ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Σάββατο 30 Ιουλίου 2022
Παρασκευή 29 Ιουλίου 2022
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Ο Ηλίας ο Θεσβίτης ήταν ένας εξέχων Ισραηλίτης προφήτης του Θεού. Ήταν γιος του Σωβάκ και καταγόταν από ένα χωριό της ευρύτερης περιοχής της Γαλαάδ που πιθανόν ονομαζόταν Θέσβη. Κατοικούσε στη γη Γαλαάδ και έδρασε στα χρόνια του βασιλιά Αχαάβ, κατά τον 9ο-10ο αιώνα ΠΚΧ.
Το όνομα Ηλίας αποτελεί ελληνική μεταφορά του αντίστοιχου εβραϊκού ονόματος Ελιγιαχού (אליהו), το οποίο σημαίνει «Ο Θεός μου είναι ο Ιεχωβά» ή «Ο Ιεχωβά Είναι Θεός». Αναφορές στον Ηλία περιέχονται και στο Κοράνιο.
Ο Ηλίας υπήρξε εξαιρετικά δραστήριος, δυναμικός και θαρραλέος προφήτης, ενεργώντας ως αντιπρόσωπος του Θεού. Όλα αυτά δείχνουν με πόσο ζήλο υπηρέτησε ο προφήτης Ηλίας το θέλημα του Θεού. Ο προφήτης Ηλίας, είχε βοηθό, μαθητή και διάδοχό του τον Ελισαίο.
Πλουσιότατες είναι οι λαϊκές παραδόσεις και τα έθιμα, όχι μόνο μεταξύ των ορθοδόξων Ελλήνων. Σε πολλές περιοχές, ιδιαίτερα στη Θράκη και τη Μακεδονία, ο προφήτης Ηλίας θεωρούνταν κύριος της βροχής, των βροντών και των κεραυνών.
Αυτό εξηγείται από τα γεγονότα που εξιστορούνται στην Παλαιά Διαθήκη για την ξηρασία που επέβαλε ο Ηλίας και το μετά τριετία άνοιγμα του ουρανού για να ξαναπέσει βροχή. Οι χωρικοί μάλιστα της Βόρειας Θράκης, πού ήρθαν στην Ελλάδα το 1923 και εγκαταστάθηκαν κυρίως στη Μακεδονία, προσφέρανε στον άγιο «κουρμπάνι».
Ο κίνδυνος από την κάψα του ηλίου, αλλά και από την καλοκαιρινή νεροποντή, συνδέθηκε με τον προφήτη Ηλία. Στις κορυφές των βουνών, όπου βρίσκονται πάντα τα εκκλησάκια του, ο προφήτης Ηλίας αντικατέστησε το Δία των αρχαίων μας προγόνων, το Δία τον νεφεληγερέτη, τον κύριο του ηλίου, αλλά και της αστραπής, της βροντής και των ανέμων, μ’ ένα λόγο, το ρυθμιστή των καιρικών συνθηκών.
Μ’ αυτή του την ιδιότητα ο Δίας λατρεύονταν την ίδια εποχή που γιορτάζεται ο δικός μας προφήτης Ηλίας, δηλαδή στις πρώτες μέρες του τελευταίου δεκαημέρου του Ιουλίου, κατά τα λεγόμενα κυνικά καύματα. Η ιδιότητα του προφήτη Ηλία ως ρυθμιστή των καιρικών συνθηκών, που κληρονόμησε από τον νεφεληγερέτη Δία, γίνεται φανερή ανάμεσα σε άλλα, και από τις μετεωρολογικές παρατηρήσεις που γίνονται την ημέρα της γιορτής του.
Όταν αστράφτει και βροντάει πιστεύεται ότι ο προφήτης Ηλίας κυνηγάει το δράκο ή το διάβολο με το άρμα του στον ουρανό, χρησιμοποιώντας ως όπλο τον κεραυνό. Στη Σωζόπολη μάλιστα της Θράκης πίστευαν ότι όλο το 24ωρο «ο Άι Λιας τριγυρνά τον κόσμο με το άρμα του κι όταν βροντά και αστράφτει κυνηγά διαβόλους», ενώ στην Αδριανούπολη ότι διασχίζει τους ουρανούς πάνω στο άρμα του που σέρνουν τέσσερα πύρινα άλογα.
Όταν τα χτυπούσε με το μαστίγιο ακούγονταν οι αστραπές· από το άρμα ακούγονταν οι βροντές και όταν οι τροχοί του έβρισκαν σε πέτρες ακούγονταν κεραυνοί! Σε αλλά μέρη της Μακεδονίας η δοξασία για την καταδίωξη του διαβόλου από τον προφήτη συναντάται παραλλαγμένη:
Ο Ηλίας δεν κυνηγάει το διάβολο αλλά τη «λάμια», η οποία καταστρέφει τις καλλιέργειες του ανθρώπου. Οι χριστιανοί στη Βουλγαρία πίστευαν ότι ὁ άγιος κυνηγάει τη «λάμια» καθισμένος πάνω σε χρυσό άρμα και καταδιώκει το δράκο που τρώει τα γεννήματά τους στα χωράφια. Μόλις ο προφήτης τον δει, ρίχνει εναντίον του τους κεραυνούς.
Οι αστραπές μάλιστα που δεν συνοδεύονται από βροντές δεν είναι κεραυνοί, αλλά είναι οι φλόγες πού βγαίνουν από τα ρουθούνια των αλόγων του άρματος καί η λάμψη της χρυσής λόγχης του. O προφήτης Ηλίας τιμάται στην κορυφή λόφων, υψωμάτων και βουνών («στα ψηλώματα»).
Ακριβώς γι’ αυτό πολλές κορυφές φέρουν το όνομα του και οι περισσότερες έχουν εκκλησάκια ή εικονοστάσια αφιερωμένα σ’ αυτόν.
Η εξήγηση για την τιμή αυτή «στα ψηλώματα» συνδέεται με διάφορες κατά περιοχές παραδόσεις του λαού. Έτσι:
Στην Αχαΐα διηγούνται ότι «ο Άι Λιας ήταν ναύτης, και επειδή έπαθε πολλά στη θάλασσα και πολλές φορές κόντεψε να πνιγεί, βαρέθηκε τα ταξίδια και αποφάσισε να πάει σε μέρος που να μη ξέρουν τι είναι θάλασσα και τι είναι καράβια. Βάζει το λοιπόν στον ώμο το κουπί του και βγαίνει στη στεριά.
Όποιον συναντούσε τον ρωτούσε τι είναι αυτό πού βαστάει. Όσο του έλεγαν “κουπί” τραβούσε ψηλότερα, ώσπου έφτασε στην κορυφή του βουνού. Ρωτάει τους ανθρώπους που βρήκε εκεί τι είναι, και του λένε “ξύλο”. Κατάλαβε λοιπόν πως αυτοί δεν είχαν δει ποτέ τους κουπί και έμεινε μαζί τους εκεί στα ψηλά».
Σύμφωνα με παραλλαγή της παράδοσης αυτής στην Κεφαλονιά, ο άγιος είναι στις κορυφές, γιατί δεν πάτησε ποτέ στον κάμπο, ούτε σε χώμα τον θάψανε. Γυρίζει με το άρμα του στον ουρανό και μονάχα στις κορυφές στέκει και ανασαίνει. Κι όταν ζούσε, έτσι του άρεσε να βρίσκεται στα βουνά».
Με την ημέρα της γιορτής του (20 Ιουλίου) συνδέονται και άλλες δοξασίες και έθιμα. Γίνονται νοσταλγικοί περίπατοι και εκδρομές, λαϊκά προσκυνήματα και πανηγύρια. Μερικοί απ’ αυτούς που επικαλούνται την βοήθεια του αγίου για τη θεραπεία ασθενειών, ζώνουν το ναό με λεπτό κέρινο νήμα, με το οποίο ύστερα δένουν κατά τη λειτουργία το κεφάλι ή το μέλος του σώματος που πάσχει, με στάχυ, το οποίο κόβουν μετά τη Μεγάλη Είσοδο, «για να κοπεί» και ο πόνος. Ή δένουν πέτρα στον κορμό της ελιάς, για να κρατήσει τον καρπό της.
Aρκετές επίσης παροιμίες συνδέονται με τον προφήτη Ηλία, όπως: Τ’ Αϊ Λιός, γυρίζει ο καιρός αλλιώς. Απού τ’ Αι Λια, μπαίνει το λάδι στην ελιά. Της Άγια Μαρίνας σύκα, και τ’ Αϊ Λιός σταφύλι, και τ’ Άγιου Παντελεήμονα γεμάτο το μαντήλι. Άγια Μαρίνα δός μου σύκα, κι Αϊ Λιά άπλωσε και έπαρε. Τ’ Αϊ Πνευμάτου βάλ’ ορνό, καί τ’ Αϊ Λιᾶ φάε σύκα. Τ’ Αϊ Λιᾶ το καρύδι, του Σωτῆρος το σταφύλι, καί της Παναγιάς το σύκο.
* Εκ του ιστολογίου <<ΕΚΚΛΗΣΙΑ ON LINE>>. Επιμέλεια ημετέρα.
O ΠΡΟΦΗΤΗΣ HΛΙΑΣ ( 20 ΙΟΥΛΙΟΥ) ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Δύο εἶναι οἱ πιό συνηθισμένες ἀπεικονίσεις τοῦ προφήτη Ἠλία στίς τοιχογραφίες ἤ τίς φορητές εἰκόνες. Ἡ μία, βυζαντινῆς τεχνοτροπίας, τόν ἐμφανίζει νά κάθεται μέσα σέ σπηλιά, ἐπάνω στό ὄρος Χωρήβ. Ἔχει στραμμένη τήν κεφαλή του δεξιά στό ἄνω ἀριστερό μέρος τῆς εἰκόνας, πρός τόν κόρακα ὁ ὁποῖος τοῦ φέρνει τροφή.
Ἡ ἄλλη, νεότερης συνήθως καί λαϊκῆς τεχνοτροπίας, εἶναι ἐμπνευσμένη ἀπό τή σχετική διήγηση τοῦ Δ΄Βασιλειῶν γιά τήν ἁρπαγή τοῦ Ἠλία μέ πύρινο ἅρμα στόν οὐρανό. Ἐνῶ τό ἅρμα μέ τόν προφήτη ὑψώνεται πρός τόν οὐρανό, αὐτός ἀφήνει νά πέσει ἀπό πάνω του ὁ μανδύας (μηλωτή) γιά νά τόν πάρει ὁ μαθητής καί διάδοχός του στό προφητικό ἀξίωμα Ἐλισαῖος.
Μερικές φορές ἀπεικονίζεται ὄρθιος, μαζί μέ ἄλλους προφῆτες τῆς Π. Διαθήκης, φορώντας μακρύ ἑλληνικό χιτώνα καί ἀπό πάνω τή μηλωτή, εὐλογεῖ μέ τό δεξί χέρι καί κρατᾶ μέ τό ἀριστερό εἰλητάριο.
Λαϊκές παραδόσεις και έθιμα
Πλουσιώτατες εἶναι οἱ λαϊκές παραδόσεις καί τά ἔθιμα, ὄχι μόνο μεταξύ τῶν ὀρθοδόξων Ἑλλήνων ἀλλά καί πολλῶν βαλκανικῶν καί κεντροευρωπαϊκῶν λαῶν. Παραθέτουμε μία σύντομη ἐπιλογή, ἔχοντας ὑπόψη μας τά ὅσα ἀναφέρονται ἐκτενέστερα στό σχετικό λῆμμα τῆς «Θρησκευτικῆς καί Ἠθικῆς Ἐγκυκλοπαιδείας» (τόμος ΣΤ΄, στ. 2426):
Σέ πολλές περιοχές, ἰδιαίτερα στή Θράκη καί τή Μακεδονία, τή Σερβία καί τή Γερμανία (πιό πολύ κατά τό Μεσαίωνα) ὁ προφήτης Ἠλίας ἐθεωρεῖτο κύριος τῆς βροχῆς, τῶν βροντῶν καί τῶν κεραυνῶν. Αὐτό ἐξηγεῖται ἀπό τά γεγονότα πού ἐξιστοροῦνται στήν Παλαιά Διαθήκη γιά τήν ξηρασία πού ἐπέβαλε ὁ Ἠλίας καί τό μετά τριετία ἄνοιγμα τοῦ οὐρανοῦ γιά νά ξαναπέσει βροχή.
Οἱ χωρικοί μάλιστα τῆς Βόρειας Θράκης, πού ἦρθαν στήν Ἑλλάδα τό 1923 καί ἐγκαταστάθηκαν κυρίως στή Μακεδονία, πρόσφεραν στόν ἅγιο «κουρμπάνι». Δηλαδή ἔσφαζαν 1015 κριάρια γιά νά στείλει βροχή.
Κι ἐπειδή τήν ἡμέρα τῆς μνήμης τοῦ προφήτη Ἠλία (20 Ἰουλίου) δέν ἦταν ἀπαραίτητη ἡ βροχή, πρόσφεραν τό «κουρμπάνι» μεταξύ τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Γεωργίου καί τῆς ἀνακομιδῆς τοῦ λειψάνου τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου (2 Μαΐου).
Σέ πολλά ἐπίσης μέρη γινόταν παλαιότερα καί τό ἔθιμο τῆς «Περπερούνας», σέ περιόδους μεγάλης ξηρασίας. Οἱ κοπέλες τοῦ χωριοῦ στόλιζαν ἕνα ὀρφανό κορίτσι μέ πρασινάδες (χόρτα καί κλαδιά), πήγαιναν στό ποτάμι, βρέχονταν καί μ’ ἕνα μπακίρι γεμάτο νερό γύριζαν χορεύοντας καί τραγουδώντας τήν «Περπερούνα» στό χωριό.
Ὅταν ἀστράφτει καί βροντάει πιστεύεται ὅτι ὁ προφήτης Ἠλίας κυνηγάει τό δράκο ἤ τό διάβολο μέ τό ἅρμα του στόν οὐρανό, χρησιμοποιώντας ὡς ὅπλο τόν κεραυνό. Στή Σωζόπολη μάλιστα τῆς Θράκης πίστευαν ὅτι ὅλο τό 24ωρο «ὁ ἉιΛιᾶς τριγυρνᾶ τόν κόσμο μέ τό ἅρμα του κι ὅταν βροντᾷ καί ἀστράφτει κυνηγᾶ διαβόλους».
Ἐνῶ στήν Ἀδριανούπολη, ὅτι διασχίζει τούς οὐρανούς πάνω στό ἅρμα του πού σέρνουν τέσσερα πύρινα ἄλογα. Ὅταν τά χτυποῦσε μέ τό μαστίγιο ἀκούγονταν οἱ ἀστραπές· ἀπό τό ἅρμα ἀκούγονταν οἱ βροντές καί ὅταν οἱ τροχοί του ἔβρισκαν σέ πέτρες ἀκούγονταν κεραυνοί!
Σέ ἄλλα μέρη τῆς Μακεδονίας ἡ δοξασία γιά τήν καταδίωξη τοῦ διαβόλου ἀπό τόν προφήτη συναντᾶται παραλλαγμένη: Ὁ Ἠλίας δέν κυνηγάει τό διάβολο ἀλλά τή «λάμια», ἡ ὁποία καταστρέφει τίς καλλιέργειες τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ χριστιανοί στή Βουλγαρία πίστευαν ὅτι ὁ ἅγιος κυνηγάει τή «λάμια» καθισμένος πάνω σέ χρυσό ἅρμα καί καταδιώκει τό δράκο πού τρώει τά γεννήματά τους στά χωράφια.
Μόλις ὁ προφήτης τόν δεῖ, ρίχνει ἐναντίον του τούς κεραυνούς. Οἱ ἀστραπές μάλιστα πού δέν συνοδεύονται ἀπό βροντές δέν εἶναι κεραυνοί, ἀλλά εἶναι οἱ φλόγες πού βγαίνουν ἀπό τά ρουθούνια τῶν ἀλόγων τοῦ ἅρματος καί ἡ λάμψη τῆς χρυσῆς λόγχης του. Σέ μερικά μέρη τῆς Βουλγαρίας πιστεύουν ὅτι ὁ Ἠλίας σκοτώνει τό δράκο πού στερεῖ τήν πόλη ἤ τό χωριό ἀπό νερό καί ἀπαιτεῖ κάθε φορά ὡς ἀντάλλαγμα μία παρθένο.
Ἡ δοξασία πού ταυτίζει τόν προφήτη Ἠλία με μετεωρολογικά φαινόμενα ἐπικρατεῖ στούς σλαβικούς, καί ὄχι μόνο, λαούς. Παραλήφθηκε δέ ἀπό τούς Ἕλληνες. Ἔτσι στή Σερβία θεωροῦν ὅτι κάθε ἅγιος ἔλαβε ἕνα μερίδιο ἀπό τά στοιχεῖα τῆς φύσεως καί στόν Ἠλία δόθηκε ἡ ἀστραπή καί ὁ κεραυνός. Στή Ρουμανία διηγοῦνται πώς μέ τήν ἀστραπή καί τή βροντή κυνηγάει τό διάβολο καί κεραυνώνει τίς γάτες καί τά σκυλιά στά ὁποῖα ὁ διάβολος προσπαθεῖ νά κρυφτεῖ.
Ὁ προφήτης Ἠλίας τιμᾶται στήν κορυφή λόφων, ὑψωμάτων καί βουνῶν («στά ψηλώματα»). Ἀκριβῶς γι’ αὐτό πολλές κορυφές φέρουν τό ὄνομά του καί οἱ περισσότερες ἔχουν ἐκκλησάκια ἤ εἰκονοστάσια ἀφιερωμένα σ’ αὐτόν.
Ἕνα ἀπό τά γνωστότερα βρίσκεται στήν ψηλότερη κορυφή τοῦ Ταϋγέτου καί λέγεται «Ἁγιολιᾶς». Ἡ ἐξήγηση γιά τήν τιμή αὐτή «στά ψηλώματα», συνδέεται μέ διάφορες κατά περιοχές παραδόσεις τοῦ λαοῦ. Ἔτσι,
Στήν Ἀχαΐα διηγοῦνται ὅτι «ὁ Ἁι Λιᾶς ἦταν ναύτης, καί ἐπειδή ἔπαθε πολλά στή θάλασσα καί πολλές φορές κόντεψε νά πνιγεῖ, βαρέθηκε τά ταξίδια καί ἀποφάσισε νά πάει σέ μέρος πού νά μή ξέρουν τί εἶναι θάλασσα καί τί εἶναι καράβια. Βάζει τό λοιπόν στόν ὦμο τό κουπί του καί βγαίνει στή στεριά.
Ὅποιον συναντοῦσε τόν ρωτοῦσε τί εἶναι αὐτό πού βαστάει. Ὅσο τοῦ ἔλεγαν “κουπί” τραβοῦσε ψηλότερα, ὥσπου ἔφτασε στήν κορυφή τοῦ βουνοῦ. Ρωτάει τούς ἀνθρώπους πού βρῆκε ἐκεῖ τί εἶναι, καί τοῦ λένε “ξύλο”. Κατάλαβε λοιπόν πώς αὐτοί δέν εἶχαν δεῖ ποτέ τους κουπί καί ἔμεινε μαζί τους ἐκεῖ στά ψηλά».
Σύμφωνα μέ παραλλαγή τῆς παράδοσης αὐτῆς στήν Κεφαλονιά, ὁ ἅγιος «εἶναι στίς κορυφές, γιατί δέν πάτησε ποτέ στόν κάμπο, οὔτε σέ χῶμα τόν θάψανε. Γυρίζει μέ τό ἅρμα του στόν οὐρανό καί μονάχα στίς κορυφές στέκει καί ἀνασαίνει. Κι ὅταν ζοῦσε, ἔτσι τοῦ ἄρεσε νά βρίσκεται στά βουνά».
Ἄλλες λαϊκές δοξασίες ἀναφέρουν ὅτι: «Ὁ Μωάμεθ κυνηγάει τόν Ἁι Λιᾶ καί στούς κάμπους τόν φτάνει, στά κορφοβούνια ὅμως δέν μπορεῖ νά τόν ἀκολουθήσει κι ὁ ἅγιος βρίσκει ἐκεῖ καταφύγιο. Γι’ αὐτό τοῦ ἔχουν τά ξωκλήσια στίς κορυφές τῶν βουνῶν» (Ἀργολίδα).
«Γιά ν’ ἀποδείξει τήν πίστη του στό Θεό χτύπησε μέ τό ραβδί του τρεῖς φορές κι ἐβγῆκε νερό. Ἀπό τότε χτίζουνε τήν ἐκκλησία του στό ψηλότερο βουνό» (Κέα). «Ζεῖ καί κινεῖται ἀνάμεσά μας περιμένοντας τόν Ἀντίχριστο νά παλαίψει μαζί του» (Ναύπλιο).
Ἀκόμα, οἱ μωαμεθανοί πιστεύουν ὅτι ὁ Ἠλίας καί ὁ Ἐνώχ (πού δέν πέθαναν ἀλλά ἀναλήφθηκαν στόν οὐρανό) ζοῦν γιά νά ράβουν τά ροῦχα τῶν πιστῶν πού ἔζησαν σύμφωνα μέ τό νόμο τοῦ Μωάμεθ καί θά πᾶνε στόν Παράδεισο.
Ἀλλοῦ ὁ προφήτης Ἠλίας ἐρωτᾶται ἀπό τούς ἀνθρώπους γιά τό μέλλον καί τήν τύχη τους. Οἱ μαντεῖες αὐτές βασίζονται σέ παρατήρηση τοῦ σχήματος τῆς σταγόνας τοῦ λαδιοῦ ἀπέναντι στόν ἥλιο, τοῦ χρώματος τοῦ καπνοῦ ἀπό καιόμενο θυμάρι, τοῦ περιεχομένου τῶν πρώτων καρυδιῶν πού κόβουν τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του κ.ἄ.
Μέ τήν ἡμέρα τῆς γιορτῆς του (20 Ἰουλίου) συνδέονται καί ἄλλες δοξασίες καί ἔθιμα. Γίνονται νοσταλγικοί περίπατοι καί ἐκδρομές, λαϊκά προσκυνήματα καί πανηγύρια.
Μερικοί ἀπ’ αὐτούς πού ἐπικαλοῦνται τή βοήθεια τοῦ ἁγίου γιά τή θεραπεία ἀσθενειῶν, ζώνουν τό ναό μέ λεπτό κέρινο νῆμα, μέ τό ὁποῖο ὕστερα δένουν κατά τή λειτουργία τό κεφάλι ἤ τό μέλος τοῦ σώματος πού πάσχει, μέ στάχυ, τό ὁποῖο κόβουν μετά τή Μεγάλη Εἴσοδο, «γιά νά κοπεῖ» καί ὁ πόνος. Ἤ δένουν πέτρα στόν κορμό τῆς ἐλιᾶς, γιά νά κρατήσει τόν καρπό της. Ἀρκετές ἐπίσης παροιμίες συνδέονται με τον προφήτη Ηλία, όπως:
Τ’ Ἁι Λιός, γυρίζει ὁ καιρός ἀλλιῶς. / Ἀπού τ’ Ἁι Λιᾶ, μπαίνει τό λάδι στήν ἐλιά. / Τῆς Ἁγια Μαρίνας σύκα, καί τ’ Ἅι Λιός σταφύλι, / καί τ’ Ἅγιου Παντελεήμονα γεμάτο τό μαντήλι. / Ἅγια Μαρίνα δός μου σύκα, / κι Ἁι Λιᾶ ἅπλωσε καί ἔπαρε. / Τ’ Ἁι Πνευμάτου βάλ’ ὀρνό / καί τ’ Ἁι Λιᾶ φάε σύκα. / Τ’ Ἁι Λιᾶ τό καρύδι, / τοῦ Σωτῆρος τό σταφύλι, / καί τῆς Παναγιᾶς τό σύκο. / Αὐτός εἶναι ὁ βίος καί ἡ πολίτεία τοῦ ἁγίου ἐνδόξου προφήτου Ἠλιού τοῦ Θεσβίτου, τοῦ «ζηλωτοῦ καί τῶν παθῶν αὐτοκράτορος», τοῦ ὑψιπέτου καί «τῶν προφητῶν τό ἐγκαλλώπισμα», τοῦ «ἐν σώματι ἀγγέλου καί τοῦ ἀσάρκου ἀνθρώπου», «τοῦ φθαρτοῦ ἀνθρώπου» πού «ἀφθαρσίαν ἐνδέδυται», τοῦ οὐρανοδρόμου, «τοῦ ἐπόπτου ἀρρήτων μυστηρίων».
Καί τίς μεσιτεῖες του ἄς ἐπικαλοῦνται στίς προσευχές τους οἱ πιστοί, κράζοντες μαζί μέ τόν ὑμνωδό του: Προφῆτα καί προόπτα τῶν μεγαλουργιῶν τοῦ Θεοῦ, Ἠλία μεγαλώνυμε, ὁ τῷ φθέγματί σου στήσας τά ὑδατόρρητα νέφη, πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν, πρός τόν μόνον Φιλάνθρωπον.
* Ελ του ιστολογίου <<ΕΚΚΛΗΣΙΑ ON LINE>>. Επιμέλεια ημετέρα.
Τετάρτη 27 Ιουλίου 2022
ΤΕΛΙΚΑ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ «ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ»;
Πάντα ἔνιωθα περίεργα ὅταν ἄκουγα τήν λέξη «προοδευτικός».
του Δημήτρη Καπράνου
Μεγαλώνοντας στή Νίκαια, σέ μιά πόλη πού στά χρόνια τοῦ ’60 ἦταν προπύργιο τῆς ἀριστερᾶς, εἶχα τήν τύχη νά γνωρίσω πολλούς, ἀληθινά προοδευτικούς, ἀνθρώπους. Ὁ πατέρας μου ἀνῆκε στόν κεντρῶο χῶρο (στέλεχος τῆς ΕΠΕΚ καί ἐν συνεχείᾳ τῆς Ἑνώσεως Κέντρου) κι ἔτσι εἶχα τήν εὐκαιρία νά «ζυμωθῶ» ἀπό μικρός μέ τήν πολιτική.
Ἀπέναντι ἀπό τό σπίτι μας ἔμενε μιά οἰκογένεια προσκείμενη στήν ἀριστερά. Καί τά τέσσερα παιδιά ἦταν ἐπιστήμονες, μέ δράση στό φοιτητικό κίνημα. Οὐδέποτε ἄκουσα ἀπό τό στόμα τους κουβέντα πού νά ἐνίσχυε τόν φανατισμό. Ἐξέφραζαν τήν ἀντίθεσή τους πρός τό σύστημα πού κυβερνοῦσε τήν χώρα, ἀλλά μέ ἐπιχειρήματα καί ἠρεμία.
Ὅταν ἔγινε τό πραξικόπημα, τό 1967, τό σπίτι τους -τό ὑπόγειο δηλαδή- ἔγινε ὁ χῶρος στόν ὁποῖο μαζευόμασταν γιά νά ἀκούσουμε τούς ραδιοφωνικούς σταθμούς τοῦ ἐξωτερικοῦ. Ἀκούγαμε τά πάντα! Ἀπό «Ντώυτσε Βέλλε», Παρίσι καί “BBC” μέχρι Μόσχα, Βουκουρέστι, Σόφια.
Ἐκείνη τήν περίοδο, ἄρχισα νά ἀντιλαμβάνομαι ποιός ἦταν ὁ «προοδευτικός» χῶρος. Ὅλοι μας -μά ὅλοι- θεωρούσαμε τό BBC καί τήν «Ντώυτσε Βέλλε» τούς πιό ἀξιόπιστους σταθμούς. Ἡ ἀντίθεση ὅλων μας πρός τό στρατιωτικό καθεστώς, μᾶς εἶχε μεταβάλει σέ μιά ὁμάδα λογικῶν καί προοδευτικῶν ἀνθρώπων, πού ἀποδοκίμαζαν τήν κατάλυση τοῦ δημοκρατικοῦ πολιτεύματος καί θεωροῦσαν ἀξιόπιστες τίς πηγές τῶν δημοκρατικῶν χωρῶν τῆς Εὐρώπης.
Μέ τόν καιρό, ἡ λέξη «προοδευτικός» ἄρχισε νά μέ προβληματίζει. Ἔβλεπα νά ἀποκαλοῦνται «προοδευτικοί» ἄνθρωποι πού θαύμαζαν τά καθεστῶτα τοῦ Χότζα καί τοῦ Μάο. Τσακωνόμουν μέ φίλους (εἴχαμε πολλούς καυγάδες) τῆς ἀριστερᾶς, πού θεωροῦσαν τόν Μίκη Θεοδωράκη «πουλημένο» ἐπειδή ἐξέφρασε τήν ἄποψη, ὅτι τό 1974 ἡ «λύση Καραμανλῆ» ἦταν ἐκείνη πού θά ἔσωζε τήν χώρα.
Ὅταν ὁ Καραμανλῆς ἀποφάσισε τήν ἔξοδο τῆς χώρας ἀπό τό στρατιωτικό σκέλος τοῦ ΝΑΤΟ, ἄρχισα νά τούς πειράζω. «Ποιός εἶναι τώρα “προοδευτικός”»; τούς ρωτοῦσα. Ἦταν, ὅμως, «πρόοδος» ἡ ἀποχώρηση ἤ ἕνα πολύ μεγάλο ρίσκο;
Σιγά-σιγά, ἡ «πρόοδος» στήν πολιτική ἄρχισε νά χάνει τό νόημά της. Καί σήμερα, ἔχει δημιουργηθεῖ τεράστια σύγχυση γύρω ἀπό τήν συγκεκριμένη ἔννοια. Ποιός τελικά εἶναι ὁ «προοδευτικός»; Ἐκεῖνος πού ὑβρίζει χυδαῖα τόν πολιτικό ἀντίπαλο; Ἐκεῖνος πού ἐξαπολύει στρατιές «τρόλ» στό διαδίκτυο γιά νά διασπείρουν ψεύδη;
Ἐκεῖνος πού κρύβει μέ τό χέρι τό πρόσωπό του γιά νά μήν φανεῖ τό χαμόγελο ἱκανοποιήσεως ὅταν ἡ χώρα δοκιμάζεται ἀπό φωτιές, σεισμούς καί πλημμύρες, ἐπειδή τά ἐν λόγῳ φαινόμενα θά προκαλέσουν φθορά στήν κυβέρνηση στήν ὁποία ἀντιτίθεται;
Γιά νά τελειώνουμε. «Προοδευτικός» εἶναι ἐκεῖνος πού στίς δύσκολες περιόδους πού διέρχεται ἡ πατρίδα, κηρύσσει (καί στηρίζει ἐμπράκτως) τήν σύμπνοια καί τήν συνεργασία.
«Προοδευτικός» εἶναι ἐκεῖνος πού πάνω ἀπ’ ὅλα θέτει τό κοινό συμφέρον καί στηρίζει τόν ἐκσυγχρονισμό τῆς χώρας.
«Προοδευτικός» εἶναι ἐκεῖνος πού σέβεται τούς θεσμούς, πού δέν βυσσοδομεῖ ἐναντίον τους καί πού βλέπει τό αὔριο καί ὄχι μόνο τό σήμερα. Οἱ «προοδευτικοί» πολῖτες μπορεῖ νά ἀνήκουν σέ ὁποιαδήποτε πολιτική παράταξη. Ἀλλά στά δύσκολα τῆς πατρίδας θά βρεθοῦν μαζί.
Ὅπως βρέθηκαν τό 1974 ὁ Καραμανλῆς, ὁ Μαῦρος, ὁ Μαγκάκης, ὁ Πρωτοπαππᾶς, ὁ Μίκης. Τά ὑπόλοιπα εἶναι «ταμπέλες» καί «καρέκλες».
Καί δέν ἔχουν οὐσία!
* Άρθρο της εφημερίδας «ΕΣΤΙΑ» της 15ης Ιουλίου 2022. Επιμέλεια κειμένου, παρουσίαση ημετέρα.
Τρίτη 26 Ιουλίου 2022
ΕΠΙ ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΟΥ ΤΟΥ ΘΕΣΒΙΤΟΥ (2022)
ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ: ΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
O ΠΡΟΦΗΤΗΣ HΛΙΑΣ ( 20 ΙΟΥΛΙΟΥ) ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ΔΕΝ ΠΕΘΑΝΕ ΠΟΤΕ
ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ: ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΟ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΩΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΦΥΛΗΣ κ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ Β': ΟΜΙΛΙΑ ΕΠΙ ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΟΥ (20 ΙΟΥΛΙΟΥ)
ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΗ: Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗΣ
Ο «ΧΡΥΣΟΥΣ» ΑΙΩΝΑΣ ΤΟΥ ΡΩΣΙΚΟΥ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΥ
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Πέτρου Μπότση
«Πατερικό της Όπτινα»,
β' έκδοση, Αθήνα 2006, σελ. 41-46.
<<Στο βιβλίο αυτό, το <<Πατερικό της Όπτινα>>, καταχωρήσαμε όσα στοιχεία διασώθηκαν, εκείνα που εμείς μπορέσαμε να βρούμε από τους βίους και τα κατορθώματα των οσίων εκείνων πατέρων. Η ύλη κατανεμήθηκε σε τέσσερα κεφάλαια ως εξής:
Στο Α' κεφάλαιο αναφερόμαστε στην ιστορία της Όπτινα και το θεσμό των γερόντων, όπως εγκαθιδρύθηκε στο μοναστήρι και τη σκήτη. Στο Β' κεφάλαιο παραθέτουμε τις βιογραφίες των δεκατεσσάρων στάρετς που έχουν ήδη ανακηρυχτεί άγιοι. Μολονότι, όπως προαναφέραμε, οι βιογραφίες των έξι από τους οσίους αυτούς έχουν κυκλοφορήσει ήδη στην ελληνική, τους συμπεριλάβαμε κι εκείνους με σύντομες περιλήψεις των βίων τους, γιατί φρονούμε πως χωρίς αυτούς δε θά' ταν ολοκληρωμένο το <<Πατερικό>>.
Η σειρά με την οποία κατατάσσονται στο βιβλίο όλοι οι όσιοι, είναι χρονολογική κι όχι αξιολογική, αναφέρονται δηλαδή με τη σειρά προσέλευσης και διαμονής τους στο μοναστήρι. Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε πως, εκτός από τα βιβλία των έξι στάρετς που ήδη κυκλοφορούν στην ελληνική, για τους περισσότερους υπάρχουν πλήρεις και λεπτομερείς βιογραφίες (στη ρωσική ή στην αγγλική γλώσσα). Οι ανάγκες όμως κι ο σκοπός του βιβλίου αυτού μας περιορίζει στη σύντομη παρουσίασή τους. Στο ίδιο κεφάλαιο, σε παράρτημα, έχουμε παραθέσει τις σύντομες βιογραφίες πέντε άλλων οσίων στάρετς, των οποίων η αγιότητα δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί από την Εκκλησία. Στο Γ' κεφάλαιο υπάρχουν οι βιογραφίες 19 οσίων και γερόντων που σχετίζονταν άμεσα με το μοναστήρι και τους γέροντες της Όπτινα.
Οι γέροντες αυτοί είτε προέρχονταν άμεσα από την Όπτινα κι αναγκάστηκαν για διάφορους λόγους ν' απομακρυνθούν απ' αυτήν, είτε ζούσαν σε κοντινά μοναστήρια κάτω από την απόλυτη καθοδήγηση των γερόντων. Αν και μερικές από τις βιογραφίες αυτές είναι πολύ σύντομες, θα συναντήσει κανείς περιστατικά θαυμαστά, γεμάτα δύναμη σημαντική. Στο Δ' Κεφάλαιο τέλος θεωρήσαμε σκόπιμο να παρουσιάσουμε έξι από τους σπουδαιότερους συγγραφείς που επηρεάστηκαν άμεσα από τους γέροντες της Όπτινα (Γκόγκολ, Ντοστογιέφσκυ, Τολστόϊ κλπ.). Αναφερόμαστε με συντομία στα βιογραφικά τους στοιχεία και δώσαμε περισσότερο χώρο και έμφαση στην παρουσίαση των περιστατικών εκείνων που φανερώνουν την καταλυτική σε πολλές περιπτώσεις επίδραση που είχε πάνω τους η συνάντηση κι η συναναστροφή τους με τους γέροντες.
Σε πολλούς από τους βίους των στάρετς ίσως να μη συναντήσει κανείς τη σοφία του κόσμου τούτου. Θα συναντήσει όμως, ακόμα και στην πιο σύντομη βιογραφία, την αύρα του Αγίου Πνεύματος, μια σοφία θεϊκή. Η χάρη του Θεού είναι ολοφάνερη και στους απλοϊκότερους των μοναχών, σ' αυτούς ίσως περισσότερο, γιατί <<τα μωρά του κόσμου εξελέξατο ο Θεός ίνα τους σοφούς καταισχύνη>>. Το μοναστήρι της Όπτινα για έναν αιώνα, από το 1821 που επανιδρύθηκε ως το 1923 που το έκλεισαν οι μπολσεβίκοι, αναδείχτηκε σε ορμητήριο αναβάσεων πνευματικών. Με την επιρροή των μεγάλων μορφών των στάρετς, αυτών των ανυπέρβλητων καθοδηγητών των ψυχών, η Όπτινα έγινε φυτώριο αγίων, τόπος παραμυθίας, προσευχής και αγιότητας. Και όπως λέει ο Γκόγκολ, επίδρασή της δεν περιορίστηκε μόνο στους μοναχούς κι όσους εργάζονταν στο μοναστήρι και τη σκήτη.
Όλη η γύρω περιοχή είχε υποστεί την αγαθή επιρροή του σπουδαίου αυτού μοναστηριού. Είναι ευχάριστο και πολύ παρήγορο το γεγονός ότι στις μέρες μας, μετά από μερικές δεκαετίες σκληρής δοκιμασίας και ερήμωσης, στην Όπτινα άρχισαν πάλι να καλλιεργούνται τα θαυμαστά άνθη της ερήμου. Οι μοναχοί που ζουν σήμερα εκεί και που αγγίζουν ήδη τους εκατό, επιθυμούν κι ελπίζουν, όπως και όλοι μας, ν' αποκτήσει ξανά το άγιο αυτό μοναστήρι την παλιά της πνευματική δόξα και λαμπρότητα. Ν' αναστηθούν ξανά αναστήματα του μεγέθους των οσίων αυτών πατέρων, για να οικοδομήσουν τώρα την πίστη και την ευλάβεια στο δοκιμασμένο και βασανισμένο λαό>>.
Πέτρος Μπότσης - Ιανουάριος 2002.
(Απόσπασμα εκ του προλόγου).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».
ΠΕΤΡΟΥ ΜΠΟΤΣΗ: ΠΑΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ
(Μέρος 2ον)
4. Ο <<χρυσούς αιώνας>> του ρωσικού μοναχισμού
Αυτές είναι οι προϋποθέσεις του πραγματικού γέροντα, του στάρετς. Κι ο π. Μωυσής ήθελε να φέρει κοντά του τέτοιους φωτισμένους στάρετς για να προσφέρει οπωσδήποτε στην αδελφότητα τον πιο πρόσφορο τρόπο που οδηγεί στην εσωτερική τελείωση, την κάθαρση και το θείο φωτισμό.
Γι' αυτό το λόγο προσευχήθηκε πολύ και θερμά στο Θεό. Κι ο Θεός σαν απάντηση του έστειλε στο μοναστήρι αρχικά του γέροντες Λεωνίδα και Μακάριο. Εκείνοι ήταν αστέρια πραγματικά και φωτεινά, υποδείγματα ευλάβειας, ευαγγελικής πίστης και τέλειου μοναχικού βίου.
Ο επίσκοπος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ που τους γνώριζε καλά έλεγε γι' αυτούς: <<Κι οι δυο γέροντες ήταν διαποτισμένοι με τα πατερικά κείμενα για τη μοναχική ζωή. Από τα κείμενα αυτά καθοδηγούνταν οι ίδιοι και τα ίδια κείμενα χρησιμοποιούσαν για να καθοδηγούν τους άλλους.
Ο νους τους ήταν πλημμυρισμένος από άγιες σκέψεις. Ποτέ τους δε συμβούλευαν σύμφωνα με τη δική τους γνώμη. Πάντα δίδασκαν όσα λέει η Αγία Γραφή και οι άγιοι πατέρες. Αυτό έδινε κύρος στη συμβουλή τους.
Όλοι ήθελαν ν' αντισταθούν στην ανθρώπινη γνώμη άκουγαν ευλαβικά το λόγο του Θεού. Έβρισκαν πώς έπρεπε να υποτάξουν την λογική τους σ' αυτόν>>. Οι δύο γέροντες ξεχώριζαν για τη σοφία τους.
Στο ξεκίνημα της μοναχικής τους ζωής είχαν κάνει κι οι δυο υποτακτικοί σε μαθητές του οσίου Παϊσίου Βελιτσκόφσκυ. Ο π. Λεωνίδας στον όσιο γέροντα Θεόδωρο και ο π. Μακάριος στο γέροντα Αθανάσιο.
Έτσι μπορούσαν με σιγουριά να καθοδηγήσουν τόσο τους αρχάριους όσο και κείνους που ήταν προχωρημένοι στην πνευματική ζωή. Κι ο στάρετς Μωϋσής, μ' όλο που ο ίδιος ήταν πολύ έμπειρος και σοφός στην πνευματική καθοδήγηση, παρέδωσε στους δυο φωτισμένους γέροντες όλη την ευθύνη για την πνευματική προκοπή των μοναχών.
Ο ίδιος αρκέστηκε στα διοικητικά του μοναστηριού και μόνο όταν τον προκαλούσαν ξεδίπλωνε την πνευματική του σοφία, οπότε διεπίστωνε κανείς και το μέγεθος της ταπεινοφροσύνης του.
Η συμπαράσταση και η υποστήριξή του όμως στο έργο των γερόντων ήταν πάντα αμέριστη και γενναία. Έτσι <<φυτεύτηκε>> ο θεσμός των γερόντων στην Όπτινα. Ποτίστηκε από τα δάκρυα του πνευματικά σοφού ηγουμένου
και των άξιων βοηθών του, καλλιεργήθηκε από τους αναστεναγμούς της καρδιάς τους, από τις δοκιμασίες τους και τις προσευχές τους, αναπτύχθηκε και θέριεψε κι αργότερα έβγαλε καρπούς αγλαούς -την ευταξία του μοναστηριού.
Ο στάρετς Λεωνίδας (1768-1841) πήγε στην Όπτινα το 1829, μετά από πρόσκληση του ηγουμένου Μωυσή. Ως μεγαλόσχημος έλαβε το όνομα Λέων. Εκείνος χρεώνεται με την ίδρυση του θεσμού των γερόντων κι ήταν ο πρώτος κρίκος της αλυσίδας των στάρετς στην Όπτινα.
Ο στάρετς Λεωνίδας ήταν δυνατή και πολύπλευρη προσωπικότητα, άνθρωπος με ισχυρή θέληση αλλά και με μεγάλη ταπείνωση κι αγιότητα. Το 1834 πήγε στην Όπτινα κι ο παλιός γνώριμος και μαθητής του στάρετς Μακάριος, που είχε τις ίδιες μυστικές αναβάσεις με το γέροντά του.
Ο στάρετς Μακάριος έμεινε γνωστός για την αγία ζωή του, καθώς και για τη μεταφραστική και εκδοτική του δραστηριότητα, μαζί με μια ομάδα μαθητών του και ανθρώπων των γραμμάτων, μοναχών και λαϊκών, που είχε στην καθοδήγησή του.
Εκείνοι μετέφρασαν στη ρωσική τις σλαβονικές μεταφράσεις που είχε κάνει από την ελληνική ο όσιος Παϊσιος Βελικόφσκυ. Ασχολήθηκαν κυρίως με τα έργα των αρχαίων ασκητικών πατέρων, μεταξύ των οποίων του Ισαάκ του Σύρου, Μακαρίου του Μεγάλου, του αγίου Ιωάννη της Κλίμακος κ.α.
Στην επιρρ0ή του στάρετς Μακαρίου βρισκόταν κι ο φιλόσοφος Ιβάν Κιρεγιέφσκυ, που βοήθησε σημαντικά τόσο στη μετάφραση όσο και στην έκδοση των πατερικών συγγραμμάτων.
Η Όπτινα έφτασε στο απόγειο της δόξας της στις μέρες του στάρετς Αμβροσίου, πού' ταν μαθητής και των δύο γερόντων, Λεωνίδα και Μακαρίου.
Η φήμη του στάρετς Αμβροσίου διαδόθηκε από τη μια άκρη της Ρωσίας στην άλλη.
Άνθρωποι έτρεχαν κοντά του από κάθε γωνιά της ρωσικής γης. Ο στάρετς Αμβρόσιος είχε μια πολύ μεγάλη συμπάθεια κι αγάπη για τους ανθρώπους κι ήταν προικισμένος με πολλά χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, ανάμεσα στα οποία ξεχώριζε το προορατικό, το οποίο όμως κατάφερνε να κρύβει χρησιμοποιώντας τακτικά αστειάκια και χαριτολογήματα.
Όλο το διάστημα που η Όπτινα βρισκόταν σε άνθιση, χιλιάδες χιλιάδων άνθρωποι βρήκαν παρηγοριά και στήριξη στα πόδια των μεγάλων στάρετς, ιδιαίτερα κοντά στον στάρετς Αμβρόσιο. Και την παράδοσή του τη συνέχισαν μετά απ' αυτόν οι γέροντες που τον ακολούθησαν:
ο σύγχρονός του Ανατόλιος (Ζερτσάλωφ), ο Ιωσήφ, πού' ταν ο πιο άμεσος μαθητής κι ο κληρονόμος των χαρισμάτων του, ο Βαρσανούφιος, που πριν ήταν συνταγματάρχης του ρωσικού στρατού κι ο οποίος διακρίθηκε για τα χαρίσματά του, καθώς κι οι τελευταίοι γέροντες Θεοδόσιος ο σοφός, Ανατόλιος ο νεότερος (Ποτάποφ), γνωστός ως ο Παρηγορητής, κι ο Νεκτάριος.
Ο Νεκτάριος, ο τελευταίος κρίκος της χρυσής αλυσίδας των στάρετς της Όπτινα, έζησε στα τραχειά χρόνια του μετασχηματισμού της ρωσικής κοινωνίας, στη διάρκεια της επανάστασης.
Ενώ ο ίδιος βρισκόταν σε διωγμό κι εξόριστος, προσπαθούσε να κορέσει την πνευματική δίψα των πιστών στα δύσκολα αυτά χρόνια. Η επίδραση που ασκούσε τότε το μοναστήρι της Όπτινα κι οι άγιοι γέροντές του στους πιστούς ήταν πολύ μεγάλη.
Όποιος αξιωνόταν να πάει προσκυνητής στην Όπτινα, ήταν σα να πήγαινε στους Αγίους Τόπους. Αναβαπτιζόταν. Να πώς περιγράφει τις εντυπώσεις που αποκόμισε λίγο πριν ξεσπάσει η λαίλαπα της κομμουνιστικής επανάστασης:
<<Αχ, αγία Όπτινα! Ποιά καρδιά δε θα ριγούσε στην ενθύμησή σου! Αχ, αξέχαστες μέρες -οι μέρες που έμεινα στο άγιο αυτό μοναστήρι! Ποιός θα μου δώσει δύναμη δημιουργική, για να εξιστορήσω με πιστότητα που της αρμόζει όλη την περίτεχνη και μεγαλόπρεπη εικόνα της, όπως την είδα και με μάγεψε;
Ομολογώ την αδυναμία μου προκαταρκτικά. Αλλά <<εκ του περισσεύματος της καρδιάς λαλεί το στόμα>> (Ματθ. ιβ' 34). Γι' αυτό και δεν μπορώ να συγκρατηθώ. Μ' όλο που η πέννα μου δεν είναι δυνατή και στη γλώσσα είμαι βραδύς, θα προσπαθήσω ν' αποκαλύψω και στους άλλους εκείνα που είδα με τα ίδια μου τα μάτια.
Η καρδιά μου πλημμύρισε από χαρά μ' αυτό το θαυμάσιο κάλλος του καινούργιου πνευματικού κόσμου που αποκαλύφτηκε ξαφνικά μπροστά μου. Η ενθύμησή του συνεχίζει να με συναρπάζει, να με γεμίζει χαρά, να μου γεννά τους πιο αγαθούς λογισμούς.
Νιώθω απέραντη ευφροσύνη. Για πολλά χρόνια ονειρευόμουν να επισκεφτώ την Όπτινα κι αξιώθηκα να βρεθώ εκεί μόλις το Σεπτέμβριο του 1908. Ρωτώντας για το ταξίδι μου και το μοναστήρι, άκουσα από μια κυρία που μόλις είχε γυρίσει από εκεί να μου λέει:
-Τί γέροντες είναι αυτοί, τί αγάπη είναι αυτή που έχουν! Ο στάρετς Βαρσανούφριος στον οποίο εξομολογήθηκα, και με κατέπληξε με το προορατικό του χάρισμα, μου αποκάλυψε όλα τα μυστικά μου, τις πιο μύχιες σκέψεις της ψυχής μου...
Ο όρθρος στην Όπτινα αρχίζει στις 1.30 και κρατά ως τις 5.30... Μετά τον όρθρο ακολουθεί η θεία λειτουργία. Όσο κρατούν οι ιερές ακολουθίες ακούς την ήρεμη, όμορφη και χωρίς βιάση, πραγματικά ερημική ψαλμωδία.
Όλα μέσα στο ναό έχουν ευταξία, όλα γίνονται όμορφα, ήρεμα, χωρίς κανένας να τρέχει ή να βιάζεται. Δεν υπάρχει ο συνηθισμένος ξέφρενος ρυθμός της ζωής εκεί. Κάθε δόκιμος δείχνει νά' χει σεβασμό στο διακόνημά του, δεν μοιάζει να εργάζεται αλλά να λειτουργεί...
Κοντολογίς, στην Όπτινα ζεις πραγματικά σε άλλον κόσμο, έναν κόσμο με ιδιαίτερη ευταξία. Όλα σου θυμίζουν την έρημο...>>. [π. Βασιλείου Τιγκρόφ, από το έργο του Svyatoi (Μικρή Γωνίτσα), Πετρούπολη 1915].
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Πέτρου Μπότση:
<<Πατερικό της Όπτινα>>, β' έκδοση,
Αθήνα 2006, σελ. 41-46.
Δευτέρα 25 Ιουλίου 2022
ΛΙΓΟΣΤΕΥΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΟΥΜΑΣΤΕ
Από τις πυρκαγιές, τη κλιματική αλλαγή και την επισιτιστική κρίση, στον τουρκικό αναθεωρητισμό. Θέλουμε να υπάρχουμε ως συνεκτικό έθνος τα επόμενα χρόνια;
Δρ. Νίκος Ντάσιος, Αρθρογράφος
Στέλεχος Μονάδας Οργάνωσης της Διαχείρισης Προγραμμάτων του ΕΚΤ - Υπ. Ανάπτυξης
Η Μεσόγειος φλέγεται και φέτος. Σε εξέλιξη οι καταστροφικές πυρκαγιές στην Νοτιο-ανατολική Γαλλία –στις οποίες επιχειρούν και Ελληνικά μέσα μέσω του μηχανισμού ευρωπαϊκής προστασίας-, στην Ισπανία , στην Πορτογαλία και στη χώρα μας.
Η Ιταλία πλήττεται από την χειρότερη ξηρασία από το 1950 με τον Πάδο να έχει μετατραπεί σε ξεροπόταμο, απειλώντας την επισιτιστική ασφάλεια της. Η συχνότητα των καιρικών συνθηκών που ευνοούν τις πυρκαγιές και η διάρκεια της περιόδου αυτών συνεχώς επεκτείνονται όπως αποδεικνύει σειρά κλιματικών μελετών.
Αστικές περιοχές που γειτονιάζουν με δασικά ή θαμνώδη οικοσυστήματα όπως η περίπτωση της Αθήνας, απειλούνται ιδιαιτέρως με εκτεταμένες καταστροφές κι ένα φαύλο κύκλο πυρκαγιών που συνοδεύεται από πλημμυρικά φαινόμενα, προμηνύοντας μαζικές και βίαιες μεταναστεύσεις στο άμεσο μέλλον.
Η καλύτερη οργάνωση της πολιτικής προστασίας, οι προσλήψεις πυροσβεστών, η αγορά μέσων (κυρίως πτητικών) κι εξοπλισμού είναι αναμφίβολα απαραίτητες. Όπως όμως και στην περίπτωση του στρατιωτικού εξοπλισμού που απαιτείται για την άμυνα της χώρας ο κρίσιμος παράγοντας είναι ο ανθρώπινος κι εδώ οφείλουμε να εξάρουμε την αυτοθυσία των πυροσβεστών και των πραγματικών εθελοντών μας που επιχειρούν τούτες τις ώρες στο πεδίο.
Η έμπρακτη αγάπη για την Φύση, η προστασία των φυσικών πόρων και της βιοποικιλότητας, ο σεβασμός του δημόσιου χώρου, η κοινωνική αλληλεγγύη, η παλλαϊκή άμυνα απαιτούν βαθύτερες ιδεολογικές προεργασίες για μια κοινωνία που θέλει να υπάρχει ως συλλογικό υποκείμενο σε τούτη τη γωνιά της γης.
Η πολιτεία έχει τον τρόπο -εάν θέλει- να συμβάλει–ξεκινώντας από τα σχολεία και τα πανεπιστήμια- και να κινητοποιήσει λανθάνουσες κοινωνικές δυνάμεις σε τοπική κλίμακα για την αντιμετώπιση των πολλαπλών απειλών στο συλλογικό μας βίο.
Ο τουρκικός αναθεωρητισμός κι οι ασύμμετρες απειλές του εντός της χώρας, οι επιπτώσεις της κλιματικές απορρύθμισης, οι επερχόμενες ενεργειακές και επισιτιστικές κρίσεις δεν πρόκειται ν’ αντιμετωπιστούν αν δεν συμβούν κρίσιμοι μετασχηματισμοί στην κοινωνική μας οργάνωση, στο παραγωγικό μας μοντέλο αλλά κυρίως στο πως σκεφτόμαστε και πράττουμε πολύ πριν εκδηλωθεί η κάθε απειλή.
Τα κόμματα οφείλουν να συμβάλλουν εποικοδομητικά στα σημαντικά διακυβεύματα της χώρας και στην ενότητα του λαού κι όχι να αναπαράγουν ένα τοξικό και διχαστικό λόγο που ποντάρει στην περιρρέουσα παρακμή και στην καταστροφή για εφήμερο κομματικό όφελος.
Θέλουμε όμως να υπάρχουμε ως συνεκτικό έθνος και όχι ως νομάδες τα επόμενα χρόνια; Δυστυχώς τα ευρήματα της πρόσφατης απογραφής που καταγράφουν 3,5% μείωση του γηγενούς πληθυσμού σε μια δεκαετία και την παγιοποίηση μιας κοινωνίας μεσηλίκων δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά...
* Εκ του ιστολογίου «HUFFPOST». Επιμέλεια, παρουσίαση ημετέρα.
ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΗ: ΤΟ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΚΑΚΟ
Θὰ μιλήσουμε, ἀγαπητοί μου, ὅπως πάντοτε, ἁπλᾶ. Ἕνα κακὸ ποὺ φοβοῦνται ὅλοι εἶνε ἡ ἀσθένεια. Ἐὰν ἀρρωστήσουν οἱ ἄνθρωποι, ἀνησυχοῦν, τρέχουν στὸ γιατρό, ἀγοράζουν φάρμακα, προσπαθοῦν νὰ γίνουν καλά.
Ὑπάρχει ἆραγε ἄλλο κακὸ μεγαλύτερο ἀπὸ τὴν ἀρρώστια; Σ᾿ αὐτὸ τὸ ἐρώτημα θ᾿ ἀπαντήσουμε. Ἕνας δάσκαλος ρώτησε μιὰ μέρα τοὺς μαθητάς· Ἀπὸ τὰ δυσάρεστα ποὺ συμβαίνουνστὸν κόσμο ἐσᾶς ποιό σᾶς κάνει πιὸ μεγάλη ἐντύπωσι; Οἱ μαθηταὶ ἀπήντησαν. Ἕνας εἶπε· Ἐμένα μοῦ φαίνεται μεγάλο κακὸ νὰ τρακάρουν δυὸ αὐτοκίνητα καὶ νὰ σκοτωθῇ ἄνθρωπος. Ἄλλος εἶπε·
Κακὸ εἶνε νὰ περνάῃ λεωφορεῖο ἀπὸ μιὰ γέφυρα, ξαφνικὰ ἡ γέφυρανὰ πέσῃ, τὸ λεωφορεῖο καὶ βρεθῇ μέσ᾿ στὸποτάμι καὶ νὰ πνιγοῦν οἱ ἐπιβάτες. Ἄλλος ἀπήντησε· Κακὸ εἶνε νὰ γίνῃ ναυάγιο, νὰ καταποντισθῇ τὸ καράβι καὶ ὅλοι οἱ ἐπιβάτες νὰ χαθοῦν. Ἄλλος εἶπε· Κακὸ εἶνε νὰ πετᾷς καὶ ξαφνικὰ τὸ ἀεροπλάνο νὰ πέσῃ καὶ νὰ γίνῃ κομμάτια.
Ἄλλος εἶπε· Ἐγὼ θεωρῶ φοβερὸ νὰ πέσῃ πεῖνα καὶ νὰ μὴν ἔχουν οἱ ἄνθρωποι ψωμὶ νὰ φᾶνε. Ἄλλος εἶπε· Κακὸ μεγάλο εἶνε νὰ γίνῃ σεισμός, νὰ γκρεμιστοῦν τὴ νύχτα ὅλα τὰ σπίτια, καὶ νὰ πλακωθοῦν χιλιάδες ἄνθρωποι. Ἄλλος εἶπε· Κακὸ εἶνε νὰ γίνῃ πυρκαϊά. Καὶ ἄλλος εἶπε· Κακὸ εἶνε νὰ γίνῃ πόλεμος. –Τελειώσατε; ρώτησε ὁ δάσκαλος.
Ἔχετε κάτι ἄλλο νὰ πῆτε; Κακὰ εἶνε ὅλα αὐτά· μὰ παραπάνω ἀπ᾿ αὐτὰ ὑπάρχει ἕνα ἄλλο κακὸ πολὺ μεγαλύτερο… Θεέ μου, φώτισέ μας νὰ τὸ καταλάβουμε. Τὸ μεγαλύτερο ἀπ᾿ ὅλα τὰ κακὰ εἶνε μιὰ λέξι, ποὺ δὲν τὴν προσέχουμε.. Τὴν ἀκοῦμε στὴν ἐκκλησία, στὰ ἱερὰ βιβλία· Ποιός τὸ λέει αὐτό; Τὸ λέει τὸ εὐαγγέλιο σήμερα. Σὲ κάποιο χωριὸ ζοῦσε ἕνα παλληκάρι. Ἦταν γερός, μὲ μπράτσα καὶ πόδια δυνατά.
Ἔτρεχε σὰν τὸ ζαρκάδι, πήγαινε ὅπου ἤθελε, ἔκανε δουλειές – χαρὰ στὸ σπίτι του. Μὰ ξα-φνικὰ ἕνα βράδυ μούδιασε τὸ πόδι του τὸ δεξιό, τὸ ἀριστερό, μούδιασε ὅλο τὸ κορμί του κ᾿ ἔπεσε στὸ κρεβάτι. Δὲν μπόρεσε πιὰ νὰ σηκωθῇ. Αὐτός, ποὺ ἔτρεχε χιλιόμετρα, δὲν μπο- ροῦσε νὰ κάνῃ ἕνα βῆμα, οὔτε τὸ κουτάλι του νὰ σηκώσῃ· ἡ μάνα του τὸν τάϊζε.
Πόδια εἶχε, καὶ πόδια δὲν εἶχε· χέρια εἶχε, καὶ χέρια δὲν εἶχε. Ἁπλῶς μόνο ἀνέπνεε, τίποτα περισσότερο. Οἱ γονεῖς του ἀσφαλῶς θὰ ἔκαναν ὅ,τι ἔλεγε ἡ ἐπιστήμη. Ἀλλὰ τοῦ κάκου· ὁ παράλυτος ἔμενε ἀθεράπευτος, σὰν νεκρὸς πάνω στὸ κρεβάτι. Πέρασαν χρόνια ἔτσι. Κάποτε ἀκούστηκε, ὅτι ἦρθε στὸ χωριὸ κάποιος ξένος.
Ἦταν πάμπτωχος, δὲν εἶχε δραχμὴ στὴν τσέπη, δὲν εἶχε σπίτι νὰ κοιμηθῇ· ὅταν ὅμως μιλοῦσε τὰ λόγια του ἦταν γλυκύτερα ἀπ᾿ τὸ μέλι, κι ὅπου ἅπλωνε τὸ ἅγιό του χέρι ἔκανε θαύματα. Ὅλοι γι᾿ αὐτόν μιλοῦσαν. Ἦταν ὁ Χριστός. Ὅταν ἄκουσε γι᾿ αὐτὸν τὸ παλληκάρι, εἶπε· Ὁ Χριστὸς θὰ μὲ κάνῃ καλά!
Παρακάλεσε φίλους καὶ συγγενεῖς, τὸν σήκωσαν καὶ τὸν πῆγαν στὸ Χριστό. Τί περίμενε τώρα ὁ παράλυτος ἀπὸ τὸ Χριστό; Ν᾿ ἁπλώσῃ τὸ ἅγιό του χέρι ἐπάνω του καὶ νὰ τὸν κάνῃ καλά. Αὐτὸ ἔκανε ὁ Χριστός; Δὲν ἔκανε αὐτό; Ἢ μᾶλλον τὸ ἔκανε κι αὐτό, ἀλλὰ προηγουμένως τοῦ λέει· «Θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου», παιδί μου ἔχε θάρρος, σοῦ συγχωροῦνται τὰ ἁμαρτήματά σου (Ματθ. 9,2).
Γιατί ἆραγε, ἐνῷ πῆγε γιὰ νὰ θεραπευθῇ ἀπὸ τὴν ἀσθένεια τοῦ σώματος, ὁ Χριστὸς πρῶτα εἶπε «Τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». Τί ἤθελε νὰ δείξῃ μ᾿ αὐτό; Δὲν ἀδιαφορεῖ ὁ Χριστὸς γιὰ τὸ σῶμα. Ὄχι. Γιατὶ καὶ τὸ σῶμα ὁ Θεὸς τὸ ἔφτειαξε, κ᾿ εἶνε ἕνα ἀριστούργημα. Καὶ ἡ καρδιὰ καὶ τὰ πνευμόνια καὶ οἱ ἀρτηρίες καὶ τὰ νεῦρα, ὅλα εἶνε ἀξιοθαύμαστα. Ἐνδιαφέρεται ὁ Χριστὸς γιὰ τὸ σῶμα.
Ἀλλὰ παραπάνω ἀπὸ τὸ σῶμα, ποὺ μιὰ μέρα θὰ σαπίσῃ μέσ᾿ στὸν τάφο, ὁ Χριστὸς ἐνδιαφέρεται γιὰ κάτι ἄλλο ἀπείρως ἀνώτερο· καὶ αὐτὸ εἶνε ἡ ψυχή. Καὶ ἀκριβῶς γιὰ τὴν ψυχὴ τοῦ νέου, ποὺ ἦταν κι αὐτὴ ἄρρωστη, φρόντισε ὁ Χριστός. Γι᾿ αὐτὸ τοῦ εἶπε «Τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». Ἤθελε νὰ δείξῃ, ὅτι κακὸ μεγαλύτερο ἀπὸ τὴν ἀρρώστια εἶνε ἡ ἁμαρτία. Αὐτὴ εἶνε ἡ πηγὴ ἀπὸ τὴν ὁποία προέρχονται ὅλα τὰ κακὰ στὸν κόσμο.
Ὅ,τι κακὸ νὰ φανταστῇς, ἀπὸ ᾿κεῖ πηγάζει. Καὶ ἂν κλείσῃς τὴν πηγὴ αὐτή, θὰ σταματήσουν ὅλα τὰ κακά. Γι᾿ αὐτὸ ὁ Χριστὸς θεραπεύει πρῶτα τὴν ψυχὴ τοῦ παιδιοῦ, ποὺ ἦταν καὶ αὐτὴ ἁμαρτωλή. Γιατὶ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε τὸ παιδί, ἡ παραλυσία, προερχόταν ἀπὸ ἁμάρτημα. Ἔκανε κάποια ἁμαρτία, καὶ ἐξ αἰτίας τῆς ἁμαρτίας παρέλυσε.
Τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο, ἀγαπητοί μου, μᾶς διδάσκει, ὅτι χειρότερη ἀπὸ τὴν ἀρρώστια τοῦ σώματος εἶνε ἡ ἀρρώστια τῆς ψυχῆς, ἡ ἁμαρτία.
Αὐτὴ σκοτίζει τὸ μυαλό, μολύνει τὰ εὐγενέστερα αἰσθήματα, χαυνώνει καὶ παραλύεΙ τὴ θέλησι. Εἶνε ἡ πιὸ μεγάλη ἀσθένεια στὸν κόσμο. Καὶ ὅποιος δὲν προσέξῃ, θὰ ἔχῃ τὸ κατάντημα τοῦ παραλύτου τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου.
Σᾶς ἀναφέρω μερικὰ παραδείγματα,νὰ δῆτε ποῦ καταντοῦν, ἰδίως τὰ παιδιὰ καὶ οἱνέοι, ὅταν ἀφήνουν τὸν ἑαυτό τους νὰ παρασυρθῇ ἀπὸ τὸ φοβερὸ ῥεῦμα τῆς διαφθορᾶς.⃝Ἦταν ἕνα λαμπρὸ καὶ εὐφυὲς κορίτσι στὴν Ἀθήνα. Πρώτη στὸ σχολεῖο, περνοῦσε τὶς τάξεις καὶ ἀρίστευε, τὴν καμάρωναν γονεῖς καὶ καθηγηταί. Ξαφνικὰ στόπ!
Ἄρχισε νὰ καθυστερῇ στὰ μαθήματα, καὶ τέλος ἔμεινε στὴν ἴδια τάξι. Καὶ μόνο αὐτό; Ἐνῷ ἦταν παιδὶ ὅλο χαρά, τὴν ἔπιασε μελαγχολία· φαγητὸ δὲν ἔτρωγε, τὴ νύχτα δὲν κοιμόταν, σηκωνόταν ἐπάνω, φώναζε, ὠρυόταν. Τὴν πῆγαν σὲ γιατρούς. Ἔκρυβε κάποιο μυστικό· εἶχε μπλέξειμὲ κακὲς παρέες κι αὐτὲς τὴν κατέστρεψαν.Καὶ ἀπὸ τὴν ἡμέρα ἐκείνη δὲν εἶχε πιὰ ἡσυχία. Νά τ᾿ ἀποτελέσματα τῆς ἁμαρτίας. Θέλετε ἄλλο παράδειγμα;
Στὴν Πτολεμαΐδα ὁδοκαθαριστὴς τῆς πόλεως βρῆκε τὶς πρωινὲς ὧρες ἔξω ἀπὸ ἕνα νυκτερινὸ κέντρο ξαπλωμένη σὲ ἐλεεινὴ κατάστασι, μὲ σκισμένα τὰ ροῦχα καὶ μελανιασμένο τὸ πρόσωπο, μιὰ κοπέλλα δεκάξι - δεκαεπτὰ χρονῶν. Τὴ σκουντάει· δὲν κουνιόταν. Εἰδοποιεῖ τὴν ἀστυνομίακαὶ τὴν πῆρε τὸ «ἑκατό».
Εἶδαν κ᾿ ἔπαθαν νὰτὴν ἀναγνωρίσουν. Ἦταν μιὰ φτωχὴ κοπέλλα, ποὺ ξεκίνησε ἀπὸ ἕνα χωριὸ νὰ κατέβῃ στὴν πόλι νὰ δουλέψῃ νὰ βοηθήσῃ τὸν πατέρα της, κ᾽ ἔπεσε σὲ μαφία, σὲ κακοὺς ἀνθρώπους· αὐτοὶ τὴν κατέστρεψαν, καὶ τὸ πρωὶ τὴν ἄφησαν ἔτσι. Θέλετε κι ἄλλα; Πρῶτα στὴν πατρίδα μας οὔτε ἕνας νέος δὲν ἔπαιρνε ναρκωτικά· ἄγνωστο ἦταν τὸ χασίς. Τώρα; Κάθε μέρα βρίσκουν ναρκομανεῖς πεσμένους στὸ δρόμο σὲ ἀθλία κατάστασι. Βλέπεις νέους χαυνωμένους, κοιμισμένους, ἀποβλακωμένους.
Καὶ εἶνε πολλοί, πάρα πολλοὶ οἱ ναρκομανεῖς. Νά λοιπὸν τ᾿ ἀποτελέσματα τῆς ἁμαρτίας. Εἶνε ἀῤῥώστια χειρότερη ἀπ᾿ τὸν καρκίνο. Καὶ τὸ συμπέρασμα; Δὲν θὰ ἡσυχάσῃ ἡ γῆ, ἐὰν μέσα ἀπὸ τὶς καρδιές μας δὲν ξερριζωθῇ αὐτὴ ἡ λερναία ὕδρα. Μία εἶνε ἡ λύσις· μακριὰ ἀπ᾿ τὴν ἁμαρτία! Ἔτσι συμβούλευαν παλαιότερα οἱ μανάδες καὶ οἱ γιαγιάδες. Γνώρισα ἕναν ἀνώτατο ὑπάλληλο τοῦ κράτους καὶ μοῦ ἔλεγε·
Πέρασα ἀπὸ πολλὰ σχολεῖα, πῆγα στὸ ἐξωτερικό, μορφώθηκα, ἔμαθα γλῶσσες. Ἀλλὰ τώρα τὰ ξέχασα ὅλα σχεδόν. Ἕνα θυμᾶμαι. Εἶχα μιὰ γιαγιὰ ἀγράμματη. Ἐγώ, μικρὸ ἀγοράκι τεσσάρων χρονῶν, βγῆκα στὴ γειτονιά. Ὅταν γύρισα, εἶπα μιὰ κακιὰ λέξι ποὺ ἄκουσα ἔξω, μιὰ βλαστήμια. Μόλις μ᾿ ἄκουσε ἡ γιαγιά, παίρνει μὲ τὴ τσιμπίδα ἕνα κάρβουνο, μοῦ ἀνοίγει τὸ στόμα καὶ μοῦ καίει τὴ γλῶσσα.
Ἀπὸ τότε δὲν ξαναεῖπα κακὴ λέξι… Ποιά μάνα, ποιά γιαγιὰ τὸ κάνει σήμερα αὐτό; Ὤ καὶ νά ᾿δινε ὁ Θεὸς νὰ σβήσῃ ἀπὸ τὸν κόσμο ἡ ἁμαρτία! Ἡ γῆ θὰ γινόταν παράδεισος. Θὰ μοῦ πῆτε· Εἶνε δυνατὸν ἕνας ἄνθρωπος νὰ μείνῃ ἀναμάρτητος; Ὄχι βέβαια. Ἀλλὰ γι᾿αὐτὸ ὁ Χριστὸς ἔδωσε τὴ μετάνοια, ποὺ συγχωρεῖ τὰ ἁμαρτήματα. Καὶ ὅποιος ἄνθρωπος στὸν κόσμο αὐτὸν γλιστρήσῃ, ὄχι ἀπελπισία! Τί νὰ κάνουμε;
Σὰν τὸν παράλυτο νὰ τρέξουμε στὸ Χριστό, σὰν τὴν πόρνη νὰ κλάψουμε, σὰν τὸ λῃστὴ νὰ μετανοήσουμε. Νὰ ποῦμε· Χριστέ, συχώρεσέ μας! Κι ἅμα τὸ ποῦμε ἀπ᾿ τὴν καρδιά μας, τότε ἀπὸ τὰ οὐράνια θ᾿ ἀκουστῇ· «Θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου».
Παιδί μου, παίρνω σφουγγάρι καὶ σβήνω τ᾿ ἁμαρτήματά σου· καὶ πρόσεξε ἀπὸ ᾿δῶ κ᾿ ἐμπρὸς νὰ μὴν ἁμαρτάνῃς· νὰ φυλάγεσαι ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ὅπως φυλάγεσαι ἀπὸ τὸ φίδι. (βλ. Σ.Σειρ. 21,2). «Φεῦγε καὶ σῴζου». Ὁ δὲ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, διὰ πρεσβειῶν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων, ἂς ἐλεήσῃ καὶ σώσῃ πάντας ἡμᾶς· ἀμήν.
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
ΚΥΡΙΑΚΗ
ΣΥΝΤΟΜΟΝ ΚΗΡΥΓΜΑ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
