...ΚΑΘΑΙΡΟΥΜΕΝ
ΤΟΝ ΜΕΛΕΤΙΟΝ ΜΕΤΑΞΑΚΗΝ
ΩΣ ΕΠΙΒΑΤΟΥ
ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΘΡΟΝΟΥ...
Πρόλογος
Μετά την Μητροπολιτικό θρόνο της Αθήνας ο Μελέτιος Μεταξάκης μετέβη στις ΗΠΑ. Είναι Φεβρουάριος του 1921. Προσπάθησε εξ΄αρχής να δημιουργήσει αυτοκέφαλη Ελληνική Εκκλησία της Βορείου και Νοτίου Αμερικής1 και σ΄αυτήν του την προσπάθεια είχε αλλεπάλληλες συζητήσεις με Ορθοδόξους επισκόπους, όπως με τον Αλέξανδρο Δημόγλου (επίσκοπο Ροδοστόλου), τον οποίο ο Μελέτιος είχε τοποθετήσει Έξαρχο στην Αμερική από το 1918, με τον Μητροπολίτη Πλάτων Rozhdestvensky, τον Ρώσο Μητροπολίτη Αλέξανδρο Nemolovsky (προκάτοχο του Πλάτωνα) και τον Σύρο επίσκοπο Ευθύμιο2. Και πάλι όμως διαίρεσε το ποίμνιο, τόσο για τις αντικανονικές ανορθοδοξίες που κόμιζε, όσο και για τις σιμωνιακές πολιτικές του3, που ποτέ -άλλωστε- δεν είχε ξεχάσει.
Στην Αμερική κατηγορήθηκε, πως χειροτονούσε Ιερείς με το αζημίωτο και πως έκανε εράνους -δήθεν- προς βοήθεια του πολύπαθου, ελληνικού στρατού, ενώ αυτά κατέληγαν στο δικό του κορβανά. Ωστόσο και πάλι με την δύναμη των όπλων του ''Καίσαρος'', των λιποτακτών ''Αμυνιτών,'' της φιλοβενιζελικής κυβέρνησης του Στρατηγού Κονδύλη ''επιβιβάστηκε'' και πάλι στο θρόνο της ΚΠόλεως. Ο ενχώριος, ελληνικός Τύπος και πάλι διχάστηκε. Ο φιλοβασιλικές εφημερίδες κατηγορούσαν το αντικανονικόν της εκλογής του Μελετίου, ενώ οι φιλοβενιζελικές -παραδόξως μιας και ήταν εγνωσμένης ''αξίας'' βενιζελικός ο Μεταξάκης- προσπαθούσαν μέσα από την εκκλησιατική ιστορία, φτάνοντας... ως και τα βυζαντινά χρόνια (!) να αποδείξουν4 το αναπόδεικτον!
Οι κατηγορίες που απεδίδονταν κατά της εκλογής Μεταξάκη ήταν: α. Ότι η γενόμενη εκλογή δεν προήλθε εκ της πλειοψηφίας των Αρχιερέων του Οικουμενικού θρόνου, β. Ότι παρά τους εθνικούς κανονισμούς δεν έλαβαν μέρος σε αυτήν όλοι οι λαικοί αντιπρόσωποι, γ. Ότι 7 των 11 Συνοδικών είχαν αποχωρήσει από την εκλογή!... δ. Ότι εξασκήθηκε βία επί των Συνοδικών και των λαικών μελών της εκλογικής συνέλευσης και... δ. Ότι ο εκλεχθής δεν προερχόταν εκ του κλίματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου και μάλιστα ότι δεν προίστατο καμμίας τοπικής εκκλησίας! Παρόλα αυτά ο Μελέτιος Μεταξάκης, που δεν τον ενδιέφερε καν η νομοκανονική εκλογή του, έφυγε στην Αγγλία προκειμένου να επισκεφθεί τον Πρωθυπουργό Λόυδ Τζώρτζ και άμα τη επιστροφή του κατεδίωξε όσους κληρικούς του Πατριαρχείου5 ήταν αντίθετοι με τους νεωτερισμούς και τις καινοτομίες που επέβαλλε, θέτοντάς τους υπό δυσμένεια.
Αυτή την χρονική στιγμή, η Μητρόπολη της Αθήνας με τον Θεόκλητο Μηνόπουλο6 και την μηνυτήρια αναφορά του Παύλου Καρολίδη, απεφάσισε την οριστική καθαίρεση ''σ τ α ς τ ά ξ ε ι ς τ ων μ ο ν α χ ώ ν'' για τον Μεταξάκη και την εξορία του στους Στροφάδες. Ακολουθεί ένα εμπεριστατωμένο και άκρως -δημοσιογραφικά- κατατοπιστικό άρθρο της εφημερίδας των ομογενών του Λονδίνου ''ΕΣΠΕΡΙΑ'' του Σεπτεμβρίου του 1920 για το ''ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΕΩΣ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ'', που έλαβε χώρα τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου. Το ακόλουθο άρθρο αναδημοσιεύθηκε -μετά από λίγες ημέρες- στον ημερήσιο Τύπο της Αθήνας (Σκριπ, Πρωινή, Ελεύθερο Βήμα, Πατρίς και Ομόνοια).
15 Δεκεμβρίου 1921
Από το πρωτοσέλιδο σχόλιο της εφημερίδας των ομογενών της Αμερικής ''ΑΤΛΑΝΤΙΣ''.
''Η είδησις της χθεσινής εκλογής ως Πατριάρχου του Μελετίου Μεταξάκη7, κατά παράβασιν όλων των κανόνων της Εκκλησίας, προκάλεσε την αγανάκτησιν όλων των εδώ κύκλων, μη εξαιρουμένων ακόμη και των υγιών στοιχείων της Βενιζελικής μερίδος.
Επτά Συνοδικοί του Οικουμενικού Πατριαρχείου, οίτινες διεμαρτυρήθησαν διά τον αντικανονικόν τρόπον της παρασκευασθείσης εκλογής, και οίτινες επαύθησαν αυθαιρέτως υπό της μειοψηφίας, απηύθυναν νέαν εντονωτάτην διαμαρτυρίαν εις όλας τας Ορθοδόξους και αυτοκεφάλους Εκκλησίας, τονίζοντας ιδιαιτέρως ότι η εκλογή του Μελετίου Μεταξάκη παραβιάζει μεταξύ των άλλων Κανόνων της Εκκλησίας, τον Τέταρτον της Πρώτης Οικουμενικής Συνόδου και τον Τρίτον της Εβδόμης, επίσης δε τον Όγδοο Κανόνα της Σαρδικής Συνόδου, τον Τρίτον της εν Καρθαγένη, τον Δέκατον Ένατον της εν Αντιοχεία Συνόδου και τον Δέκατον Όγδοον της εν Λαοδικεία.
Οι Μητροπολίται των Νέων Χωρών, οι ανήκοντες εις το κλίμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου εζήτησαν την βοήθειαν του Κλήρου της Ελλάδος, όπως επιβάλωσι τον σεβασμόν εις τους Κανόνας της Εκκλησίας.
ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
Ο ΣΑΤΥΡΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
''Ο Πατριάρχης των Αμυνιτών8 της Κωνσταντινουπόλεως Μελέτιος Μεταξάκης με όλην την προκλητικήν αναίδειαν της κοσμικής του περιβολής, με την εξωραισμένην (πόλκα) κόμην του, με περιποιημένον τον μύστακα και το γένειον, καθήμενος σταυροπόδι και κρατών επί της ρεδιγκότας του το υψηλόν του καπέλλο!
Ούτως ονειρεύετο ο θηλιδρίσις κληρικός τον αρχηγόν της εκκλησίας της Ορθοδοξίας!
Και οι Αμυνίται αντάρται της Κωνσταντινουπόλεως εμπαίζοντες το θρησκευτικόν αίσθημα σύμπαντος του ελληνισμού και βεβηλούντες τας ιεράς Παραδόσεις της Εκκλησίας εις τον εκφυλισμόν τοιούτου σατύρου της εκκλησίας ανέθεσαν τον Θρόνον του Πατριάρχου Γρηγορίου, του Φωτίου, του Χρυσοστόμου και των άλλων στυλοβατών της Μεγάλης Εκκλησίας.
Αριστερά και δεξιά του αναιδούς κληρικού δύο ισάξιοι αυτού θεομπαίχται ( ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος προς τα αριστερά) Διευθυντής της Ριζαρείου Σχολής και ο Αλέξ. Παπαδόπουλος (προς τα δεξιά) ρασοφόρος, διπλωματικός υπάλληλος του Υπουργείου των Εσωτερικών.
Καμαρώστες τους κ. Ζαίμη και κ. Καρτάλη τους δύο υπό της δικαιοδοσίαν σας υπαλλήλους.
Ο εις είναι ακόμη Διευθυντής της Ριζαρείου Σχολής και ο έτερος διευθύνει το εμπιστευτικώτερον Τμήμα του Υπουργείου των Εσωτερικών προβιβασθής μάλιστα εσχάτως υπό του κ. Μπαλτατζή.
Ουραγοί και Μυστικοσύμβουλοι του Μεταξάκη χθες, οργιάσαντες μετ΄αυτού εν Αμερική κατά το 1918, όπου και εζήτησαν να αποθανατισθούν διά της ανωτέρω εικόνος, ομνύοντες σήμερον εις το καθεστώς διά να σας απιστούν.
Θα είναι αύριο πάλιν οι οδηγοί των Αμυνιτών εις το Εκκλησιαστικόν και Εθνικόν σχίσμα των!...
Μετά την ανωτέρω εικόνα δίκαιον είναι να τους προβιβάσετε κύριοι Υπουργοί, εις... Πνευματικούς της ανερμηνεύτου πολιτικής σας!''
Από την λεζάντα της παραπάνω φωτογραφίας της εφημερίδα των Αθηνών ''ΣΚΡΙΠ'' της 30ής Δεκεμβρίου 1921.
Ο Συνοδικός Μητροπολίτης του Οικουμενικού Πατριαρχείου
Γερμανός Καραβαγγέλης9 διηγείται:
''Το έτος 1921 η εκλογή μου ως οικουμενικού πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως ήτο βεβαία από τις 17 ψήφους οι 15 -αν όχι οι 16- ήταν δικοί μου.
Τότε φίλος μου λαικός πρότεινε ποσόν 10.000 λιρών και πλέον να παραιτηθώ υπέρ του Μελέτιου Μεταξάκη10.
Φυσικά απέρριψα με αγανάκτηση και βδελυγμία την πρόταση του.
Αιφνιδίως, όμως την προηγούμενη νύκτα της εκλογής με επεσκέφθη κατ' οίκον Τριμελής Επιτροπή της Εθνικής Αμύνης και παρεκάλεσε θερμώς να αποσύρω την υποψηφιότητα μου υπέρ του Μελετίου Μεταξάκη.
Αυτός, λέγανε τα μέλη της επιτροπής, θα έφερνε εκατοντάδες χιλιάδες δολαρίων, επειδή είχε φιλικότατες σχέσεις μετά επισκόπων προτεσταντών εξ Αμερικής και Αγγλίας.
Θα εφένετο χρήσιμος στην εθνική υπόθεση, δια τούτο ήταν επιτακτική ανάγκη να εκλεγεί πατριάρχης ο Μελέτιος Μεταξάκης.
Ως έλεγαν ήταν επιθυμία του Ελευθερίου Βενιζέλου!''
Θα εφένετο χρήσιμος στην εθνική υπόθεση, δια τούτο ήταν επιτακτική ανάγκη να εκλεγεί πατριάρχης ο Μελέτιος Μεταξάκης.
Ως έλεγαν ήταν επιθυμία του Ελευθερίου Βενιζέλου!''
''ΑΤΛΑΝΤΙΣ'' ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1921
Χθες συνήλθεν εις την Θεσσαλονίκην η Συνέλευσις των Ιεραρχών του Οικουμενικού Θρόνου. Πρόεδρος της Συνελεύσεως εξελέγη ο Μητροπολίτης Κυζίκου Κωνσταντίνος, εις των κυριωτέρων μελών της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Οι συνελθόντες Ιεράρχαι εξήραν εν πρώτοις ΟΜΟΦΩΝΩΣ την νομιμότητα της συνελεύσεώς των ήτις θα δηλώση ότι η εκλογή του Μελετίου Μεταξάκη είναι ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΗ, επιβληθείσα διά της βίας και κατά συνέπειαν θεωρουμένη ως μη λαβούσα χώραν.
Ο θόρυβος ο οποίος κάμνει ο Μεταξάκης εις την Αμερικήν όπου παρουσιάζεται ως Πατριάρχης παραπλανών την Αμερικανικήν κοινήν γνώμιν προκαλεί ενταύθα γενικήν κατάπληξιν, τοσούτον μάλλον καθόσον η πλειοψηφία της Ιεράς Συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως τον είχε πληροφορήση ήδη τηλεγραφικώς περί της αντικανονικότητος της εκλογής του.
Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας μετά τον υπ΄αυτού κλήρο απηύθυνεν εις την πλειοψηφίαν της κανονικής Συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως το εξής τηλεγράφημα διά του οποίου απεκήρυξε τον Μεταξάκην:
''Εθλίβημεν μαθόντες εκ του τηλεγραφήματό σας τας περιστάσεις υπό τας οποίας διεξήχθη η Πατριαρχική εκλογή Κωνσταντινουπόλεως ήτις παρεβίασεν όλους τους Κανόνας.
Επικαλουμένη την θείαν αρωγήν προς σκοπόν της αποκαταστάσεως της ειρήνης εν τη Ανατολική Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως διά της αποκαταστάσεως του κύρους των ιερών κανόνων, των αναφερομένων εις το τηλεγράφημά σας, η Εκκλησία της Αλεξανδρείας θα αφιερώση όλας της τας προσπαθείας προς επικράτησιν και θρίαμβον του δικαίου''.
Κατά τα τηλεγραφήματα ληφθέντα ενταύθα μέχρι στιγμής ταύτης τα Ορθόδοξα Πατριαρχεία Αντιοχείας και Ιεροσολύμων δεν θα αναγνωρίσουν την εκλογήν του Μεταξάκη.
Εις την Ελληνικήν κοινήν γνώμην εμποιεί κακίστην εντύπωσιν το γεγονός ότι ο Μεταξάκης γίνεται αντικείμενον τιμητικών εκληλώσεων τας οποίας ο ίδιος προκαλεί απατών τον κλήρον και επωφελούμενος του σεβασμού και των συμπαθειών των ξένων προς την Ορθόδοξον Εκκλησίαν.
Η Δίκη του Μεταξάκη ενώπιον της Ιεράς Συνόδου της Ελλάδος διά την παράνομον κατάληψιν του Μητροπολιτικού Θρόνου Αθηνών και διά της αντικανονικάς εν Αμερική ενεργείας του θα αρχίση την 31 Δεκεμβρίου.
Ο καθηγητής της θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ανδρούτσος δημοσιεύει άρθρον διά του οποίου αναφέρων τους κανόνας της Εκκλησίας και τους Εθνικούς κανονισμούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποδεικνύει κατά τρόπον ανεπίδεκτον αμδισβητήσεως το παράνομον της εκλογής του Μεταξάκη.
ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΤΥΠΟΥ
ΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ
ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΕΩΣ
ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΕΩΣ
ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ
ΓΕΝΕΥΗ
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1920
Αλλεπάλληλα είναι τα συνέδρια τα οποία λαμβάνουσι χώραν εις Γενεύη. Μόλις έληξε το συνέδριον των εκκλησιών και νέον τοιούτον ήνοιξεν κατ΄αυτάς εν τω ενταύθα ''Αθηναίω'', οργανωθέν υπό των Αμερικανικών και Αγγλικών επισκοπικών εκκλησιών, σκοπούν την ενοποίησιν απασών των χριστιανικών εκκλησιών προς παγίωσιν του βασιλείου του Θεού. Το προκαταρκτικόν τούτον συνέδριον, περιλαμβάνον 80 εκκλησίας της Ανατολής και της Δύσεως και 40 έθνη, αριθμεί πλέον των 150 απεσταλμένων ελθόντων εκ των τεσσάρων μερών του κόσμου.
Την Κυριακή 6 Οκτωβρίου 1918,
ο Μελέτιος Μεταξάκης προσήλθε μετά της συνοδείας του (τον αρχιμανδρίτη Χρυσόστομο Παπαδόπουλο, τον επίσης αρχιμανδρίτη Αλέξανδρο Παπαδόπουλο και τον θεολόγο Αμίλκα Αλιβιζάτο) στην Αγγλικανική Μητρόπολη της Ν. Υόρκης ''Άγιος Ιωάννης ο θεολόγος''.
Εκεί συμπροσευχήθηκε με όλο το ''εκκλησίασμα'', απήγγειλε ειδική προσευχή για τις συμμαχικές δυνάμεις, την Αμερική, ως και τον Αβραάμ Λίκολν, λέγοντας μεταξύ των άλλων10:
{...} ''Παντοκράτωρ Κύριε ουρανού και γης ποιητά και κυβερνήτα ευχαριστίαν εγκάρδιον αναφέρομέν Σοι διά το έργον της Ελευθερίας, ο ο Αβραάμ Λίνκολν επετέλεσεν υπό του Ευαγγελίου του Υιού Σου...!'' {...} 11
Όλαι οι χριστιανικαί εκκλησίαι της υφηλίου αντιπροσωπεύονται εν αυτώ, πλην της Ρωμαιοκαθολικής του Πάπα, μη στέρξαντος ν΄ανταποκριθή προς την πρόσκλησιν και ν΄αποστείλη αντιπρόσωπον.
Επιβλητικόν θέαμα παριστά η αίθουσα του συνεδρίου. Βλέπει τις εν αυτή τας μάλλον περιέργους φυσιογνωμίας: όψεις σεβαστάς, πρόσωπα κάτισχνα εκ των προσευχών και στερήσεων, έτερα ηλιοκαή με παρειάς λείας και ροδοκοκκίνους εκ της καλοφαγίας, πολλοί τρέφουσι γενειάδας και μύστακας βλοσυρούς, άλλοι είναι φρεσκοξυρισμένοι και ομοιάζουν παραδόξως τον Πρόεδρον Ουίλσωνα.
Οι περισσότεροι φέρουσι μελανήν πολιτικήν ενδυμασίαν και απορεί τις ν΄ακούη, ότι ο μεν είναι αρχιεπίσκοπος, ο δε ποιμενάρχης. Δεν λείπει και ο Ιάπων αρχιερεύς και μία ισχνή και σκελετώδης στενογράφος προβεβυκοίας ηλικίας.
Μόνον οι της Ανατολ. Ορθοδόξου εκκλησίας αντιπρόσωποι -και είναι ούτοι πολυάριθμοι- παρίστανται καθήμενοι επί των πρώτων εδωλίων εν επισήμω ιερατική αμφιέσει μετά χρυσών αλύσεων και αδαμαντοκολλήτων ιερών κοσμημάτων και σταυρών.
Μεταξύ των διασημοτέρων προσωπικοτήτων του συνεδρίου τούτου καταλέγονται η Α. Σ., ο κ. Κάρολος Μπρεντ, πρώην επίσκοπος των Φιλιππίνων νήσων, νυν δε τοιούτος της Ν.Υόρκης, όστις έσχε και την πρωτοβουλίαν της συγκλήσεως του συνεδρίου τούτου. Ο Επίσκοπος των παλαιοκαθολικών Ελβετών Έρτζογγ., ο Επίσκοπος Γκωρ της Αγγλίας, ο διδάκτωρ Σ. Σούλτσε της Γερμαν. Ευαγγελικής εκκλησίας, ο Επίσκοπος Όνστενφελδ της Δανίας, ο αρχιεπίσκοπος της Βομβάης, ο διδάκτωρ Κάσπαρ της Σκωτίας, ο ποιμενάρχης Thvedt της Νορβηγίας, ο αρχιεπίσκοπος της Ουψάλης.
Εκ των ημετέρων ο Μητροπολιτης Σελευκείας Γερμανός Στρινόπουλος, αντιπροσωπεύων την Α. Π. τον Πατριάρχην Αλεξανδρείας, ο αρχιεπίσκοπος Κυριακίδης, ο αρχιμανδρίτης Κωνσταντίνος Βαλιάδης,
ο αρχιμανδρίτης Χ ρ υ σ ό σ τ ο μ ο ς Πα π α δ ό π ο υ λ ο ς,
ο επίσκοπος Βελιγκραδίου Ειρηναίος, ο διδάκτωρ Άμπελ Αβραχιαμιάν, επίσκοπος των Αρμενίων εν Λονδίνω, ο αρχιεπίσκοπος Βολυνίας (Ρωσσίας) Ευλόγιος, μόλις κοτορθώσας να σώση την ζωήν του εκ των Μπολσεβίκων,
ο πρωθιερεύς της ενταύθα Ρωσσικής εκκλησίας Ορλώφ, ο αρχιμανδρίτης διδάκτωρ Τζαγγώφ, ο αρχιμανδρίτης Στέφανος Γεωργίεφ, αντιπροσωπεύοντες την Βουλγαρικήν εκκλησίαν και πλείστοι έτεροι.
Η Ελληνική εκκλησία αντεπροσωπεύθη αξιοπρεπέστατα και δι΄ικανωτάτων αυτής μελών. Πλην των άνω μνημονευθέντων αρχιερέων παρέστησαν εκ μέρους αυτής και οι κοσμικοί κ. Αλιβιζάτος, καθηγητής εν τω Πανεπιστημίω των Αθηνών και ο συμπαθής καθηγητής ενταύθα Ε. Λουκαράς.
Στη λεζάντα της φωτογραφίας διαβάζουμε:
Η Α. Σ. ο Μητροπολίτης Αθηνών Μελέτιος.
Φωτογραφία ληφθείσα καθ΄ην στιγμήν εξήρχετο εκ της εν Ουάσιγκτων Εληνικής πρεσβείας
ίνα επεσκεφθεί τον πρόεδρο Wilson, συνοδευόμενος υπό της Α. Κ. του πρεσβευτού κ. Γεωργίου Ρούσσου
και του πρώτου Γραμ. της Πρεσβείας κ. Σ. Χ. Κωνσταντινίδου.
Φωτογραφία εκ της εφημερίδας των ομογενών της Αμερικής ''ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ'', αρ. 9, Σεπτεμβρίου του 1918.
Ο κ. Αλιβιζάτος έλαβεν επανειλημμένως τον λόγον ομιλήσας εις την αγγλικήν και διαφωτίσας το πυκνόν ακροατήριον περί διαφόρων θρησκευτικών ζητημάτων της ανατολ. εκκλησίας. Δύο διερμηνείς, υφηγηταί του εδώ Πανεπιστημίου, μετεγλώττιζαν εις άπταιστον γαλλικήν και γερμανικήν γλώσσαν, τας το πλείστον εις την αγγλικήν γενομένας συζητήσεις. Η πρόσκλησις της Α. Π. του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων Δαμιανού, ίνα το προσεχές συνέδριον συγκληθεί εν Ιεροσολύμοις, αναγνωσθείσα διήγειρεν ενθουσιασμόν, διότι αι περιστάσεις επέτρεψαν να γίνη παρομοία προσφορά.
Η πρότασις αύτη παρεπέμφθη προς μελέτην εις το τμήμα συνεχείας των εργασιών.
Ηγέρθησαν ακολούθως βαθείαι συζητήσεις περί της εκτάσεως ενός ''πιστεύω'', όπερ να δύναται να χρησιμεύη εις τα συμφέροντα της ενοποιημένης εκκλησίας, καθιστών ταύτην δυνατήν και τον βίον αυτής ενδελεχή.
Ο αρχιμανδρίτης
κ. Χ ρ υ σ ό σ τ ο μ ο ς Π α π α δ ό π ο υ λ ο ς
επέμεινε στην ανάγκην να αναμνησθώμεν την εκκλησιαστικήν ιστορίαν του χριστιανισμού, βασιζομένου επί ιστορικών γεγονότων.
Ο διδάκτωρ Α. Σκωτ, Άγγλος πρεσβυτεριανός, ήγειραν συζήτησιν επί του ζητήματος: περί της Βίβλου και του ''πιστεύω'' αναφορικών προς την χριστιανικήν ένωσιν.
Την παλαιάν Διαθήκην, είπε, παραδεχώμεθα πάντες ως το αυθεντικόν έγγραφον της θείας αποκαλύψεως, αλλ΄ουδ΄η Αγία Γραφή δεν πρέπει να θεωρηθή της χριστιανοίς άκαμπτον σύστημα.
Τα ''πιστεύω'' είναι σχετικώς προς την Αγ. Γραφήν δευτερευούσης σημασίας. Έργον της Εκκλησίας είναι να καθορίζη και να εκφράζη, ποια είναι η υπόστασις της πίστεως.
Επιθυμών να μάθω συγκεκριμένα πράγματα εκ του συνεδρίου τούτου υπέβαλα τ΄ακόλουθα ερωτήματα εις τον καθηγητήν κ. Λουκαράν: α). Φρονείτε, ότι δύναται να επιτευχθή η ενοποίησις των εκκλησιών; β). Ποίον όφελος δύναται να προκύψη εκ τούτου διά την ανατολ. εκκλησίαν; γ). Πώς εξηγείτε την μη συμμετοχήν της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας εν τω συνεδρίω τούτω; Ιδού εν συντόμω ποίαν απάντησιν έλαβον παρά του ευγενούς καθηγητού:
Ο Μελέτιος Μεταξάκης, ως Μητροπολίτης Αθηνών στα πιεστήρια της ελληνικής εφημερίδας της Ν. Υόρκης ''ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ'' τον Αύγουστο του 1918.
Η αψεγάδιαστη και ''εκμοντερνισμένη'' πολιτική περιβολή του Μασώνου επιβάτη του Μητροπολιτικού θρόνου προκαλεί θλιβερή και αλγεινή εντύπωση.
Στους τρεις μήνες παραμονής του στις ΗΠΑ,
μαζί με τον έτερο νεωτεριστή και καινοτόμο ''Καππαδόκη'' Χρυσόστομο Παπαδόπουλο περιφέρονταν με κοσμική ενδυμασία,
περιλαμβάνοντας στην ''εκλεκτή'' τους ομήγυρη τον τέκτονα- θεολόγο Αλκμίνα Αλιβιζάτο και τον αρχιμανδρίτη της Μητρόπολης Αλέξανδρο Παπαδόπουλο και αυτόν με κοστούμι, καπέλο και μπαστούνι!...
''Η ορθόδοξος εκκλησία δεν έχει κανέναν λόγον να αρνήται πάσαν συζήτησιν αποβλέπουσαν εις την ένωσιν των εκκλησιών. Η ορθόδ. Ελληνική εκκλησία παραδέχεται την ένωσιν επί τη βάσει των δογμάτων και κανόνων των τεσσάρων πρώτων αιώνων Χριστιανισμού και κυρίως επί τη βάσει του συμβόλου της Νικαίας πρώτης οικουμενικής Συνόδου.
Επειδή όμως το τοιούτον είναι δύσκολον να παραδεχθούν αι άλλαι Εκκλησίαι, διά τούτο η αντιπροσωπεία της ορθοδόξου εκκλησίας επρότεινε μία Κοινωνίαν των Εκκλησιών μέχρι συζητήσεως και αναπτύξεως των δογματικών ζητημάτων.
Η ορθόδοξος εκκλησία θέλουσα την ένωσιν δεν αποβλέπει εις ουδέν όφελος ιδιαίτερον ειμή την χριστιανικήν αγάπην και αλληλεγγύην και την ειρήνην
του κόσμου.
Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία δεν λαμβάνει μέρος εις το παγχριστιανικόν αυτό συνέδριον, διότι θεωρεί την εκκλησίαν της, ως την μόνην αληθινήν και πραγματικήν με επί κεφαλής τον Πάπαν, αντιπρόσωπον του Χριστού επί της γης.
Κατά συνέπειαν ο Πάπας ουδέ συζήτησιν καν επιδέχεται επί ζητημάτων εκκλησίας και δογμάτων. Η εντύπωσίς μου εκ του παγχριστιανικού Συνεδρίου είναι, επιλέγει ο κ. Λουκαράς, ότι γίνεται σοβαρά εργασία, ότι υπάρχει διακαής και ειλικρινής πόθος της
ε ν ό τ η τ ο ς τ ο υ Χ ρ ι σ τ ι α ν ι σ μ ο ύ,
αν όχι της ε ν ώ σ ε ω ς τ ω ν ε κ κ λ η σ ι ώ ν, ότι τοιαύτη εργασία δύναται να μας οδηγήση εις την ενότητα και την Κοινωνίαν των εκκλησιών και πολύ πιθανόν εις απώτερον μέλλον και εις την
έ ν ω σ ι ν τ ω ν ε κ κ λ η σ ι ώ ν''.
Γ. Γλβ.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Σαν επίλογο αυτής της θεματικής ενότητας θα μπορούσαμε να γράψουμε πλείστα όσα διαδραματίστηκαν υπό την ''εξόχως'' αυτή μασονική μαριονέτα του Ελευθεροτεκτονισμού ή του Διαβολοσκορπισμού, όπως έλεγε κάποιος μακαριστός ήδη πατήρ της αγίας Εκκλησίας μας.
Προτιμήσαμε όμως να τελειώσουμε με μία χαρακτηριστική ενέργεια του Μελετίου, που υποδήλωνε τόσο την απύθμενη και ακατάβλητη λατρεία του προς τον Μαμωνά, όσο και για τις αγαπημένες του σιμωνιακές πρακτικές, που τον βοηθούσαν πάντοτε -με την βοήθεια της Μασονίας- να ξαναβρίσκεται Επιβάτης σε θρόνους που δεν του ανήκαν καν, απλώς τους κατελάμβανε!
Ως Οικουμενικός Πατριάρχης και ταυτόχρονα και Πατριάρχης Αλεξανδρείας (!!!) είχε ανοίξει λογαριασμό στην Ιονική Τράπεζα12 -στο όνομά του φυσικά- προς... βοήθεια -υποτίθεται- των δύστηχων Ελλήνων προσφύγων της Μικράς Ασίας. Είχε ήδη μαζευτεί το πολύ σοβαρό για την εποχή ποσό των 65.000 δραχμών! Όταν το Διοικητικό, Εκκλησιαστικό, Μικρασιατικό Συμβούλιο τον πίεσε ασφυκτικά να απαντήσει για τα χρήματα αυτά, απάντησε: ''Δεν είμαι υποχρεωμένος να δώσω εις κανέναν λόγον της διαχειρίσεώς μου''.
Μετά την επίσκεψη όμως και την πίεση επιτροπής του Λαικού κόμματος με επικεφαλής τον Σταύρο Θωμάρειζ, ο οποίος ανήκε και σε Συμβούλιο του Θρόνου για την διαχείριση των οικονομικών αναγκάσθηκε και τότε έδωσε διαταγή για την μεταβίβαση των χρημάτων...
Ακριβώς τότε αποκαλύφθηκε και ένα άλλο σκάνδαλο, πως είχε σφετερισθεί το ποσό των 1.000 λιρών από τον Άγγλο ''επίσκοπο'' του Λονδίνου Gor, προς ενίσχυση των προσφύγων, που είχαν γλυτώσει από την Κεμαλική επέλαση και σφαγή. Η αποκάλυψή του έγινε κατά μία επίσκεψη του ε λόγω Αγγλικανού προς τους πρόσφυγες αρχιερείς της Μ. Ασίας, προκειμένου να τους συλλυπηθεί. Τότε είπε στον Μητροπολίτη Ροδοπόλεως κ. Κύριλλο, ότι είχε παραδώσει στον Μελέτιο το ποσό των 1.000 λιρών. Τα χρήματα αυτά όμως δεν δόθηκαν ποτέ... στους πληγέντες αδελφούς μας της Μικρασιατικής Καταστροφής...
Η εφημερίδα ''ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ'' της Αλεξάνδρειας, που ανήκε στο Βενιζελικό στρατόπεδο αναγκάστηκε -προς τιμήν της- να αποφανθεί τα ακόλουθα, μέρος μόνο των οποίων καταγράφουμε ενδεικτικά:
{...} ''Ο Μ. Μεταξάκης, ως εκ των ανωτέρω κατεδείχθη, εθησαύριζε πλέον των 130.000 λιρών, ως εξής: Εξ εκποιήσεως (1906) των εν Βουκοβίνη κτημάτων του Παναγίου Τάφου, εκ ταξιδίων (1906) εις συνενόησιν μετά του Γ. Ζερβουδάκη διά το δάνειον του Ιερού Κοινού του Παναγίου Τάφου και εις Κύπρον (197-1908) διά το αρχιεπισκοπικόν ζήτημα εξ αποκηρύξεως (1908-1909)
του Πατριάρχου Δαμιανού.
Εξ αποσταλλέντων αυτώ (1909), ως Εξάρχω του εν Κρήτη Μετοχίου, 100 λιρών εκ δανειακώς, αλλ΄αγυρίστων (1910), ληφθέντων παρά του Πατριάρχου Δαμιανού 250 λιρών διά την εις την Μητρόπολιν Κυτίου νέαν θέσιν του, εξ εμπορικών επιχειρήσεων εν Κύπρω (1919-1917), εκ λαθρεμπορικών πράξεων εν Αθήναις και ταξιδίων μετά συνοδείας κληρικών και λαικών ανά την Ευρώπην και εξ εισπράξεως χειροτονιών ιερέων εν Αμερική και εράνων διά τον ελληνικόν -δήθεν-
στρατόν (1921).
Εκ δαπανών από Αμερικής εις Κωνσταντινούπολιν (1921), εξ αποστελλομένων αυτώ μεγάλων ποσών εξ εράνων του απανταχού γης ελληνισμού, ως Οικουμενικώ Πατριάρχει καλή τη πίστει, άνευ λογοδοτήσεως διά τους Έλληνας πρόσφυγας της Μικράς Ασίας, καθ΄ ον χρόνον (1922-1923) απέθνησκον ούτοι εκ πείνης, ασθενειών και στερήσεως ενδυμάτων εις τας οδούς της Κωνσταντινουπόλεως, μένων ο Παναγιώτατος ανάλγητος εις τον ούτω σκληρώς δοκιμαζόμενον ελληνισμόν.
Εκ λωποδυτικής κατακρατήσεως 1.000 λιρών Αγγλίας του ''επισκόπου'' του Λονδίνου Gor διά τους Αρχιερείς πρόσφυγας, δι΄ανακούφησιν αυτών και αλλαγήν κλίματος εκ των δεινών τους. Εξ ιεροπραξιών του από του (1900-1924) και δι΄άλλων σκοπών προς αύξησιν των εν Τραπέζαις καταθέσεών του. Όλαι αι δαπάναι επισκέψεων, ταξιδίων, συμποσίων κ.λ.π. εις βάρος της Εκκλησίας''!
Εύχεσθε και προσεύχεσθε!
Παραπομπές:
1. Σύμφωνα με την εφημερίδα των ομογενών της Αμερικής ''ΑΤΛΑΝΤΙΣ'' της 24άρτης Δεκεμβρίου 1924 και με σχόλιο δίπλα σε φωτογραφία των κατονομαζόμενων γράφει:
''Ο ΦΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΕΝ ΜΕΣΩ ΡΩΣΣΩΝ
Εξ αριστερών προς τα δεξιά: ο Ροδοστόλου Αλέξανδρος, ο Ρώσσος Μητροπολίτης Πλάτων, ο ψευδοπατριάρχης Μελέτιος, ο Ρώσσος Μητροπολίτης Αλέξανδρος και ο Σύρος επίσκοπος Ευθύμιος.
2. Σύμφωνα με την Αθηναική εφημερίδα ''ΠΟΛΙΤΕΙΑ'' της 29ης Δεκεμβρίου 1921:
''Η Ι. Σύνοδος και κατά την χτεσινήν της συνεδρίασιν, απησχολήθη εξ΄ολοκλήρου με την δίκην του κ. Μεταξάκη.
Ανεγνώσθησαν διάφορα έγγραφα, σχετικά προς τας σχισματικάς αυτού ενεργείαις εν Αμερική, συν τοις άλλοις δε και δύο τηλεγραφήματα, ληφθέντα εκ μέρους του εν μερική Συνοδικού Εξάρχου κ. Σ. Τρωιάννου.
Κατά το τηλεγράφημα τούτο, ο κ. Μελέτιος Μεταξάκης μετά την εκλεγήν του εις Πατριάρχην επεχείρισεν να ιδρύση εν Αμερικήν μικτήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν, περιλαμβάνουσαν Συρίους, Ούγγρους, Ρώσσους, Έλληνας κ.λ.π. υπό τον Ρώσσον Μητροπολίτη Οδυσσού.
Η ενέργεια αύτη του κ. Μεταξάκη, εκτός του αντικανονικού αυτής, καθ΄όσον υπό την πρωτότυπον ταύτην Εκκλησίαν θα περιελαμβάνετο και αιρετικοί (οι Σύριοι καθ΄ο Μονοφυσίται) είναι πράξις πλήσσουσα καιρίως το Έθνος, καθ΄όσον θα ηπειλήτο διάσπασις του εν Αμερική Ορθοδόξου Ελληνισμού.''
3. Όπως αναφέρει ο Παύλος Καρολίδης στο βιβλίο του ''ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΜΕΤΑΞΑΚΗ'' Κάιρο 1931:
''Ο κ. Μεταξάκης συνενοούμενος εξ Αμερικής μετά της εν Κωνσταντινουπόλει Στρατιωτικής Αμύνης των Ελλήνων αξιωματικών υπό αρχηγόν τον Στρατηγόν Γ. Κονδύλην, εξελέγη τον Δεκέμβριον 1921 δι΄όπλων και μαχαιρών κατά των Αρχιερέων Συνοδικών, τινών εξαγορασθέντων χρηματικώς!
4. Βλέπε τις εφημερίδες Σκριμπ'', ''ΑΤΛΑΝΤΙΣ'', ''ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ'', ''ΟΜΟΜΟΙΑ'', ''ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ'', ''ΕΣΠΕΡΙΑ''. ''ΠΡΩΙΝΗ'', ''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ'', ''ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ'' της εποχής, μεταξύ 20 - 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1921.
5. Από την εφημερίδα ''ΑΤΛΑΝΤΙΣ'' της 25ης Δεκεμβρίου 1921 και άρθρο υπό τον τίτλο:
''ΠΩΣ Η ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΕΚΛΟΓΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΕ ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ''
ένα μικρό απόσπασμα:
''Υπό τοιαύτας θλιβεράς συνθήκας ανερχόμενος τας βαθμίδας του Οικουμενικού Θρόνου, ο εγκάθετος, τον οποίον κατ΄αυτάς διορίζει η βδελυρά μαφία των αποτάκτων και εγκληματιών, των μη δυναμένων να πατήσωσι το ελεύθερον της Πατρίδος των έδαφος, ως τρεμόντων προ του αναμένοντος αυτούς να πλήξη αμειλίκτως πελέκυως της Δικαιοσύνης, ευχερώς αντιλαμβάνεταί τις ψυχραίμως περισκοπών την όλην κατάστασιν και υπό το πρίσμα της πραγματικότητος θεώμενος αυτήν, ποιον κύρος διεθνές και παγχριστιανικόν και πανελλήνιον δύναται να έχη.
Ποίον γόητρον και ποιον σεβασμόν δύναται να περιβληθή και να εμπνεύση και έναντι του ποιμνίου του και έναντι της υπολοίπου Ορθοδόξου Ιεραρχίας και έναντι των ετέρων Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών αλλά και των ετεροδόξων τοιούτων''.
6. Βλέπε και ''ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΘΕΟΚΛΗΤΟΥ Χ. ΜΗΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ'', Αθήνα Σεπτέμβριος 1917.
7. Ενώ η τοπική Σύνοδος της Αδριανούπολης (29 Μαΐου 1921) είχε αποφανθεί εναντίον της εκλογής Πατριάρχου -καθόσον διαρκούσε ο Εθνικός Διχασμός και κυρίως ο Μικρασιατικός Πόλεμος- οι Βενιζελικοί της Κωνσταντινούποληςμε τη βία, τον χρηματισμό και γενικότερα με σιμωνιακές πρακτικές, κατάφεραν να επιβάλουν τον ''Μεσσία'', όπως ονόμαζαν τον κ. Μελέτιο Μεταξάκη!...
(Δημητρίου Μαυρόπουλου, ''ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΑΙ ΣΕΛΙΔΕΣ'' σ. 164).
8. Οι Αμυνίτες ήταν συνεργάτες και υποστηρικτές (με τη δύναμη των όπλων βεβαίως) του Ελευθερίου Βενιζέλου αρχικά στη Θεσσαλονίκη και μετέπειτα σε όλες τις επονομαζόμενες ''Νέες Χώρες'', οι οποίοι δήθεν ανησυχούσαν για την τύχη των Ελλήνων της Μακεδονίας, σε περίπτωση που εισέβαλλαν στην περιοχή βουλγαρικά στρατεύματα.
Στην ουσία όμως αποτελούσαν το εκλεκτό, στρατιωτικό σώμα του Μασώνου Βενιζέλου και συνέστησαν αυτό που τότε ονομαζόταν ως ''Επιτροπή Εθνικής Άμυνας'', που προπηλάκιζε, εκφόβιζε και σκότωνε ακόμα πολίτες της μη αρεσκείας τους.
9. Βλ. Αριστοτέλη Δελήμπαση: ''ΠΑΣΧΑ ΚΥΡΙΟΥ''.
10. Ο Μεταξάκης είχε ενταχθεί στην Μασονία το 1909 στην ελληνική στοά της Κωνσταντινούπολης ''Αρμονία'', όπως γράφει ο γνωστός του, επίσης Μασόνος,
Αλέξανδρος Ζερβουδάκης:
''Τον έφεραν τότε στη Στοά ''Αρμονία'', υπ' αριθ. 44, της Κωνσταντινουπόλεως, που είχε συγκεντρώσει στους κόλπους της την αφρόκρεμα του εκεί ελληνισμού, ό,τι καλύτερο σε γράμματα, επιστήμες και δύναμη διέθετε ποτέ το ελληνικό στοιχείο στη Πόλη και, η οποία, κατά ένα τρόπο, μέ τά μέλη της, που βρίσκονταν σε κάθε οργάνωση κοινοτική, εθνική ή άλλη, ουσιαστικά επηρέαζε
την ελληνική ζωή.
Ζήτησαν από τήν τότε Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος την άδειαν να τον μυήσουν και όταν την ἔλαβαν, ο Μελέτιος δέχτηκε και το τεκτονικόν φως κατά τις αρχές του 1909''.
Από το βιβλίο του Αλέξανδρου Ζερβουδάκη: ''Διάσημοι τέκτονες: Μελέτιος Μεταξάκης'' στο Τεκτονικόν Δελτίον, αριθμ. 71, {Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 1967}, σελ. 49}.
11. Βλ. Αριστοτέλη Δελήμπαση: ''ΠΑΣΧΑ ΚΥΡΙΟΥ''.
12. Βλ. ''ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΜΕΤΑΞΑΚΗ'' Κάιρο 1931.
14. Συνεχίζεται...
Γιώργος Δ. Δημακόπουλος
Δημοσιογράφος