ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Κ' ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Πρὸς

τὴν Ὑπουργὸν Παιδείας καὶ Θρησκευμάτων

κ. Νίκην Κεραμέως

ΕΝΤΑΥΘΑ

Ἐξοχωτάτη κ. Ὑπουργέ,

Διὰ τῆς παρούσης, εὐχόμεθα πρωτίστως εἰς Ὑμᾶς ὑγείαν καὶ τὸν ἐξ ὕψους φωτισμὸν καὶ ἐνίσχυσιν εἰς τὸ ἔργον Σας. Ἐν συνεχείᾳ ἐπιθυμοῦμεν νὰ διαβιβάσωμεν εἰς Ὑμᾶς τὴν κοινὴν ἐπιθυμίαν τοῦ ἡμετέρου Ποιμνίου τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἐκκλησίας τῶν Γνησίων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν Ἑλλάδος, ἑνοῦντες τὴν φωνὴν ἡμῶν καὶ μετ’ ἄλλων φορέων αἰτουμένων τὰ αὐτά, ἤτοι:

1) Νὰ ἐπιτραπῇ ἡ τέλεσις τῶν Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν καὶ Λειτουργιῶν εἰς τοὺς Ἱεροὺς Ναοὺς ἡμῶν, ἔστω μετὰ μόνου τοῦ ἀναγκαίου προσωπικοῦ (Λειτουργοῦ, Ἱεροψαλτῶν καὶ Νεωκόρου), ὅπως καὶ ἡ ἀκώλυτος τέλεσις αὐτῶν εἰς τὰς Ἱερὰς Μονὰς ὑπὸ τῶν Ἀδελφοτήτων, ἔστω ἄνευ ἐπισκεπτῶν.

2) Νὰ ἐπιτραπῇ ῥητῶς ἡ ταυτόχρονος μετάδοσις τῶν ἱερῶν Ἀκολουθιῶν μέσῳ διαδικτύου, διότι ἡ ἡμετέρα Ἐκκλησία δὲν ἔχει τὴν δυνατότητα μεταδόσεώς των μέσῳ ραδιοφώνου ἢ τηλεοράσεως.

3) Νὰ ἐπιτραπῇ ἡ ἀκώλυτος μετάβασις τῶν πιστῶν εἰς τοὺς Ναοὺς διὰ τὴν ἀτομικὴν προσευχὴν αὐτῶν πρὸς πνευματικὴν καὶ ἠθικήν των ἐνίσχυσιν, τηρουμένων βεβαίως σχολαστικῶς τῶν προβλέψεων τῆς Κ.Υ.Α. τῆς 3/16-03-2020 περὶ ἀποφυγῆς συνωστισμοῦ. Κατανοεῖτε ἀσφαλῶς ὅτι ἡ ἠθικὴ στήριξις εἶναι παράγων ἐξίσου σημαντικὸς διὰ τὸν πληθυσμὸν τῆς χώρας μας, μάλιστα δὲ εἰς τοιαύτας δυσχερεῖς περιστάσεις. Ἐφ᾽ ὅσον ἡ Πολιτεία προέβλεψε τὴν δυνατότητα τῶν πολιτῶν νὰ ἐξέρχωνται διὰ σωματικὴν ἄσκησιν ἢ διὰ τὰς φυσικὰς ἀνάγκας τῶν κατοικιδίων ζώων, καλὸν θὰ ἦτο νὰ ἐλάμβανεν ὑπ᾽ ὄψιν καὶ τὰς πνευματικὰς ἀνάγκας τῶν λογικῶν ἀνθρώπων.

4) Εἰς τὴν δυσάρεστον περίπτωσιν τῆς παρατάσεως τῶν περιορισμῶν καὶ κατὰ τὴν Μεγάλην Ἑβδομάδα, νὰ ἐπιτραπῇ τότε ἡ ἔστω ἐκ περιτροπῆς, ἐπ’ ὀλίγον διάστημα χρόνου, ἀνὰ ὁμάδας τῶν 10 ἀτόμων μετάβασις καὶ παρουσία τῶν πιστῶν ἐντὸς τῶν Ναῶν, τῶν λοιπῶν ἱσταμένων ἐκτὸς τῶν Ναῶν, εἰς ἀπόστασιν 2 μέτρων μεταξύ των καὶ ἀκροωμένων ἀπὸ μεγαφώνων τὰς Ἱερὰς Ἀκολουθίας, ἐπ’ εὐθύνῃ τῶν ἐπιτετραμένων τῶν Ἱερῶν Ναῶν.

Ἡ Πολιτεία ὀρθῶς μεριμνᾶ διὰ τὴν ὑγείαν τῶν πολιτῶν, καὶ ἡ συντριπτικὴ πλειονότης τοῦ Ποιμνίου ἡμῶν τηρεῖ τὰς ἀποφάσεις, αἰτούμεθα ὅμως τὴν ἐκλογίκευσιν αὐτῶν εἰς σημεῖά τινα ἀντιλεγόμενα πρὸς διευκόλυνσιν καὶ διασφάλισιν θεμελιωδῶν δικαιωμάτων τῶν πιστῶν πολιτῶν, περὶ τῶν ὁποίων ἔχομεν τὴν πνευματικὴν εὐθύνην, καὶ πρὸς ἀποφυγὴν παντὸς εἴδους ἀρνητικῶν ἐντυπώσεων ἤ καὶ ἐκδηλώσεων ἐκ μέρους των ἔναντι Αὐτῆς.

Εὐελπιστοῦντες εἰς τὴν δέουσαν προσοχὴν καὶ εἰς τὴν θετικὴν ἀνταπόκρισιν Ὑμῶν εἰς τὰ δίκαια αἰτήματα μεγίστου μέρους τῶν συμπολιτῶν μας, διατελοῦμεν μετὰ τιμῆς καὶ εὐχῶν.

Πηγή: https://www.ecclesiagoc.gr

Διὰ τὴν Ἱερὰν Σύνοδον

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

† Ὁ Ἀθηνῶν Καλλίνικος

ΑΔΥΝΑΤΟ ΝΑ ΜΟΛΥΝΘΟΥΜΕ ΣΤΟΥΣ ΙΕΡΟΥΣ ΝΑΟΥΣ

Ο Μητροπολίτης Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας Ιωήλ Φραγκάκος της επισήμου Εκκλησίας, μέσω Εγκυκλίου του, αναφέρεται στο θέμα του κορονοϊού και αν ο ιός μπορεί να μεταδοθεί στην Εκκλησία, από τη Θεία Μετάληψη ή τον ασπασμό Εικόνων και του χεριού του Ιερέα. Το αναδημοσιεύουμε από το ''Βήμα Ορθοδοξίας'', ως ένα εύστοχα πατερικό κείμενο, που φωτίζει περισσότερο το ζήτημα της πανδημίας και της σχέση του με τους ιερούς ναούς. Ταυτοχρόνως συντασσόμαστε με την απόφαση της Εκκλησίας μας, όπως αυτή διατυπώθηκε με την ''Ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου για την ενεστώσα κατάσταση''. Ακολουθεί η εγκύκλιος:

Η ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

''Με αφορμή όσα έγιναν τις τελευταίες μέρες με την παύση των ιεροπραξιών, εξ αιτίας του πρωτοφανούς ιού, ταπεινά θα θέλαμε να διατυπώσουμε την θέση της Αγίας μας Εκκλησίας ως προς το εάν μεταδίδονται οι ασθένειες μέσω των Αγίων Μυστηρίων, η μέσω των αγιαστικών μέσων της, την προσκύνηση των Αγίων εικόνων, τον ασπασμό των χειρών των ιερέων η ακόμη και την παραμονή μας μέσα στους ιερούς ναούς.

1. Ως προς το μυστήριο της Θείας ευχαριστίας: Υπάρχει κοινή παραδοχή από το πλήρωμα της Εκκλησίας ότι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού δεν είναι δυνατόν να μεταδώσει ασθένειες. Αυτό πιστεύει η Αγία μας Εκκλησία και αποδεικνύει και η πράξη. Ιερείς που επί δεκαετίες υπηρέτησαν σε νοσοκομεία με λοιμώδη νοσήματα, πολύ μεταδοτικά και ανίατα για την εποχή τους, ουδέποτε νόσησαν. Γι’ αυτό ήταν μέγα λάθος η πράξη ενός ιερέως της Μητροπόλεώς μας να κοινωνήσει τους πιστούς με κοχλιάρια (κουταλάκια) της μιάς χρήσεως.

2. Ο ασπασμός των χειρών των ιερέων και η παραμονή στους ιερούς ναούς: Η συζήτηση γι’ αυτά έχει έναν εξίσου ισχυρό συμβολισμό στον χρόνο που γίνεται. Την Β΄ Κυριακή των Νηστειών που εορτάσαμε τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, ο οποίος διετράνωσε και διεκήρυξε με λόγια και έργα την δυνατότητα της μετοχής του ανθρώπου στις άκτιστες θείες ενέργειες, πολλοί από μας με την αποχή μας από τον Κυριακάτικο εκκλησιασμό σπεύσαμε να διακηρύξουμε την αίρεση του Βαρλαάμ που αρνούνταν την μετοχή του ανθρώπου στις άκτιστες θείες ενέργειες. Ο ιερέας είναι άνθρωπος, ασθενής, πεπτωκώς, αγωνιζόμενος για την κάθαρση του έσω ανθρώπου.

Ο ιερέας «ενδεδυμένος την της ιερωσύνης χάριν» μετέχει και μεταδίδει τις άκτιστες θείες ενέργειες διά της ιερωσύνης και όχι διά του προσωπικού του αγιασμού. Όταν υπάρχει και αυτός, φυσικά, έχει διπλή την χάρη. Όταν όμως ασπαζόμαστε τα χέρια των ιερέων, μετέχουμε των ακτίστων ενεργειών του Θεού και λαμβάνουμε την Θεία Χάρη εν τω μέτρω της πίστεως και της ευλαβείας μας. Όπως έλεγε ο Όσιος Παίσιος, ο οποίος ασπαζόταν με πολύ πόθο τα χέρια του ιερουργήσαντος ιερέως μετά την Θεία Λειτουργία, «ο ιερέας δεν έχει δικά του χέρια». Αν πιστεύουμε ότι μπορεί ο ιερέας να μεταδώσει ασθένειες αρνούμαστε την χάρη της ιερωσύνης, αρνούμαστε την Χάρη του Θεού.

Όταν αμφιβάλλουμε ή αρνούμαστε με τις πράξεις μας τις άκτιστες Θείες ενέργειες, κατασκευάζουμε έναν άλλο Θεό και αρνούμαστε τον αληθινό Θεό. Το ίδιο ισχύει και για τους ιερούς ναούς. Ο ναός είναι Σώμα του ζώντος Θεού γι’ αυτό και φέρει το σχήμα του ανθρωπίνου σώματος. Και αυτό δεν είναι μόνο συμβολικό. Μέσα στην Αγία μας Εκκλησία οι τύποι και τα σύμβολα περιέχουν την ουσία, την Αλήθεια και γι’ αυτό τους τηρούμε. Και η αλήθεια είναι πως ο ιερός ναός ως Σώμα Χριστού δεν δύναται να είναι χώρος μετάδοσης ασθενειών. Αν αμφιβάλλουμε γι’ αυτό, αμφιβάλλουμε για το εάν υπάρχει η Χάρις του Θεού εν αυτώ. Εξομοιώνουμε τον Ναό με μία αίθουσα συναθροίσεων.

Όλη αυτή η συζήτηση καταλήγει σ’ έναν έντονο προβληματισμό και σε μία λυπηρή διαπίστωση. Ο προβληματισμός είναι: πιστεύουμε όντως στον Θεό; Και αν ναί, σε ποιόν Θεό; Σε έναν βαρλααμιτικό Θεό που κατασκευάζει η λογική μας; Σε έναν Θεό στον οποίο αναγνωρίζουμε τόση χάρη, όση χωρά το φτωχό μυαλό μας;

Η πικρή διαπίστωση είναι ότι χωρίς να το καταλαβαίνουμε και να το θέλουμε, βλασφημούμε κατά του Αγίου Πνεύματος. Πάσχουμε από αιρετικό φρόνημα, ενώ διακηρύσσουμε την Ορθοδοξία μας. Βλασφημούμε κατά του Αγίου Πνεύματος και κινδυνεύουμε να μην συγχωρεθούμε ούτε εδώ ούτε αιώνια αμφισβητώντας την χάρη του Αγίου Πνεύματος. Όταν φοβόμαστε να προσκυνήσουμε τις ιερές εικόνες, να ασπασθούμε το χέρι του ιερέως, να βρεθούμε μέσα στον ιερό ναό, αρνούμαστε στην πράξη την σωστική και αγιαστική Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Θεωρούμε ότι το Άγιο Πνεύμα είναι δυνατόν να μεταδώσει κάτι «κοινόν η ακάθαρτον» και αυτό αποτελεί μεγίστη βλασφημία.

Ας ομολογήσουμε και με τις πράξεις μας, όπως ομολογήσαμε με τα χείλη μας, ότι πιστεύουμε στην ενοικούσα, στις ιερές εικόνες, στους ιερείς, στους ιερούς ναούς, Θεία Χάρη. Η μετοχή μας σε αυτή την Χάρη είναι εξάρτηση της δικής μας πίστεως. Όσο πιστεύουμε, τόση Χάρη λαμβάνουμε. Η ύπαρξή της όμως δεν εξαρτάται από την δική μας πίστη. Ο Θεός, «ο Ων και ο Ην και ο Ερχόμενος» δεν καταργείται, εάν εμείς δεν Τον πιστεύουμε.

Κατά τα ανωτέρω, την παύση των ιεροπραξιών με νόμο της Πολιτείας, την δεχόμαστε ως Θεία παιδαγωγία, διότι «ημάρτομεν, ηνομήσαμεν, ηδικήσαμεν, ουδέ συνετηρήσαμεν, ουδέ εποιήσαμεν καθώς ενετείλατο ημίν» ο Κύριος. Δεν αποδεχόμαστε όμως την αιτιολόγηση της Πολιτείας, ότι υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης της ασθένειας μέσω της Αγίας Εκκλησίας του Χριστού και των εν αυτή ιερουργουμένων μυστηρίων.

Ήδη ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος και η Ιερά Σύνοδος έστειλαν επιστολή στην Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων και τον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων αναφορικά με αυτό το θέμα και βάζουν τα πράγματα στην θέση τους.

Εν ολίγοις, είναι αδύνατον να μολυνθούμε η να κολλήσουμε οποιαδήποτε ασθένεια από την Θεία Μετάληψη, τις Άγιες εικόνες, τον ασπασμό των χειρών των ιερέων και τους ιερούς ναούς. Αν πιστεύουμε εν όλη τη καρδία και στην εν αυτοίς ενοικούσα θεία Χάρη, θα έχουμε και πλούσια την Χάρη του Θεού στη ζωή μας. Εάν την αρνούμαστε η αμφιβάλλουμε, πάσχουμε την αίρεση του Βαρλαάμ και των εικονομάχων. Αρνούμαστε τον Θεό και βλασφημούμε κατά του Αγίου Πνεύματος.

Διά τούτο, στώμεν καλώς!

Πιστεύσωμεν απλώς και ορθώς,

και η Χάρις του Θεού και Πατρός,

και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος,

έσται πάντοτε μετά πάντων ημών.

ΑΜΗΝ

Προς Θεόν Ευχέτης

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† Ο Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας ΙΩΗΛ

ΠΡΟΣ ΑΝΗΣΥΧΟΥΣΑΝ ΑΔΕΛΦΗΝ... ΕΤΟΙΜΟΙ ΓΙΝΕΣΘΕ...

Ζωγραφική Μαρίας Μιχαλοπούλου 

''Η Παναγία της Τήνου''

Πρὸς τὴν T.A., ΕΝΤΑΥΘΑ 12η Μαρτίου 2020 ἐκ. ἡμ., Δ´ Τετάρτη Νηστειῶν 

† Μνήμη τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου Διαλόγου, Πάπα Ρώμης

Ἀγαπητὴ ἐν Χριστῷ Ἀδελφή μου καὶ θυγατέρα Τ. Εἴθε ἡ Εἰρήνη τοῦ Θείου Παρακλήτου νὰ εἶναι διαρκῶς στὴν καρδιά Σας. Ἀμήν! Εὐχαριστῶ γιὰ τὸ ἐκτενὲς ἄρθρο, τὸ ὁποῖο εἴχατε τὴν καλωσύνη καὶ φροντίσατε νὰ φθάση στὰ χέρια μου. Ἀμέσως τὸ ἐμελέτησα!...

Δὲν βλέπω στὸ πράγματι σοβαρὸ αὐτὸ κείμενο κάτι τὸ «ἀνησυχητικὸ» γιὰ ὅσους ἔχουν ἐλεηθῆ νὰ γνωρίζουν καὶ προσκυνοῦν τὸν Σωτῆρά μας Χριστό, τὸν Στοργικὸ Ποιμένα ἡμῶν τῶν προβάτων Του. Ἔχουν γραφῆ καὶ γράφονται συνεχῶς παρόμοια ἄρθρα, τὰ ὁποῖα ὅμως –ἂν καὶ ἔχουν τὴν ἀξία τους καθεαυτά– οὐσιαστικὰ δὲν μᾶς λέγουν τίποτε «νεώτερο» καὶ τίποτε «ἀνησυχητικώτερο», ἀπὸ ὅσα μᾶς ἔλεγε καὶ λέγει ὁ Ἀποκαλυπτικὸς Λόγος τῆς Ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, δηλαδὴ ΕΤΟΙΜΟΙ ΓΙΝΕΣΘΕ!...

Ὀφείλουμε νὰ μὴ λησμονοῦμε ποτὲ τὴν ΕΓΡΗΓΟΡΣΙ, στὴν ὁποία μᾶς καλεῖ, προτρέπει ὁ Κύριός μας: «Διὰ τοῦτο καὶ ὑμεῖς γίνεσθε ἕτοιμοι, ὅτι ᾗ ὥρᾳ οὐ δοκεῖτε ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου ἔρχεται» (Ματθ. κδ´ 44). Οἱ ἐλεηθέντες νὰ φέρουν τὴν Σφραγῖδα τοῦ Ἀρνίου ἔχουν ἄλλους κωδικούς, γιὰ τὴν ἀνάγνωσι τῆς Ἱστορίας... Στὶς δύσκολες αὐτὲς στιγμές, εἶναι παγίδα τοῦ ἐχθροῦ τῶν ψυχῶν μας νὰ ἀφιερώνουμε χρόνο σὲ ποικίλες θεωρίες, οἱ ὁποῖες δημιουργοῦν ἕναν νοσηρὸ φόβο καὶ περίεργες ἐνασχολήσεις, ἀποπροσανατολιστικὲς τῆς ΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ μας, μὲ τὴν Προφητική-Εὐαγγελική-Ἀποστολική-Πατερικὴ σημασία τῆς λέξεως.

Δὲν χρειάζεται βεβαίως νὰ περιγράψω τὰ στοιχεῖα τῆς ΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ αὐτῆς, τῆς ὁποίας ἡ καρδιὰ εἶναι ἡ ΜΕΤΑΝΟΙΑ καὶ κέντρον ὁ Χριστὸς καὶ παμπόθητος Νυμφίος μας. Παρακαλῶ, ἐκτὸς τῶν ἀπολύτως ἀναγκαίων ἐπὶ τοῦ ὅλου φάσματος γιὰ τὴν προστασία μας, ἡμῶν καὶ τῶν συνανθρώπων μας, μὴν ἀσχολῆσθε καὶ μὴ μελετᾶτε κείμενα, τὰ ὁποῖα κυκλοφοροῦν ἀνεξέλεγκτα καὶ διασπείρουν τὴν ἀβεβαιότητα καὶ στρέφουν τὴν προσοχή μας ὄχι στὴν ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ γιὰ τὴν ΣΥΝΑΝΤΗΣΙ μας μὲ τὸν ΧΡΙΣΤΟ μας, ἀλλὰ πρὸς ἄλλες κατευθύνσεις.

Εἶναι πολὺ ὡραῖο καὶ οἰκοδομητικὸ τὸ ΣΥΝΟΔΙΚΟ μας ΚΕΙΜΕΝΟ «γιὰ τὴν ἐνεστῶσα κατάσταση» (Ἀθῆναι, 11/24.3.2020). Νὰ μελετήσετε αὐτὸ καὶ νὰ ὑπακούσετε στὶς νηφάλιες προτροπές του...

Σᾶς ἀσπάζομαι ἐν ἀμώμῳ ἀγάπῃ καὶ ἀσπασμῷ, ἐπικαλούμενος τὶς προσευχές Σας. «Ἀμήν, ναὶ ἔρχου, Κύριε Ἰησοῦ»! (Ἀποκαλ. κβ´ 20).

Πηγή: https://www.hsir.org/index-el.html 

Ἐλάχιστος Διάκονος, 

Λεντίῳ Ζωννύμενος 

† ὁ Ὠρωποῦ καὶ Φυλῆς Κυπριανὸς 

''ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΣΟΥ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ''

Αείμνηστος Μητροπολίτης Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανός Α'

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΣΤΩΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Ἀγαπητοὶ Πατέρες καὶ Ἀδελφοί, τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά·

Ἐν μέσῳ τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, μὲ ὑψωμένο τὸν Τίμιο καὶ Ζωοποιὸ Σταυρὸ τοῦ Σωτῆρος μας πρωτίστως στὶς καρδιές μας, τὸ σύμβολο αὐτὸ θυσίας, ἀγάπης καὶ νίκης, μεταφέρουμε τὶς πατρικὲς εὐχές μας στὸ δοκιμαζόμενο Ποίμνιο τῆς Ἐκκλησίας μας.

Εἶναι τοῖς πᾶσι γνωστόν, ὅτι αὐτὸ ποὺ βιώνουμε κατὰ τὴν παροῦσα Τεσσαρακοστή, βεβαίως γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας, εἶναι κάτι τὸ πρωτοφανὲς καὶ πρωτόγνωρο. Ἄν καὶ ἡ Μαρτυρικὴ Ἐκκλησία μας τῶν Γνησίων Ὀρθοδόξων διῆλθε διὰ πυρὸς καὶ σιδήρου πρὶν ἀπὸ κάποιες δεκατίες, καὶ γνώρισε μακρὲς καὶ παρατεταμένες Σαρακοστὲς μὲ κλειστοὺς Ναούς, δεσμίους Ἀρχιερεῖς καὶ Ἱερεῖς, ἐξορίστους Λειτουργούς, κρυμμένους Ἱερεῖς, ἀγωνιζομένους Μοναχοὺς καὶ Μοναχές, στερημένους ἐκκλησιασμοῦ ἡρωϊκοὺς πιστοὺς λαϊκούς. Τότε ἡ πίστη μᾶς χαλύβδωνε καὶ βγαίναμε πιὸ δυνατοὶ καὶ ἀποφασιστικοί, ἄν καὶ οἱ ἀπώλειες ἦταν σημαντικές.

Σήμερα, ποὺ ὑποτίθεται ὅτι δὲν ἔχουμε διωγμὸ πίστεως, ὅλοι πλήττονται καὶ μάλιστα οἱ τότε διῶκτες μας Νεοημερολογῖτες, διότι ἡ Κυβέρνηση τῆς Πατρίδος μας, λόγῳ τῆς πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ, ἔκρινε τὴν λήψη αὐστηρῶν μέτρων γιὰ τὴν προστασία τῆς δημόσιας ὑγείας, μὲ ἀπαγόρευση ἀκόμη καὶ τῆς θείας λατρείας στοὺς Ναοὺς γιὰ ὅλους ἀνεξαιρέτως. Αὐτὸ ἀπὸ πνευματικῆς πλευρᾶς εἶναι ἀνάρμοστο, ἐκφράζουμε τὴν λύπη καὶ τὴν δυσαρέσκειά μας, καὶ ζητοῦμε ἐντόνως νὰ ἐπιτραπεῖ ἡ δημόσια λατρεία μας, μὲ τὴν σχολαστικὴ βεβαίως τήρηση τῶν προδιαγραφῶν ὑγιεινῆς, ὅπως αὐτὲς ἔχουν ἤδη καθορισθεῖ καὶ τηροῦνται μὲ ἀκρίβεια.

Ὁ ἀκούσιος ἐγκλεισμὸς τῶν ἀνθρώπων στὶς οἰκίες τους δὲν εἶναι μόνον κάτι τὸ ἀρνητικό, ἀλλὰ ἔχει καὶ τὶς θετικὲς ὄψεις του. Κατ’ ἀρχὴν ἡ ἀτμόσφαιρα ἐξωτερικὰ καθάρισε καὶ ἔγινε ὄντως Σαρακοστιανή: ἔπαυσαν οἱ θόρυβοι καὶ οἱ ταραχές, οἱ ὕβρεις καὶ οἱ συγκρούσεις, ἡ πάσης φύσεως δημόσια ἠθικὴ καὶ λοιπὴ σήψη καὶ διαφθορά.

Ἄν καὶ στὰ σπίτια, οἱ ἔνοικοι, οἱ οἰκογένειες, δοῦν ὁ ἕνας τὸν ἄλλον μὲ βλέμμα κατανοήσεως καὶ ἀγάπης, ἄν ἔλθουν πιὸ κοντὰ μὲ κοπὴ θελήματος καὶ θυσιαστικὴ διάθεση, ἄν λύσουν τὶς διαφορὲς καὶ πικρίες τους καὶ συγχωρηθοῦν, καὶ κυρίως ἄν προσευχηθοῦν μαζί, τότε οἱ χαλαροὶ καὶ ξεθωριασμένοι δεσμοί τους θὰ δυναμώσουν καὶ ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ θὰ ἔλθει καὶ πάλι στὸ σπιτικό τους. Μποροῦν νὰ τελοῦνται στὸ Προκυνητάρι ἤ Εἰκονοστάσι τοῦ σπιτιοῦ ἱερὲς Ἀκολουθίες.

Ἀκόμη, ὑπάρχει ἡ δυνατότητα νὰ ἀκούει κανεὶς τὶς ἱερὲς Ἀκολουθίες ἀκόμη καὶ ἀπὸ χώρους τῆς Ἐκκλησίας μας διαδικτυακῶς. Ἐπίσης, ἡ ἀνάγνωση καλῶν βιβλίων καὶ ἡ ἀπὸ κοινοῦ δημιουργικὴ ἀπασχόληση καὶ οἰκοδομητικὴ ψυχαγωγία βοηθεῖ ἀπὸ πολλὲς ἀπόψεις μικροὺς καὶ μεγάλους. Νὰ ἐνθυμούμαστε ὅτι αὐτὸ ποὺ θὰ δώσουμε στὸν Θεὸ καὶ στοὺς ἄλλους, αὐτὸ καὶ θὰ λάβουμε.

Νὰ βροῦμε τὸν ἐσώτερο ἑαυτό μας, νὰ ρυθμίσουμε καλύτερα τὶς σχέσεις μας, νὰ δώσουμε ἀγάπη, ἐμπιστοσύνη, ἀσφάλεια, εἰρήνη καὶ αἰσιοδοξία, καὶ αὐτὰ θὰ λάβουμε πίσω πολλαπλάσια, ἀργὰ ἤ γρήγορα. Ἀλλὰ καὶ ἐμεῖς, τώρα ποὺ ἔχουμε περισσότερο χρόνο στὸ σπίτι μας, μήπως ἀντὶ νὰ τὸν χρησιμοποιοῦμε δημιουργικὰ καὶ θεάρεστα, τὸν σπαταλοῦμε μὲ ἀφροσύνη; Ὑπάρχει ἡ ἀναγκαία ἐνημέρωση, ἀλλὰ καὶ ἡ ὑπερβολικὴ ἀναζήτηση τῶν πιὸ ἀπιθάνων σεναρίων ποὺ δῆθεν ἀποκαλύπτουν τὴν πᾶσα ἀλήθεια ποὺ κρύβουν οἱ πολλοὶ γιὰ τὰ τεκταινόμενα, καὶ ἔτσι διασπείρεται συνεχῶς ἀκατάσχετη κινδυνολογία καὶ καταστροφολογία! Εἶναι αὐτὸ ὠφέλιμο γιὰ τὴν ψυχή μας καὶ κάνει καλὸ στοὺς ἄλλους;

Ἀδελφοί, μετάνοια χρειάζεται, προσευχή, ταπείνωση, συμπόνοια, ἀλλὰ καὶ μνήμη τῶν κεκοιμημένων, τῶν πασχόντων, ὅλων ὅσοι ἀγωνίζονται στὰ νοσοκομεῖα, ὅλων ὅσοι προσπαθοῦν νὰ βοηθήσουν τὸν συνάνθρωπό τους μὲ κάθε τρόπο ὑλικῶς καὶ ἠθικῶς! Καὶ μὴν λησμονοῦμε καὶ αὐτοὺς ποὺ φυλάσσουν τὰ χερσαῖα καὶ θαλάσσια σύνορά μας ἀπὸ τὶς ἐπιδρομὲς τῶν ἀλλοφύλων, ὥστε νὰ διάγουμε μὲ εἰρήνη καὶ ἀσφάλεια!

Ἄς ἀναλογισθοῦμε ἐπίσης ὅτι ἕνας μικροσκοπικὸς ἰὸς ἀόρατος διὰ γυμνοῦ ὀφθαλμοῦ, ξεσκέπασε τὴν ἀδυναμία τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου, καὶ περιγέλασε τὴν ἀλαζονεία καὶ ὑπερηφάνεια του, τὰ ἐπιτεύγματα καὶ τὴν δῆθεν παντοδυναμία του! Τὸν ταπείνωσε, τὸν γονάτισε καὶ τὸν ἀπειλεῖ μὲ ἐξολόθρευση! Θὰ κατανοήσει ἡ ἀνθρωπότητα τὸ μάθημα, θὰ σωφρονισθεῖ καὶ ἱματισθεῖ, θὰ λογικευθεῖ, ἤ θὰ συνεχίσει ἀκάθεκτη τὴν ἄφρονα πορεία της;

Κάποιοι ἀντιδραστικοί, ἀκόμη καὶ στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, ἀντιπολιτευόμενοι ἐκ συστήματος τὴν κανονικὴ Ἐκκλησιαστικὴ Ἱεραρχία, ἀναζητοῦν ἀκόμη καὶ στὶς κρίσιμες αὐτὲς στιγμὲς λόγους, ὥστε νὰ ψέξουν καὶ κατηγορήσουν αὐτὴν γιὰ ἐνδοτισμό, ἀδράνεια καὶ ὑποχωρητικότητα. Ὅσοι ἐμφοροῦνται ἀπὸ «μωρὸν ζῆλον» εἶναι ἀδύνατον νὰ εἰρηνεύσουν καὶ νὰ ἀναπαύσουν στὴν ταραγμένη ψυχή τους τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον. Εὐχόμαστε νὰ συνέλθουν καὶ νὰ κατανοήσουν τὶ εἶναι ἀληθινὴ Ὁμολογία καὶ ὅτι ἄν δὲν προηγηθεῖ ἀληθινὴ ὑπακοή, ταπείνωση, ἀγάπη καὶ προσευχή, χάρισμα Ὁμολογίας δὲν δίδει ἡ θεία Χάρις.

Προτρέπουμε τὸ ἐν Χριστῷ Ποίμνιό μας νὰ ἀπέχει ἀπὸ τοὺς ἀτάκτους καὶ ἀκαταστάτους, καὶ νὰ γνωρίζει ἀσφαλῶς ὅτι οἱ Ἱεράρχες μας, ἀπὸ τὸν Ἀρχιεπίσκοπο ἕως τὸν κάθε Μητροπολίτη καὶ Ἐπίσκοπο, ἀλλὰ καὶ οἱ ἀξιέπαινοι Κληρικοί μας, ὅλοι μεριμνοῦν μὲ κάθε τρόπο καὶ μέσον, βάσει τῶν περιορισμῶν ποὺ ἐπιβλήθηκαν, γιὰ ἐξασφάλιση ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, γιὰ τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας, καὶ μάλιστα στὶς Ἱερὲς Μονές μας, ἀλλὰ καὶ γιὰ στήριξη μὲ κάθε τρόπο τοῦ Ποιμνίου μας συλλογικῶς καὶ προσωπικῶς. Τρόποι ἐπικοινωνίας σήμερα ὑπάρχουν πολλοί.

Ὅμως, μὴ μᾶς διαφεύγει ἡ κυρίως ἐπικοινωνία μὲ τὴν Πηγὴ τῆς Ζωῆς, τὸν Κύριο καὶ Θεό μας Ἰησοῦ Χριστό, τὴν Παναγία μας, τοὺς Ἁγίους μας. Ἀκόμη καὶ ἡ ἔμπονη καὶ πατρικὴ πλήρη ἀγάπης καὶ ἐνδιαφέροντος προσευχὴ τῶν Ποιμένων γιὰ τὸ Ποίμνιό τους, ἔχει θαυμαστὰ ἀποτελέσματα. Ἄν δὲν τὸ ἐπιδιώκουμε καὶ ἐμεῖς αὐτό, γιὰ νὰ συναποτελέσουμε μιὰ ἰσχυρὴ στρατιὰ προσευχῆς, ὡς πνευματικὴ ἀσπίδα καὶ δύναμη, τότε μᾶς ἀξίζει χειρότερη δοκιμασία καὶ πιὸ αὐστηρὰ «ἐπιτίμια».

Διότι, σὺν τοῖς ἄλλοις, σηκώνουμε τώρα ὅλοι μας, Κλῆρος καὶ λαός, ἕναν «Σαρακοστιανὸ Κανόνα» γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας, καὶ μακάρι νὰ συνετισθοῦμε καλύτερα, νὰ διορθωθοῦμε, καὶ νὰ λάβουμε ὁ καθένας τὸ «μάθημά» μας καὶ νὰ πάρουμε τὶς πιὸ προσεκτικὲς καὶ θεάρεστες ἀποφάσεις μας. Ὁ Ψαλμωδὸς μᾶς προτρέπει δίδοντάς μας θάρρος καὶ δύναμη: «Ἀνδρίζεσθε καὶ κραταιούσθω ἡ καρδία ὑμῶν πάντες οἱ ἐλπίζοντες ἐπὶ Κύριον» (Ψαλμ. 30:25).

Καὶ καθημερινὰ στὸ Μεγάλο Ἀπόδειπνο ἀντηχεῖ ἡ ἱκετήρια δέηση καὶ βεβαίωσή μας: «Κύριε τῶν Δυνάμεων μεθ΄ ἡμῶν γενοῦ· ἄλλον γὰρ ἐκτός σου βοηθὸν ἐν θλίψεσιν οὐκ ἔχομεν· Κύριε τῶν Δυνάμεων ἐλέησον ἡμᾶς»!
Μὲ πολλὴ πνευματικὴ ἀγάπη, ἐνδιαφέρον καὶ ἐγγύτητα καρδιακὴ χαιρετίζουμε ἐπευλογοῦντες ὅλους καὶ ἕνα ἕκαστον, καὶ ἀναφωνοῦντες τό: Ὁ Θεὸς μεθ΄ ὑμῶν!

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

+ Ὁ Ἀθηνῶν Καλλίνικος

καὶ ἅπαντα τὰ Μέλη τῆς Ἱερᾶς Συνόδου

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΓΝΗΣΙΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ' ΝΗΣΤΕΙΩΝ: Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Το επεισόδιο που μας αφηγείται το σημερινό Ανάγνωσμα από το ευαγγέλιο του Μάρκου (9, 17 -31) τοποθετείται ευθύς μετά την κάθοδο του Ιησού από το όρος όπου μεταμορφώθηκε μπροστά σε τρεις από τους μαθητές του. Μετά την δόξα της Μεταμορφώσεως συναντά ο Ιησούς την ανθρώπινη αθλιότητα σ’ όλη της την τραγική εκδήλωση: Ένας πονεμένος πατέρας παρακαλεί τον Ιησού να γιατρέψει το άρρωστο παιδί του, που οι μαθητές του προηγουμένως, οι υπόλοιποι δηλ. εννέα, στάθηκαν ανίσχυροι να το θεραπεύσουν. 

Βρίσκει λοιπόν ο Ιησούς μπροστά του από την μια μεριά την πονεμένη και πάσχουσα Ανθρωπότητα, από την άλλη τους εκπροσώπους του που δεν μπορούν να την βοηθήσουν. Και σαν να μη φθάνουν αυτά, βλέπει και τους γραμματείς, τους θεολόγους δηλ. του Ιουδαϊσμού, να συζητούν με τους μαθητές και να προσπαθούν ίσως να κλονίσουν την πίστη τους στον Χριστό. Όλα αυτά θα κάνουν σε λίγο τον Ιησού να εκστομίσει την φράση «ω γενεά άπιστος, έως πότε προς υμάς έσομαι;».

Δεν μένει όμως σ’ αυτό το ξέσπασμα της οργής, δεν κατακρίνει κανένα· προσφέρει την θεραπεία στον άρρωστο άνθρωπο που βρίσκεται μπροστά του και ο οποίος «παιδιόθεν» υφίσταται τις οδυνηρές συνέπειες της τρομερής αρρώστιας του. Πριν όμως κάνει το θαύμα, ρωτά τον πατέρα του νέου εάν μπορεί να πιστεύσει, γιατί τα πάντα είναι δυνατά γι’ αυτόν που πιστεύει. Και ο δυστυχής πατέρας με δάκρυα στα μάτια αφήνει να εκδηλωθεί η πάλη που γίνεται μέσα του λέγοντας:

«Πιστεύω, κύριε· βοήθει μου τη απιστία». Ομολόγει την πίστη του στην δύναμη του Μεσσία με τον οποίο συνομιλεί, συγχρόνως όμως αναγνωρίζει και την απιστία που τον συνδέει με όλη την αμαρτωλή γενεά του. Παλεύει μεταξύ πίστεως και απιστίας, μεταξύ της έντονης επιθυμίας του να παρουσιαστεί όσο γίνεται με περισσότερη πίστη και της ειλικρινούς διαπιστώσεως ότι η πίστη του αυτή είναι ελλιπής.

Κι’ ο Ιησούς προσφέρει την θεραπεία. Δεν ήλθε για να καταδικάσει τους ανθρώπους που με τα έργα τους έγιναν υπόδουλοι στο κακό, στην φθορά και στον θάνατο, δεν ήλθε για να κατακρίνει, αλλά για να διακονήσει και να σώσει. Ο Σταυρός, με το προανάκρουσμα του οποίου τελειώνει η διήγησή μας, είναι το σύμβολο της διακονίας και της προσφοράς ζωής στην ανθρωπότητα. Τα πρόσωπα της διηγήσεως υποχωρούν στο τέλος και χάνονται· εκείνο που θέλει να τονίσει ο ευαγγελιστής τελειώνοντας είναι η απάντηση του Ιησού στους μαθητές που ρώτησαν γιατί δεν μπόρεσαν αυτοί να θεραπεύσουν τον ασθενή: γιατί «τούτο το γένος εν ουδενί δύναται εξελθείν ει μη εν προσευχή και νηστεία».

Πολλές είναι οι δαιμονικές εκδηλώσεις του κόσμου σε κάθε εποχή· κι’ αν ακόμη δεχθεί κανείς ότι οι αρρώστιες έχουν άλλη αιτία, κι’ όχι την κατοχή των ανθρώπων από τους δαίμονες, μένουν τόσες άλλες πολυάριθμες εκδηλώσεις της ζωής που μαρτυρούν την υποταγή των ανθρώπων στην δύναμη του κακού, ώστε να προβάλλει επιτακτικό το αγωνιώδες ερώτημα: Γιατί η Εκκλησία δεν μπορεί να θεραπεύσει το κακό; Λείπει μήπως η πίστη, η προσευχή, η νηστεία;

Είμαστε πολλές φορές τόσο έτοιμοι να κατακρίνουμε, να επισημαίνουμε τους ένοχους, να γενικεύουμε. Ξεχνούμε ότι αυτό που δεν γίνεται στο σύνολο, γίνεται στις επί μέρους περιπτώσεις, στις οποίες συντρίβεται η δύναμη του κακού και αναδεικνύονται μορφές αγίων αγωνιστών και φωτεινών παραδειγμάτων πίστεως. Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι μόνο εάν έχει η Εκκλησία την πίστη που απαιτείται για να ελευθερώσει τους ανθρώπους από τα δαιμονικά δεσμά, αλλ’ εάν αυτοί μπορούν να πιστεύσουν. Ο Ιησούς, στη διήγησή μας, λέγει προς τον πατέρα του άρρωστου νέου: «ει δύνασαι πιστεύσαι, πάντα δυνατά τω πιστεύοντι».

Η πίστη κάνει κατορθωτά τα ακατόρθωτα, αυτά δηλ. που η ανθρώπινη λογική θεωρεί σαν τόσο σταθερά και καθιερωμένα, ώστε η αλλαγή τους να φαίνεται αδύνατη· «μετακινεί βουνά», κατά την παροιμιακή έκφραση που χρησιμοποιεί ο Ιησούς σε άλλη περίπτωση· μεταμορφώνει την ανθρώπινη αθλιότητα σε δόξα. Εκτός από την καταπληκτική αυτή δύναμη που εκλύεται από την πίστη, και σ’ ένα άλλο χαρακτηριστικό της μπορεί να μας οδηγήσει το σημερινό ανάγνωσμα: Η πίστη του πονεμένου πατέρα γίνεται αιτία θεραπείας του παιδιού του· κι’ από την άλλη μεριά η έλλειψη δυνατής πίστεως στους μαθητές έχει σαν αποτέλεσμα να παραμένει το κακό και η ασθένεια στον κόσμο και να χαίρουν οι πολέμιοι του Χριστιανισμού για την αδυναμία του.

Η πίστη λοιπόν υπερβαίνει τα όρια του πιστεύοντος ατόμου και αποβαίνει εστία σωτηρίας και για τον διπλανό μας, ή από την άλλη μεριά η απιστία έχει τις κοινωνικές προεκτάσεις της. Τέλος, μπορεί η πίστη να ισχυροποιηθεί με την προσευχή και την νηστεία. Μ’ αυτά τα δύο διοχετεύεται η δύναμη του Θεού στον πιστεύοντα άνθρωπο, ώστε η πίστη του να γίνεται ολοένα και πιο ζωντανή και ως εκ τούτου πιο θαυματουργική μέσα στη κοινωνία.

Πηγή: https://www.pemptousia.gr

Ιωάννη Δ. Καραβιδόπουλου

Οδός Ελπίδας, σσ. 96-99, Εκδ. Ι. Μ. Αττικής, 1979.

Δ' ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ: Η ΚΛΙΜΑΚΑ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ

Έχουμε φτάσει στην τέταρτη Κυριακή των Νηστειών και η Εκκλησία μας προβάλλει το πρόσωπο του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου του επονομαζομένου της Κλίμακος. Γεννήθηκε τον 6ο αιώνα στη Συρία. Σε ηλικία δεκαέξι ετών έγινε δόκιμος μοναχός στην ιερά Μονή του Σινά. Ασκήθηκε στην υπακοή και την ταπείνωση κοντά στον Αββά Μαρτύριο, αφού προηγουμένως απόκτησε την εγκύκλιο κοσμική σοφία. Σε ηλικία είκοσι ετών, μετά από τετραετή διαρκή αγώνα, εκάρη μοναχός και μετονομάσθη σε Ιωάννη. Έπειτα έλαβε τους πρώτους δύο βαθμούς της Ιερωσύνης, του διακόνου και του πρεσβυτέρου, ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες της Μονής. Στη Μονή του Σινά εγκαταβίωσε επί δεκαεννέα συναπτά έτη.

Ακολούθως, σε ηλικία τριάντα πέντε ετών αποσύρθηκε σε ερημική τοποθεσία του Σινά όπου εκεί ασκήθηκε στην ησυχία και τη μελέτη πατερικών συγγραμμάτων. Σε ηλικία εβδομήντα πέντε ετών έγινε Ηγούμενος της Μονής του Σινά όπου παρέμεινε στη θέση αυτή για τέσσερα χρόνια. Ακολούθως, αποσύρθηκε στην έρημο και σε ηλικία ογδόντα ετών εκοιμήθη οσιακά τη 30η Μαρτίου. Ο σήμερα τιμώμενος Άγιος ήταν μεγάλος μελετητής και ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής, ήταν . Άνθρωπος της προσευχής, της εγκράτειας, της διαρκούς αγάπης προς το Θεό, άνθρωπος με διακαή θείο έρωτα και πάντοτε πυρπολούμενος από τη φωτιά της Θείας αγάπης, όπως μας αναφέρει το Συναξάρι. Ήταν άνθρωπος που οδήγησε την ψυχή του εις τας οδούς του Χριστού, που την οδήγησε ολόκληρη από την Κόλαση στον Παράδεισο, από τον διάβολο στο Θεό, από την αμαρτία στην αναμαρτησία, όπως μας αναφέρει ο  Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς. 

Δεν είναι τυχαία που η Αγία μας Εκκλησία όρισε αυτή τη μέρα να τιμάται ο Άγιος Ιωάννης. Μέσα στο πέλαγος που διανύουμε της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, στο στάδιο των πνευματικών αγώνων και αρετών, ο Όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης αποτελεί για τον κάθε ένα από μας παράδειγμα προς μίμηση. Ο λόγος για τον οποίο ο Άγιος ονομάζεται με αυτό το επωνύμιο, είναι διότι συνέγραψε ένα σημαντικό βιβλίο, το οποίο θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της Εκκλησιαστικής μας Γραμματείας, την γνωστή «Κλίμακα», ένα πνευματικό και ασκητικό βιβλίο. Αποτελείται από τριάντα λόγους για την αρετή, όπου σε κάθε λόγο περιλαμβάνεται και μια αρετή, τους οποίους συνέγραψε ο ίδιος. Η Κλίμακα, δηλαδή η σκάλα, περιγράφει την πορεία προς τη θέωση σαν μια ανάβαση σαν μια ανάβαση σε σκάλα που οδηγεί στον ουρανό.

Κάθε σκαλοπάτι της είναι μια αρετή που πρέπει να κατακτήσει ο αγωνιζόμενος πιστός, ώστε να επιτύχει το σκοπό του. Το βιβλίο αυτό αρχίζει από τις πιο πρακτικές αρετές, τις αρετές που αποκτώνται εύκολα και κυρίως έχουν πρακτικό χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα την αρετή της μετάνοιας, της υπακοής, και καταλήγει στις θεωρητικά υψηλές, όπως για παράδειγμα την ταπεινοφροσύνη και την διάκριση. Κάθε αρετή είναι ταξινομημένη ώστε να προϋποθέτει την προηγούμενη και αυτή να είναι προϋπόθεση για την αμέσως επόμενη. Οι πρώτοι τρεις λόγοι, οι οποίοι αποτελούν την εισαγωγή αυτού του συγγράμματος, αναφέρονται στην αυταπάρνηση των εγκοσμίων και αφορά τους μοναχούς. Οι αμέσως επόμενοι τέσσερις λόγοι, οι οποίοι προβάλλουν τις ισάριθμες βασικές αρετές, και αυτοί είναι οι περί υπακοής, μετανοίας, μνήμης θανάτου και χαροποιού πένθους, οι οποίοι παρουσιάζονται ως οι ρίζες ενός δέντρου που προσφέρει στους αγωνιζόμενους πιστούς τους καρπούς του.

Από τον 8ο μέχρι και τον 25ο λόγο περιγράφονται τα σκληρά πάθη που πρέπει να πολεμήσει ο κάθε χριστιανός και τις αντίστοιχες αρετές που οφείλει να ανακτήσει. Ο 26ος λόγος αναφέρει γενικά τα πάθη, τις αρετές, τους λογισμούς και την απλανή διάκρισή τους. Οι τελευταίοι λόγοι είναι οι καρποί των κόπων και μόχθων και αποτελούν την συμβολική ανάβαση στην κορυφή της κλίμακας των αρετών. Οι Λόγοι του Αγίου στην Κλίμακα. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφερθώ σε τρεις από τους λόγους του Αγίου που αναφέρονται μέσα στην Κλίμακα. Ο πρώτος λόγος αναφέρεται στην αποταγή του μάταιου τούτου βίου. Δηλαδή, όπως λέει και ο συγγραφέας του βιβλίου, για να αρχίσει κάποιος την εν Χριστώ ζωή, πρέπει να αποταχθεί, να απαρνηθεί την ματαιότητα του παρόντος κόσμου. Και η λέξη κόσμος μέσα στην Αγία Γραφή δεν έχει το νόημα που αντιλαμβανόμαστε εμείς σήμερα τον κόσμο.

Σημαίνει το κοσμικό φρόνημα, την κοσμική ζωή και όχι τους συνανθρώπους μας, τους γύρω μας. Δεν μπορεί κανείς να προσεγγίσει το Θεό χωρίς να πει όχι στην αμαρτία και κυρίως στα εγωϊστικά του θελήματα. Γιατί αυτά τα θελήματα μας κρατάνε δέσμιους στον αμαρτωλό κόσμο. Σύμφωνα και με τον Όσιο Ποιμένα, το θέλημα του ανθρώπου είναι χάλκινο τείχος που τον χωρίζει από το Θεό.

Άρα, αποταγή του κόσμου σημαίνει να αλλάξει κάποιος το κοσμικό φρόνημα, τον κοσμικό τρόπο σκέψεως της ζωής και να αποκτήσει νουν Χριστού, δηλαδή πνευματικό τρόπο με τον οποίο βλέπει τα πράγματα γύρω του. Βλέπουμε, λοιπόν, ότι ο Άγιος Ιωάννης το τοποθετεί ως βάση της εν Χριστώ ζωής. Αυτό μας παραπέμπει και στο λόγο του Κυρίου «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθήτω μοι».

Είναι κατανοητός ο λόγος του Κυρίου. Είναι το ίδιο με αυτό που λέει ο Άγιός μας, να αποταγεί κάποιος το μάταιο βίο. Αυτό που λέει ο Κύριος «ἁπαρνησάσθω ἑαυτόν» δεν εννοεί να αρνηθεί ο άνθρωπος τον εαυτό του, την ύπαρξη του, το σώμα του, αλλά να απαρνηθεί την αμαρτία, τον παλαιό άνθρωπο, τον εμπαθή και αμαρτωλό του εαυτό «σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις». Ο άλλος λόγος τον οποίο θα ήθελα να αναφέρω είναι ο ένατος λόγος περί μνησικακίας. Μνησικακία σημαίνει να θυμάμαι με αντιπάθεια τα κακά που μου έκαναν οι άλλοι και να δυσκολεύομαι να τους συγχωρέσω. Δυστυχώς, μερικές φορές επιθυμούμε και την εκδίκησή τους. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης αναφέρει: πᾶς ὁ μισῶν τόν ἀδελφόν αὐτοῦ ἀνθρωποκτόνος ἐστί. Δηλαδή, αν επιθυμούμε το κακό του αδελφού μας, είναι σαν να επιθυμούμε να τον φονεύσουμε. Ο ιερός Χρυσόστομος αναφέρει ««οὐδέν οὕτως ὁ Θεός ἀποστρέφεται ὡς ἄνθρωπον μνησίκακον καὶ διατηροῦντα ὀργήν».

Δηλαδή, τίποτε δεν αποστρέφεται ο Θεός, όσο αποστρέφεται τον άνθρωπο που είναι μνησίκακος και κρατάει μέσα του θυμό κατά του άλλου. Το πάθος πολεμείται με τη συγχώρεση, η οποία είναι το αποτελεσματικότερο φάρμακο, το οποίο θεραπεύει την ασθένεια αυτή. Πώς θα μας συγχωρέσει ο Θεός, εάν εμείς δεν συγχωρούμε αυτούς που μας έφταιξαν; Άρα, για να μας συγχωρέσει ο Θεός εμάς, είναι απαραίτητο να συγχωρούμε τους εχθρούς μας. Να τους αγαπούμε, για να μας αγαπήσει και εμάς ο Θεός. Λέει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής ότι τη συγχώρεση των παραπτωμάτων μας τη βρίσκουμε συγχωρώντας τους αδελφούς μας και το έλεος του Θεού του βρίσκουμε ελεώντας τους αδελφούς μας. Όσο περισσότερη μακροθυμία δείχνουμε στους αδελφούς μας που μας έφταιξαν, τόσο περισσότερο απολαμβάνουμε τη θεία μακροθυμία. Μέσα από την Αγία Γραφή βλέπουμε ότι επικρατεί τον πνεύμα κατά της μνησικακίας. Στην Παλαιά Διαθήκη υπάρχουν αρκετές μαρτυρίες που καταδικάζουν την μνησικακία.

Ο Προφήτης Ζαχαρίας αναφέρει: κακίαν ἕκαστος τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ μή μνησικακείτω ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν. Στο βιβλίο των Παροιμιών διαβάζουμε ότι οι μνησίκακοι είναι παράνομοι «ὃς δέ μνησικακεῖ, παράνομος» και η κατάληξή τους θα είναι ο σωματικός και πνευματικός θάνατος «ὁδοὶ δέ μνησικάκων εἰς θάνατον». Στην Καινή Διαθήκη καταδικάζεται απερίφραστα η μνησικακία και διδάσκεται η συγγνώμη. Ο τελευταίος λόγος αναφέρεται στην αγάπη, την ελπίδα και πίστη. Τελευταίες αυτές οι αρετές επειδή και οι τρεις διατηρούν τον σύνδεσμο όλων των υπόλοιπων αρετών, σύμφωνα και με τον Απόστολο Παύλο πίστις, ελπίς, αγάπη, «μείζων δε τούτων η αγάπη». Όπως λέει ο Ιωάννης της Κλίμακος, την μια την βλέπω σαν ακτίνα, την άλλη σαν φως και την άλλη σας ηλιακό δίσκο, αλλά και τις τρεις μαζί σαν ένα φωτεινό απαύγασμα και μία και την αυτήν λαμπρότητα. Η πίστις μπορεί να επιτελέσει τα πάντα, η ελπίδα περικυκλώνει με το έλεος του Θεού και δεν ντροπιάζει τον ελπίζοντα. 

Η αγάπη δεν πέφτει ποτέ από το ύψος της ούτε σταματά από το τρέξιμό της, ούτε επιτρέπει σε αυτόν που πλήγωσε με τα βέλη της, να ηρεμήσει από την μακαρίαν μανίαν που του προξένησε. Η αγάπη αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της Ορθόδοξης πίστης. Η αγάπη είναι μια αγαθή διάθεση της ψυχής, η οποία την κάνει να μην προτιμά κανένα από τα όντα περισσότερο από τη γνώση του Θεού, λέει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής. Και συνεχίζει λέγοντας ότι χωρίς αγάπη η σωτηρία είναι προβληματική. Η Καινή Διαθήκη προβάλλει την αγάπη όχι απλά ως ένα καλό ανθρώπινο συναίσθημα, αλλά ως μυστήριο που προσδιορίζεται από την ουσία του Θεού και διαποτίζεται από το σταυρό του Χριστού. Η αγάπη του Θεού εκφράστηκε στον κόσμο με τη σάρκωση του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδος, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.

Με την αγάπη καθίσταται ο άνθρωπος τέλειος και σύμφωνα με την αγάπη θα κριθούμε την ημέρα της Κρίσεως, όπως μας λέει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος. Η ελπίδα στο Θεό απομακρύνει την απελπισία, αποσπά το Θείο έλεος και τη σωτηρία, λυτρώνει όλους τους ανθρώπους που αμαρτάνουν, ανορθώνει τους πληγωμένους και ταλαιπωρημένους, αναζωογονεί τον άνθρωπο, τονώνει τις καρδιές και τις αναδεικνύει ισχυρές και αντρείες για να αντιμετωπίσουν τις συμφορές. Η ελπίδα είναι η αρχική δημιουργική δύναμη όλων των αγαθών, σύμφωνα με τον Άγιο Νεκτάριο. Τί είναι πίστις; Τον ορισμό μας τον δίνει ο Απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους επιστολή: πίστις ἐστίν, ἐλπιζομένων ὑπόστασις, πραγμάτων ἔλεγχος οὐ βλεπομένων. Πίστη είναι απόλυτη βεβαιότητα και ασάλευτη πεποίθηση, ότι εγώ ο πιστός θα απολαύσω στο μέλλον αγαθά τα οποία τώρα δεν υπάρχουν, φαίνεται πως δεν υπάρχουν, αλλά τα ελπίζω, τα περιμένω δηλαδή με ζωντανή ελπίδα, περιμένω να πραγματοποιηθούν και να τα απολαύσω, όπως η ανάσταση των νεκρών, η Δευτέρα παρουσία, η αιώνια κρίση.

Η πίστη είναι το κλειδί, με το οποίο ανοίγεται ο θείος θησαυρός, είναι το πνευματικό στόμα, μας αναφέρει ο Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης. Και συνεχίζει ο ίδιος πατήρ λέγοντας ότι όσο πιο πολύ κινείται το στόμα της πίστεως, όσο πιο αδίστακτα πιστεύουμε στην παντοδυναμία του Θεού, τόσο πιο πολλοί θα είναι οι θείοι οικτιρμοί απέναντί μας. Ο Άγιος Διάδοχος Φωτικής λέει ότι η πίστη χωρίς έργα και τα έργα χωρίς πίστη, θα απορριφθούν εξίσου από το Θεό. Γι΄ αυτό ο πιστός πρέπει να προσφέρει στο Θεό πίστη που φανερώνεται με έργα. Αγαπητοί μου αδελφοί, ο εορταζόμενος μας Άγιος, ο Όσιος Ιωάννης της Κλίμακος αποτελεί μέγιστο παράδειγμα για κάθε αγωνιζόμενο χριστιανό. Μας προτρέπει να μην διστάζουμε, αλλά και να μην δειλιάζουμε στην άνοδο του πνευματικού μας αγώνος. Ας προσπαθούμε καθημερινά να επιτελούμε τον πνευματικό μας αγώνα, ώστε να αξιωθούμε κι εμείς με τη χάρη του Θεού να ανέλθουμε σε πνευματικά επίπεδα, όπως και εκείνος. Αμήν!

Πηγή: https://www.ekklisiaonline.gr

Ραφαήλ Χ. Μισιαούλης

ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ Δ΄ ΚΥΡΙΑΚΗΝ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Γιατί ἡ Ἐκκλησία τοποθετεῖ αὐτόν τόν Ἅγιο στό μέσον τῆς νηστείας, ὡσάν τήν πιό ἅγια εἰκόνα, ὥστε νά ἀτενίζουν ὅλοι σέ Αὐτόν; Ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. Ποιός εἶναι αὐτός; Εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ἐβίωσε καί ἔγραψε τήν Κλίμακα τοῦ Παραδείσου, πού ἐβίωσε τήν ἀνάβασι τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν κόλασι μέχρι τόν Οὐρανό, μέχρι τόν Παράδεισο. Αὐτός ἐβίωσε τήν κλίμακα ἀπό τήν γῆ μέχρι τόν Οὐρανό, τήν κλίμακα πού ἐκτείνεται ἀπό τόν πυθμένα τῆς κολάσεως τοῦ ἀνθρώπου μέχρι τήν κορυφή τοῦ παραδείσου. Ἐβίωσε καί ἔγραψε. Ἄνθρωπος πολύ μορφωμένος, πολύ σπουδαγμένος.

Ἄνθρωπος πού ὡδήγησε τήν ψυχή του εἰς τάς ὁδούς τοῦ Χριστοῦ, πού τήν ὡδήγησε ὁλόκληρη ἀπό τήν κόλασι στόν παράδεισο, ἀπό τόν διάβολο στόν Θεό, ἀπό τήν ἁμαρτία στήν ἀναμαρτησία, καί πού θεόσοφα μᾶς περιέγραψε ὅλη αὐτή τήν πορεία, τί δηλαδή βιώνει ὁ ἄνθρωπος πολεμώντας μέ τόν κάθε διάβολο πού βρίσκεται πίσω ἀπό τήν ἁμαρτία. Μέ τήν ἁμαρτία μᾶς πολεμάει ὁ διάβολος, καί μένα καί σένα, ἀδελφέ μου καί ἀδελφή μου. Σέ πολεμάει μέ κάθε ἁμαρτία. Μήν ἀπατᾶσαι, μή νομίζῃς πώς κάποια μικρή καί ἀσθενής δύναμις σοῦ ἐπιτίθεται. Ὄχι! Αὐτός σοῦ ἐπιτίθεται! Ἀκόμη κι’ ἄν εἶναι ἕνας ρυπαρός λογισμός, μόνο λογισμός, γνώριζε ὅτι αὐτός ὁρμᾶ κατεπάνω σου. Λογισμός ὑπερηφανείας, κακῆς ἐπιθυμίας, φιλαργυρίας,… ἕνα ἀναρίθμητο πλῆθος λογισμῶν ἔρχεται κατεπάνω σου ἀπό ὅλες τίς πλευρές. Καί σύ, τί εἶσαι ἐσύ;

Ὤ, Κλίμακα τοῦ Παραδείσου! Πῶς, πάτερ Ἰωάννη, μπόρεσες νά στήσῃς αὐτή τήν κλίμακα τοῦ Παραδείσου ἀνάμεσα στήν γῆ καί στόν Οὐρανό; Δέν τήν ἔσχισαν οἱ δαίμονες, δέν τήν ἔκοψαν, δέν τήν ἔσπασαν; Ὄχι!… Ἡ νηστεία του ἦταν μιά φλόγα, μιά φωτιά, μιά πυρκαϊά. Ποιός διάβολος θά τήν ἄντεχε; Ὅλοι ἔφυγαν πανικοβλημένοι, ὅλοι οἱ δαίμονες ἔφυγαν κινηγημένοι ἀπό τήν ἔνδοξη καί θεία του προσευχή, ὅλοι οἱ δαίμονες ἔφυγαν τρομοκρατημένοι ἀπό τήν νηστεία του, ὅλοι οἱ δαίμονες ἐξαφανίσθηκαν ἀπό τήν πύρινη, τήν φλογερή, προσευχή του. Ἡ Κλίμακα τοῦ Παραδείσου! Τί εἶναι αὐτή; Εἶναι οἱ ἅγιες ἀρετές, οἱ ἅγιες εὐαγγελικές ἀρετές: ἡ ταπείνωσις, ἡ πίστις, ἡ νηστεία, ἡ πραότης, ἡ ὑπομονή, ἡ ἀγαθότης, ἡ καλωσύνη, ἡ εὐσπλαχνία, ἡ φιλαλήθεια, ἡ ἀγάπη στόν Χριστό, ἡ ὁμολογία τοῦ Χριστοῦ, τά παθήματα χάριν τοῦ Χριστοῦ.

Αὐτές καί ἄλλες πολλές ἅγιες καινοδιαθηκικές ἀρετές. Κάθε ἐντολή τοῦ Χριστοῦ, ἀδελφοί μου· αὐτό εἶναι ἀρετή. Τήν τηρεῖς; Τήν ἐφαρμόζεις; Π.χ. τήν ἐντολή του περί νηστείας τήν τηρεῖς, τήν ἐφαρμόζεις; Ἡ νηστεία εἶναι ἁγία ἀρετή, εἶναι σκαλοπάτι τῆς κλίμακος ἀπό τήν γῆ στόν Οὐρανό. Ἡ νηστεία, ἡ εὐλογημένη νηστεία, ὅπως καί ὅλη ἡ κλίμακα ἀπό τήν γῆ στόν Οὐρανό. Κάθε ἀρετή εἶναι ἕνας μικρός παράδεισος. Κάθε ἀρετή τρέφει τήν ψυχή σου, τήν κάνει μακαρία, κατεβάζει στήν ψυχή σου θεία, οὐράνια ἀνάπαυσι. Κάθε ἀρετή εἶναι ἕνα χρυσό καί διαμαντένιο σκαλοπάτι στήν κλίμακα τῆς σωτηρίας σου, στήν κλίμακα πού ἑνώνει τήν γῆ μέ τόν Οὐρανό, πού ἐκτείνεται ἀπό τήν δική σου κόλασι μέχρι τόν δικό σου παράδεισο. Γι’ αὐτό καμμία ἀπό αὐτές δέν εἶναι ποτέ μόνη της.

Ἡ πίστις στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό δέν εἶναι ποτέ μόνη της. Ἐκδηλώνεται μέ τήν προσευχή, μέ τήν νηστεία, μέ τήν ἐλεημοσύνη, μέ τήν ταπείνωσι, μέ τά παθήματα χάριν τοῦ πλησίον. Ὅχι μόνο ἐκδηλώνεται ἀλλά καί ζῆ κάθε ἀρετή, ἐπειδή ὑπάρχει ἡ ἄλλη ἀρετή. Ἡ πίστις ζῆ μέ τήν προσευχή, ἡ προσευχή ζῆ μέ τήν νηστεία, ἡ νηστεία τρέφεται μέ τήν προσευχή, ἡ νηστεία τρέφεται μέ τήν ἀγάπη, ἡ ἀγάπη τρέφεται μέ τήν εὐσπλαχνία. Ἔτσι κάθε ἀρετή ζῆ διά τῆς ἄλλης. Καί ὅταν μία ἀρετή κατοικήσῃ στήν ψυχή σου, ὅλες οἱ ἄλλες θά ἀκολουθήσουν, ὅλες σιγά-σιγά ἀπό αὐτήν θά προέλθουν καί θά ἀναπτυχθοῦν δι’ αὐτῆς καί μαζί μέ αὐτήν. Ναί, ἡ κλίμακα τοῦ Παραδείσου ἐξαρτᾶται ἀπό σένα. Πές ὅτι νηστεύω μέ φόβο Θεοῦ, μέ εὐλάβεια, μέ πένθος, μέ δάκρυα. Μετά ὅμως τά παρατάω. Νά, ἄρχισα νά κτίζω τήν κλίμακα καί ἐγώ ὁ ἴδιος τήν γκρέμισα, τήν ἔσπασα.

Ἐσύ πάλι, ἐσύ, νηστεύεις συχνά, ἐγκρατεύεσαι ἀπό κάθε σωματική τροφή. Ἀλλά νά, τόν καιρό τῆς νηστείας ἀφήνεις νά κατοικήσῃ στήν ψυχή σου ἡ ἁμαρτία, νά σπείρωνται στήν ψυχή σου διάφοροι ἀκάθαρτοι λογισμοί, ἐπιθυμίες. Σέ σένα ἀνήκει νά τούς διώχνῃς ἀμέσως μακρυά σου μέ τήν προσευχή, τό πένθος, τήν ἀνάγνωσι ἤ μέ ὁποιαδήποτε ἄλλη ἄσκησι. Ἀλλά, ἄν ἐσύ, ἐνῶ νηστεύῃς σωματικῶς, τρέφῃς τήν ψυχή σου μέ κάποια ἁμαρτία ἤ μέ κάποιο κρυφό πάθος, νά! ἐσύ, ἐνῶ ἀρχίζῃς νά χτίζῃς ἕνα-ἕνα τά σκαλοπάτια τῆς νηστείας ἀπό τήν γῆ πρός τόν Οὐρανό, ἐσύ ὁ ἴδιος πάλι τά γκρεμίζεις, τά καταστρέφεις. Ἡ νηστεία ἀπαιτεῖ εὐσπλαχνία, ταπείνωσι, πραότητα. Ὅλα αὐτά πᾶνε μαζί. Εἶναι σάν ἕνα συνεργεῖο οἰκοδόμων, τῶν ὁποίων ἀρχηγός εἶναι ἡ προσευχή. Αὐτή εἶναι ὁ ἀρχιμάστορας, ὁ ἀρχιτέκτονας, ὁ ἀρχιμηχανικός τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς, τῶν πνευματικῶν μας ἐφέσεων, τῆς κλίμακος πού θά στήσουμε μεταξύ γῆς καί Οὐρανοῦ.

Ἡ προσευχή κατέχει τήν πρώτη θέσι. Ὅταν ἡ προσευχή ἐγκατασταθῇ στήν καρδιά σου καί αὐτή φλέγεται ἀπό ἀδιάλειπτη δίψα γιά τόν Κύριο, ὅταν Αὐτόν συνέχεια βλέπει, Αὐτόν συνέχεια αἰσθάνεται, τότε μέ τήν προσευχή εἰσάγεις στήν ψυχή σου ὅλες τίς ἄλλες ἀρετές. Τότε ὁ μηχανικός (ἡ προσευχή) ἔχει ἄριστους τεχνίτες, κτίζει γρήγορα-γρήγορα θαυμάσιες κλίμακες ἀπό τήν γῆ μέχρι τόν Οὐρανό, τίς κλίμακες τῶν σταδιακῶν σου ἀναβάσεων πρός τόν Θεό, πρός τήν τελειότητά Του. Ὅταν ἔχῃς δύναμι, δυνατή προσευχή, τότε καμμία νηστεία δέν θά σοῦ εἶναι δύσκολη, τότε καμμία ἀγάπη δέν θά σοῦ εἶναι ἀδύνατη. Ἁγία εὐαγγελική ἀγάπη! Ἡ προσευχή ἁγιάζει τά πάντα μέσα σου, τήν κάθε ἄσκησί σου, τόν κάθε λογισμό σου, τήν κάθε αἴσθησί σου, τήν κάθε διάθεσί σου. Προσευχή! Δύναμις θεϊκή, τήν ὁποία μᾶς ἔδωσε ὁ Κύριος γιά νά ἁγιάζουμε ὁ,τιδήποτε ἐναγές μέσα μας, στήν ψυχή μας.

Ἡ προσευχή σέ ἑνώνει μέ τόν Πανεύσπλαχνο Κύριο, καί Αὐτός ἐκχέει μέσα στήν καρδιά σου τήν συμπάθεια γιά κάθε ἄνθρωπο, γιά τόν ἁμαρτωλό, γιά τόν ἀδελφό πού εἶναι ἀδύναμος ὅπως καί σύ, πού πέφτει ὅπως καί σύ, ἀλλά καί πού μπορεῖ νά σηκωθῇ ὅπως καί σύ· πού τοῦ χρειάζεται ὅμως ἡ δική σου βοήθεια, ἡ ἀδελφική σου βοήθεια, ἡ προσευχητική σου βοήθεια, ἡ ἐκκλησιαστική σου βοήθεια. Τότε, ὅταν δώσῃς βοήθεια, χωρίς ἀμφιβολία θά κτίσῃς τήν δική σου κλίμακα, τήν κλίμακα πού ὁδηγεῖ ἀπό τήν κόλασί σου στόν παράδεισό σου· τότε, μέ βεβαιότητα στήν καρδιά θά ἀνεβαίνῃς ἀπό σκαλοπάτι σέ σκαλοπάτι, ἀπό ἀρετή σέ ἀρετή, καί θά φθάσῃς ἔτσι στήν κορυφή τῆς κλίμακος, στόν Οὐρανό, θά ἀποβιβασθῇς στόν Οὐρανό, θά ἀποβιβασθῇς στόν οὐράνιο Παράδεισο. Ὅλα τά ἔχουμε, καί σύ καί ἐγώ: ἐννέα Μακαρισμοί, ἐννέα ἅγιες εὐαγγελικές ἀρετές. Αὐτό εἶναι τό εὐαγγέλιο τῆς νηστείας, τό εὐαγγέλιο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος.

Ἀρετές, ἀδελφοί, μεγάλες ἀρετές. Τίς δύσκολες ἀσκήσεις τῆς νηστείας, τῆς προσευχῆς, τῆς ταπεινώσεως, ὁ Κύριος τίς παρουσίασε ὡς Μακαρισμούς. Μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν (Ματθ. ε΄ 3)… Ἡ ταπείνωσις! Αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς πίστεώς μας, αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς ἀρετῆς μας, αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή τῆς ἀναβάσεώς μας πρός τόν Οὐρανό, αὐτή εἶναι τό θεμέλιο τῆς κλίμακός μας. Κύριε, ἐγώ εἶμαι ἕνα τίποτα, Ἐσύ εἶσαι τό πᾶν! Ἐγώ τίποτα, Ἐσύ τό πᾶν! Ὁ νοῦς μου εἶναι τίποτα μπροστά στόν δικό Σου Νοῦ, τό πνεῦμα μου εἶναι τίποτα μπροστά στό Πνεῦμα Σου, ἡ καρδιά μου, ἡ γνῶσις μου… ὤ! τίποτα, τίποτα, μπροστά στήν γνῶσι Σου Κύριε! Ἐγώ, ἐγώ, μηδέν, μηδέν… καί πίσω ἀπό αὐτό ἀναρίθμητα ἄλλα μηδενικά. Αὐτό εἶμαι ἐγώ μπροστά Σου, Κύριε. 

Ἡ ταπείνωσις! Αὐτή εἶναι ἡ πρώτη ἁγία ἀρετή, ἡ πρώτη χριστιανική ἀρετή. Ὅλα ἀρχίζουν ἀπό αὐτήν… Ἀλλά οἱ Χριστιανοί αὐτοῦ τοῦ κόσμου, πού οἰκοδομοῦμε τήν κλίμακα τῆς σωτηρίας μας, πάντοτε κινδυνεύουμε ἀπό τίς ἀκάθαρτες δυνάμεις. Ποιές εἶναι αὐτές; Οἱ ἁμαρτίες, οἱ ἁμαρτίες μας, τά πάθη μας. Καί πίσω ἀπό αὐτές ὁ διάβολος, … Ὅπως οἱ ἅγιες ἀρετές οἰκοδομοῦν τήν οὐράνια κλίμακα μεταξύ Οὐρανοῦ καί γῆς, ἔτσι καί οἱ ἁμαρτίες μας φτιάχνουν μία σκάλα γιά τήν κόλασι. Κάθε ἁμαρτία. Ἄν ὑπάρχουν ἁμαρτίες στήν ψυχή σου, πρόσεχε! Ἄν κρατᾶς μῖσος στήν ψυχή σου μιά, δυό, τρεῖς, πενήντα μέρες, πρόσεξε νά δῇς σέ τί κόλασι ἔχει μεταβληθῆ ἡ ψυχή σου. Τό ἴδιο κι ἄν κρατᾶς θυμό, φιλαργυρία, αἰσχρή ἐπιθυμία… Καί σύ, τί κάνεις; Πραγματικά, μόνος σου φτιάχνεις μιά σκάλα γιά τήν κόλασι. Ἀλλά ὁ Ἀγαθός Κύριος μᾶς δίνει θαυμαστό παράδειγμα.

Νά, στό μέσον τῆς νηστείας, προβάλλει τόν μεγαλώνυμο, τόν θαυμάσιο, τόν ἅγιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος. Ὅλος λάμπει ἀπό τίς ἅγιες εὐαγγελικές ἀρετές. Τόν βλέπουμε πῶς ἀνεβαίνει γρήγορα καί σοφά τήν κλίμακα τοῦ Παραδείσου, τήν ὁποία ἔστησε ἀνάμεσα στήν γῆ καί στόν Οὐρανό. Ὡς διδάσκαλος, ὡς ἅγιος ὁδηγός, μᾶς δίνει τήν Κλίμακά του σέ μᾶς τούς Χριστιανούς ὡς πρότυπο γιά νά ἀνεβοῦμε ἀπό τήν κόλασι στόν Παράδεισο, ἀπό τόν διάβολο στόν Θεό, ἀπό τήν γῆ στόν Οὐρανό… Εὔχομαι ὁ ἐλεήμων καί μέγας ἅγιος πατήρ ἡμῶν Ἰωάννης τῆς Κλίμακος… νά μᾶς χειραγωγῇ στούς ἀγῶνες μας ἐναντίον ὅλων τῶν ἁμαρτιῶν μας μέ στόχο τίς ἅγιες ἀρετές· νά οἰκοδομήσουμε καί ἐμεῖς μέ τήν βοήθειά του τήν δική μας κλίμακα καί ἀκολουθώντας τον νά φθάσωμε στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, στόν Παράδεισο, ὅπου ὑπάρχουν ὅλες οἱ οὐράνιες ἀναπαύσεις, ὅλες οἱ αἰώνιες χαρές, ὅπου μαζί του ἐκεῖ θά δοξάζουμε τόν Βασιλέα ὅλων ἐκείνων τῶν ἀγαθῶν, τόν Αἰώνιο Βασιλέα τῆς Οὐρανίου Βασιλείας, τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, ᾯ ἡ δόξα καί ἡ τιμή νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Πηγή: https://www.imaik.gr

Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς

ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΛΑΛΟΝ ΚΑΙ ΚΩΦΟΝ, ΕΓΩ ΣΟΙ ΕΠΙΤΑΣΣΩ, ΕΞΕΛΘΕ ΕΞ' ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΜΗΚΕΤΙ ΕΙΣΕΛΘΗΣ ΕΙΣ ΑΥΤΟΝ

Agiografy by Tanya Ivanova

Ὁ Κύριος, ἀφοῦ ἀκτινοβόλησε κατά τήν ἔνδοξη Μεταμόρφωσή του τό ἀπαστράπτον θεῖο φῶς του, κατεβαίνει ἀπό τήν κορυφή τοῦ Θαβώρ στόν κόσμο. Ἐκεῖ συναντᾶ τό σκοτάδι σέ ὅλη του τή φρίκη. Συναντᾶ ἕνα βασανισμένο πατέρα πού Τόν παρακαλεῖ:

Διδάσκαλε, σοῦ ἔφερα τό γιό μου, πού εἶναι κυριευμένος ἀπό τό πονηρό πνεῦμα· τοῦ ’χει πάρει τή λαλιά καί μόνο κραυγές τόν ἀκούω κάθε τόσο νά βγάζει. Δέν ἀντέχω ἄλλο νά τόν βλέπω νά τόν ρίχνει κάτω, νά ἀφρίζει τό παιδί μου, νά τρίζει τά δόντια του, νά σπαράζει· νά πέφτει στό ἔδαφος ξερό καί ἀναίσθητο, μισοπεθαμένο. Κι ἄλλοτε νά τό ρίχνει στή φωτιά, κι ἄλλοτε στό νερό, γιά νά τό σκοτώσει. Παρακάλεσα τούς μαθητές σου, ἀλλά αὐτοί δέν μπόρεσαν νά βγάλουν τό δαιμόνιο.

Καί ὁ Κύριος ἐκφράζει τό μεγάλο του παράπονο: -Ὦ γενεά ἄπιστη, πού τόσα θαύματα εἶδες, ἕως πότε θά εἶμαι ἀκόμη μαζί σας; Ὥς πότε θά σᾶς ἀνέχομαι; Εἶναι σάν νά ἔλεγε ὄχι μόνο στά πλήθη, ἀλλά περισσότερο στόν πατέρα τοῦ νέου: Ἐπειδή ἐσύ εἶσαι ἄπιστος, γίνεσαι αἰτία νά μή θεραπευτεῖ τό παιδί σου. Κι ὅταν κατόπιν ὁ τσακισμένος ἀπό τή θλίψη πατέρας λέει στόν Κύριο, ἐάν μπορεῖς νά κάνεις κάτι, βοήθησέ μας, ὁ Κύριος καί πάλι τόν διορθώνει καί τόν ἐλέγχει λέγοντας: -Ἐσύ ἐάν μπορεῖς νά πιστέψεις, τότε ὅλα εἶναι δυνατά σ’ ἐκεῖνον πού πιστεύει. Ἤθελε νά δείξει καί πάλι ὅτι ἡ κλονισμένη πίστη του ἦταν τό ἐμπόδιο στό θαῦμα.

Ταλαιπωρημένοι κι ἐμεῖς, καθώς καθημερινά βλέπουμε τόν διάβολο νά κυριαρχεῖ στή φοβερά δαιμονόπληκτη ἐποχή μας, στίς οἰκογένειες, στίς συναναστροφές, στήν κοινωνία μας, ἀπογοητευόμαστε. Κλονιζόμαστε. Αἰσθανόμαστε ὅτι ὁ Κύριος μᾶς ἐγκατέλειψε. Ἀπαρνήθηκε τήν ἐποχή μας καί τόν κόσμο μας. Κι ἔρχεται ὁ Κύριος νά μᾶς διορθώσει, νά μᾶς ἐλέγξει καί νά μᾶς ἐξηγήσει ὅτι δέν εἶναι μακριά μας, δέν ἀγνοεῖ τούς πειρασμούς μας οὔτε ἀδιαφορεῖ γι’ αὐτούς. Ἀλλά καί νά μᾶς πεῖ ὅτι ἐμεῖς φταῖμε γιά ὅλα. Ἐμεῖς μέ τήν ἀπιστία μας Τόν διώχνουμε ἀπό τή ζωή μας, ἐμεῖς γινόμαστε τό ἐμπόδιο στή στοργική του ἐπέμβαση. Αὐτός ἐνδιαφέρεται μέ ἀνύστακτη ἀγάπη γιά μᾶς. Θέλει νά μᾶς βοηθήσει.

Ἀκόμη κι ὅταν ἐμεῖς γεμᾶτοι ἀμφιβολίες δέν τρέχουμε ἀμέσως κοντά Του, ἀλλά ἀναζητοῦμε νά βροῦμε ἄλλες λύσεις στά προβλήματά μας. Κι ἀπογοητευμένοι ἀπό τά ἀδιέξοδα ζητοῦμε κατόπιν καταφύγιο σ’ Αὐτόν. Τό συγκεκριμένο πονηρό πνεῦμα εἶχε κυριεύσει τό νέο ἀπό τήν παιδική του ἡλικία καί δέν ἤθελε νά τόν ἀποχωριστεῖ ποτέ. Ἤθελε μέ πεῖσμα φοβερό νά μείνει γιά πάντα μέσα του. Γι’ αὐτό κι ὅταν ἀντίκρυσε τόν Κύριο, φρύαξε καί καταλήφθηκε ἀπό λύσσα καί θυμό μέγα, συνειδητοποιώντας ὅτι σέ λίγο θά ἐκδιωχθεῖ. Γι’ αὐτό καί κράζει, ὅταν ὁ Κύριος τό ἀποδιώκει βίαια. Καί δίνει στό νέο τό ἰσχυρότερο σπάραγμα πού μποροῦσε, ὥστε ὁ νέος νά πέσει κάτω σάν νεκρός.

Ἐκδικεῖται τό νέο, διότι δέν ἤθελε νά τόν ἀποχωριστεῖ ἀλλά νά παραμείνει μέσα του αἰωνίως. Αὐτή ἀκριβῶς ἡ εἰκόνα μᾶς βοηθάει νά καταλάβουμε πόσο πολύ θέλει ὁ διάβολος νά κυριαρχεῖ στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Νά σπέρνει καί νά καλλιεργεῖ τά πάθη καί νά τά ἐγκαθιστᾶ μόνιμα στήν ψυχή μας. Διότι ξέρει πολύ καλά ὅτι, ὅταν τά πάθη ριζώσουν μέσα μας καί γίνουν δεύτερη φύση μας μέ τή συνήθεια, γίνονται ἀρρώστιες δυσκολοθεράπευτες. Τότε πρέπει νά ματώσουμε καί νά συνταραχθοῦμε, γιά να ξερριζώσουμε τά δαιμονικά πάθη ἀπό τήν καρδιά μας. Νά κλάψουμε καί νά παλέψουμε σκληρά.

Αὐτό βέβαια δέν πρέπει νά μᾶς ἀπογοητεύει. Διότι ὁ διάβολος δέν μπορεῖ νά σταθεῖ μπροστά στήν παντοδύναμη ἐξουσία τοῦ Κυρίου, ἀκόμη κι ὅταν γιά πολλά χρόνια ἔχει κυριεύσει κάποιον ἄνθρωπο. Αὐτό ἄλλωστε εἶναι ἡ μεγάλη παρηγοριά μας. Αὐτό δίνει θάρρος σ’ ὅλους μας πού παλεύουμε καθημερινά μέ «τάς ἀρχάς καί τάς ἐξουσίας τοῦ σκότους». Διότι ὁ Χριστός ἐξευτέλισε καί συνέτριψε μέ τήν σταυρική του θυσία τό διάβολο καί τή στρατιά του. Νά μήν ἀπογοητευόμαστε, λοιπόν, οὔτε ὅμως καί νά ξεθαρρεύουμε κι ἀφήνουμε μέσα μας τά πάθη νά αὐξάνουν καί νά μονιμοποιοῦνται.

Ὁ Κύριος ἐξηγεῖ στούς μαθητές του: Αὐτό τό εἶδος τῶν δαιμονίων εἶναι πολύ ἰσχυρό. Εἶναι ἰσχυρότερο ἀπό τά ἄλλα καί ἡ δύναμή του δέν συντρίβεται μέ τίποτε ἄλλο παρά μέ προσευχή καί νηστεία. Αὐτό εἶναι τό ἀκατανίκητο ὅπλο μας, ἡ προσευχή πού συνοδεύεται κι ἀπό νηστεία. Διότι τότε ἡ προσευχή τελεῖται μέ ζέση καί πίστη καί φλόγα ψυχῆς. Ἡ νηστεία ἐνισχύει τήν προσευχή. Διότι ταπεινώνει τόν ἄνθρωπο, ἀλλά καί τόν ἀνακουφίζει. Ἀπονεκρώνει συνήθειες καί προετοιμάζει τό σῶμα κατάλληλα, γιά νά ὑπηρετήσει τήν ψυχή· ὥστε καί μέ τό σῶμα καί τήν ψυχή μας νά ἀναπέμπουμε στό Θεό κραυγή ἱκεσίας. Νά ξεχειλίζει ἡ προσευχή μας ἀπό τήν καρδιά μας ὡς θυμίαμα εὐῶδες. Καί ὁ Κύριος θά μᾶς λυτρώνει ἀπό τούς πειρασμούς, ὅσο μεγάλοι κι ἄν εἶναι.

Πηγή: http://www.imdramas.gr

Δ' Κυριακή των Νηστειών

ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ

Ἐπί κλίμαξι κλίμακας πυκνῶς, Πάτερ, Τάς σάς ἀρετάς θείς, ἔφθασας πόλου μέχρι. Ἔθεσες, Πάτερ, τίς ἀρετές σου κλιμακωτά καί πυκνά σέ κλίμακες καί ἔφτασες μέχρι τόν οὐρανό.

Ὁ ὅσιος Ἰωάννης, ὁ συγγραφέας τοῦ βιβλίου πού τιτλοφορεῖται «Κλῖμαξ» ὄντας εὐφυέστατος καί γνώστης τῆς ἐγκυκλίου σοφίας ἀνέβη, σέ ἡλικία δεκαέξι ἐτῶν, στό ὄρος Σινᾶ, ὅπου ἔγινε μοναχός καί προσέφερε ὁλόψυχα τόν ἑαυτό του θυσία στήν ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ, διάγοντας ἐν ἄκρᾳ ὑποταγῇ καί ἄκρᾳ ταπεινοφροσύνη στούς κανόνες τῆς μοναστικῆς πολιτείας. Ἔπειτα, σέ ἡλικία δεκαεννέα ἐτῶν, σηκώθηκε καί ἔφυγε γιά τό στάδιο τῆς ἡσυχίας. Πῆγε, λοιπόν καί ἐγκα ταστάθηκε στή θεία μονή τῆς ἀσκητικῆς παλαίστρας, σέ ἕνα τόπο πού ὀνομαζόταν Θωλᾶς καί ἀπεῖχε πέντε μίλια ἀπό τό Μοναστήρι.

Στόν τόπο ἐκεῖνο διέμεινε ὁ Ὅσιος σαράντα ὁλόκληρα χρόνια, πυρπολούμενος ἀπό διακαή ἔρωτα καί ἀγάπη πρός τό Θεό. Ἔτρωγε ἀπό ὅλα ὅσα ἐπιτρέπονταν ἀπό τίς μοναστικές διατάξεις ἔτρωγε ὅμως πολύ λίγο καί ποτέ χορταστικά. Καί νομίζω πώς αὐτό τό ἔκανε σοφότατα, προκειμένου νά κατά βάλλει καί νά νικᾶ κάθε ἔπαρση καί ἐγωϊσμό πού θά προερχόταν ἀπό τή νηστεία. Ποιός ὅμως λόγος ρητορικός θά μποροῦσε νά περιγράψει τήν ἀστείρευτη πηγή τῶν δακρύων του; Κοιμόταν τόσο ἐλάχιστα, ὅσο δηλαδή χρειαζόταν νά μήν ὑποστεῖ βλάβη ἡ λειτουρ γία τοῦ νοῦ του, ἐξ αἰτίας τῆς ὑπερβολικῆς ἀγρυπνίας, ὁ δέ δρόμος τῆς ζωῆς του ἦταν ἀδιάλειπτη προσευχή καί ἀπερίγραπτος ἔρω τας πρός τό Θεό.

Ὁ ὅσιος Ἰωάννης λοιπόν ἄσκησε κάθε ἀρετή, πολιτεύτηκε καλῶς καί ἔλαβε πλουσιο πάροχα ἀπό τόν Κύριο τόν οὐράνιο φωτισμό. Κάποτε δέ κατά τρόπο θαυμαστό ἔσωσε ἕναν μαθητή του ἀπό βέβαιο θάνατο. Συγκεκριμένα, ὁ μαθητής του αὐτός, κουρασμένος ἀπό μιά κοπιαστική ἐργασία πού ἔκανε, ἔπεσε καί κοιμήθηκε κάτω ἀπό μιά μεγάλη πέτρα. Αὐτή ὅμως εἶχε ἀρχίσει σιγά-σιγά νά ξεκολλάει ἀπό τή θέση της καί ἐπρόκειτο μετά ἀπό λίγο νά ἀποσπαστεῖ ἐντελῶς. Ἔτσι θά ἔπεφτε ἐπάνω του καί θά τόν σκότωνε συντρίβοντας τό σῶμα του. Ὁ Ἅγιος δέ, ὄντας στό κελί του, πληροφορήθηκε τόν κίνδυνο τοῦ μαθητῆ, ὕστερα ἀπό θεῖο φωτισμό, καί ἄρχισε τήν προσευχή γιά τή σωτηρία του. Ὁ Θεός ἄκουσε τήν προσευχή του.

Τότε δέ νά τί ἔγινε: Ὁ μαθητής εἶδε στόν ὕπνο του τόν Ὅσιο νά τοῦ φωνάζει νά σηκωθεῖ καί νά φύγει ἀπό ἐκεῖ πού κοιμόταν. Ἐκεῖνος λοιπόν ξύπνησε ἀμέσως, ὕστερα ἀπό τήν ὀπτασία αὐτή, καί ἔφυγε ἀπό ἐκεῖ πού κοιμόταν. Ἔτσι διασώθηκε ἀπό ἕναν τέτοιο θάνατο. Ὁ ὅσιος Ἰωάννης, ἀφοῦ ἔφτασε σέ ὕψιστο βαθμό πνευματικῆς τελειότητας καί διατέλεσε καί ἡγούμενος τοῦ ἁγίου ὄρους Σινᾶ, ἄφησε τή φθαρτή ζωή καί μετέβη στήν αἰώνια ἀνάπαυση καί μακαριότητα. Προηγουμένως ὅμως ἔγραψε καί ἄφησε στό λαό τοῦ Θεοῦ τό πάνσοφο βιβλίο τῶν θείων καί πνευματικῶν ἀναβά σεων, πού εἶναι γνωστό μέ τόν τίτλο «Κλῖμαξ».

Πηγή: https://www.imaik.gr

Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος

Δ' ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ: ΗΛΙΑ ΜΗΝΙΑΤΗ, ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΕΡΝΙΤΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, ''ΠΕΡΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ''

«Διδάσκαλε, ήνεγκα τον υιόν μου προς σε, έχοντα πνεύμα άλαλον» (Μάρκου Θ’ , 17).

Είπε κάποιος σοφός, ότι το να φοβάται κανείς τους νόμους, επιφέρει μεγάλην αφοβίαν. Όποιος σέβεται τους νόμους δεν πρέπει να φοβάται καμμιά τιμωρία από τους νόμους. Ο Κριτής είναι φοβερός, φοβερή είναι και η Κρίσις Του. Όποιος θέλει να ζήση άφοβα και από την οργή του Κριτού και από την τιμωρία της Κρίσεως, ας έχη τον φόβο και του Κριτού και της Κρίσεως. Έχω την γνώμην πως κάποια άλλη περασμένη φορά σας έκαμα να καταλάβετε κατά κάποιον τρόπο, τι μέλλει να συμβή κατά την Δευτέραν του Χριστού Παρουσία, όταν κριτής είναι ο Θεός˙γεμάτος οργή, χωρίς έλεος˙ γιατί η δικαιοσύνη Του κρίνει και εκδικείται. Και ο αμαρτωλός τότε ευρίσκεται πταίστης χωρίς απολογία, γι’ αυτήν την κατηγορία και την απόφασι.

Έρχομαι λοιπόν σήμερα να σας πω ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος να μη φοβάσθε ούτε τον φοβερόν Κριτή, ούτε εκείνη την φοβερή Κρίσι, εκτός από το να έχετε τον φόβο και του Κριτού και της Κρίσεως. «Αφοβία μεγάλη, το φοβείσθαι τους νόμους». Τι είναι εκείνο που μας κάνει να φοβούμεθα τόσο την Δευτέραν Παρουσίαν του Χριστού; Οι αμαρτίες μας. Οπότε ας αφήσουμε τώρα τις αμαρτίες μας, για να μη φοβηθούμε τότε ούτε την κατηγορία και την απόφασι της ίδιας της συνειδήσεώς μας, ούτε την Κρίσι και την εκδίκησι της θείας δικαιοσύνης. Και δεν δυνάμεθα να αφήσουμε τις αμαρτίες μας αλλιώς, παρά μόνο με την ιεράν εξομολόγησι. Με την χάρι του μυστηρίου αυτού εκδιώκεται αυτό το άλαλο πνεύμα, το οποίον δεν μας αφήνει να ομολογήσουμε τα πάθη μας, ώστε να μη λάβουμε την ιατρεία μας. Ο Θεός για όλα τα πταίσματα που κάνουμε εμείς οι άνθρωποι έστησε δύο κριτήρια.

Ένα εδώ στην γη το κριτήριο της εξομολογήσεως, και άλλο στον ουρανό, το της Δευτέρας Παρουσίας Του. Εδώ κάθεται ως κριτής ένας άνθρωπος γεμάτος ευσπλαγχνία˙ εκεί κάθεται ως κριτής ένας Θεός, όλος οργή. Εδώ όποιος κρίνεται, συγχωρείται˙εκεί όποιος κρίνεται, κολάζεται. Απαραιτήτως δε εμείς θα κριθούμε ή σε τούτο ή σε εκείνο το κριτήριο. Ακούσατε ήδη τι είναι η Δευτέρα Παρουσία. Θα ακούσετε τώρα και τι είναι η εξομολόγησις. Εγώ θα σας αποδείξω σήμερα τρία πράγματα. Πρώτον˙ όποιος θέλει να κάμη μιαν αληθινή και τέλεια εξομολόγησι τι πρέπει να κάμη πριν πάη στον πνευματικό. Δεύτερον˙τι πρέπει να κάμη εκεί όπου θα συναντήση τον πνευματικό. Και τρίτον˙ τι πρέπει να κάμη αφού φύγη από τον πνευματικό. Και αφού εξετάσω όλα αυτά θα σας αφήσω να διαλέξετε όποιο θέλετε από τα δύο κριτήρια.

Ακολουθώντας το παράδειγμα του μεγάλου διδασκάλου των εθνών, του μακαρίου αποστόλου Παύλου, ο οποίος λέγει: «σοφοίς τε και αγραμμάτοις οφειλέτης ειμί», σας διδάσκω απλά όσον δύναμαι για να με κατανοούν όλοι. Όμως σήμερα θα σας ομιλήσω απλούστερα και από άλλες φορές διότι θέλω να καταλάβουν τα λόγια μου όλοι˙ άνδρες, γυναίκες, άρχοντες και ταπεινοί ξωμάχοι, μεγάλοι και μικροί˙ επειδή η υπόθεσις της εξομολογήσεως μας εγγίζει όλους εξ ίσου. Σαν να βλέπω σε τι στενοχώρια είχε πέσει αφ’ ενός μεν ο βασιλεύς Δαυΐδ όταν ήλθε απεσταλμένος εκ Θεού ο προφήτης Γαδ για να του φέρη την φοβερήν εκείνην απόφασι, αφ’ ετέρου δε η σωφρονεστάτη Σωσάννα όταν έπεσε στα χέρια των ασελγεστάτων εκείνων συκοφαντών.

Ο Δαυΐδ αμάρτησεν γιατί θέλησε να απαριθμήση τους πολεμιστές του Ισραήλ και θέλοντας ο Θεός να τον τιμωρήση έστειλε αυτόν τον προφήτη για να του ειπή: «Εσύ έσφαλες και ήλθα απεσταλμένος από τον Θεό για να σου πω ότι ήλθεν η ώρα να πληρώσης για την αμαρτία σου. Η τιμωρία που καθώρισεν ο Θεός είναι τούτη˙ ή θα πέση για τρία χρόνια πείνα σ’ όλο σου το βασίλειο, ή για τρεις μήνες θα σε κυνηγούν οι εχθροί σου, ή για τρεις ημέρες θα πέση θανατικό. Διάλεξε εσύ ποιάν τιμωρία θέλεις από τις τρεις». Έως ότου όμως να σκεφτή ο Δαυΐδ, ας πορευθούμε μέχρι την Βαβυλώνα και ας εισέλθουμε στον κήπο του Ιωακείμ. Εκεί λούζεται η ωραιοτάτη σύζυγός του, η Σωσάννα. Μπαίνουν μέσα κρυφά δύο γέροντες, σκεύη του διαβόλου, στων οποίων την καρδιά εδώ και πολύ χρόνο είχεν ανάψει έρωτας σατανικός.

Βρήκαν λοιπόν την κατάλληλη ευκαιρία, ξεπηδούν ξαφνικά μπροστά στην Σωσάννα, που ήτο μόνη, και της λένε: «Ήλθεν η ώρα που επιθυμούσαμε τόσον καιρό. Χωρίς άλλο, εκπλήρωσε την επιθυμία μας, γιατί αλλιώς θα πούμε στον άνδρα σου πως σε βρήκαμε εδώ μαζί με ένα νεαρό, οπότε σύμφωνα με τον νόμο θα σε λιθοβολήσουν. Διάλεξε εσύ από τα δύο, όποιο διαλέγεις». – Δαυΐδ, τί απεφάσισες; Υπάρχουν τρία μεγάλα κακά: πείνα, διωγμός, θανατικό. Ποιο από τα τρία διαλέγεις; – Σωσάννα, πώς σου φαίνεται; Υπάρχουν δύο μεγάλοι κίνδυνοι. Ή να χάσης την ζωή σου ή να χάσης την τιμή σου. Τί διαλέγεις; «Στενά μοι πανταχόθεν!» αποκρίνεται και ο Δαυΐδ και η Σωσάννα. Μεγάλη στενότης είναι και εδώ και εκεί. Συλλογίζεται ο Δαυΐδ: «Τρεις μήνες να με κυνηγούν οι εχθροί μου! Κι αν πέσω στα χέρια τους; Τρεις χρόνους πείνα και τρεις ημέρες θανατικό! Και πάλι να πέσω στα χέρια του Θεού; Δεν ξέρω τι να αποφασίσω˙ Στενά μοι πανταχόθεν!».

Συλλογίζεται η Σωσάννα: «Αν αμαρτήσω, πέφτω στα χέρια του Θεού. Αν δεν αμαρτήσω, πέφτω στα χέρια των ανθρώπων! Δεν ξέρω τι να ειπώ˙Στενά μοι πανταχόθεν!». «Εγώ αποφάσισα», λέγει ο Δαυΐδ. «Απ’ το να με κυνηγούνε οι εχθροί μου, ας μου στείλη ο Θεός θανατικό˙ προτιμώ να έχω να κάμω με τον κριτή μου, παρά με τους εχθρούς μου. «Εμπεσούμαι δη εν χειρί Κυρίου, ότι πολλοί οι οικτιρμοί αυτού σφόδρα, εις δε χείρας ανθρώπου ου μη εμπέσω». Θέλω καλύτερα να πέσω στα χέρια του Θεού, γιατί η αγάπη του είναι πολύ μεγάλη, παρά στα χέρια των ανθρώπων». «Απεφάσισα και εγώ», λέγει η Σωσάννα. «Ας με συκοφαντήσουν στον άνδρα μου, ας με λιθοβολήση ο λαός, όμως δεν θα αμαρτήσω. «Αιρετόν μοι εστίν μη πράξασαν εμπεσείν εις τας χείρας υμών ή αμαρτείν ενώπιον Κυρίου». Καλύτερα να πέσω στα χέρια σας παρά να αμαρτήσω μπροστά στον Κύριο». Δεν νομίζετε ότι αυτοί οι δύο εύχονται τα ενάντια; Ναι, πράγματι! Όμως και οι δύο σκέπτονται καλά.

Η Σωσάννα λέγει πως καλύτερα είναι να πέση στα χέρια των ανθρώπων, παρά στα χέρια του Θεού. Πότε το λέγει; Πριν να αμαρτήση. Επομένως πριν να κάμη κανείς την αμαρτία και είναι ακόμη άπταιστος και καθαρός, είναι χίλιες φορές καλύτερα να πέση στα χέρια των ανθρώπων, δηλαδή να τον συκοφαντήσουν και να τον λιθοβολήσουν, παρά κάνοντας την αμαρτία να πέση στα χέρια του Θεού, ήγουν να τον υβρίση, να τον παροργίση και να τον κάμη εχθρό. Δεν είναι κάτι το φοβερό να πέση κανείς που δεν έχη αμαρτήση στα χέρια των ανθρώπων, που τελικά δεν έχουν άλλη δύναμη παρά να θανατώσουν το κορμί και όχι την ψυχή. Γι’ αυτό λέγει ο Χριστός: «Μη φοβηθήτε από των αποκτενόντων το σώμα, την δε ψυχήν μη δυναμένων αποκτείναι». Φοβερό πράγμα είναι, λέγει ο απόστολος Παύλος, να πέση κανείς αμαρτάνων στα χέρια του Θεού. «Φοβερόν το εμπεσείν εις χείρας Θεού ζώντος», που δύναται να θανατώση και το σώμα με πρόσκαιρο θάνατο και την ψυχή με αιώνιο θάνατο.

Η έχθρα των ανθρώπων δεν είναι μεγάλο κακό, διότι ή είναι αδύναμη ή είναι προσωρινή. Η έχθρα του Θεού είναι κακό ανυπόφορο και βαρύτερο και από την ίδια την κόλασι του άδη! Διδάσκει ο ιερός Χρυσόστομος: «Γεέννης απάσης σφοδρότερον το προσκρούσαι Θεώ!». Φρονιμώτατα λοιπόν λέγει η Σωσάννα που δεν θέλει να πέση σε αμαρτία και ως εκ τούτου ευχαριστείται να πέση στα χέρια των ανθρώπων παρά στα χέρια του Θεού: «Αιρετώτερόν μοι εστί μη πράξασαν εμπεσείν εις χείρας υμών, ή αμαρτείν ενώπιον Κυρίου». Ο Δαυΐδ πάλιν λέγει πως θέλει καλύτερα να πέση στα χέρια του Θεού παρά στα χέρια των ανθρώπων. Πότε όμως το λέγει; Αφού αμάρτησε. Που σημαίνει πως αν κάποιος κάμη μιαν αμαρτία, καλλίτερα είναι να πέση στα χέρια του Θεού που πάντοτε είναι φιλάνθρωπος˙ που με ένα «ήμαρτον» εξιλεώνεται˙όπου με ένα δάκρυ σβύνει τον θυμό Του.

«Οικτίρμων και ελεήμων ο Κύριος, μακρόθυμος και πολυέλεος, ουκ εις τέλος οργισθήσεται, ουδέ εις τον αιώνα μηνιεί». Αυτό προτιμούσε, παρά να πέση στα χέρια των ανθρώπων που είναι άσπλαγχνοι και ασυμπαθείς΄που είναι αιωνίως μνησίκακοι. Επομένως εφ’ όσον έσφαλε ο Δαυΐδ, πολύ καλά έλεγεν πως προτιμούσε μετ’ ευχαριστήσεως να πέση στα χέρια του Θεού˙ «εις δε χείρας ανθρώπων ου μη εμπέσω». Άρα, αδελφέ Χριστιανέ, πριν να αμαρτήσης, φυλάξου να μη αμαρτήσης. Να φοβάσαι σαν την Σωσάννα την δικαιοσύνη του Θεού μη τυχόν και σε τιμωρήση˙ και ευχαρίστως καλλίτερα να κινδυνεύση η ζωή σου, παρά να πέσης σε αμαρτία. Όμως, αν αμαρτάνης να ελπίζης, σαν τον Δαυΐδ, στην πολλήν ευσπλαγχνία του Θεού και θα συγχωρεθής. Εσυγχωρήθη από την μοιχεία και τον φόνο αυτός ο Δαυΐδ. Εσυγχωρήθη από την ειδωλολατρεία ο Μανασσής. Εσυγχωρήθη από τας αδικίας του ο Τελώνης. Εσυγχωρήθη από τις ακαθαρσίες της η Πόρνη. 

Εσυγχωρήθη από τα τόσα κακά που έκαμε ο Ληστής. Θα εσυγχωρούντο και αυτοί οι ίδιοι που εσταύρωσαν τον Χριστόν, αν ήθελαν να μετανοήσουν ειλικρινώς. Λέγει ο σοφός Σειράχ: «Εμπεσώμεθα εις χείρας Κυρίου, και ουκ εις χείρας ανθρώπων˙ ως γαρ η μεγαλωσύνη αυτού, ούτω και το έλεος αυτού». Κάμε μόνον ένα πράγμα, που είναι και πολύ εύκολο. Πέσε στα χέρια του Θεού με μιαν αληθινή και τέλεια εξομολόγησι. Και θέλοντας να πορευθής προς τον πνευματικό, άκουσε προσεκτικά τι πρέπει να κάμης! Από τους Αποστόλους του Χριστού δύο έσφαλαν πολύ. Ο Ιούδας που Τον επρόδωσε χάριν τριάκοντα αργυρίων και ο Πέτρος που Τον αρνήθηκε τρεις φορές. Αλλ’ από τους δύο ο ένας, ο Πέτρος, εσυγχωρήθη. Έλαβε πάλιν το αποστολικόν αξίωμα, έγινε και πάλιν φίλος και μαθητής του Χριστού. Ο άλλος, ο Ιούδας, έμεινεν ασυγχώρητος. Εκρεμάσθη˙ άφησε το άθλιο σώμα του σ’ ένα δένδρο και παρέδωσε την ψυχή του στην αιώνιο κόλασι.

Αλήθεια, γιατί ο Πέτρος έλαβε τόσην χάρι και ο Ιούδας εφάνη ανάξιος; Τί έπρεπε να κάμη τούτος ο δυστυχής και δεν το έκαμε; Έπρεπε να εξομολογηθή το σφάλμα του; Το εξωμολογήθηκε φανερά, είπε πως έσφαλε˙ «ήμαρτον παραδούς αίμα αθώον». Μαζί με την εξομολόγησι, επλήρωσε, επέστρεψε όλα τα τριάκοντα αργύρια που είχε λάβει ως αμοιβή για την προδοσία˙ «ρίψας τα αργύρια εν τω ναώ ανεχώρησε». Το να εξομολογηθή κάποιος και να πληρώση για την εξομολόγησι, πώς σας φαίνεται; Αυτή είναι μια σωστή εξομολόγησις; Έτσι κάνετε όλοι, έτσι είναι η συνήθεια, και αν τολμήση κάποιος να πη το εναντίον γίνεται αποσυνάγωγος και νεωτεριστής. Ναι, αλλά για σκεφθήτε, σας παρακαλώ, δύο πράγματα: Το ένα με τα αργύρια αυτά του Ιούδα, εκείνοι οι αρχιερείς που τα πήραν, αγόρασαν λέγει, τον αγρόν του Κεραμέως και τον έκαμαν κοιμητήριο για να θάπτωνται οι ξένοι, «εις ταφήν τοις ξένοις». Μήπως έπρεπε να αγοράσουν καλλίτερα ένα αμπέλι ή ένα χωράφι να προσφέρη καρπό; 

Ή ένα σπίτι να τους δίδη τόκο; Δεν θα ήσαν αυτά καλλίτερα από ένα αγρό για να θάπτωνται οι ξένοι, που ούτε καρπό κάνει, ούτε τόκους δίδει, επειδή ούτε καλλιεργείται ούτε ενοικιάζεται; Μυστήριο! Για να καταλάβουμε, όμως, πως όπου πέσουν αυτά τα αργύρια, με τα οποία πωλείται σιμωνιακώς ο Χριστός, ο τόκος εκείνος δεν καρποφορεί, δεν δίδει τόκους, δεν τελεσφορεί, δεν προκόπτει. Γίνεται τόπος δυστυχισμένος, δεν προξενεί κανένα καλό σ’ αυτόν που τον κατέχει. Ίσως μόνον σαν καταφυγή και βοήθεια για κάποιον ξένο˙ «εις ταφήν τοις ξένοις». Και τελικώς τόπος έρημος και ακατοίκητος, σύμφωνα με την ψαλμική προφητεία: «γενηθήτω η έπαυλις αυτών ηρημωμένη και εν τοις σκηνώμασιν αυτών μη έστω ο κατοικών». Το άλλο˙ο Ιούδας ετιμωρήθη και σωματικώς και ψυχικώς. Τι λογής θάνατο υπέστη ο ταλαίπωρος; Κρεμασμένος να σπαράζη τόσες ώρες˙ έπειτα να κόβεται στην μέση, να πέφτουν τα εντόσθιά του στην γη και απ’ εκεί η μιαρή του ψυχή να διαβή εις το πυρ το αιώνιον.

«Απελθών απήγξατο˙και πρηνής γενόμενος ελάκησε μέσος και εξεχύθη τα σπλάγχνα αυτού». Επομένως η εξομολόγησίς του δεν τον ωφέλησε σε τίποτε. Μα ο Πέτρος, που συγχωρήθηκε τί έκαμε; Αυτός έστεκε και εθερμαίνετο μέσα στην αυλή του Καϊάφα. Είχε αρνηθή τον Κύριο τρεις φορές. «Ουκ οίδα τον άνθρωπον». Όμως όταν άκουσε για τρίτη φορά να λαλή ο αλέκτωρ, θυμήθηκε εκείνο που του είπεν ο Χριστός. Ανεγνώρισε το σφάλμα του. Συνετρίβη από τον πόνον η καρδιά του! Αμέσως, βγήκε έξω από εκείνη την αυλή, αμέσως εχωρίσθη από εκείνη την κακή συντροφιά των υπηρετών, αμέσως παραμέρισε και σκεπτόμενος με τον νου του τι έκαμε, έκλαυσε πικρά˙ «εξελθών έξω έκλαυσε πικρώς». Υπάρχει παράδοσις, πως σε όλη του τη ζωή, κάθε φορά που άκουε λάλημα πετεινού εθυμόταν την αμαρτία του και γίνονταν τα μάτια του δυο βρύσες πικροτάτων δακρύων! «Έκλαιε πικρώς»!

Τέτοιου είδους εξομολόγησις τον ωφέλησε πολύ. Μετά την Ανάστασι, όταν ο Χριστός τον ερώτησε τρεις φορές «Πέτρε, φιλείς με». Πέτρε με αγαπάς; Μ’ αυτές τις τρεις ερωτήσεις εδιώρθωσε τις τρεις αρνήσεις, λέγει ο Γρηγόριος ο Θεολόγος. Και όταν του είπε «βόσκε τα αρνία μου, ποίμαινε τα πρόβατά μου» του εχάρισε, λέγει ο ιερός Χρυσόστομος την προτέραν αποστολικήν εξουσία και τιμή. Σημείωσαι τώρα, Χριστιανέ, πως η αληθινή και τελεία εξομολόγησις, αυτή που προξενεί συγχώρησι των αμαρτιών, αυτή που οδηγεί στην χάρι και στην αγάπη του Θεού, δεν αρκείται μόνον στο να ομολογήσης τις αμαρτίες σου, διότι ενδέχεται μια τέτοια εξομολόγησις να είναι μόνον του στόματος και όχι της καρδιάς ή να γίνεται από συνήθεια. Ούτε όταν πληρώσης δίδοντας χρήματα, σαν να είναι η μετάνοια εμπόριον και οι πνευματικοί (καθώς το λέγει ο απόστολος Παύλος) ιερόσυλοι έμποροι που έχουν για «πορισμόν την ευσέβειαν».

Αδελφέ, πλανάσαι! Τέτοιου είδους εξομολόγησις ενδέχεται να είναι εξωτερική, όπως εκείνη του Ιούδα, εντελώς μάταιη και ανωφελής. Σου λέγω ότι πρέπει η εξομολόγησις να γίνεται όπως την έκαμεν ο Πέτρος. Όταν ησθάνθη το σφάλμα του αμέσως εξήλθε από το αφωρισμένο σπίτι εκείνου του αρχιερέως, μέσα στο οποίον ηρνήθη τον Χριστόν, τον θείο διδάσκαλο˙«εξελθών έξω». Και συ, όταν αποφασίσης να εξομολογηθής βγες αμέσως από εκείνο το καταραμένο σπίτι, εκεί που για την αγάπη μιας πόρνης αρνήθηκες όχι τρεις φορές, αλλά κάθε ημέρα τον Θεό! Και βγες όχι με το σώμα μόνον, αλλά και με τον νουν και την καρδιά. «Εξελθών έξω». Ο Πέτρος ξεχώρισε από την συντροφιά εκείνων των ασεβών στρατιωτών και υπηρετών, που συνέλαβαν τον Χριστόν. «Εξελθών έξω» και συ αναχώρησε από εκείνες τις κακές συναναστροφές, από εκείνες τις διεστραμμένες παρέες, από εκείνους τους δρόμους της απωλείας μέσα στους οποίους έζησες σαν άλλος Άσωτος. 

Πηγή: https://alopsis.gr

Ηλίας Μηνιάτης

Επίσκοπος Κερνίκης και Καλαβρύτων (1669-1714)