεβασθείς, χάρη στην οποία ελευθερώθηκες από τα δεσμά της γεννήσεως· και τη Βηθλεέμ [332Α] να τιμήσεις τη μικρή, που σε επανέφερε στον παράδεισο·


και τη φάτνη προσκύνησε, χάρη στην οποία, καθώς ζούσες χωρίς την καθοδήγηση του λογικού, σαν τα ζώα, που δεν έχουν λογικό, τράφηκες από τον Λόγο. Γνώρισε, όπως το βόδι, τον ιδιοκτήτη σου, σε προτρέπει ο Ησαΐας, και όπως ο όνος το παχνί του κυρίου του· είτε είσαι από τα καθαρά ζώα που επιτρέπεται από τον Νόμο να φαγωθούν και που μηρυκάζουν τα λόγια του Θεού και είναι κατάλληλα για θυσία, είτε από τα πρώην νομικώς ακάθαρτα και απαγορευμένα για βρώση και θυσία, και δεν είσαι Ιουδαίος.


Τρέξε μαζί με το αστέρι και πρόσφερε δώρα μαζί με τους Μάγους, χρυσό και λιβάνι και σμύρνα, διότι είναι βασιλιάς, είναι Θεός και θα γίνει για σένα νεκρός. Δόξασέ Τον μαζί με τους ποιμένες, ύμνησέ Τον μαζί με τους αγγέλους, χόρεψε μαζί με τους αρχαγγέλους. Ας γιορτάσουν μαζί οι κάτοικοι του ουρανού και της γης. Γιατί είμαι βέβαιος ότι και οι ουράνιες δυνάμεις αγάλλονται [332Β] και πανηγυρίζουν μαζί μας σήμερα, εφόσον αγαπούν τους ανθρώπους και τον Θεό, όπως ο Δαβίδ τις παρουσιάζει άλλες να ανέρχονται μετά το Πάθος μαζί με τον Χριστό και άλλες να Τον προϋπαντούν, και οι μεν να προτρέπουν τις δε ν’ ανοίξουν τις πύλες.


Ένα πράγμα να μισήσεις από όσα σχετίζονται με τη γέννα του Χριστού, τη σφαγή των νηπίων από τον Ηρώδη· ή μάλλον και αυτήν να την τιμήσεις, τη θυσία τη συνομήλικη με τον Χριστό, που προσφέρεται πριν από Αυτόν και υπέρ Αυτού, ο Οποίος είναι το νέο σφάγιο.


Να ζήσουμε με τρόπο άμεμπτο τη ζωή του Χριστού σε όλους τους σταθμούς της


Αν καταφεύγει στην Αίγυπτο, γίνε πρόθυμος συνοδοιπόρος Του. Είναι καλό να εξορίζεσαι μαζί με τον Χριστό, όταν διώκεται. Αν παρατείνει την παραμονή Του στην Αίγυπτο, να μην παύσεις να Του αποδίδεις την τιμή και λατρεία που Του ανήκει, αλλά και κάλεσέ Τον από την Αίγυπτο. Ζήσε όλες τις ηλικίες και αρετές του Χριστού με τρόπο άμεμπτο ως μαθητής του Χριστού. [332C] Να καθαρισθείς, να περιτμηθείς, αφαίρεσε το κάλυμμα που έχεις εκ γενετής. Έπειτα απ' αυτό δίδαξε στο ιερό, απομάκρυνε όσους εμπορεύονται τα ιερά.


Να υπομείνεις λιθοβολισμό, αν είναι ανάγκη να πάθεις κάτι τέτοιο· θα διαφύγεις απαρατήρητος –πίστεψέ με– ανάμεσα από  αυτούς που θέλουν να σε λιθοβολήσουν. Θα τους ξεφύγεις όπως ο Θεός. Γιατί ο Λόγος δεν λιθοβολείται. Αν προσαχθείς στον Ηρώδη, μη δώσεις πλέον καμία απάντηση. Θα εκτιμήσει τη σιωπή σου περισσότερο από ό,τι άλλων τους μακρούς λόγους. Αν μαστιγωθείς με φραγγέλλιο, ζήτησε και τα υπόλοιπα. Δοκίμασε χολή για τη γεύση, πιες ξίδι, ζήτησε εμπτυσμούς, δέξου ραπίσματα, κολαφισμούς· 


στεφανώσου με αγκάθια, δηλαδή με τις δυσκολίες της θεάρεστης ζωής· φόρεσε το κόκκινο εμπαικτικό ένδυμα, δέξου καλάμι, ανέξου να σε προσκυνήσουν εμπαικτικά όσοι χλευάζουν την αλήθεια. Τέλος πρόθυμα να σταυρωθείς μαζί με τον Χριστό, [333Α] να νεκρωθείς, να ταφείς μαζί Του, ώστε και να συναναστηθείς και να συνδοξασθείς και να συμβασιλεύσεις μ' Εκείνον, κι έτσι να φθάσεις να δεις τον Θεό πόσο μεγάλος είναι, και να σε βλέπει κι Εκείνος, ο Οποίος προσκυνείται και λατρεύεται ως Τριάς. Αυτός ευχόμαστε να μας φανερωθεί καθαρά, όσο είναι δυνατόν σ' αυτούς που έχουν σώμα, μέσω της κοινωνίας μας με τον Χριστό Ιησού τον Κύριό μας, στον Οποίο ανήκει η δόξα αιωνίως. Αμήν.


Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ»
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του θεολόγου - Φιλολόγου Αθανασίου Α. Φραγκοπούλου
«Πατερικές Ομιλίες Στη Γέννηση του Σωτήρος Χριστού»,
έκδοση δεύτερη, Βιβλιοπωλείο ο «Σωτήρ», Αθήνα 2013, σελ. 35-39.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Print Friendly and PDF