Στα 1993 έπεσε στα χέρια μας το -αφηγηματικά- συγκλονιστικό βιβλίο του μακαριστού πλέον Αρχιμανδρίτη Ιωακείμ Ιεροσολυμίτη ''Ο Όσιος Παρθένιος ο Χίος (1815-1883)'', Ιεροσόλυμα 1975. Πρόκειται για ένα εκπληκτικής συγγραφής ''Συναξάρι'' ενός πολύ μεγάλου Αγίου, που η πνευματική του ψυχοφέλεια ''αναδύεται'' -κατά κυριολεξία- από την αρχή της ανάγνωσης, έως το τέλος. Παρουσιάζεται συντριπτικά φοβερή η μεταστροφή του Οσίου στον Μοναχισμό, με αφορμή τον πρόωρο θάνατο μιας νέας κοπέλας, που ως λαικός ακόμη, μετά από κάποιο ταξίδι επέστρεφε στο νησί προκειμένου να την νυμφευθεί. Εκεί συγκλονισμένος από την πληροφορία του θανάτου της αποφασίζει μία νύχτα να την επισκεφθεί στο νεκροταφείο, όπου λίγες -μόλις- ημέρες πριν είχε ταφεί. Ανοίγει τον τάφο της προκειμένου να την ''αποχαιρετήσει'' για ύστατη φορά και βλέποντας το σώμα της σε προχωρημένη σήψη, να το τρώνε τα σκουλήκια της γης και να αναδύεται μια ανυπόφορη δυσοσμία, κάθεται όλη την νύχτα και κλαίγοντας φιλοσοφούσε την ύπαρξη, αλλά -πολύ περισσότερο- τον μετά θάνατον προορισμό του ανθρώπου! Το τροπάριο από τους Μακαρισμούς της Νεκρώσιμης ακολουθίας ''εξέλθωμεν και ίδωμεν εν τοις τάφοις, ότι γυμνά οστέα ο άνθρωπος, σκωλήκων βρώμα και δυσωδία και γνώμεν τις ο πλούτος, το κάλλος, η ισχύς και η ευπρέπεια...'' ταίριαζε εκείνη την ώρα. Έτσι -αν και πολύ πιστός εκ παιδιόθεν- αποφασίζει την επομένη ημέρα να προσέλθει ως Μοναχός στην Νέα Μονή Χίου και αργότερα στην Ιερά Μονή του Αγίου Μάρκου, την οποία έχτισε εξ αρχής. Τα θαύματα που επιτέλεσε στο όνομα του Χριστού μας ήταν πολλά και θαυμαστά, όπως και η καθημερινή Χριστολογική του βιοτή, εντρυφώντας με ταπείνωση και αυταπάρνηση στην άσκηση και τον πνευματικό αγώνα. Προς πνευματική ωφέλεια ημών και των αναγνωστών μας προβαίνουμε στην ηλεκτρονική μεταφορά του συγκεκριμένου βιβλίου σε συνέχειες, επικαλούμενοι τις ευχές και ευλογίες του Οσίου, με την ελπίδα να διαβασθεί από τους περισσοτέρους προς δόξαν Θεού, κατά το του Παύλου: ''Είτε ουν εσθίετε είτε πίνετε είτε τι ποιείτε, πάντα εις δόξαν Θεού ποιείτε''. Προς Κορινθίους Α, Ι' (10) 28-33. Εύχεσθε!
Γιώργος Δ. Δημακόπουλος
Δημοσιογράφος
ΜΕΡΟΣ 4ον
Η ΑΣΚΗΣΙΣ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ
Ήτο δυνατό όλη την ημέρα και όλη τη νύχτα να προσεύχεται γονατιστός. Μέσα στον νάρθηκα του ναού δίπλα στο Ιερό Τάφο Του φαίνεται το δάπεδο με δύο κοίλα βαθουλώματα. Είναι, λέγεται, φαγωμένες οι πέτρες από τις μετάνοιες. Πολλές φορές ταλαιπωρούσε το σώμα του και πίκραινε την αίσθησι με τους πόνους της εγκρατείας. Σήκωνε πέτρες και γύριζε για να πολεμά τον μεγάλο εχθρό της ψυχής του. Δεν αγαπούσε ό,τι ανθρώπινο και κοσμικό.
Πήγαν λουκουμάδες στο Μοναστήρι. Οι μοναχοί είχαν χαρά που θα έτρωγαν λουκουμάδες. Όταν μπαγιάτιασαν και μελάνιασαν τις έβγαλε για να τις φάνε. Είχε ο άγιος έμβλημά του όπως και όλοι οι θεοφόροι Πατέρες: Να μην γίνεται το δικό μας θέλημα - όχι ό,τι μας αρέσει. Έτσι επιβάλλεται ο άνθρωπος στον εαυτό του. Για τις νηστείες Του δεν μπορεί να γίνη λόγος, γατι έτρωγε πάντα χόρτα και ζυμαρικά νερόβραστα. Τέρμα της ασκήσεώς του ήτο η διαμονή Του στην σπηλιά με στρώμα τα χώματα και προσκεφάλι τις πέτρες και όλα αυτά επειδή ο Άγιος εμίσησε την αμαρτία και όλα τα μέσα που οδηγούν σ' αυτήν.
Πίστευε ο Άγιος ''ότι πάσα ανάπαυσις σαρκός βδέλυγμα ενώπιον του Θεού'', όπως έλεγε ο Άγιος Μέγας Βαρσανούφριος. Ήξερε ο Όσιος ότι η αμαρτία φωλιάζει στην ανάπαυσι του σώματος γι' αυτό με κάθε τρόπο έπρεπε ''να αποδυθή τον μιασμόν της σαρκικής ηδονής'' και να ενδυθή τον ''αγιασμόν της ψυχικής καθαρότητος'' όπως λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο μέγας Ιεράρχης της Αποστολικής Εκκλησίας της Θεσσαλονίκης, ''της Εκκλησίας το στήριγμα και Διδάσκαλος''.
''ΧΑΙΡΟΙΣ ΑΣΚΗΤΙΚΑΙΣ ΑΓΩΓΑΙΣ...''
Ο ασκητής Παρθένιος είχε υψωθή με τις ασκητικές του αγωγές στην ουράνια σφαίρα. Η άσκησί του και η ταπείνωσί του κατέπληξε αγγέλους και ανθρώπους. Στο πρόσωπο του ταπεινού μοναχού του Αγίου Μάρκου ξαναζούν οι παλαιοί ασκητές. Οι ασκητές της Αιγύπτου και της Θηβαϊδος. Οι αθλητές των πρώτων αιώνων της Ανατολής ξαναζωντανεύουν. Οι ασκητές εκείνοι που μόνο Θεό ήξεραν και τίποτα άλλο. Οι ασκητές ''οι Θεοί κατά χάριν και θέσιν'' που προφήτευαν, που προέλεγαν, που έβλεπαν εκ Θεού οράματα, που θαυματουργούσαν.
Οι ασκητές που ετρέφοντο με την προσευχή και είχαν ''αγγελικούς οφθαλμούς''. Ο Άγιος Παρθένιος ο Χίος συνεδύασε όλων τις αρετές. Διαβάζομε στα Πατερικά βιβλία, ότι οι ασκητές εκείνοι ζητούσαν από τον Θεό ''αδιάλειπτον πένθος'', διηνεκές δάκρυον - το παξιμάδι του με τα δάκρυα της κατανύξεως και της θείας ευλαβείας και τους ιερούς ιδρώτες της ασκήσεως. Ξαναζούν στο πρόσωπό του οι Όσιοι και οι ασκητές των πρώτων αιωνων. Τότε ''που ''εξήνθισεν η έρημος ως κρίνον''. Τότε που ''εκενώθησαν αι πόλεις και επολίσθη η Έρημος''.
Ο ασκητής στέκεται μεταξύ ουρανού και γης όχι διά της απραξίας αλλά διά της πράξεως και θεωρίας του θείου έρωτος. Η άσκησις του ασκητού είναι η άμυνα και η επίθεσις εναντίον των ψυχοφθόρων παθών. Όχι παραχωρήσεις, όχι συμβιβασμοί. ''Το βιάζεσθαι εις πάντα αύτη εστίν η οδός του Θεού''. Έτσι συνέχεια ο Όσιος με τους ασκητικούς του αγώνες ανέβαινε στα δυσθεώρητα ύψη των θείων αναβάσεων. Θείες πληροφορίες άρχιζε να λαμβάνει από ''τον κατοικούντα εν τω ουρανώ''. Η ζωή του εδοξάσθη γιατι μ' αυτήν εδόξασε τον Θεό.
Η ζωή του κυλούσε χαρισματούχος και κάθε μέρα ο όσιος ανήρχετο την Κλίμακα των αρετών και των αύλων θεωριών. Η πύρινη προσευχή Του τον ανέδειξε ''μετά του Θεού συγκυβερνήτη του κόσμου'' όπως ονομάζονται οι Όσιοι μοναχοί. Η προσευχή Του ήτο ''ευσεβής τύραννος του Θεού'', όπως ονομάζει την προσευχή των Αγίων, ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Εκάμπεπτο ο Θεός στην δέησι του Ασκητού του όρους της Πενθόδου, του Αγίου Παρθενίου.
''ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟΝ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΑΝΑΛΑΒΩΝ ΚΑΙ ΤΕΡΠΝΑ ΤΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΤΑΛΙΠΩΝ...''
Όταν ανέλαβε στην κουρά Του να σηκώση τον Σταυρό του Κυρίου επί των ώμων Του, είχε σβήσει πια μέσα του κάθε λάμψι κοσμική. Τότε ξέσπασαν εντός του οι αστραπές των θείων χαρισμάτων. Μέσα στο σπήλαιό Του είχε μόνο δύο πράγματα. Έναν σιδερένιο Σταυρό και μία νεκροκεφαλή. Έλεγε στον εαυτό του: βλέπεις Παρθένιο τον Σταυρό΄ θα αναστηθής. Βλέπεις Παρθένιε τη νεκροκεφαλή' έτσι είσαι και συ. Ζούσε συνέχεια ο νέος ασκητής τον Θάνατο και την Ανάστασι.
Τη νεκροκεφαλή την είχε στο σπήλαιό του για να βλέπη πάντα, που απολήγει κάθε κοσμική ομορφιά. Αυτή η νεκροκεφαλή ήταν για τον Όσιο το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της ματαιότητος. -''Έτσι είσαι και συ'' άκουαν καμμιά φορά οι μοναχοί να ακούγεται από την σπηλιά. Εννοούσαν ότι ο άγιος φιλοσοφεί και ταπεινώνεται. Μα η ελπίδα της σωτηρίας ζωντάνευε μέσα του όταν αντίκρυζε τον μεγάλο σιδερένιο Σταυρό που δέσποζε μέσα στην σπηλιά Του. Έμβλημά Του είχε το δίδαγμα ''πολλή εστί χρεία νήψεως και φρονήσεως ως προς τας μεθοδείας του διαβόλου''. Οι ασκητικοί Του αγώνες καταπλήσσουν.
Η αυστηρότης των ηθών Του φαίνεται υπερβολική, αλλά κατά το αποστολικόν ''καθ' υπερβολήν οδόν δείκνυσι ημίν''. Χρειάζονται δύο άκρα, διά να προκύψη το μέτρον. Αμαρτία από την μια πλευρά. Άσκησι αυστηρά από την άλλη. Έτσι θα προκύψη ο μέσος όρος του καλού Χριστιανού. Αλλά στον εαυτό Του ο όσιος δεν θέλει ημίμετρα. Για τον εαυτό Του λαμβάνει ριζικά μέτρα, σπηλιά για κατοικία - χώματα στρώμα - πέτρες για προσκέφαλο. Ενθυμείται το λεγόμενο ''Φως μοναχών άγγελοι. Φως κοσμικών μναχοί''.
Έπρεπε λοιπόν να δείξη τι γνώμη έχει για την καλοπέρασι, για την αμαρτία και την ηδονηθηρία. Έτσι όταν του έκαναν καφέ γλυκό, έκλαιγε. Ήθελε λέει πικρό για να θυμάται την κόλασι. Όπως ο Άγιος Μέγας Αντώνιος έκλαιγε όταν έτρωγε γιατι έλεγε ο ''κατ' εικόνα Θεού πλασθείς άνθρωπος έχει ανάγκην ευτελεστάτης τροφής''. Πολλοί τον είχαν για τρελλό. ''Διά Χριστόν Σαλόν'' μπορούμε να τον νομίσωμε. Αλλά και πάλι, άλλη είναι η παράταξι αυτή των αγίων ''των διά Χριστών Σαλών'' όπως ο Άγιος Ανδρέας ο διά Χριστόν Σαλός. Ο Άγιος Παρθένιος δεν ήτο διά Χριστόν Σαλός με το νόημα αυτό, αλλά ασκητής. Οι ασκήσεις του φαινόταν υπερβολικές σε κληρικούς και λαικούς, ακόμη και σε μοναχούς.
Γιατι οι άνθρωποι αυτοί νόμιζαν πως κάποτε έζησαν άγιοι. Δεν ήξεραν ότι οι Άγιοι θα ζουν πάντα ανάμεσά μας τις περισσότερες φορές άγνωστοι όπως άγνωστος ήτο και ο Χριστός και σ' αυτούς τους μαθητές Του και σ' αυτούς τους Αποστόλους. Δεν ήξεραν ότι τις περισσότερες φορές οι άγιοι ζουν κοντά μας και καλύπτονται προσεκτικά κάτω από μια σαλότητα ή μια δήθεν επιπολαιότητα. Κανένας άγιος δεν σάλπισε ότι είναι άγιος. Όλοι ήξεραν να κρύβονται. Έργο δικό τους ήτο να κρύβονται. Έργο του Θεού ήτο να τους φανερώνη.
Σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου