ΟΣΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΕΡΓΑ Δ', «ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ» ΜΕΡΟΝ 12ον

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Τα Πνεύματα»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Δ'»,
Αθήνα 2010, σελ. 107-111.
Από τα κείμενα έχουν αφαιρεθεί κάποιες εκτενείς παραπομπές, προκειμένου τα γεγραμμένα να καταστούν περισσότερο ευανάγνωστα.
«Οι προσπάθειες του διαβόλου, οι μεθοδείες του, οι πανουργίες του και οι παγίδες του στήνει καθημερινά στους χριστιανούς, είναι αναρίθμητες και άγνωστες στον απλό αγωνιστή του Χριστού, δηλαδή σε όλους μας.
Μόνο οι άγιοι μπορούσαν να δουν πίσω από κάθε δαιμονική παγίδα τί κρύβεται, να ερμηνεύσουν τις μεθοδεύσεις του, να τις αποκαλύψουν και να προειδοποιήσουν κι εμάς τους απλοϊκούς χριστιανούς γι' αυτές.
Έτσι, για να προφυλάξουμε τον εαυτό μας στον απηνή αυτόν πόλεμο που διεξάγουν εναντίον μας, δεν έχουμε άλλη λύση παρά να καταφύγουμε στα κείμενά τους, να δανειστούμε από την εμπειρία τους μα κι από τις ψυχωφελείς διδαχές τους.
Ένας από τους σημαντικούς αγίους που ασχολήθηκαν εμπεριστατωμένα με το θέμα των πνευμάτων και μας αποκαλύπτει όλες τις πλάνες, τις μεθοδείες και τις απατηλές μεταμορφώσεις τους, είναι ό όσιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ, το λαμπρό αυτό αστέρι του νοητού στερεώματος της Εκκλησίας που έλαμψε στην Ορθόδοξη Εκκλησία κατά το δέκατο αιώνα.
Ο όσιος Ιγνάντιος είχε επισημάνει την άγνοια αυτή των πνευμάτων στους χριστιανούς της εποχής του και γι' αυτό προσχώρησε στη συγγραφή του έργου αυτού.
Όπως κι όλα τα έργα του οσίου Ιγναντίου, χαρακτηρίζεται κι αυτό από την πληρότητά του.
Καλύπτει το θέμα απ' όλες τις πλευρές και δεν αφήνει πτυχή της δράσης των δαιμόνων που να μη την εξηγεί, να μη την ερμηνεύει.
Εκτός από τις προσωπικές του εμπειρίες, ο όσιος Ιγνάτιος έχει μελετήσει και λάβει υπόψη όλους τους πατέρες που έζησαν πριν απ' αυτόν και μας μεταφέρει τα παραδείγματα και τη συμπυκνωμένη γνώμη τους.
Έτσι το βιβλίο αυτό έχει τόσο τη δική του εγκυρότητα της σύνολης Εκκλησίας πάνω στο πολύ σοβαρό αυτό θέμα που απασχολεί όλους τους χριστιανούς αφού, όπως μας βεβαιώνει ο επιστήθιος μαθητής του Χριστού, <<εις τούτο εφανερώθη ο υιός του Θεού, ίνα λύση τα έργα του διαβόλου>>.
Κι ο άλλος απόστολος, ο πρωτοκορυφαίος, μας βεβαιώνει πως <<ο αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη>>.
Το πόσο απαραίτητη επομένως είναι η γνώση για την ύπαρξη του διαβόλου, καθώς και για τις μεθοδεύσεις και τις πανουργίες που χρησιμοποιεί για να παγιδεύσει τους χριστιανούς είναι αυταπόδεικτη».
Πέτρος Μπότσης, Οκτώβριος 2010.
(Εκ του προλόγου).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

Η αισθητή Αντίληψη των Πνευμάτων

Ο άγιος απόστολος Παύλος φάνηκε πως επισκέφτηκε κάποτε σε όραμα τον όσιο Ελεάζαρο του Ανζόρ και του μετέφερε κάποια μυστηριώδη διδασκαλία. Την άλλη μέρα ο Ελεάζαρος είδε το ίδιο όραμα. <<Έφτυσα στο πρόσωπό του>>, γράφει στις σημειώσεις του ο άγιος Ελεάζαρος. <<Φύγε μακριά εσύ κι οι πειρασμοί σου>>. του είπα. Κι αυτό γιατί ένιωσα μέσα στην καρδιά μου ποιός ήταν>>. Αυτό είναι ένα παράδειγμα ενέργειας των αισθήσεων που έχουν διδαχτεί να διακρίνουν το καλό από το κακό. Με τον ίδιο τρόπο ο όσιος Παχώμιος ο Μέγας έδιωξε το διάβολο που του εμφανίστηκε με τη μορφή του Χριστού (βλ. το Βίο του, 15 Μαϊου). Για τους άπειρους δόκιμους ο μόνος τρόπος ν' αποφύγουν την πλάνη και τον κίνδυνο είναι η αποφασιστική απόρριψη κάθε οπτασίας, επειδή δεν είναι σε θέση να τη διακρίνουν. Ποιά είναι η αιτία αυτής της υποκρισίας των πνευμάτων, υποκρισίας που είναι φοβερή τόσο στο ξεκίνημά της όσο και στις συνέπειές της; Η αιτία είναι ολοφάνερη. Εύκολα μπορούμε να τη διακρίνουμε στον εαυτό μας. Ο άνθρωπος βρίσκεται σε πτώση, όπως κι οι δαίμονες. Αν ακολουθήσει τις κακές εισηγήσεις τους, μπορεί να γίνει κι αυτός ένας μικρός δαίμονας. Ανάμεσα στα χαρακτηριστικά της πτώσης μας παρατηρούμε μια επιθυμία και τάση να κρύβουμε τα κρίματά μας και να δικαιολογούμε τον εαυτό μας. Αυτό αφορά όλες τις παραβάσεις μας. Αυτό έκαναν ο Αδάμ κι η Εύα όταν αθέτησαν την εντολή του Θεού. Αυτό έκανε κι ο πρωτότοκος γιος τους Κάϊν όταν σκότωσε τον Άβελ, τον αδελφό του. Όσο μακρύτερα βρίσκεται ο άνθρωπος από την αρετή και την προσπάθεια για βελτίωσή του, τόσο πιο δυνατή και πιο επιτηδευμένη είναι η τάση του να κρύβεται πίσω από την υποκρισία. Οι κοινοί και απελπισμένοι κακοποιοί συνήθως είναι κι οι πιο αναίσχυντοι υποκριτές. Κάτω από τον μανδύα της υποκρισίας, της αρετής και της αγιότητας, σχεδιάζουν και κάνουν τα χειρότερα εγκλήματα. Όσο πιο επιδέξια είναι η απάτη, τόσο πιο επιτυχημένο είναι το έγκλημα. Τα πονηρά πνεύματα κρύβονται κάτω από το προσωπείο της υποκρισίας. Είναι πανούργοι και αδιόρθωτοι κακούργοι οι δαίμονες, κάνουν το κακό παίρνοντας τη μορφή αγίων αγγέλων, προφητών και μαρτύρων, αποστόλων, ακόμα και του ίδιου του Χριστού. Προσπαθούν να εκμεταλλευτούν διάφορες περιστάσεις, τον τρόπο σκέψεως του ανθρώπου, τις τάσεις και τις αναμνήσεις του. Παρουσιάζουν σωρούς από χρυσάφι και ασήμι, άλλα πολυτελή αντικείμενα, σε μερικούς ασκητές εγκόσμια μεγαλεία και προσπαθούν να βρουν στην ψυχή παρόμοιες επιθυμίες, για να ικανοποιήσουν τα πάθη της απληστίας και της φιλαργυρίας τους. Σε μερικούς δείχνουν πλούσια φαγητά και ποτά, μεγάλες αίθουσες με μουσική, ενώ σε άλλους πάλι πλήθη κόσμου να παίζουν και να χορεύουν. Σε κάποιους ασκητές παρουσιάζονται σαν γυναίκες, που ξεσηκώνουν τις σαρκικές επιθυμίες με το κάλλος και την προκλητική τους εμφάνιση. Όταν οι πονηροί άγγελοι θέλουν να πλήξουν κάποιον με φόβο, τότε εμφανίζονται σαν θηρία, φονιάδες, δεσμοφύλακες, σαν πολεμιστές με αστραφτερό οπλισμό και φλογισμένους πυρσούς ή σαν κάποια πρόσωπα που κάποτε είχαν τρομάξει τον ασκητή. Μερικούς προσπαθούν να τους πλανήσουν με δήθεν αγγελικούς ύμνους και αρμονική μουσική, που μοιάζει νά' ρχεται από τον ουρανό' άλλους με φωνές και δήθεν ουράνιες προφητείες. Εδώ εμφανίζονται σαν απόντες συγγενείς και γνωστοί, εκεί σαν άνθρωποι που προσπαθούν να τους μιλήσουν και να τους πείσουν να μην αμφιβάλλουν, να μη σκέφτονται πως μπορεί να είναι πονηρά πνεύματα, αλλά ψυχές ανθρώπων που η τύχη τους δεν έχει ακόμα αποφασιστεί και γι' αυτό περιφέρονται στη γη, χωρίς νά' χουν κατάλυμα. Φτιάχνουν έτσι ένα ενδιαφέρον παραμύθι που μπορεί να εξάψει τη φαντασία των απρόσεχτων και να τους κάνει να πιστέψουν το ψέμα τους, που το παρουσιάζουν σαν την πιο αγνή και ιερή αλήθεια. Η τελευταία αυτή μέθοδος πλάνης έχει ιδιαίτερα διαδοθεί και χρησιμοποιείται κατά κόρον στους καιρούς μας. Ακόμα και κείνοι που δεν πιστεύουν στην ύπαρξη των πονηρών πνευμάτων, συχνά πιστεύουν στις περιπλανώμενες ψυχές. Ακριβώς αυτό είναι που θέλουν οι δαίμονες. Σαν κλέφτες και φονιάδες σχεδιάζουν κι εκτελούν τα εγκλήματά τους, όταν εκείνοι που είναι στόχοι της κακίας τους δεν πιστεύουν στην ύπαρξή τους. Ο άγιος Μακάριος ο Μέγας λέει: <<Πρέπει νά' ναι κανείς επιφυλακτικός και να παρατηρεί τις παγίδες, τις πλάνες και τις πανουργίες του εχθρού παντού. Όπως ο απόστολος Παύλος γινόταν τα πάντα τοις πάσι εν Αγίω Πνεύματι, έτσι το πονηρό πνεύμα προσπαθεί να πείσει τα πάντα σε όλους τους ανθρώπους με την κακία του και να τους οδηγήσει όλους στην απώλεια (Ομιλ. 7).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ» .
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Τα Πνεύματα»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Δ'»,
Αθήνα 2010, σελ. 107-111.