ΟΣΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΕΡΓΑ Δ', «ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ» ΜΕΡΟΝ 5ον

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Τα Πνεύματα»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Δ'»,
Αθήνα 2010, σελ. 62-67.
Από τα κείμενα έχουν αφαιρεθεί κάποιες εκτενείς παραπομπές, προκειμένου τα γεγραμμένα να καταστούν περισσότερο ευανάγνωστα.
«Οι προσπάθειες του διαβόλου, οι μεθοδείες του, οι πανουργίες του και οι παγίδες του στήνει καθημερινά στους χριστιανούς, είναι αναρίθμητες και άγνωστες στον απλό αγωνιστή του Χριστού, δηλαδή σε όλους μας.
Μόνο οι άγιοι μπορούσαν να δουν πίσω από κάθε δαιμονική παγίδα τί κρύβεται, να ερμηνεύσουν τις μεθοδεύσεις του, να τις αποκαλύψουν και να προειδοποιήσουν κι εμάς τους απλοϊκούς χριστιανούς γι' αυτές.
Έτσι, για να προφυλάξουμε τον εαυτό μας στον απηνή αυτόν πόλεμο που διεξάγουν εναντίον μας, δεν έχουμε άλλη λύση παρά να καταφύγουμε στα κείμενά τους, να δανειστούμε από την εμπειρία τους μα κι από τις ψυχωφελείς διδαχές τους.
Ένας από τους σημαντικούς αγίους που ασχολήθηκαν εμπεριστατωμένα με το θέμα των πνευμάτων και μας αποκαλύπτει όλες τις πλάνες, τις μεθοδείες και τις απατηλές μεταμορφώσεις τους, είναι ό όσιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ, το λαμπρό αυτό αστέρι του νοητού στερεώματος της Εκκλησίας που έλαμψε στην Ορθόδοξη Εκκλησία κατά το δέκατο αιώνα.
Ο όσιος Ιγνάντιος είχε επισημάνει την άγνοια αυτή των πνευμάτων στους χριστιανούς της εποχής του και γι' αυτό προσχώρησε στη συγγραφή του έργου αυτού.
Όπως κι όλα τα έργα του οσίου Ιγναντίου, χαρακτηρίζεται κι αυτό από την πληρότητά του.
Καλύπτει το θέμα απ' όλες τις πλευρές και δεν αφήνει πτυχή της δράσης των δαιμόνων που να μη την εξηγεί, να μη την ερμηνεύει.
Εκτός από τις προσωπικές του εμπειρίες, ο όσιος Ιγνάτιος έχει μελετήσει και λάβει υπόψη όλους τους πατέρες που έζησαν πριν απ' αυτόν και μας μεταφέρει τα παραδείγματα και τη συμπυκνωμένη γνώμη τους.
Έτσι το βιβλίο αυτό έχει τόσο τη δική του εγκυρότητα της σύνολης Εκκλησίας πάνω στο πολύ σοβαρό αυτό θέμα που απασχολεί όλους τους χριστιανούς αφού, όπως μας βεβαιώνει ο επιστήθιος μαθητής του Χριστού, <<εις τούτο εφανερώθη ο υιός του Θεού, ίνα λύση τα έργα του διαβόλου>>.
Κι ο άλλος απόστολος, ο πρωτοκορυφαίος, μας βεβαιώνει πως <<ο αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη>>.
Το πόσο απαραίτητη επομένως είναι η γνώση για την ύπαρξη του διαβόλου, καθώς και για τις μεθοδεύσεις και τις πανουργίες που χρησιμοποιεί για να παγιδεύσει τους χριστιανούς είναι αυταπόδεικτη».
Πέτρος Μπότσης, Οκτώβριος 2010.
(Εκ του προλόγου).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

<<Η Αγία Γραφή μας διδάσκει, είπε ο Μέγας Αντώνιος,
να τηρούμε την καρδιά μας με κάθε μέσο (πρβλ. Παροιμ. δ' 23).
Οι εχθροί μας, οι πανούργοι δαίμονες, μας πολεμούν με πονηριές.
Είμαστε αναγκασμένοι να τους πολεμάμε, όπως λέει ο απόστολος:
<<Ότι ουκ έστιν ημίν η πάλη προς αίμα και σάρκα, αλλά προς τας αρχάς,
προς τας εξουσίας, προς τους κοσμοκράτορες του σκότους του αιώνος τούτου,
προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις>> (Εφ. στ' 12)>>.

Λεπτομερή και ουσιαστική διδασκαλία για τα πονηρά πνεύματα παρουσιάζει ο όσιος Αντώνιος σε μια ομιλία προς τους μαθητές του. Ο μέγας όσιος χρησιμοποίησε τις δικές του άγιες εμπειρίες από την πλούσια πνευματική ζωή του στη διδασκαλία αυτή, που είναι σύμφωνη με την Αγία Γραφή.

Ο όσιος Αντώνιος είχε τόσο αισθητή όσο και πνευματική αντίληψη των πνευμάτων. Σ' αυτόν και τα δύο είδη οραμάτων είχαν φτάσει στην ύψιστη εκδήλωσή τους. Με τη στερημένη ασκητική και ησυχαστική ζωή του, και με την ουράνια βιοτή του, όπου τον καθοδηγούσε το Άγιο Πνεύμα που ενοικούσε μέσα του, ο Αντώνιος κατά κάποιο τρόπο ανήκε στα πνεύματα ενώ βρισκόταν στη ζωή

Ο Αντώνιος ζούσε διαρκώς με τους αγίους αγγέλους ή αγωνιζόταν με τους δαίμονες. Η ομιλία αυτή έγινε σε ασκητές που ήταν μαθητές του και που είχαν γίνει μοναχοί. Η αισθητή όραση των πνευμάτων είναι ένας στόχος της ασκητικής ζωής.

Οι δαίμονες μάχονται τους κοινοβιάτες μοναχούς περισσότερο αόρατα. Τους βάζουν εφάμαρτους λογισμούς, τους δείχνουν όνειρα κι άλλες φαντασίες, μα σπάνια εμφανίζονται μπροστά τους σωματικά.

Ο Μέγας Αντώνιος που είχε καθοδηγήσει τον όσιο Παύλο τον Απλό στη μοναχική ζωή, έφτιαξε ένα κελλί σε κάποια απόσταση από το δικό του, πήγε το μαθητή του εκεί και του είπε:

<<Ορίστε! Με τη χάρη του Θεού έμαθες την ασκητική ζωή. Από τώρα και στο εξής κάθησε στην έρημο, για ν' αποκτήσεις εμπειρία και ν' αγωνίζεσαι με τους δαίμονες>>.

Η Αγία Γραφή μας διδάσκει, είπε ο Μέγας Αντώνιος, να τηρούμε την καρδιά μας με κάθε μέσο (πρβλ. Παροιμ. δ' 23). Οι εχθροί μας, οι πανούργοι δαίμονες, μας πολεμούν με πονηριές. Είμαστε αναγκασμένοι να τους πολεμάμε, όπως λέει ο απόστολος:

<<Ότι ουκ έστιν ημίν η πάλη προς αίμα και σάρκα, αλλά προς τας αρχάς, προς τας εξουσίας, προς τους κοσμοκράτορες του σκότους του αιώνος τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις>> (Εφ. στ' 12).

Πολλοί απ' αυτούς κατοικούν στον αέρα που μας περιβάλλει. Δεν είναι μακριά μας και διαφωνούν πολύ μεταξύ τους, φωνάζουν. Εκείνοι που έχουν προχωρήσει περισσότερο από μας στην πνευματική ζωή, μπορούν να μας μιλήσουν αναλυτικότερα για τη φύση και τα τεχνάσματά τους.

Η δική μας ανάγκη είναι να μάθουμε τα είδη των παγίδων που χρησιμοποιούν εναντίον μας. Πρώτ' απ' όλα πρέπει να ξέρουμε πως δεν ονομάζονται δαίμονες επειδή δημιουργήθηκαν κακοί.

Οι δαίμονες δημιουργήθηκαν καλοί. Αργότερα που χωρίστηκαν από την ουράνια σοφία και εξορίστηκαν στη γη, άρχισαν να πλανούν τους ειδωλολάτρες με φαντάσματα.

Με το μίσος που έτρεφαν ενάντια σε μας τους χριστιανούς, χρησιμοποιούν κάθε μέσο και κάθε τρόπο να μας εμποδίσουν από την πορεία μας προς τον ουρανό, να μην πάμε στον τόπο εκείνο απ' όπου κάποτε διωχτήκαμε.

Εκείνοι που δέχονται την επίσκεψή τους πρέπει να προσεύχονται θερμά και ν' αγωνίζονται πολύ, ώστε με τον πνευματικό τους αγώνα ν' αξιωθούν να λάβουν τη χάρη της διάκρισης, για να μπορούν να τους αναγνωρίζουν.

Μερικοί δαίμονες είναι μικρότεροι απ' άλλους, όλοι τους όμως έχουν τον ίδιο στόχο: να προκαλέσουν την πτώση και την απώλειά μας. Η πονηριά τους διαφέρει. Οι παγίδες τους διαφέρουν. Ο άγιος απόστολος κι οι μαθητές του βέβαια τα ήξεραν καλά αυτά.

<<Ου γαρ αυτού τα νοήματα αγνοούμεν>> (Β' Κορ. β' 11). Εμείς πρέπει να καθοδηγούμε ο ένας τον άλλον, ν' αποκτήσουμε γνώση από τους πειρασμούς που έχουμε δεχτεί από τους δαίμονες.

Γι' αυτό κι εγώ, που έχω αποκτήσει κάποια πνευματική γνώση, τη μοιράζομαι μαζί σας, παιδιά μου. Όταν οι δαίμονες βλέπουν πως κάποιος χριστιανός και κυρίως μοναχός προοδεύει στον αγώνα του, αμέσως τον πλησιάζουν κι αρχίζουν να βάζουν εμπόδια στο δρόμο του.

Τα εμπόδια αυτά είναι οι εφάμαρτοι λογισμοί. Δεν πρέπει να συγχύζεται ή να ταράζεται κανείς με τις προσβολές τους, γιατί αυτές διαλύονται αμέσως με προσευχή, νηστεία και πίστη στο Θεό.

Ακόμα κι όταν αποκρουστούν οι δαίμονες όμως, δεν παύουν να πολεμούν. Ξαναγυρίζουν με πανουργίες και κατεργαριές.

Όταν δεν μπορούν να προσβάλουν την καρδιά με πονηρές επιθυμίες, έρχονται μ' άλλον τρόπο και προσπαθούν να την τρομάξουν με φαντασίες, παίρνοντας διάφορες μορφές.

Παρουσιάζονται σαν γυναίκες, ζώα, φίδια, γίγαντες τεράστιοι και λεγεώνες πολεμιστών. Ο χριστιανός δεν πρέπει να φοβηθεί από τα φαντάσματα αυτά που παρουσιάζουν οι δαίμονες. Δεν έχουν πραγματική υπόσταση.

Εξαφανίζονται αμέσως μόλις ο χριστιανός προσπαθήσει να προστατευτεί με πίστη, με το σημείο του σταυρού. Οι δαίμονες βέβαια είναι πολύ αλαζόνες κι ιδιαίτερα αδιάντροποι. Όταν χάνουν μια μάχη, ξεκινούν μιαν άλλη.

Παρουσιάζονται πως δήθεν έχουν προφητικό χάρισμα και μπορούν να προβλέψουν το μέλλον. Το φάντασμά τους εκτείνεται τόσο πολύ σε ύψος και πλάτος, που φαίνεται πως αγγίζουν το ταβάνι. Ενεργούν έτσι μ' έναν αποκλειστικό σκοπό.

Να πλανήσουν με οράματα αυτούς που δεν μπορούν να πλανήσουν με λογισμούς. Αν στην προσπάθειά τους αυτή συναντήσουν κάποια ψυχή ενισχυμένη με πίστη κι ελπίδα, τότε φέρνουν εκεί τον αρχηγό τους. 

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ» .
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Τα Πνεύματα»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Δ'»,
Αθήνα 2010, σελ. 62-67.