 |
''Αυτός που κάνει τέλεια ελεημοσύνη, υπομένει αγόγγυστα και όταν ακόμη αδικείται απ' αυτούς που ελεεί. Πραγματικά ταπεινός είναι εκείνος που υπομένει με χαρά τις ψεύτικες κατηγορίες. Αληθινά ελεήμων είναι εκείνος που δεν αντιδρά όταν τον κλέβουν και γενικά όταν του προξενούν διάφορες ζημιές. Δείξε τη μεγαλύτερη αρετή της ελεημοσύνης σου με την ευεργεσία που θα κάμεις σ'εκείνους που σ' αδικούν, όπως έκαμε ο μακάριος Ελισσαίος, που έδωσε φαγητό σ' εκείνους που ήθελαν να τον αιχμαλωτίσουν. Αυτός που έχει πραγματική ταπεινοφροσύνη, δεν ταράζεται όταν τον αδικούν και δεν απολογείται όταν τον κατηγορούν. Αντίθετα δέχεται σαν αληθινές τις ψεύτικες κατηγορίες και δεν φροντίζει να πείσει τους ανθρώπους ότι έχει δίκιο''. |
Μέρος 8ον
Το συμφέρον της ψυχής μας
Το να πέσει κανείς στην αμαρτία είναι φυσικό και ανθρώπινο. Γι' αυτό και ο Θεός συγχωρεί αυτόν που θ' αμαρτήσει, αρκεί να μετανοήσει.
Πρέπει όμως μετά την πτώση και πάλι να σηκωθεί, για να μην υποδουλωθεί στα πάθη. Το να μένει κανείς στα πάθη του και να είναι δούλος σ' αυτά, χωρίς να αγωνίζεται, ν' απαλλαγεί, αυτό δείχνει αναισχυντία.
Υπάρχουν τρεις δρόμοι να πλησιάσει κανείς τον Θεό. Ο πρώτος είναι η θερμή πίστη, ο δεύτερος ο φόβος και ο τρίτος η δοκιμασία που επιτρέπει ο Θεός.
Κανένας δεν μπορεί να φτάσει στον Θεό, αν δεν βαδίσει έναν από τους τρεις αυτούς δρόμους.
Όπως από την πολυφαγία γεννιούνται οι αισχρές επιθυμίες, έτσι από την προσκόλληση στα βιοτικά δημιουργείται η ψυχρότητα προς τον Χριστό. Ο άνθρωπος που παρέδωσε τον εαυτό του στην τήρηση των εντολών του Θεού, δεν πρέπει να έχει φροντίδες και μέριμνες για τα βιοτικά πράγματα.
Γιατι όταν απαλλαγεί κανείς από τις βιοτικές μέριμνες, εύκολα καταγίνεται με τη μελέτη του νόμου του Θεού. Οι σωματικοί κόποι χωρίς την καθαρότητα του νου είναι σαν την μήτρα που δεν μπορεί να γεννήσει και σαν τους μαστούς τους κατάξερους.
Τα πάθη ταλαιπωρούν το σώμα και δεν αφήνουν την ψυχή ν' αντικρύσει τον Θεό. Όποιος σπέρνει πάνω στ' αγκάθια δεν μπορεί να θερίσει. Έτσι και όποιος αγωνίζεται για την αρετή, χωρίς να κόψει τα πάθη, κάνει το ίδιο πράγμα.
Όπως η καρποφόρα γη ευφραίνει τον γεωργό, έτσι ευχαριστεί τον Θεό αυτός που Τον θυμάται. Σ' αυτόν ο Θεός στέλνει το θείο Του φως και τον φωτίζει νύχτα και μέρα.
Όπως το σύννεφο σκεπάζει το φως της σελήνης, έτσι και η πολυφαγία διώχνει από την ψυχή τη σοφία του Θεού. Και όπως ανάβει η φωτιά με τα ξερά ξύλα, έτσι ξεσηκώνονται και τα πάθη με τον υπερβολικό χορτασμό.
Όπως μεγαλώνει η φλόγα της φωτιάς με την προσθήκη ξύλων, έτσι αυξάνουν και οι παρεκτροπές του σώματος με τα πολυποίκιλα φαγητά. Στο φιλήδονο σώμα δεν κατοικεί ο Θεός και όποιος αγαπά τη σάρκα δεν θα πετύχει ποτέ τη χάρη του Θεού.
Όπως με τον πόνο γεννάει η μητέρα τον καρπό της κοιλιάς της, έτσι και από τον πόνο του λαιμού γεννιέται στην ψυχή η ευχάριστη γνώση των μυστηρίων του Θεού.
Παρθένος είναι εκείνος που δεν εφύλαξε μόνο το σώμα του αμόλυντο, αλλά έδιωξε και όλες τις πονηρές σκέψεις που μολύνουν την ψυχή. Αν αγαπάς τη σωφροσύνη διώξε τους αισχρούς λογισμούς με την ανάγνωση των θείων Γραφών και την προσευχή.
Γιατι χωρίς τα μέσα αυτά είναι αδύνατο ν' αποκτήσει κανείς καθαρότητα ψυχής. Αν θέλεις ν' αποκτήσεις την αρετή της ελεημοσύνης, συνήθιζε, πρώτα να περιφρονείς τα πράγματα του κόσμου, για να μην ελκυσθεί ο νους σου απ' αυτά.
Αυτός που κάνει τέλεια ελεημοσύνη, υπομένει αγόγγυστα και όταν ακόμη αδικείται απ' αυτούς που ελεεί. Πραγματικά ταπεινός είναι εκείνος που υπομένει με χαρά τις ψεύτικες κατηγορίες.
Αληθινά ελεήμων είναι εκείνος που δεν αντιδρά όταν τον κλέβουν και γενικά όταν του προξενούν διάφορες ζημιές. Δείξε τη μεγαλύτερη αρετή της ελεημοσύνης σου με την ευεργεσία που θα κάμεις σ'εκείνους που σ' αδικούν, όπως έκαμε ο μακάριος Ελισσαίος, που έδωσε φαγητό σ' εκείνους που ήθελαν να τον αιχμαλωτίσουν.
Αυτός που έχει πραγματική ταπεινοφροσύνη, δεν ταράζεται όταν τον αδικούν και δεν απολογείται όταν τον κατηγορούν. Αντίθετα δέχεται σαν αληθινές τις ψεύτικες κατηγορίες και δεν φροντίζει να πείσει τους ανθρώπους ότι έχει δίκιο.
Μερικοί ταπεινοί έλεγαν πως είναι πόρνοι, χωρίς να είναι, και αυτό για να εξουθενώσουν τον εαυτό τους. Άλλοι πάλι δέχτηκαν την κατηγορία της μοιχείας, ενώ ήσαν καθαροί, παίρνοντας έτσι το στεφάνι της αγιοσύνης από τον ταπεινό Χριστό.
Δεν δοξάστηκαν από τους ανθρώπους, αλλά τους δόξασε ο Θεός. Και έκαμαν πράγματα που φαίνονται παράλογα, αλλά μ' αυτό τον τρόπο έφτασαν στην τελειότητα τους αγίους αγγέλους.
Ταπεινός είναι εκείνος που δέχεται τις κατηγορίες χωρίς να διαμαρτύρεται. Την ταπεινοφροσύνη σου θα την δοκιμάσεις, όταν δεν ταράζεσαι στις παρατηρήσεις που σου κάνουν, έστω κι αν είναι άδικες.
Ο ταπεινός θ' απολαύσει τα αιώνια αγαθά στη Βασιλεία των Ουρανών. Η ταπεινοφροσύνη θα σου προσφέρει χαρά και αγαλλίαση στην αιώνια ζωή. Πρέπει να θυμάσαι πάντα πως υπάρχει παράδεισος και κόλαση.
Φροντίδα σου καθημερινή πρέπει να είναι το πως θα κληρονομήσεις τη Βασιλεία των Ουρανών και θ' αποφύγεις την αιώνια κόλαση. Μη ξεχνάς αυτό που λέει η Αγία Γραφή: ''Όταν έλθει ο Υιός του Ανθρώπου με τη θεϊκή δόξα Του, θα βάλει τα μεν πρόβατα, δηλ. τους δικαίους, στα δεξιά, τα δε ερίφια, δηλ. αυτούς που δεν μετανόησαν, στ' αριστερά''.
Οι δίκαιοι θ' απολαμβάνουν αιώνια τη δόξα και τη μακαριότητα του Θεού και οι άδικοι θα τιμωρούνται στην αιώνια κόλαση. Όταν θυμάσαι το μεγάλο Κριτήριο, από το οποίο θα κριθεί το αιώνιο μέλλον σου, θα φροντίζεις περισσότερο για το συμφέρον της ψυχής σου και θα κάνεις το παν για να γλιτώσεις το αιώνιο ''πυρ'' της κολάσεως.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμωρία απ' αυτή. Κάθε τιμωρία στη ζωή αυτή τελειώνει. Η κόλαση θα είναι αιώνια, δεν θα τελειώσει ποτέ.
Τα παιδιά όμως της Βασιλείας των Ουρανών δεν θα διωχθούν στο σκοτάδι το φοβερό της κολάσεως, αλλά μαζί με τον Θεό θ' απολαμβάνουν αιώνια τα αγαθά που ετοίμασε Εκείνος για όσους Τον αγάπησαν στη ζωή αυτή και έζησαν σύμφωνα με τις εντολές Του.
Γι' αυτό εμείς μεν ας εργαζόμαστε τις εντολές του Θεού, ας αποφεύγουμε όμως την κατάκριση των άλλων. Τους άλλους θα τους διδάξουμε καλύτερα με τα έργα, παρά με τα λόγια και τις παρατηρήσεις.
Η κρίση ανήκει στον Θεό. Κι εμείς είμαστε αμαρτωλοί όπως όλοι οι άνθρωποι. Μόνο ο Θεός είναι αναμάρτητος. Αυτός θα κάνει δίκαια και σωστά για εμάς και τους άλλους.
Εμείς να φροντίζουμε να διορθώνουμε τα δικά μας σφάλματα και να προσευχόμαστε για όλους τους ανθρώπους. Τον άρρωστο τον γιατρεύει ο γιατρός. Εμείς δεν είμαστε γιατροί, αλλά άρρωστοι.
Ο τυφλός αν οδηγεί τυφλό, θα πέσουν και οι δύο στον λάκκο. Είμαστε πνευματικά τυφλοί. Πώς λοιπόν θα οδηγήσουμε τους άλλους; Ας κοιτάξουμε τον εαυτό μας και τότε θα μας ελεήσει ο Θεός.
Όταν θελήσει ο διάβολος να μας μολύνει με τους λογισμούς της πορνείας, πρώτα θα προσβάλλει τον νου μας και μετά θ' αγωνισθεί να μας οδηγήσει στο πάθος.
Όταν ο νους αντιδράσει από την πρώτη στιγμή, είναι βέβαιο ότι με την βοήθεια του Θεού θα νικήσουμε. Όταν όμως αφήσουμε να προχωρήσουν μέσα μας οι αισχρές σκέψεις, ο διάβολος τις καλλιεργεί σαν πανούργος και τότε αρχίζει η καταστροφή της ψυχής μας.
Προσπαθεί ο σατανάς να βρει ανοιχτή κάποια πόρτα της ψυχής μας κι από κει να μπει μέσα. Κι όταν μπει δύσκολα φεύγει. Όταν όμως τον διώξουμε μόλις εμφανισθεί, τότε δεν μπορεί να μας βλάψει.
Μη ξεχνάμε ότι ο διάβολος παραφυλάει για να μπει μέσα στο νου μας και στη συνέχεια να μας οδηγήσει στην πτώση. Γι' αυτό πρέπει να είμαστε πάντα ξύπνιοι, σαν τον στρατιώτη που είναι πάνω στον πύργο, έτοιμος ν' αντιμετωπίσει και να χτυπήσει τον εχθρό.
Χρειάζεται μεγάλος αγώνας, γιατι τα πάθη έχουν μεγάλη δύναμη. Με τη χάρη όμως του Θεού θα νικήσει ο γενναίος αθλητής που αγωνίζεται μ' όλες τις δυνάμεις του. Ο σωματικός κόπος και η μελέτη των θείων Γραφών φυλάνε την καθαρότητα του νου.
Ακόμη χρειάζεται και πολλή προσευχή, ώστε να επισκιάσει τον αγωνιστή η θεία χάρη. Για ν' αποκτήσει κανείς τη χάρη του Αγίου Πνεύματος χρειάζεται μεγάλος πνευματικός αγώνας, γιατι εύκολα παρασύρεται ο άνθρωπος στο κακό και χάνει σε μια στιγμή αυτό που απέκτησε ύστερα από μεγάλους αγώνες.
Στην καρδιά του ανθρώπου υπάρχει το καλό και το κακό. Από τον αγώνα το δικό μας θα εξαρτηθεί πιο από τα δύο θα επικρατήσει. Αν αφήσουμε τον εαυτό μας ελεύθερο, χωρίς να τον βιάσουμε, θα επικρατήσει το κακό.
Αντίθετα όταν αγωνισθούμε, θα νικήσει το καλό και η αρετή. Ο αγώνας αυτός είναι σκληρός. Θα πέσεις και θα ξανασηκωθείς και πάλι θα πέσεις και πάλι θα σηκωθείς. Είναι αγώνας ισόβιος.
Γιατι ο σατανάς δεν μας αφήνει ανενόχλητους ούτε μια στιγμή. Μια στιγμή αμελείας περιμένει, για να την εκμεταλλευθεί και να κάνει ζημιά στην ψυχή μας. Όπως είπαμε και πιο πάνω, στον πνευματικό αγώνα χρειάζεται ταπείνωση. Γιατι μόνο την προσευχή των ταπεινών ακούει ο Κύριος.
Η προσευχή του ταπεινού ''εισέρχεται εις τα ώτα του Κυρίου. Οι οφθαλμοί του Κυρίου εισίν επί τους ταπεινούς κατά την καρδίαν''.
Με ταπεινό φρόνημα φώναξε δυνατά προς τον Κύριο και πες Του: ''Κύριε ο Θεός μου, Συ, εάν θέλεις, μπορείς να φωτίσεις το σκότος της ψυχής μου''.
Όταν η ψυχή θερμανθεί από αγάπη προς τον Θεό, τα πάντα τα θεωρεί σκουπίδια και τιποτένια. Νύχτα και μέρα δεν σκέφτεται τίποτε άλλο εκτός από τον Ιησού Χριστό.
Η επαφή του ανθρώπου με τον Θεό είναι πιο γλυκειά κι απ' το πιο ωραίο και εύγεστο φαγητό. Όταν η ψυχή ενωθεί με τον Θεό, τότε έρχονται και τα δάκρυα της πνευματικής αγαλλιάσεως.
Και τα δάκρυα αυτά σε συνοδεύουν είτε τρως είτε πίνεις είτε μελετάς είτε προσεύχεσαι, σαν καρπός του αγώνα της ψυχής.
Αυτή είναι η αμοιβή που δίνει ο Θεός στους εργάτες των εντολών του, που σαν σκοπό της ζωής τους έβαλαν το συμφέρον της ψυχής τους.
Όταν λοιπόν σ' επισκεφθούν τα δάκρυα αυτά, πάρε θάρρος και προχώρα με μεγαλύτερη δύναμη, για να περάσεις τη θάλασσα των παθών.
Αλλά πρόσεξε μήπως χάσεις τον πνευματικό θησαυρό του αγώνα σου, είτε από εγωϊσμό εϊτε από αμέλεια.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Συνακόλουθες αναρτήσεις εκ του βιβλίου
''Η Άσκηση στη Ζωή μας''
Είκοσι κείμενα για την Ορθόδοξη Πνευματική Ζωή
βασισμένα στους Ασκητικούς Λόγους του Αββά Ισαάκ του Σύρου,
έκδοση της Ι. Μ. Παρακλήτου Ωρωπού Αττικής, 2006, σελ. 39 - 45.
