ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ: Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΖΑΚΧΑΙΟ

Λουκά κεφ. ιθ' στίχοι 1-10)

Τῷ καιρῷ εκείνω, διήρχετο ὁ Ἰησοῦς τὴν Ἱεριχώ· καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης, καὶ οὗτος ἦν πλούσιος, καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν Ἰησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν. Καὶ προδραμὼν ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι ἐκείνης ἤμελλε διέρχεσθαι. Καὶ ὡς ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον, ἀναβλέψας ὁ Ἰησοῦς εἶδεν αὐτὸν καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι. Καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων. Καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι. Σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπε πρὸς τὸν Κύριον· ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς ὅτι σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς Ἀβραάμ ἐστιν. Ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλό.

ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΩΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΦΥΛΗΣ κ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ Α': Ο ΖΑΚΧΑΙΟΣ ΩΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΙΟΡΘΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΑΔΙΚΙΩΝ ΜΑΣ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΩΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΦΥΛΗΣ κ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ Β': ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ (2023)

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΜΠΑΡΔΑΚΑ: ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ (2021)

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΤΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ ΟΜΙΛΙΑ ΕΙΣ ΤΟΝ ΖΑΚΧΑΙΟΝ ΤΟΝ ΤΕΛΩΝΗΝ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ 2023 (ΤΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ)

ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ: ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟ (ΙΕ' ΛΟΥΚΑ)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΛΑΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΑΜΩΝΟΣ κ. ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ: ΣΠΙΤΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ Ή ΧΩΡΙΣ ΧΡΙΣΤΟ;

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΗ: ΖΑΚΧΑΙΟΙ ΞΥΠΝΗΣΤΕ!

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ (2021)

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΕ ΛΟΥΚΑ (ΤΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ) 2022

ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ: ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΛΩΝΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ (ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ

ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΓΑΡΔΙΚΙΟΥ κ. ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ: ΚΑΛΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΑΜΕΣΗ!

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ΄ΛΟΥΚΑ: ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ - Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΛΩΝΗ ΖΑΚΧΑΙΟΥ

ΟΡΘΡΟΣ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ 2024 (ΤΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΩΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΦΥΛΗΣ κ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ Β': ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ (ΤΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ) 2008

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΜΕΘΩΝΗΣ κ. ΑΜΒΡΟΣΙΟΥ: ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ 2024 (ΤΟΥ ΖΑΚΧΑΙΟΥ)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΕ΄ΛΟΥΚΑ: ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

 

«Πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος· εἰς τοῦτο γὰρ καὶ κοπιῶμεν καὶ ὀνειδιζόμεθα, ὅτι ἠλπίκαμεν ἐπὶ Θεῷ ζῶντι, ὅς ἐστι σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα πιστῶν (: Το ότι οι αγώνες της ευσεβούς και αγίας ζωής μάς ωφελούν και στη ζωή αυτή και στη μελλοντική είναι λόγος αξιόπιστος και άξιος να τον αποδεχθεί κανείς με όλη του την καρδιά.

Κι επειδή ο λόγος αυτός είναι αξιόπιστος, γι’ αυτό ακριβώς κι εμείς υπομένουμε κόπους και δεχόμαστε ονειδισμούς ότι είμαστε δήθεν ανόητοι, επειδή έχουμε στηρίξει τις ελπίδες μας στον ζωντανό Θεό. Αυτός είναι ο σωτήρας όλων των ανθρώπων, τους οποίους συντηρεί με την πρόνοιά Του, προπαντός όμως των πιστών, τους οποίους σώζει από τον αιώνιο θάνατο)»[Α΄Τιμ. 4,9-10].

Ο Παύλος κακολογούνταν και εσύ στενοχωριέσαι; Ο Παύλος κοπίαζε και εσύ θέλεις να ζεις με απολαύσεις; Αλλά δεν θα μπορούσε εκείνος να επιτύχει τόσα αγαθά επιδιδόμενος στις απολαύσεις. Γιατί, αν τα κοσμικά πράγματα, που είναι πρόσκαιρα και φθαρτά, δεν αποκτούνται ποτέ από τους ανθρώπους χωρίς κόπους και ιδρώτες, πολύ περισσότερο τα πνευματικά.

«Ναι», λέγει ίσως κάποιος, «αλλά πολλοί συχνά τα απέκτησαν από κληρονομιά». Αλλά κι αν αυτά αποκτούνται έτσι, η προσπάθεια να τα φυλάξεις και να τα διασώσεις δεν είναι χωρίς κόπους, αλλά πρέπει να κοπιάζεις και να ταλαιπωρείσαι όχι λιγότερο από εκείνους που τα απέκτησαν.

Και δεν λέγω βέβαια ότι πολλοί αν και κοπίασαν πολύ και ταλαιπωρήθηκαν, διαψεύστηκαν οι ελπίδες τους στην είσοδο του λιμανιού, γιατί έπνευσε κάποιος άνεμος με ορμή, προξενώντας το ναυάγιο των καλών αυτών ελπίδων.

Σε μας όμως δεν συμβαίνει τίποτε παρόμοιο· γιατί ο Θεός είναι Εκείνος που μας έδωσε τις υποσχέσεις και «ἡ δὲ ἐλπὶς οὐ καταισχύνει(:η ελπίδα αυτή δεν ντροπιάζει και δεν διαψεύδει αυτόν που την έχει)» [Ρωμ.5,5].

Ή δεν γνωρίζετε και εσείς, ότι από εκείνους που καταγίνονται με τα βιοτικά πράγματα, πόσοι δεν απόλαυσαν τους καρπούς, αν και κατέβαλαν μύριους κόπους, ή επειδή πολλές φορές τους πήρε ο θάνατος πριν από την ώρα τους, ή επειδή συνέβη κάποια μεταβολή των πραγμάτων ή επειδή έπεσε αρρώστια ή επειδή τους επιτέθηκαν συκοφάντες, ή και κάποια άλλη αιτία(γιατί πολλά είναι τα ανθρώπινα), που τους οδήγησε εκεί με άδεια χέρια;

«Τι λοιπόν», θα αναρωτηθεί ίσως κάποιος, «δεν βλέπεις εκείνους που πέτυχαν, εκείνους που απέκτησαν μεγάλα αγαθά με λίγους κόπους;». Ποια «αγαθά»; Χρήματα και σπίτια, και πλέθρα γης τόσα και τόσα, και κοπάδια από δούλους, και κιλά από χρυσό και άργυρο;

Αυτά λες «αγαθά», και δεν σκεπάζεις το πρόσωπό σου, ούτε κρύβεσαι από ντροπή, που, ενώ είσαι άνθρωπος και έχεις λάβει εντολή να φιλοσοφείς για τον ουρανό, εσύ και χάσκεις προς τα γήινα πράγματα, και ονομάζεις αγαθά εκείνα που είναι εντελώς ανάξια λόγου; Αν είναι αυτά αγαθά, τότε πρέπει οπωσδήποτε να ονομάζουμε αγαθούς και εκείνους που τα απέκτησαν· γιατί πώς δεν είναι αγαθός εκείνος που κατέχει κάποιο αγαθό;

Τι λοιπόν; Πες μου. Όταν αυτοί που τα απέκτησαν είναι πλεονέκτες και άρπαγες, θα τους ονομάσουμε «αγαθούς»; Γιατί, αν ο πλούτος είναι αγαθό, και μαζεύεται από πλεονεξία, όσο αυξάνεται τόσο περισσότερο «αγαθό» θεωρείται ότι θα κάνει αυτόν που τον έχει. Άρα λοιπόν είναι αγαθός ο πλεονέκτης; Αν όμως είναι αγαθός ο πλούτος και αυξάνεται από πλεονεξία, όσο πιο πλεονέκτης είσαι, τόσο πιο αγαθός θα είσαι…

Είδες την αντίθεση; «Αλλά», λέγει, «αν δεν είσαι πλεονέκτης;». Και πώς είναι δυνατό αυτό να γίνει; Γιατί το πάθος είναι καταστρεπτικό και δεν είναι δυνατό, δεν είναι δυνατό να πλουτίζει κανείς χωρίς να αδικεί. Αυτό το δήλωσε ο Χριστός, λέγοντας: «Ποιήσατε ἑαυτοῖς φίλους ἐκ τοῦ μαμωνᾶ τῆς ἀδικίας(:Κάντε λοιπόν κι εσείς φίλους απ’ τον άδικο πλούτο ευεργετώντας με φιλανθρωπίες τους συνανθρώπους σας, ώστε όταν πεθάνετε, να σας υποδεχθούν οι φίλοι σας αυτοί στις αιώνιες σκηνές του παραδείσου)» [Λουκά 16,9].

«Τι λοιπόν», λέγει ίσως, «αν λάβει την κληρονομιά από τον πατέρα του;». Πήρε αυτά που μαζεύτηκαν με αδικία. Γιατί δεν ήταν βέβαια ο πρόγονος εκείνου από του Αδάμ πλούσιος, αλλά πολλοί άλλοι είναι φυσικό να γεννήθηκαν πριν από εκείνον· έπειτα ανάμεσα στους πολλούς βρέθηκε κάποιος που με αδικίες πήρε εκείνα που ανήκαν στους άλλους και τα καρπούνταν. «Τι λοιπόν», λέγει, «ο Αβραάμ είχε άδικο πλούτο;

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΗ: ΖΑΚΧΑΙΟΙ ΞΥΠΝΗΣΤΕ!

Ὅταν ὁ Κύριος, ἀγαπητοί μου, ἐκήρυττε στὰ παράλια τῆς Τιβεριάδος, στὰ χωριὰ καὶ στὶς πόλεις τῆς Παλαιστίνης, στὸ βουνὸ ἢ στὴ συναγωγή, πλήθη ἄκουγαν. Πόσοι ὅμως τὸν ἄκουγαν καὶ μὲ τὰ αὐτιὰ τῆς ψυχῆς;

Πόσοι ἐδέχοντο τὸ φῶς του στὴν καρδιά τους καὶ ἐδονοῦντο ψυχικά; Πόσοι ἄλλαζαν; Ὤ, λίγοι ἦταν οἱ θαυμασταὶ τοῦ κηρύγματος ποὺ δὲν ἔμεναν ἁπλῶς στὸ θαυμασμὸ ἀλλὰ ἔκαναν πρᾶξι καὶ ζωὴ τὰ λόγια του. Γιατί οἱ περισσότεροι ἔφευγαν χωρὶς μεταβολή, χωρὶς ψυχικὸ συγκλονισμό;

Τὴν ἀπάντησι στὸ τρομακτικὸ αὐτὸ ἐρώτημα δίδει σήμερα τὸ εὐαγγέλιο. Τί λέει τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο; Τὸ προσέξατε; Περνοῦσε ὁ Χριστὸς μέσ᾿ ἀπὸ μιὰ ὡραία πόλι, τὴν Ἰεριχώ. Στὸ ἄκουσμα ὅτι ἔρχεται ὁ Ἰησοῦς, γιὰ τὸν ὁποῖο τόσα διεδίδοντο, οἱ κάτοικοι ἄφησαν τὰ σπίτια τους καὶ πετάχτηκαν ἔξω.

Ἀπ᾿ ὅλον αὐτὸ τὸν συρφετὸ ἔνιωσε ἆραγε κανεὶς τὸ Χριστό; αἰσθάνθηκε στὴν καρδιά του τὸ θεϊκὸ ῥεῦμα τῆς ἀγάπης του, συγκλονίστηκε ἡ ψυχή του, ἦρθαν στὸ μυαλό του νέες σκέψεις; Ὤ, κλεισμένες οἱ καρδιὲς τῶν κατοίκων τῆς Ἰεριχοῦς· μπετὸν ἀρμέ! Δὲν ἄνοιξαν μπροστὰ στὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ· τὰ πάθη δὲν παραμέρισαν διόλου.

Μία περιέργεια νὰ δοῦν τοὺς τράβηξε στὸ δρόμο, τίποτε περισσότερο. Λοιπὸν ἔτσι ἄκαρπη θὰ ἔμενε αὐτὴ ἡ ὁδοιπορία τοῦ Χριστοῦ στὴν ὄμορφη αὐτὴ πόλι; Ὄχι. Μέσα στὸν κόσμο ποὺ κατέκλυσε τοὺς δρόμους καὶ μῆλο νὰ ἔρριχνες δὲν ἔπεφτε, κάποιος ἔνιωσε τὸ Χριστό· μιὰ καρδιὰ δέχθηκε τὸ φῶς του, τὴν διαπέρασε τὸ ἠλεκτρικὸ ῥεῦμα τῆς ἀγάπης του.

Αὐτὸς μόνο κατάλαβε τὸ Χριστὸ ᾿κείνη τὴ μέρα. Ποιός ἦταν; Ἦταν, ἀγαπητοί μου, ἕνας μεγάλος κλέφτης. Ὄχι ἀπ᾿ τοὺς κλέφτες ποὺ ζοῦν στὰ βουνά, ἀλλ᾿ ἀπ᾿ αὐτοὺς ποὺ ζοῦν στὶς πόλεις καὶ κλέβουν καὶ λῃστεύουν μὲ τὸ γάντι.

Τέτοιος κλέφτης ἦταν ὁ Ζακχαῖος τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου. Ἦταν «ἀρχιτελώνης» (Λουκ. 19,2), δηλαδὴ γενικὸς εἰσπράκτωρ τῶν φόρων. Καὶ σὰν τέτοιος, διεφθάρη ἀπὸ τὸ χρῆμα. Ἔκλεψε, λῄστευσε, ἅρπαξε οἰκονομίες φτωχῶν, πάτησε ἐπὶ πτωμάτων, καὶ ἔτσι πλούτισε. Ἀλλὰ ἦρθε ἡ ὥρα τοῦ ἐλέγχου τῆς συνειδήσεως.

Ἡ φωνούλα αὐτή, ποὺ ἔβαλε μέσα μας ὁ Θεός, ἐλέγχει τοὺς ἐνόχους. Ἐλέγχει τὸν κλέφτη, τὸ φονιᾶ, τὸ διεφθαρμένο. Αὐτὴ ἡ φωνὴ ἤλεγξε τὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὔα, τὸν Κάϊν, τὸν Ἰούδα, τὸν Ἀνανία καὶ τὴ Σαπφείρα.

Αὐτὴ τώρα ἐλέγχει καὶ τὸ Ζακχαῖο. «Ζακχαῖε,» τοῦ λέει, «εἶσαι ἕνας κλέφτης, ἕνας λῃστής· ἔκανες νὰ πεινάσουν ὀρφανά, νὰ κλάψῃ ἡ χήρα μάνα, νὰ πονέσῃ ὁ τίμιος ἐργάτης, νὰ κλέψῃ ὁ μικρὸς βιοπαλαιστὴς γιὰ νὰ ζήσῃ. Ζακχαῖε, εἶσαι ἔνοχος, εἶσαι ἁμαρτωλός».

Ἡ συνείδησι λοιπὸν τὸν ἔκανε νὰ ξυπνήσῃ, νὰ νιώσῃ τὴ θέσι του, νὰ πεταχτῇ στὸ δρόμο, νὰ ζητῇ πάσῃ θυσίᾳ νὰ δῇ τὸν Ἰησοῦ· ἐκεῖνον ποὺ γαληνεύει τὶς συνειδήσεις, ἐκεῖνον ποὺ σῴζει. Καὶ τὸν εἶδε τὸν Ἰησοῦ. Μὰ πῶς τὸν εἶδε, ἀφοῦ ἦταν κοντὸς καὶ τόσοι ἄνθρωποι εἶχαν κάνει τοῖχο μπροστά του;

Ὤ! ὅταν θέλῃς νὰ πλησιάσῃς τὸ Χριστό, τὰ ἐμπόδια ὑπερπηδοῦνται. Καὶ ὁ Ζακχαῖος ὑπερπήδησε τὰ ἐμπόδια τοῦ ἀναστήματος. Ἀνέβηκε σ᾿ ἕνα δέντρο, σὲ μιὰ συκομορέα, κι ἀπὸ ᾿κεῖ ἀντίκρυσε τὸ μεγαλεῖο τῆς Θεότητος τοῦ Ἰησοῦ.

Γιὰ νὰ δῇς ἕνα πανόραμα, τὴ θάλασσα λ.χ. μὲ τὶς ἀκτές της, τὰ χωριουδάκια μὲ τὰ κάτασπρα σπιτάκια ἢ τὶς πολιτεῖες μὲ τὶς καμινάδες τῶν ἐργοστασίων, πρέπει ν᾿ ἀνεβῇς κάπου ψηλά, στὸ βουνό· καὶ γιὰ νὰ δῇς τὸ μεγαλεῖο τοῦ Χριστοῦ, νὰ αἰσθανθῇς τὴ θεϊκή του δύναμι, πρέπει νὰ ὑψωθῇς πάνω ἀπ᾿ τὸ χῶμα, πάνω ἀπ᾿ τὴν ὕλη, πάνω ἀπ᾿ τὸν κόσμο τῆς φθορᾶς, ἡ σκέψι σου νὰ πετάξῃ ψηλότερα, νὰ ἐγγίσῃ τὰ ἄστρα, νὰ κατοπτεύσῃ τὴν αἰωνιότητα.

Τότε θὰ νιώσῃς ἐντός σου τὸ μεγαλεῖο τὴς Θεότητος. Ὁ Ζακχαῖος, λοιπόν, στὴ συκομορέα, μετέωρος μεταξὺ οὐρανοῦ καὶ γῆς.

Καὶ ἡ συκομορέα εἶνε ἕνας τύπος, γιὰ νὰ καταλάβουμε, ὅτι ἐκείνη τὴ στιγμὴ ἡ σκέψι του ἀνέβηκε ὑψηλότερα.

ΑΓΙΟΥ ΙΓΝΑΝΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ - ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ (2ον)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ: ΕΡΓΑ Ζ'
«ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΣΚΗΤΙΣΜΟΣ»
(Επιλεγμένα κείμενα και επιστολές προς πνευματικά του παιδιά,
με πλήθος θεμάτων πνευματικής οικοδομής και σωτηρίας).
Μετάφραση Επιμέλεια Πέτρου Μπότση. Αθήνα 2021, σελ. 20-23).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Χωρίς να μειώσει τη διακονία της Μάρθας ο Κύριος, την παρατήρησε ότι ήταν υπερβολικά γήινη η νοοτροπία της και πως η συμπεριφορά της Μαρίας ήταν πιο ουσιαστική. Με την παρατήρησή του ο Κύριος αποκάθαρε την υψηλοφροσύνη του ασκητισμού της Μάρθας και την δίδαξε ν' ασκεί τη σωματική διακονία της με ταπεινοφροσύνη. Ακριβώς!

Ο σωματικός ασκητισμός που δεν έχει φωτιστεί ακόμα από πνευματική αντίληψη, περιέχει πάντα πολλά και υπερβολικά γήινα χαρακτηριστικά. Εκείνος που αγωνίζεται έτσι, αν και το κάνει για τη χάρη του Θεού, αγωνίζεται για τον παλαιό άνθρωπο (βλ. Εφ. δ' 22). Στον αγρό του φύονται μαζί το σιτάρι με τα ζιζάνια, δεν μπορεί ν' απαλλαγεί από την επιρροή των λογισμών και των έργων του σαρκικού νου.

Είναι ουσιαστικό για όλους μας να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στις διδαχές του Κυρίου και να εκτελούμε τα καλά σωματικά μας έργα με μεγάλη ταπείνωση, ως δούλοι που είναι υποχρεωμένοι να εκπληρώνουν το θέλημα του Κυρίου τους, αλλά δεν μπορούν να το εκτελέσουν όπως πρέπει, λόγω της αδυναμίας και της αμαρτωλής κλίσης τους. Γι' αυτούς που ασκούν σωματικό ασκητισμό είναι πολύ ωφέλιμο να γνωρίζουν πως υπάρχει κι άλλου είδους ασκητισμός, πολύ υψηλότερος.

Κι αυτός είναι ο ασκητισμός της ψυχής' ένας ασκητισμός που επισκιάζεται από τη Θεία Χάρη. «Εκείνος που δεν έχει πνευματική εργασία, λέει ο αββάς Ισαάκ ο Σύρος, παραμένει ξένος των δωρεών του Πνεύματος, ανεξάρτητα από το σωματικό ασκητισμό που ασκεί». Ο μεγάλος δάσκαλος των μοναχών παρομοιάζει το σωματικό ασκητισμό, όταν αυτός δεν συνδέεται με πνευματική εργασία στο κελλί, με άκαρπες μήτρες και στεγνά στήθη. Ο σωματικός ασκητισμός δεν μπορεί να προσεγγίσει το νου του Θεού.

Το βλέπουμε αυτό στη Μάρθα. Ήταν τόσο απασχολημένη στο έργο της, τόσο πεπεισμένη για την αξία του, ώστε δε ρώτησε τον Κύριο τι θα του ήταν πιο ευάρεστο, αλλά έβαλε μπροστά τη δική της αντίληψη και συμβολή και αποφάσισε να τις εκτελέσει. Γιατί η ευαγγελική αυτή αφήγηση καθιερώθηκε από την Εκκλησία να διαβάζεται σε όλες τις εορτές της Θεοτόκου; Επειδή η μητέρα του Θεού προσέφερε στο Θεάνθρωπο την ύψιστη σωματική διακονία, καθώς και την ύψιστη πνευματική υπηρεσία, φυλάσσοντας στην καρδιά της όλα του λόγια Του, καθώς και όλα τα γεγονότα της ζωής Του από τη νηπιακή Του ηλικία (βλ. Λουκ. β' 19).

Για να εξηγηθεί αυτό, στην παρούσα αφήγηση προστέθηκε κάτι από το επόμενο κεφάλαιο του ευαγγελίου του Λουκά: την κραυγή προς τον Κύριο μιας γυναίκας που είχε ακούσει τη διδασκαλία Του: «Μακαρία η κοιλία η βαστάσασά σε και μαστοί ους εθήλασας» (Λουκ. ια' 28). Αυτή είναι η απάντηση του Θεού στην ανθρώπινη λογική! Η ανθρώπινη λογική ομολόγησε τη Μητέρα του Θεού μακαρία, επειδή Εκείνη γέννησε το Θεάνθρωπο. Ο Θεάνθρωπος εξύψωσε την αξία της Μητέρας του Θεού, καλώντας μακαρίους όλους εκείνους που ακούν το λόγο του Θεού και τον τηρούν.

Κι εδώ έχουμε επίσης την υπηρεσία του πνεύματος να υπερισχύσει της σωματικής υπηρεσίας, κάτι που στην ανθρώπινη λογική είναι αντίθετο. Ο εύσπλαχνος Κύριος καλεί όλους τους ανθρώπους να Τον υπηρετήσουν.

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΧΑΡΙΤΟΣ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΠΛΑΝΗΣ ΔΙΑΒΟΛΟΥ

Μητροπολίτης Λαρίσης και Πλαταμώνος κ. Κλήμης

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ

 

Κατά Ματθ. δ' 12-17)

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, Ἀκούσας δὲ ὅτι Ἰωάννης παρεδόθη ἀνεχώρησεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν. Kαὶ καταλιπὼν τὴν Ναζαρὲτ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς Καπερναοὺμ τὴν παραθαλασσίαν ἐν ὁρίοις Ζαβουλὼν καὶ Νεφθαλείμ· Ίνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου λέγοντος· Γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλείμ, ὁδὸν θαλάσσης, πέραν τοῦ Ἰορδάνου, Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει φῶς εἶδεν μέγα, καὶ τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς. Ἀπὸ τότε ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς κηρύσσειν καὶ λέγειν· Μετανοεῖτε· ἤγγικεν γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

ΦΩΣ ΜΕΓΑ: ''Ο ΛΑΟΣ Ο ΚΑΘΗΜΕΝΟΣ ΕΝ ΣΚΟΤΕΙ ΕΙΔΕ ΦΩΣ ΜΕΓΑ''

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΩΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΦΥΛΗΣ κ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ Β': ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ (2024)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ: Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΗ ΓΑΛΙΛΑΙΑ

ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΕΙΡΑΣΜΩΝ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΩΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΦΥΛΗΣ κ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ Β': ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ (2023)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΦΩΤΑ - ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΛΑΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΑΜΩΝΟΣ κ. ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ: «ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ Η ΧΑΡΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ»

ΑΓΙΟΥ ΙΓΝΑΝΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ - ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ (2023)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ ΣΤΗΝ Ι. Μ. ΑΓΙΩΝ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ ΚΑΙ ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ, ΦΥΛΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ (1995)

ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΩΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΦΥΛΗΣ κ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ Α': ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ (1993)

ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ: ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΙΕΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣ ΕΦΕΣΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ

ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΩΡΩΠΟΥ & ΦΥΛΗΣ κ. ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ Α': ΟΜΙΛΙΑ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ (2001)

ΟΡΘΡΟΣ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ ΣΤΗΝ Ι. Μ. ΑΓΙΩΝ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ ΚΑΙ ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ (2025)

ΑΓΙΟΥ ΙΓΝΑΝΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ - ΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ (1ον)

Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών. Μετανοείτε και πιστεύετε εν τω ευαγγελίω. Αυτά ήσαν τα πρώτα λόγια του κηρύγματος του θεανθρώπου Ιησού Χριστού. Αυτά τα ίδια λόγια λέγει και σ’ εμάς μέχρι σήμερα, μέσω του Ευαγγελίου.

Όταν επληθύνθη περισσότερον από κάθε άλλη εποχήν η αμαρτία στον κόσμο, κατήλθε εδώ στην γη μας ο Παντοδύναμος Ιατρός. Κατήλθε στον τόπον αυτόν της εξορίας, στον τόπο των βασάνων και των παθών μας, που είναι μία πρόγευσις των αιωνίων βασάνων της κολάσεως, και ευαγγελίζεται την λύτρωση, την χαρά και την ίαση σε όλους τους ανθρώπους, χωρίς εξαίρεση, λέγοντας «μετανοείτε».

Η δύναμις της μετανοίας είναι θεμελιωμένη στην δύναμη του Θεού. Ο Ιατρός είναι πανίσχυρος, και η ίασις που Εκείνος χαρίζει είναι παντοδύναμος. Την εποχήν εκείνη, όταν εκήρυσσεν εδώ στην γη ο Κύριος, καλούσε σε θεραπείαν όλους όσοι ήσαν άρρωστοι από την αμαρτία, και δεν θεωρούσε καμμίαν αμαρτίαν ως αθεράπευτον. Και τώρα, επίσης, συνεχίζει να καλή όλους, και υπόσχεται, και χαρίζει πράγματι την άφεση για κάθε αμαρτία και την ίαση για κάθε αμαρτωλή ασθένεια.

Ω σεις, οι οδοιπόροι της γης. Ω σεις, όλοι όσοι αναλίσκεσθε ή σύρεσθε στην ευρύχωρον οδόν, μέσα στον ακατάπαυστο θόρυβο των γηίνων μεριμνών, περισπασμών και διασκεδάσεων, ανάμεσα σε άνθη ανάμικτα με αγκάθια, σεις που σπεύδετε και ακολουθείτε αυτόν τον δρόμο, κατευθυνόμενοι προς το τέλος, που είναι σε όλους γνωστόν και όμως όλοι το λησμονούν: ο σκοτεινός τάφος και η ακόμη σκοτεινοτέρα και φοβερωτέρα αιωνιότης. Σταματήστε!

Αποτινάξτε την γοητείαν αυτού του κόσμου, που σας κρατεί μονίμως σε αιχμαλωσία! Ακούστε αυτό που σας ευαγγελίζεται ο Σωτήρ ημών Χριστός, δώστε στα λόγια του την προσοχή που τους αρμόζει: «Μετανοείτε και πιστεύετε εν τω ευαγγελίω. Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών». Σας είναι απαραίτητο, οδοιπόροι σεις της γης, να στρέψετε όλη σας την προσοχή σ’ αυτήν την ζωτικά ωφέλιμη και σωτήρια νουθεσία. 

Αλλιώς θα φθάσετε στον τάφο, θα φθάσετε στο κατώφλι και στην πύλη της αιωνιότητος, χωρίς να έχετε προηγουμένως κατανοήσει καθόλου ορθά την αιωνιότητα, ούτε τις υποχρεώσεις εκείνων που εισέρχονται σ’ αυτήν, έχοντας προετοιμάσει τον εαυτό σας μόνο για τις δίκαιες τιμωρίες που θα υφίστασθε αιωνίως για τις αμαρτίες σας. Η βαρυτέρα δε και σοβαροτέρα αμαρτία είναι το να μη δίδετε προσοχή στους λόγους του Σωτήρος μας Χριστού, δηλαδή να τον περιφρονήτε. Μετανοείτε!

Αποκοιμίζει και εξαπατά τον άνθρωπον ο δρόμος της επιγείου ζωής. Στα μάτια αυτών που αρχίζουν την πορεία τους σ’ αυτήν, παρουσιάζεται σαν ένα ατελείωτο πεδίο που σφύζει από πραγματικότητα. Για όσους την τελείωσαν, παρουσιάζεται σαν ένα συντομότατο ταξίδι που συνοδεύεται από όνειρα και μάλιστα χωρίς περιεχόμενο. Μετανοείτε!

Και την δόξα και τον πλούτο και όλα τα άλλα φθαρτά αποκτήματα και πλεονεκτήματα, που για την εξασφάλισή τους αναλίσκει όλη την επίγειο ζωήν του και όλες τις δυνάμεις της ψυχής και του σώματός του ο τυφλωμένος αμαρτωλός, οφείλει να τα εγκαταλείψη μέσα στα λίγα εκείνα λεπτά κατά τα οποία το ένδυμα της ψυχής, το σώμα, αφαιρείται και αποσπάται από αυτήν. Τότε η ψυχή οδηγείται από τους αυστηρούς αγγέλους στο Κριτήριον του δικαίου Θεού, του αγνώστου σ’ αυτήν, Εκείνου τον οποίον αυτή έχει περιφρονήσει. Μετανοείτε!

Μοχθούν οι άνθρωποι και βιάζονται να πλουτίσουν σε γνώσεις, οι οποίες όμως είναι μικράς μόνον σημασίας, και κατάλληλες για κάποιο μόνον χρονικόν διάστημα. Γνώσεις που συμβάλλουν στην ικανοποίησιν αναγκών, ανέσεων και ιδιοτροπιών της επιγείου ζωής. Περιφρονούμε τελείως τις ουσιαστικές, τις αναγκαίες γνώσεις και την εργασία, για τα οποία και μόνο μας έχει χαρισθεί η επίγειος ζωή. Δηλαδή την γνώση του Θεού, και την συνδιαλλαγή μας με αυτόν μέσω του λυτρωτού μας Χριστού. Μετανοείτε!

Αδελφοί, ας εξετάσωμε την επίγειο ζωή μας αντικειμενικά, αμερόληπτα, υπό το φως του Ευαγγελίου. Είναι μηδαμινή, ένα τίποτε. Όλα της τα αγαθά αφαιρούνται με τον θάνατον, αλλά συχνά και πολύ πριν από τον θάνατο με ποικίλες, απροσδόκητες καταστάσεις. Αυτά τα φθαρτά, τα τόσο γρήγορα εξαφανιζόμενα αγαθά, δεν αξίζουν να ονομάζωνται αγαθά. Στην πραγματικότητα είναι απάτες και παγίδες.

Όσοι κολλούν και βυθίζονται στις παγίδες αυτές, και συλλαμβάνονται από αυτές, αποστερούνται από τα αληθινά, τα αιώνια, τα ουράνια, πνευματικά αγαθά, που αποκτούμε όταν πιστεύωμε στον Χριστό και τον ακολουθούμε στην μυστικήν οδό της ευαγγελικής ζωής. Μετανοείτε!

Σε πόσο φοβεράν τύφλωση ευρισκόμεθα! Πώς από αυτήν την τύφλωση αποδεικνύεται οφθαλμοφανώς η πτώσις μας! Βλέπουμε τον θάνατο των αδελφών μας. Γνωρίζουμε ότι ο θάνατος επίκειται, ίσως και πολύ σύντομα, και για μας, διότι κανείς από τους ανθρώπους δεν έμεινε εδώ στην γη για πάντα. Βλέπουμε ότι πολλούς, και πριν από τον θάνατο, η επίγειος ευτυχία τους προδίδει. Βλέπουμε αυτήν την ευτυχία να μεταβάλλεται συχνά σε δυστυχία, που ομοιάζει με καθημερινήν εμπειρία θανάτου.

Παρ’ όλην αυτή την τόσον οφθαλμοφανή μαρτυρία της ιδίας μας της πείρας, εμείς κυνηγούμε τα πρόσκαιρα μόνον αγαθά ωσάν να ήσαν μόνιμα, αιώνια. Μόνον σ’ αυτά είναι στραμμένη η προσοχή μας! Ξεχασμένος ο Θεός! Ξεχασμένη και η μεγαλοπρεπής και συνάμα φοβερά αιωνιότης! Μετανοείτε!

Θα μας προδώσουν, αδελφοί, οπωσδήποτε θα μας προδώσουν όλα τα φθαρτά αγαθά. Τους πλουσίους και τους πάμπλουτους θα τους προδώση ο πλούτος τους, τους ενδόξους η δόξα τους, τους νέους η νεότης τους, τους σοφούς η σοφία τους. Ένα μόνον αιώνιο και ουσιώδες αγαθόν ημπορεί να αποκτήση ο άνθρωπος κατά την διέλευσή του από την γη. Αυτό είναι η αληθής γνώσις του Θεού και η συμφιλίωσίς του με τον Θεόν, την οποία χαρίζει ο Χριστός. Για να λάβη όμως κανείς τα κορυφαία και υπέρτατα αυτά αγαθά, πρέπει να εγκαταλείψη την αμαρτωλήν ζωή και να την μισήση. Μετανοείτε!

Μετανοείτε! Τι σημαίνει να μετανοήσωμε; Σημαίνει να ομολογήσωμε τις αμαρτίες μας και να μεταμεληθούμε γι’ αυτές. Σημαίνει ακόμη να πάψωμε να τις διαπράττωμε και ποτέ πλέον να μην επιστρέψωμε σ’ αυτές, όπως είπε κάποιος μεγάλος άγιος Πατέρας απαντώντας σε ανάλογον ερώτηση. Με τον τρόπον αυτόν πολλοί άνθρωποι μεταβάλλονται σε αγίους της Εκκλησίας μας και πολλοί άνομοι σε ανθρώπους ευλαβείς και δικαίους.

Μετανοείτε! Απορρίψετε από επάνω σας όχι μόνο τις φανερές αμαρτίες, όπως είναι ο φόνος, η αρπαγή, η ακολασία, η διαβολή και το ψεύδος, αλλά και τις ολέθριες διασκεδάσεις, τις σαρκικές ηδονές, τα απρεπή ονειροπολήματα και τους αθέμιτους λογισμούς, όλα, όλα όσα απαγορεύονται από το ευαγγέλιον. Την μέχρι τώρα αμαρτωλήν ζωή σας να την λούσετε με τα δάκρυα της ειλικρινούς μετανοίας.

Όταν καταληφθής από ακηδία και είσαι ψυχικώς εξησθενημένος, μην ειπής μέσα σου «έχω περιπέσει σε βαριά αμαρτήματα. Με την μακροχρόνιον αμαρτωλήν ζωή μου έχω αποκτήσει αμαρτωλές συνήθειες, που με την πάροδο του χρόνου έχουν γίνει σαν φυσικές μου ιδιότητες και έχουν κάνει αδύνατη για μένα την μετάνοια». Αυτούς τους σκοτεινούς λογισμούς σου εμπνέει ο νοητός εχθρός σου, που δεν τον έχεις προσέξει ακόμη, και δεν τον έχεις αντιληφθεί. Εκείνος γνωρίζει την δύναμη της μετανοίας και φοβείται μήπως η μετάνοια σε αποσπάσει από την εξουσία του.

Και προσπαθεί να σε αφελκύση από την μετάνοια με τον λογισμόν ότι ο Θεός δεν έχει την ικανότητα να επιφέρη παντοδύναμο την ιατρεία του στην κατάστασή σου αυτή. Αυτού του πολέμου την εμπειρίαν είχε και ο Προφήτης Δαβίδ όταν έλεγε. «Κύριε, τι επληθύνθησαν οι θλίβοντές με; Πολλοί επανίστανται επ’ εμέ. Πολλοί λέγουσι τη ψυχή μου, ουκ έστι σωτηρία αυτώ εν τω Θεώ αυτού. Συ δε, Κύριε, αντιλήπτωρ μου ει, δόξα μου και υψών την κεφαλήν μου. Φωνή μου προς Κύριον εκέκραξα και επήκουσέ μου εξ όρους αγίου αυτού».

Εκείνος που έχει θεσπίσει την μετάνοιαν είναι ο Δημιουργός σου, ο οποίος σε εδημιούργησε εκ του μηδενός. Ευκολώτερα λοιπόν τώρα που σε έχει ήδη φέρει στην ύπαρξη ημπορεί να σε αναπλάση και να μεταμορφώση την καρδία σου, από φιλαμαρτήμονα να την κάνη φιλόθεο, από φιλήδονο, από φιλόσαρκο, από κακόβουλο και από ηδυπαθή να την κάνη καθαράν, πνευματικήν, αγία.

Αδελφοί! Ας γνωρίσωμε την ανέκφραστον αγάπη του Θεού προς το βυθισμένο στην αμαρτίαν ανθρώπινο γένος. Ο Κύριος οικονόμησε την ενανθρώπησή του, έτσι ώστε μέσω της ανθρωπίνης φύσεώς του να ημπορέση να δεχθή τις τιμωρίες που οι άνθρωποι αξίζουν να δεχθούν. Και με το να δεχθή τιμωρίαν Εκείνος ο Πανάγιος, να εξαγοράση και να λυτρώση τους ενόχους από την τιμωρία. Τι τον προσείλκυσε κοντά μας, εδώ στην γη, στον τόπο της εξορίας μας; Μήπως οι δικαιοσύνες μας; Όχι! Τον είλκυσε σε μας η ολεθρία εκείνη κατάστασις στην οποία μας έριξε η αμαρτία μας.

Άνθρωποι αμαρτωλοί! Ας πάρωμε θάρρος, διότι για μας, ακριβώς προς χάριν μας ο Κύριος επετέλεσε το μέγα έργον της ενανθρωπήσεώς του! Επέβλεψε με ασύλληπτον έλεος στις ασθένειές μας. Ας πάψωμε να ταλαντευώμεθα, ας πάψωμε να παραδιδώμεθα στην ακηδία και την αμφιβολία. Ας πλησιάσωμε γεμάτοι πίστη, ζήλο και ευγνωμοσύνη, και ας αρχίσωμε την μετάνοια. Ας συμφιλιωθούμε δια μέσου αυτής προς τον Θεόν. Ας ανταποκριθούμε, όσον μας είναι δυνατόν, με τις ασθενικές δυνάμεις μας στην μεγάλην αγάπη του Κυρίου προς εμάς, όπως ημπορούν να ανταποκρίνωνται στην αγάπη του Δημιουργού τα δημιουργήματά του, τα οποία μάλιστα έπεσαν στην αμαρτία: Ας μετανοήσωμε!

Ας μετανοήσωμε όχι μόνο με λόγια, ας δώσωμε μαρτυρία της μετανοίας μας, όχι μόνο με λίγα δάκρυα της στιγμής, ούτε μόνο με την εξωτερικήν συμμετοχή στις ιερές ακολουθίες της Εκκλησίας, να τελούμε μόνο τις εκκλησιαστικές ιεροτελεστίες, όπως περιωρίζοντο να πράττουν οι Φαρισαίοι. Ας προσκομίσωμε μαζί με τα δάκρυα και με την εξωτερικήν ευσέβεια και τον άξιον καρπό της μετανοίας μας. Ας μεταβάλωμε την αμαρτωλήν ζωή μας σε σύμφωνον με το Ευαγγέλιον βιοτήν.

«Ίνα τι αποθνήσκετε, οίκος Ισραήλ;». Γιατί χάνεστε, χριστιανοί, με θάνατον αιώνιον εξ αιτίας των αμαρτιών σας; Γιατί να γεμίζετε την κόλαση σαν να μην έχη θεσπισθή μέσα στην Εκκλησία του Χριστού η πανίσχυρος μετάνοια; Αυτή η άπειρος αγαθή δωρεά έχει δοθεί στον οίκον Ισραήλ, δηλαδή στους χριστιανούς. Και όποτε θελήσουμε, καθ’ όλην την διάρκεια της ζωής μας, και όποιες και αν είναι οι αμαρτίες μας, η δωρεά αυτή ενεργεί με δύναμη μοναδική. Καθαρίζει από κάθε αμαρτία, σώζει τον κάθε άνθρωπο που προστρέχει στον Θεόν, έστω και αν αυτός μετανοήση στα τελευταία λεπτά της ζωής του, μόλις πριν από τον θάνατο.

«Ίνα τι αποθνήσκετε, οίκος Ισραήλ;». Χάνονται τόσοι χριστιανοί με τον αιώνιον θάνατο, για τον λόγο ότι σε όλην την διάρκεια της επιγείου ζωής των δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να ασχολούνται με την αθέτηση των υποσχέσεων που έδωσαν κατά το άγιον Βάπτισμα, και με την δουλεία τους στην αμαρτία. Χάνονται, διότι δεν κρίνουν τον Λόγο του Θεού άξιον ακόμη και της παραμικράς προσοχής τους, τον Λόγο που κηρύττει την μετάνοια. Στις ύστατες στιγμές πριν από τον θάνατό τους, δεν κατορθώνουν να επωφεληθούν από την πανίσχυρο δύναμη της μετανοίας. Δεν ημπορούν να επωφεληθούν είτε διότι δεν απέκτησαν καμμίαν γνώση για τον χριστιανισμόν, είτε διότι απέκτησαν μια πολύ ανεπαρκή και συγκεχυμένη γνώση γι’ αυτόν, η οποία πρέπει να ονομασθή πλήρης άγνοια μάλλον παρά έστω και παραμικρά γνώσις.

«Ζω Εγώ, λέγει Κύριος», αναγκαζόμενος να ενισχύση με αυτόν τον τρόπο την διαβεβαίωση ενώπιον των απίστων, και να διεγείρη την προσοχή των απροσέκτων. «Ζω Εγώ, λέγει Κύριος, ου βούλομαι τον θάνατον του ασεβούς, ως το αποστρέψαι τον ασεβή από της οδού αυτού, και ζην αυτόν… Ίνα τι αποθνήσκετε οίκος Ισραήλ;». Ο Θεός εγνώριζε την ασθένεια των ανθρώπων. Εγνώριζε ότι και μετά το Βάπτισμα θα πίπτουν σε παραπτώματα και αμαρτίες. Γι’ αυτόν τον λόγο και εθέσπισε στην Εκκλησία του το Μυστήριον της Μετανοίας, δια της οποίας καθαρίζονται οι αμαρτίες που διεπράχθησαν μετά το Βάπτισμα. Η μετάνοια πρέπει να συμβαδίζη με την πίστη στον Χριστό, και να προηγείται από το εις Χριστόν Βάπτισμα. Μετά δε το Βάπτισμα βοηθεί εκείνον που επίστευσε στον Χριστόν και εβαπτίσθη σ’ αυτόν, να διορθώση τις παραβάσεις των υποχρεώσεών του.

Όταν πολλοί από τα Ιεροσόλυμα και όλην την Ιουδαία κατέβαιναν στον Ιορδάνη για να βαπτισθούν από τον Ιωάννη, τον κήρυκα της μετανοίας, εξωμολογούντο σ’ αυτόν τις αμαρτίες των, όχι επειδή ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής είχε ανάγκη να γνωρίζη τις αμαρτίες των προσερχομένων σ’ αυτόν, όπως παρατηρεί κάποιος ιερός συγγραφεύς, αλλά διότι ήταν ανάγκη, χάριν της σταθερότητος της μετανοίας τους, μαζί με την λύπη τους για την διάπραξη αμαρτημάτων, να συνενώσουν και την εξομολόγηση των αμαρτιών τους. Η ψυχή που γνωρίζει ότι πρέπει να εξομολογηθή τις αμαρτίες της, λέγει ο ίδιος άγιος, συγκρατείται με αυτήν την ιδία την σκέψη ωσάν με χαλινόν, να μην επαναλάβη τις προηγούμενες αμαρτίες.

Αντιθέτως, οι αμαρτίες που δεν έγιναν αντικείμενον εξομολογήσεως, επαναλαμβάνονται με άνεση, ωσάν να διεπράχθησαν στο σκότος. Με την εξομολόγηση των αμαρτιών καταλύεται η φιλική μας σχέσις προς αυτές. Το μίσος προς τις αμαρτίες είναι σημάδι αληθινής μετανοίας, και αποφασιστικότητος του εξομολογουμένου να ζήση ζωήν ενάρετον. Αν απέκτησες την έξη προς αμαρτωλές πράξεις, τότε να τις εξομολογήσαι συχνά, και σύντομα θα ελευθερωθής από την αιχμαλωσία σου σ’ αυτές, και έτσι με ευκολία και χαρά θα ακολουθής τον Κύριόν μας Ιησούν Χριστό.

Αν κάποιος καταδίδει συνεχώς τους φίλους του, οι φίλοι του γίνονται εχθροί του και απομακρύνονται σαν από καταδότη, που επιδιώκει στην πραγματικότητα την καταστροφή τους. Αν κάποιος εξομολογήται τα αμαρτήματά του, αυτά υποχωρούν και τον εγκαταλείπουν, διότι οι αμαρτίες θεμελιώνονται και στηρίζονται επάνω στην υπερηφάνεια της πεπτωκυίας φύσεως, και δεν αντέχουν την αποκάλυψή τους και τον ονειδισμό. Όποιος με την ελπίδα να μετανοήση, αμαρτάνει εκ προαιρέσεως και με την πρόθεσή του, αυτός συμπεριφέρεται ύπουλα έναντι του Θεού. Και όποιος, ελπίζοντας ότι θα μετανοήση, αμαρτάνει αυτοπροαιρέτως και με πρόθεση να ενεργήση έτσι, αυτός πλήττεται απροσδοκήτως από τον θάνατο, και δεν του παρέχεται ο καιρός τον οποίον σκοπεύει να αφιερώση στην αρετή.

Με το μυστήριον της εξομολογήσεως καθαρίζονται και εκπλύνονται τελείως όλες οι αμαρτίες που έχουν διαπραχθή εν λόγω ή έργω ή διανοία. Για να εξαλειφθούν από την καρδία οι αμαρτωλές συνήθειες που με την πάροδο των ετών έχουν ριζώσει μέσα της, χρειάζεται να εμμένη κανείς συνεχώς και σταθερά στην μετάνοια. Η συνεχής και σταθερά μετάνοια βιώνεται ως συνεχής συντριβή του πνεύματος, και συνίσταται στην πάλη με τους λογισμούς και τις επιθυμίες, με τα οποία εκδηλώνεται το κρυμμένο στην καρδίαν αμαρτωλόν πάθος, στην χαλιναγώγηση των σωματικών αισθήσεων και της κοιλίας, στην ταπεινή προσευχή και στην συχνή εξομολόγηση.

Αδελφοί, με την εκουσία αμαρτία έχουμε χάσει την αγίαν αγνότητα, την καθαρότητα και αθωότητα, που παραβιάζεται όχι μόνον από την αμαρτωλή πράξη, αλλά ακόμη και από την γνώση του κακού. Έχουμε χάσει την καθαρότητα και αθωότητα, μέσα στην πνευματικήν αίγλη και ακτινοβολία της οποίας μας έφεραν στο είναι, κατά την γένεση, τα χέρια του Δημιουργού. Έχουμε χάσει ακόμη και την καθαρότητα που ελάβαμε κατά την ανάπλασή μας με το άγιον Βάπτισμα. Στον δρόμο της ζωής έχουμε κηλιδώσει με ποικίλες αμαρτίες τον χιτώνα μας, τον οποίον ο Λυτρωτής μας είχε καθαρίσει και λευκάνει προς χάριν μας. Το μόνο που μας έχει απομείνει είναι το ύδωρ, το ύδωρ της μετανοίας. Τι θα απογίνωμε εάν αμελήσωμε και καταφρονήσωμε και αυτό το λουτρόν του καθαρισμού; Θα αναγκασθούμε να παρουσιασθούμε ενώπιον του Θεού με ψυχήν παραμορφωμένην από την αμαρτία, και Εκείνος θα εμβλέψη φοβερός σε μια τοιαύτη μολυσμένην ψυχή, και θα την καταδικάση στο πυρ της γεένης.

«Λούσασθε». λέγει Κύριος ο Θεός στους αμαρτωλούς, «και καθαροί γίνεσθε, αφέλετε τας πονηρίας από των ψυχών υμών, απέναντι των οφθαλμών μου, παύσασθε από των πονηριών υμών… και δεύτε διαλεχθώμεν». Και πώς τελειώνει η δικαία αυτή κρίσις του Θεού, η κρίσις του για την μετάνοια, στην οποία συνεχώς καλεί τον αμαρτωλόν κατά τον καιρόν της επιγείου ζωής του; Όταν ο άνθρωπος ομολογήση τις αμαρτίες του, και αποφασίση να μετανοήση ειλικρινώς και να διορθωθή, τότε ο Θεός λύει την κρίση που υπήρχε μαζί του με την ακόλουθον απόφαση: «Και εάν ώσιν αι αμαρτίαι υμών ως φοινικούν, ως χιόνα λευκανώ, εάν δε ώσιν ως κόκκινον, ως έριον λευκανώ». Αν όμως ο χριστιανός καταφρονήση αυτήν την τελευταία, την πολυεύσπλαχνο κρίση του Θεού, τότε του ανακοινώνεται από τον Θεόν η οριστική του καταδίκη στο αιώνιον πυρ.

«Το χρηστόν του Θεού», λέγει ο Απόστολος Παύλος, «εις μετάνοιαν σε άγει». Ο Θεός βλέπει τα αμαρτήματά σου, παρατηρεί με μακροθυμία τις αμαρτίες που διαπράττεις κάτω από το βλέμμα του, την αλυσίδα των αμαρτιών που διεμόρφωσαν όλον σου τον βίο. Αναμένει την μετάνοιά σου, και συνάμα αναθέτει στην ελευθέρα προαιρεσή σου την επιλογήν της σωτηρίας σου ή της καταδίκης σου στο αιώνιον πυρ. Συ όμως καταχράσαι την αγαθότητα και την μακροθυμία του Θεού! Ουδεμία διόρθωσις και βελτίωσις μέσα σου! Η αδιαφορία σου αντιθέτως αυξάνει! Αυξάνει μέσα σου η αμέλεια και η περιφρόνησίς σου προς τον Θεόν αλλά και προς την ιδική σου, την αιώνια τύχη σου. Ενδιαφέρεσαι, μόνο για το πώς θα πληθύνης τις αμαρτίες σου, και στις προηγούμενες αμαρτίες σου προσθέτεις νέες και χειρότερες!

«Κατά την σκληρότητά σου και αμετανόητον καρδίαν θησαυρίζεις σεαυτώ οργήν εν ημέρα οργής και αποκαλύψεως και δικαιοκρισίας του Θεού, oς αποδώσει εκάστω κατά τα έργα αυτού. Τοις μεν καθ’ υπομονήν έργου αγαθού δόξαν και τιμήν και αφθαρσίαν ζητούσι, ζωήν αιώνιον, τοις δε εξ εριθείας (από φιλόνεικο διάθεση δηλαδή), και απειθούσι μεν τη αληθεία, πειθομένοις δε τη αδικία, θυμός και οργή. Θλίψις και στενοχωρία επί πάσαν ψυχήν ανθρώπου του κατεργαζομένου το κακόν».
Αμήν.

(19ος αιών, από το βιβλίο του "Ασκητικές εμπειρίες" τόμ. Α’ στο περιοδικόν "Αγιορειτική Μαρτυρία" αρ. 59, σελ. 42.

Από το βιβλίο "Πατερικόν Κυριακοδρόμιον", σελίς 647 και εξής.

Επιμέλεια κειμένου: Δημήτρης Δημουλάς)

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΟΡΕΙΑ

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΓΑΛΙΛΑΙΑ

(Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, Κεφ. 4, χωρία 12 έως 17)

Απόσπασμα από την ομιλία ΙΔ΄ του αγίου Ιωάννου, αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, του Χρυσοστόμου.

Ἀκούσας δὲ ὁ Ἰησοῦς ὅτι Ἰωάννης παρεδόθη, ἀνεχώρησεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν (:Όταν δε ο Ιησούς άκουσε ότι ο Ιωάννης συνελήφθη κατά διαταγή του Ηρώδη Αντύπα και οδηγήθηκε στη φυλακή, αναχώρησε από την Ιουδαία για την Γαλιλαία).

Για ποιον λόγο ο Ιησούς αναχωρεί; Επειδή πάλι θέλει να μας διδάξει να μη σπεύδουμε να αντιμετωπίσουμε κατά μέτωπον τους πειρασμούς, αλλά να υποχωρούμε και να απομακρυνόμαστε από αυτούς· διότι αξιοκατάκριτο δεν είναι το να μη ρίχνεις τον εαυτό σου στον κίνδυνο, αλλά το να μην αντισταθείς με γενναιότητα, όταν πέσεις σ’ αυτόν. Αυτό λοιπόν θέλοντας να διδάξει και προσπαθώντας να περιορίσει τον φθόνο των Ιουδαίων, αναχωρεί για την Καπερναούμ.

Έτσι, αφενός και την προφητεία εκπληρώνει και αφετέρου σπεύδει για να αλιεύσει τους μελλοντικούς διδασκάλους της οικουμένης, επειδή βέβαια διέμεναν εκεί, ασχολούμενοι βιοποριστικά με το ψάρεμα. Εσύ, όμως, πρόσεξε, σε παρακαλώ, με ποιον τρόπο, από παντού σκοπεύοντας να στραφεί στους εθνικούς, από τους Ιουδαίους λαμβάνει τις αιτίες.

Πραγματικά, και στην προκειμένη περίπτωση, αυτοί είναι που, επειδή επιβουλεύτηκαν τον Πρόδρομο και τον έριξαν στο δεσμωτήριο, ωθούν τον Ιησού προς την ειδωλολατρική Γαλιλαία (:την «Γαλιλαία των Εθνών»). Ότι, από την άλλη, δεν εννοεί ένα μέρος του ιουδαϊκού έθνους, ούτε υπαινίσσεται όλες τις φυλές, πρόσεξε με ποιον τρόπο προσδιορίζει την περιοχή εκείνη ο προφήτης, λέγοντας τα εξής:

«Γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλεὶμ, ὁδὸν θαλάσσης πέραν τοῦ Ἰορδάνου, Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν· ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει, εἶδε φῶς μέγα (:Η περιοχή της φυλής Ζαβουλών και η περιοχή της φυλής Νεφθαλείμ, που εκτείνεται πλησίον της θάλασσας της Γενησαρέτ και ανατολικά του Ιορδάνη ποταμού, η Γαλιλαία η γεμάτη από ειδωλολάτρες· ο λαός που καθόταν στο σκοτάδι της θρησκευτικής άγνοιας και πλάνης, είδε πνευματικό φως μέγα, τον Χριστό (Ησαΐας, 9, 1· Ματθ. 4, 15)».

Σκότος εδώ λέγει όχι το αισθητό, αλλά την πλανημένη πίστη και ασέβεια, γι’ αυτό και πρόσθεσε: «Τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου, φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς (:και σε αυτούς που κάθονταν ψυχικά υπόδουλοι στη χώρα, που τη σκεπάζει καταθλιπτικό το πυκνότατο σκοτάδι της αμαρτίας και του θανάτου, ανέτειλε και έλαμψε φως από τον ουρανό (:Ησαΐας 9, 2, Ματθ. 4, 16)».

Για να μάθεις λοιπόν ότι ούτε φως, ούτε σκοτάδι αισθητό εννοεί, πρόσεξε ότι, όταν ομιλεί για το φως, δεν το αποκαλεί απλώς «φως», αλλά «φως μεγάλο», το οποίο σε άλλο σημείο ονομάζεται «τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν» (Ιω. 1, 9: «Ἦν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον [: Ο Υιός και Λόγος του Θεού ήταν πάντοτε το αληθινό φως, το οποίο φωτίζει κάθε άνθρωπο, που έρχεται στον κόσμο]»). Ερμηνεύοντας από την άλλη το «σκότος», το ονόμασε «σκιάν θανάτου».

Έπειτα, δείχνοντας ότι δε βρήκαν το φως, επειδή οι ίδιοι το είχαν αναζητήσει, αλλά ο Θεός από ψηλά τούς φανερώθηκε, λέγει: «Φως ανέτειλε γι’ αυτούς»· δηλαδή το ίδιο το φως ανέτειλε και έλαμψε, δεν έτρεξαν αυτοί πρώτοι προς το φως. Πραγματικά οι άνθρωποι είχαν φτάσει σε έσχατα σημεία απελπισίας, πριν από την παρουσία του Χριστού, καθώς ούτε καν περπατούσαν στο σκοτάδι, αλλά κάθονταν μέσα στο σκοτάδι. Αυτό ακριβώς ήταν σημάδι ότι μήτε καν έλπιζαν ότι θα απαλλαγούν από το σκοτάδι αυτό.

Γιατί σαν να μην ήξεραν καν προς πού πρέπει να προχωρήσουν, έτσι, αφού τους είχε καταλάβει το σκοτάδι, κάθονταν, χωρίς να μπορούν πλέον ούτε να είναι όρθιοι. «Ἀπὸ τότε ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς κηρύσσειν καὶ λέγειν· μετανοεῖτε· ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν (: Από τότε πλέον άρχισε ο Ιησούς να κηρύττει δημοσία και να λέγει• “μετανοείτε, διότι έχει πλησιάσει πλέον η βασιλεία των ουρανών, η πνευματική και αγία ζωή της λυτρώσεως και της μακαριότητας) [Ματθ. 4, 17].

«Από τότε»· πότε, δηλαδή; Από τη στιγμή που ο Ιωάννης ρίχτηκε στη φυλακή. Και για ποιο λόγο ο Ιησούς δεν κήρυξε εξαρχής σε αυτούς; Γιατί επίσης εξ ολοκλήρου χρειαζόταν τον Ιωάννη, τη στιγμή που η μαρτυρία των έργων Του κήρυττε από μόνη της για το Ποιος ήταν ο Ιησούς;

Για να μάθεις και από εκεί την αξία Του, ότι όπως ακριβώς ο Πατέρας, έτσι και Αυτός έχει προφήτες· αυτό ακριβώς και ο Ζαχαρίας έλεγε: «Καὶ σὺ, παιδίον, Προφήτης Ὑψίστου κληθήσῃ (:Και συ, παιδί μου, θα αναδειχτείς και θα ονομαστείς ‘’προφήτης του Υψίστου’’ ) [Λουκ. 1, 76]· και για να μην αφήσει καμία δικαιολογία στους αναίσχυντους τους Ιουδαίους.

Αυτό ακριβώς και ο ίδιος ο Κύριος παρέθεσε ως παρατήρηση για τους Ιουδαίους, λέγοντας: «Ἦλθεν Ἰωάννης μήτε ἐσθίων, μήτε πίνων, καὶ λέγουσι·∆αιμόνιον ἔχει. Ἦλθεν ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐσθίων καὶ πίνων, καὶ λέγουσιν· Ἰδοὺ ἄνθρωπος φάγος καὶ οἰνοπότης, φίλος τελωνῶν καὶ ἁμαρτωλῶν. καὶ ἐδικαιώθη ἡ σοφία ἀπὸ τῶν τέκνων αὐτῆς! (: ήρθε ο Ιωάννης, που ζούσε ασκητική ζωή, χωρίς να τρώγει και χωρίς να πίνει όπως οι άλλοι, και είπαν οι άνθρωποι της γενεάς αυτής ότι έχει δαιμόνιο.

Ήρθε ο Υιός του ανθρώπου, ο οποίος και τρώγει και πίνει, όπως κάθε φυσιολογικός, εγκρατής και κοινωνικός άνθρωπος, και λέγουν• ‘’να, άνθρωπος φαγάς και οινοπότης, φίλος τελωνών και αμαρτωλών’’. Και έτσι η θεία σοφία θαυμάστηκε και δικαιώθηκε μόνο από τα συνετά τέκνα της, διότι χρησιμοποιεί πάντοτε σοφούς και δικαίους τρόπους για σωτηρία του ανθρώπου”) [Ματθ. 11, 19].

Εξάλλου, ήταν ανάγκη από άλλον προηγουμένως να λεχθούν τα σχετικά με Αυτόν, και όχι από τον Ίδιο· διότι, εάν ακόμη και μετά από τόσο πολλές και τόσο μεγάλες, και μαρτυρίες και αποδείξεις, έλεγαν: «σὺ περὶ σεαυτοῦ μαρτυρεῖς· ἡ μαρτυρία σου οὐκ ἔστιν ἀληθής (: συ δίδεις μόνος σου μαρτυρία για τον εαυτό σου. Η μαρτυρία σου όμως αυτή δεν είναι αληθινή, εφόσον κανείς άλλος δεν την επιβεβαιώνει) (Ιω. 8, 13), εάν, χωρίς να έχει προηγηθεί η μαρτυρία του Ιωάννη, εμφανιζόταν πρώτος ο Ίδιος και έδιδε μαρτυρία για τον Εαυτό Του, τι δεν θα έλεγαν;

Για τον λόγο αυτό, ούτε κήρυξε πριν από τον Ιωάννη, ούτε θαυματούργησε, μέχρι τη στιγμή που εκείνος κλείστηκε στη φυλακή, ώστε να μη δημιουργείται με τον τρόπο αυτό διχασμός ανάμεσα στο λαό. Γι’ αυτό ούτε ένα θαυματουργικό σημείο δεν έκανε ο Ιωάννης, ώστε και με εκείνον τον τρόπο να παραδώσει το πλήθος στον Ιησού, καθώς τα θαύματα θα τους προσέλκυαν προς εκείνον.

Διότι, μολονότι οικονομήθηκαν τόσα πριν, και πριν από τη φυλάκιση του Ιωάννη στο δεσμωτήριο, και μετά από αυτήν, Τον αντιμετώπιζαν με ζηλοτυπία οι μαθητές του Ιωάννου και οι περισσότεροι υποψιάζονταν ότι δεν ήταν ο Ιησούς ο Χριστός, αλλά ο Ιωάννης, εάν δε γινόταν τίποτε από αυτά, τι δε θα μπορούσε να συμβεί;

Γι’ αυτό και ο Ματθαίος κάνει την επισήμανση ότι «από τότε άρχισε ο Ιησούς να κηρύττει»· και όταν άρχισε το κήρυγμα, ό,τι κήρυττε ο Ιωάννης, το ίδιο και ο Ιησούς δίδασκε (πρβλ. Ματθ. 3, 1-2: «Ἐν δὲ ταῖς ἡμέραις ἐκείναις παραγίνεται Ἰωάννης ὁ βαπτιστὴς κηρύσσων ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Ἰουδαίας καὶ λέγων· μετανοεῖτε· ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» και Ματθ. 4, 17: «Ἀπὸ τότε ἤρξατο ὁ Ἰησοῦς κηρύσσειν καὶ λέγειν· μετανοεῖτε· ἤγγικε γὰρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν») και δεν αναφέρει τίποτε ακόμη για τον εαυτό Του το κήρυγμα, το οποίο έκανε· διότι ήταν αρκετό για τότε, το να παραδεχθούν και αυτό, επειδή δεν είχαν ακόμη την αρμόζουσα γνώση γι΄Αυτόν.

Γι’ αυτό και όταν αρχίζει δεν λέγει τίποτε το δυσάρεστο και το βαρύ, όπως ο Ιωάννης, μνημονεύοντας την αξίνα και το κοπτόμενο δέντρο, και το φτυάρι και το αλώνι και το άσβεστο πυρ [πρβ. κήρυγμα Ιωάννη του Βαπτιστή, Ματθ. 3, 10: «ἤδη δὲ καὶ ἡ ἀξίνη πρὸς τὴν ῥίζαν τῶν δένδρων κεῖται· πᾶν οὖν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται (: Τώρα δε και το τσεκούρι βρίσκεται πλέον κοντά στη ρίζα των δέντρων.

(Έφτασε δηλαδή ο καιρός, που θα εκδηλωθεί η δικαιοσύνη του Θεού)• κάθε δένδρο, που δεν κάνει καρπό καλό, κόπτεται σύριζα και ρίχνεται στη φωτιά (αυτό θα πάθει κάθε άνθρωπος, του οποίου τα έργα δεν είναι καλά)»], αλλά αναφέρει στο προοίμιο της διδασκαλίας Του πράγματα χρηστά και αγαθά, ευαγγελιζόμενος στους ακροατές Του τους ουρανούς και την εκεί βασιλεία. […]

ΠΗΓΕΣ:

• http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
• http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm
• http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
• http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG_Migne/John%20Chrysostom_PG%2047-64/In%20Matthaeum.pdf
• Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος Παλαμάς», ΕΠΕ, εκδ.οίκος «Το Βυζάντιον», επιλεγμένα αποσπάσματα από την ομιλία ΙΔ΄, τόμος 9, σελ. 440-445 ,Θεσσαλονίκη 1978
• Βιβλιοθήκη των Ελλήνων, Άπαντα των αγίων Πατέρων, Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, τόμος 64, σελ.31-34 (https://drive.google.com/file/d/0ByZQkrKg4yKLUnhXelZwYTVqWWs/view)

(Επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος)

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΓΩΝΙΑ

Ο ΖΑΚΧΑΙΟΣ ΩΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΔΙΟΡΘΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΑΔΙΚΙΩΝ ΜΑΣ

Αείμνηστος Μητροπολίτης Ωρωπού και Φυλής κ. Κυπριανός Α'

ΟΣΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΕΡΓΑ Ζ' - «ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΣΚΗΤΙΣΜΟΣ» (ΜΕΡΟΣ 1ον)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ: ΕΡΓΑ Ζ'
«ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΣΚΗΤΙΣΜΟΣ»
(Επιλεγμένα κείμενα και επιστολές προς πνευματικά του παιδιά,
με πλήθος θεμάτων πνευματικής οικοδομής και σωτηρίας).
Μετάφραση Επιμέλεια Πέτρου Μπότση. Αθήνα 2021, σελ. 15-18).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Η Μάρθα ήταν η μεγαλύτερη από τις αδελφές και κατά τον Ευαγγελιστή ήταν η κυρία του σπιτιού. Υποδέχεται τον Κύριο στο σπίτι της και ασχολείται με την περιποίησή Του, την ετοιμασία των φαγητών, το στρώσιμο του τραπεζιού και το σερβίρισμα των πιάτων. Η διακονία της είναι μια αδιάκοπη δραστηριότητα. Κι ο σωματικός κόπος καταλαμβάνει κατά κυριότητα τη θέση του στην ασκητική ζωή κάθε μαθητή του Χριστού.

«Η σωματική άσκηση, λέει ο όσιος Ισαάκ ο Σύρος, αναμένει την άσκηση της ψυχής... Αυτός που δεν έχει αναλάβει τη σωματική άσκηση, δεν μπορεί ν' αναλάβει την πνευματική. Η δεύτερη γεννιέται από την πρώτη, όπως ακριβώς το στάχυ προέρχεται από ένα σπόρο που φυτεύεται στην γη! Ο σωματικός ασκητισμός αποτελείται από τη φυσική εκπλήρωση των εντολών του Ευαγγελίου. Αυτή περιλαμβάνει την άσκηση της ελεημοσύνης, την υποδοχή των ξένων και την ικανοποίηση των αναγκών και των βασάνων των ανθρώπων που έχουν ανάγκη και υποφέρουν.

Περιλαμβάνει τη σωματική αγνότητα, την αποχή από το θυμό, την πολυτέλεια, την διασκέδαση και την ακολασία, τον εμπαιγμό, την φλυαρία κι όλα τα έργα, από τα οποία προκύπτουν η κακία κι η ακαθαρσία της καρδιάς. Περιλαμβάνει τη νηστεία, την αγρυπνία, την ψαλμωδία, τις μετάνοιες και τη στάση στην προσευχή, τόσο στην εκκλησία όσο και στο κελί. Περιλαμβάνει τα διακονήματα στο μοναστήρι και άλλες εξωτερικές εργασίες.

Ο σωματικός ασκητισμός απαιτεί διαρκή σωματική δραστηριότητα. Περνάει από το ένα σωματικό έργο στο άλλο και μερικές φορές συνδυάζει διάφορα καλά έργα, που τα ασκεί ταυτόχρονα. Ο σωματικός ασκητισμός προοδευτικά καθαρίζει την ψυχή από τα πάθη και το κατανοεί αυτό με το πνεύμα του Ευαγγελίου. Οι εντολές του Ευαγγελίου, όταν εφαρμόζονται στην πράξη, σιγά σιγά μεταφέρουν το βαθύ νόημα και την αίσθηση που περιέχουν. Σ' εκείνους που τις τηρούν, επικοινωνούν με την Αλήθεια, το Πνεύμα και τη Ζωή. Ο σωματικός ασκητισμός έχει τα όρια και το τέλος του.

Το όριο αυτό και το τέλος αποτελούν την αποφασιστική μεταφορά του ασκητή από το σωματικό, στον πνευματικό ασκητισμό. Η σταδιακή αυτή μεταφορά στεφανώνεται με μια αποφασιστική μεταβολή. Η διακονία της Μάρθας ολοκληρώθηκε, όταν συμπληρώθηκε η φυσική υπηρεσία της στον Κύριο. «...Μαρί, ή και παρακαθήσασα παρά τους πόδας του Ιησού, ήκουε τον λόγον αυτού» (Λουκ. ι' 39). Η θέση που κατέλαβε η Μαρία λειτουργεί σαν απεικόνιση της ψυχικής της κατάστασης, που την οδήγησε στον πνευματικό ασκητισμό.

Αυτή είναι μια κατάσταση γαλήνης και ταπείνωσης, όπως έλεγε ο όσιος Βαρσανούφριος ο Μέγας:  «Μέσω της εσωτερικής εργασίας, όταν αυτή συνοδεύεται από καρδιακό πόνο (με καρδιακό θρήνο), παράγεται η αληθινή ειρήνη της καρδιάς. Από τέτοια γαλήνη γεννάται η ταπείνωση' κι η ταπείνωση κάνει τον άνθρωπο κατοικητήριο του Θεού». Εκείνος που κατορθώνει να υπηρετήσει το Θεό πνευματικά, αφήνει πίσω του τις εξωτερικές δραστηριότητες και τις μέριμνες για άλλα μέσα ευαρέστησης του Θεού ή τα χρησιμοποιεί με μέτρο και σπάνια, σε περιπτώσεις ιδιαίτερης ανάγκης.

Πνευματικά γονατίζει μπροστά στα πόδια του Κυρίου και παρακολουθεί μόνο τα λόγια Του. Αναγνωρίζει τον εαυτό του ως πλάσμa του Θεού και όχι ως μια ανεξάρτητη ύπαρξη (Ψαλμ. 99, 3). Αναγνωρίζει πως είναι κάποιος που καλλιεργείται κι ο Θεός είναι ο Γεωργός (βλ. Ιωάν. ιε' 1), εμπιστεύεται τον εαυτό του απόλυτα στο θέλημα και την καθοδήγηση του Σωτήρα.

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ: ΕΡΓΑ Ζ'
«ΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΣΚΗΤΙΣΜΟΣ»
(Επιλεγμένα κείμενα και επιστολές προς πνευματικά του παιδιά,
με πλήθος θεμάτων πνευματικής οικοδομής και σωτηρίας).
Μετάφραση Επιμέλεια Πέτρου Μπότση. Αθήνα 2021, σελ. 15-18).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

π. ΠΛΑΚΙΔΑ DESEILLE: «ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ» (10ο ΜΕΡΟΣ)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου
του π. Πλακίδα Deseille:
«Είσοδος στο Μυστήριο των Μυστηρίων».
Εκδόσεις «Έαρ», Ιανουάριος 2019, σελ. 77-81.
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

ΤΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ ΜΥΗΣΗ ΣΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΜΑΣ

ΣΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ - ΟΜΙΛΙΑ Α'

Το ότι το Πνεύμα φανερώνεται υπό μορφή περιστεράς μας παραπέμπει σε ένα ακόμη χωρίο της Παλαιάς Διαθήκης, στο τέλος του Κατακλυσμού, όπου το έλεος του Θεού, η θεία συγνώμη, φανερώνεται με το περιστέρι που έστειλε ο Νώε και το οποίο επέστρεψε μεταφέροντας στο ράμφος του ένα κλαδί ελιάς (Γεν. η' 11).
Το περιστέρι είναι το σύμφωνο της συμφιλίωσης του Θεού με την ανθρωπότητα. Και το περιστέρι που υπερίπταται πάνω από τα νερά του Ιορδάνη, πάνω από την κεφαλή του Ιησού κατά το Βάπτισμα, φανερώνει ότι όλος ο κατακλυσμός της αμαρτίας κατ' ουσίαν έχει εν δυνάμει τελειώσει, και ότι διά του Χριστού, διά του θανάτου και της Αναστάσεώς Του, η αμαρτία θα νικηθεί, ότι διά του Χριστού και εν Αυτώ τω Χριστώ ο Πατήρ συγχωρεί την ανθρωπότητα.
Πράγματι, δεν είναι χωρίς σημασία το γεγονός ότι το Άγιο Πνεύμα φανερώνεται έτσι, με τη μορφή της περιστεράς, διότι αυτό μας θυμίζει πολλά. Στη συνέχεια, η ίδια η κατάδυση του Χριστού στο ποτάμι και η έξοδός Του από αυτό μας παραπέμπουν κατ' αρχάς στη διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας, στο πέρασμα εκείνο του Ισραήλ καθώς απελευθερώνεται από τη δουλεία του Φαραώ, τύπο του πνευματικού Φαραώ, δηλαδή του διαβόλου. Διαβαίνοντας την Ερυθρά θάλασσα ο Ισραήλ, δραπετεύει από τη σκλαβιά, όπως εμείς οι χριστιανοί διά του Βαπτίσματος δραπετεύουμε από τη δουλεία στους δαίμονες, για να μπούμε στην ελευθερία των τέκνων του Θεού. Μετά όμως από την Ερυθρά θάλασσα ο Ισραήλ έπρεπε να διασχίσει την έρημο' και αυτό θα το ξαναζήσει ο Χριστός, διότι, μετά από λίγες μέρες, το Πνεύμα θα Τον οδηγήσει στην έρημο, για να αντιμετωπέσει εκεί τον Σατανά, για να αντιπαρατεθεί προ αυτόν «ανακεκαλυμμένω προσώπω» (Β' Κορ. γ' 18) επί σαράντα μέρες' αυτές με τη σειρά τους μας θυμίζουν τα σαράντα χρόνια που πέρασε ο Ισραήλ στην έρημο, υφιστάμενος ποικίλους πειρασμούς.
Για μας, οι σαράντα ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής που θα έρθουν σύντομα, θα αποτελούν υπόμνηση εκείνων των σαράντα ημερών που πέρασε ο Χριστός στην έρημο. Το βάπτισμα του Χριστού στον Ιορδάνη μας θυμίζει και τη διάβαση του ποταμού αυτού από τον λαό του Ισραήλ, στο τέλος της σαραντάχρονης περιπλάνησής του στην έρημο από τον Ιησού του Ναυή, το όνομα του οποίου συμπίτει με το όνομα του Κυρίου μας. Ο Ιησούς του Ναυή οδηγούσε τον λαό διά μέσου του Ιορδάνη, ο οποίος είχε θαυματουργικά στεγνώσει, όπως έγινε και με την Ερυθρά θάλασσα, τούτη τη φορά όμως για να μπορέσουν να μπουν στη Γη της Επαγγελίας. Κατά τον ίδιο τρόπο ο Χριστός με το βάπτισμά του μας παίρνει να μπούμε μαζί Του, πίσω Του, «εν αυτώ» (Ιω. α' 4, Α΄Ιω. δ' 13, 15-16) στην πραγματική γη της Επαγγελίας, που δεν είναι άλλη από τους ουρανούς' έτσι, σ' αυτήν ακριβώς την σκηνή του βαπτίσματος του Χριστού βλέπουμε τους ουρανούς να ανοίγουν.
Αυτό καθόλου δεν στερείται σημασίας: δείχνει ότι μπορούμε τώρα, ακολουθώντας τον Χριστό, τον αληθινό μας Μωυσή, τον αληθινό μας Ιησού, να μπούμε στην αληθινή υπεσχημένη γη που είναι η Βασιλεία Του και στην οποία ήδη εισερχόμαστε διά του βαπτίσματός μας, τη μυστηριακή σημασία του οποίου πρέπει να ξαναζούμε σε όλη τη διάρκεια της χριστιανικής μας ζωής, προσδοκώντας την αποκάλυψη της ουράνιας ζωής.
Ο μεγάλος ορθόδοξος συγγραφέας Νικόλαος Καβάσιλας, τον 14ο αιώνα, επέμενε πολύ στην ωφέλεια που αποκομίζουν οι οι Χριστιανοί όταν μελετούν τα κείμενα της ακολουθίας του Αγίου Βαπτίσματος' μας αποκαλύπτουν αυτό που είμαστε και ταυτόχρονα αυτό που οφείλουμε να γίνουμε' αυτό ήδη είμαστε εν δυνάμει και αυτό που οφείλουμε να γινόμαστε συνεχώς, με διαρκώς αυξανόμενη πληρότητα, σε όλη τη διάρκεια της χριστιανικής μας ζωής.
Η εορτή λοιπόν των Θεοφανείων μας καλεί να σκεπτόμαστε συνέχεια το βάπτισμα που λάβαμε, να συλλογιζόμαστε πάντα το μεγάλο αυτό δώρο του Θεού το οποίο δεχθήκαμε, το δώρο που μας κάνει υιούς Θεού, που μας μπολιάζει στο Αναστημένο, στο ένδοξο Σώμα Του, στο Σώμα αυτό που αγίαζε τα ύδατα, αλλά και που εκχύνει εφ' ημάς, όσο ζούμε εδώ στη γη, ποταμούς χάριτος. Διότι κάθε Χάρις, κάθε μετοχή στη θεία ζωή προσέρχεται από την αγία και ένδοξη θεανδρική υπόσταση του Χριστού.

Όλα αυτά πρέπει να διακρίνουμε στην εορτή των Θεοφανείων και σ' όλα αυτά τα λειτουργικά κείμενα, τα τόσο λαμπρά, τόσο πλούσια που ποτέ δεν θα κατορθώσουμε να έχουμε διεισδύσει αρκετά μέσα τους.

Και τότε ο Πατήρ θα μπορεί να σκύψει πάνω μας και να πει και για μας: «ούτός έστιν ο υιός μου ο αγαπητός» (Ματθ. γ' 17).

Καθένας μας πρέπει να γίνει εν τω Μονογενεί Υιώ εξ υιοθεσίας υιός του Πατρός όχι κατά τρόπο νομικό και εξωτερικό, αλλά κατά κάποιο τρόπο βαθύτατα αληθινό διά της όντως μετοχής στη θεία ζωής.

Ας υλοποιούνται όλα αυτά όλο και πληρέστερα στη ζωή μας, καθώς θα συνεργαζόμαστε με τη θεία Χάρι που δεχθήκαμε κατά το βάπτισμά μας! Δόξα τω Πατρί και τω Υιώ και τω γίω Πνεύματι, νυν και αεί κι εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
π. Πλακίδα Deseille:
«Είσοδος στο Μυστήριο των Μυστηρίων».
Εκδόσεις «Έαρ», Ιανουάριος 2019, σελ. 77-81.