ΑΓΙΟΥ ΙΓΝΑΝΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΣΚΗΤΙΣΜΟΣ (4ον)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ: ΕΡΓΑ Ζ'
«ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΣΚΗΤΙΣΜΟΣ»
(Επιλεγμένα κείμενα και επιστολές προς πνευματικά του παιδιά,
με πλήθος θεμάτων πνευματικής οικοδομής και σωτηρίας).
Μετάφραση Επιμέλεια Πέτρου Μπότση. Αθήνα 2021, σελ. 28-31).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

 

2. Προς το μοναχό Λεωνίδα.

Περί ελέους και ελεημοσύνης, καθώς και περί ψαλμωδίας (επιστολή αχρονολόγητη).

Τί νομίζεις; Για ποια έλλειψη μπορώ να παραπονεθώ ιδιαίτερα στην ερημία μου, αφού δε βγαίνω από το κελλί μου; Μόνο για την έλλειψη χρόνου. Η αρρώστια κι η θεραπεία μου καταναλίσκουν όλο το χρόνο μου. Ξαπλώνω εκεί, κείμαι σε αδράνεια, ναρκωμένος. Δυνατά φάρμακα ατονούν τις φλέβες και τα οστά μου. Αν με τη βοήθεια του Θεού δυναμώσω, θ' αρχίσει να μου αφαιρεί το χρόνο η δουλειά μου, που με περιμένει υπομονετικά. Αν γυρίσω στην Πετρούπολη, στο μοναστήρι του Οσίου Στεργίου, θα πέσουν πάνω μου οι αδελφοί, οι φίλοι, γνωστοί, περίεργοι άνθρωποι και θ' αντιμετωπίσω μοναστικά θέματα και το μοναστήρι- κι όλ' αυτά θα δαπανούν όλο μου το χρόνο. Έτσι σκέφτομαι τώρα, τις ελεύθερες στιγμές μου, να συνθέσω σταδιακά για το Λεωνίδα την περιγραφή και την εξήγηση ορισμένων μοναχικών δραστηριοτήτων, όπως του υποσχέθηκα. Εσύ κι εγώ δε συμφωνούμε στον τρόπο που κατανοούμε κάποιες εκφράσεις που χρησιμοποιούμε. Για σένα μια λέξη σημαίνει ένα πράγμα, ενώ για μένα σημαίνει κάτι άλλο. Για παράδειγμα, με τις λέξεις «πνευματικός» και «πνευματικότητα», εσύ εννοείς ό,τι είναι αποδεκτό από όλους στις μέρες μας. Με τέτοια ερμηνεία όμως απομακρύνεσαι από το νόημα που αποδίδεται στις λέξεις αυτές στην Αγία Γραφή και στα κείμενα των Αγίων Πατέρων. Αυτές τις μέρες φέρει τον τίτλο «πνευματικό» ένα βιβλίο, που μόλις αναφέρεται σε κάποιο θρησκευτικό θέμα. Εκείνος που λογαριάζει τον εαυτό του ευλαβή και προσεχτικό, θεωρείται «πνευματικός» σε ύψιστο βαθμό. Αυτό όμως δε μας το διδάσκει η Αγία Γραφή, δε μας το διδάσκουν οι Άγιοι Πατέρες. Λέγεται πως ο άνθρωπος μπορεί να βρεθεί σε μια από από τις τρεις καταστάσεις: την υπό - φύσιν, την κατά φύσιν και την υπέρ - φύσιν. Οι καταστάσεις αυτές μπορούν να ονομαστούν και διαφορετικά: «εμπαθείς»,«φυσικές» και «υπερφυσικές». Οι «εμπαθείς», οι «φυσιολογικοί» κι οι «υπερφυσικοί» είναι εκείνοι που υπηρετούν ολοκληρωτικά το σύγχρονο κόσμο, αν και δεν έχουν παραδοθεί σε ωμές φαυλότητες. «Εμπαθείς» είναι όσοι έχουν παραδοθεί στα πάθη. «Φυσικοί» είναι εκείνοι που ζουν για την αιωνιότητα, ασκούν τις αρετές και αγωνίζονται ενάντια στα πάθη, αλλά δεν έχουν ακόμα ελευθερωθεί, δεν βλέπουν καθαρά ούτε τον εαυτό τους ούτε τους άλλους, αλλά κατανοούν σαν τυφλοί, μόνο με την αφή. «Υπερφυσικοί» ή πνευματικοί και απαθείς είναι εκείνοι που έχουν επισκιαστεί από το Άγιο Πνεύμα κι έχουν πληρωθεί απ' Αυτό, λειτουργούν και μιλούν με επίδρασή Του, έχουν κατανικήσει τα πάθη και έχουν υπερβεί τη φύση τους. Τέτοιοι άνθρωποι είναι το φως για τον κόσμο και το αλάτι της γης - βλέπουν τους αδελφούς τους, τους ίδιους όμως τους βλέπουν μόνο εκείνοι που είναι πνευματικοί. «Ο δε πνευμτικός ανακρίνει μεν πάντα, αυτός δε υπ' ουδενός ανακρίνεται» (Α' Κορ. β' 15), μας λέει η Αγία Γραφή. Σήμερα τέτοιους ανθρώπους πολύ σπάνια τους συναντάς. Στη ζωή μου είχα την ευτυχία να συναντήσω έναν - κι αυτός περπατά ακόμα στη γη. Είναι ένας ηλικιωμένος άνθρωπος, περίπου εβδομήντα χρονών, ένας ολογογράμματος χωρικός. Έζησε σε πολλούς τόπους στη Ρωσία και στο Άγιο Όρος και μου είπε πως είχε συναντήσει μόνο έναν τέτοιο άνθρωπο. Τόσο στη δική του περίπτωση όσο και σε άλλες χρησιμοποιείται η ορολογία των Αγίων Πατέρων που ανταποκρίνεται στην πρακτική σου ζωή, αν και αυτό συχνά δε συμφωνεί με την ορολογία των σύγχρονων θεωρητικών. Ας αφήσουμε τους νεκρούς αυτούς να παίζουν με τα πτώματά τους - δηλαδή με εκείνους που θέλουν ν' ακούν το λόγο του Θεού με σκοπό να τέρπονται με την ευγλωττία, με τους παλμούς του αίματος και με παιχνίδια του νου, αλλ' όχι με τους «ποιούντας τον λόγον του Θεού» (βλ. Λουκ. η' 21).

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ: ΕΡΓΑ Ζ'
«ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΣΚΗΤΙΣΜΟΣ»
(Επιλεγμένα κείμενα και επιστολές προς πνευματικά του παιδιά,
με πλήθος θεμάτων πνευματικής οικοδομής και σωτηρίας).
Μετάφραση Επιμέλεια Πέτρου Μπότση. Αθήνα 2021, σελ. 28-31).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ