του Γιώργου Δ. Δημακόπουλου, Δημοσιογράφου
Προκειμένου να κατανοηθεί -ως επί το πλείστον- καλύτερα το έργο του λόγιου Μοναχού Κοσμά Φλαμιάτου, όσον αφορά τις εύλογες και δικαιολογημένες αντιδράσεις του σχετικά με την Βαυαροκρατία, τον ρόλο της Αντιβασιλείας και την Βρετανική εισβολή και επιβουλή στα κοινωνικά ειωθότα της εναπομείνασας τότε Ελλάδας, θεωρήσαμε αναγκαίο να υπογραμμίσουμε τα κάτωθι και μόνο -επιγραμματικά- τα εξής: η Αγγλία ποτέ δεν ήθελε τον Ιωάννη Καποδίστρια ως Κυβερνήτη της χώρας, αλλά προσπαθούσε να επιβάλλει Μοναρχία -φυσικά- με δικό της Βασιλέα. Οι τρεις μεγάλες, προστάτιδες δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) αποφάσισαν τελικά να ορίσουν ως Μονάρχη της χώρας τον Βαυαρό πρίγκιπα Όθωνα σε ηλικία μόλις 17 ετών, γνωστό ως Otto Friedrich Lπudwig von Wittelsbach. Μέχρι όμως να ενηλικιωθεί, ορίστηκε η διακυβέρνηση της χώρας από την λεγόμενη επιτροπή της Αντιβασιλείας, αποτελούμενη από τους: Κόμη Ιωσήφ Λουδοβίκο Armansperg, Γεώργιο Λουδοβίκο φον Μάουερ, Κάρολο φον Άμπελ και Κάρολο Γκράινερ.
Τα μέτρα που πήρε η Αντιβασιλεία και προκάλεσαν ευλόγως την ορθή αντίδραση των Ρωμιών -φυσικά και του ''Ιερωτάτου'' λόγιου Μοναχού Κοσμά- ήταν εκτός άλλων, τα εξής: α. Διαλύθηκε ο τακτικός, ελληνικός στρατός και αντικαταστάθηκε με την εγκατάσταση 5000 Βαυαρών στρατιωτών! β. Με το διάταγμα της 23 Ιουλίου/4 Αυγούστου 1833, η Εκκλησία της Ελλλάδος ορίστηκε ως ''Αυτοκέφαλη'' και υπάχθηκε κατ' ευθείαν στην κρατική εξουσία προκειμένου να ελεγθεί και να διαβληθεί κατά το δυνατόν. γ. Με το διατάγματα της 7ης Οκτωβρίου 1833 διαλύθηκαν όλα τα Μοναστήρια που είχαν λιγότερους από... 6 Μοναχούς. δ. Με άλλο διάταγμα της 9ης Μαρτίου 1834 διαλύθηκαν όλες... οι γυναικείες Ιερές Μονές. ε'. Όσες Μοναχές ήταν μικρότερες από 40 ετών, υποχρεώθηκαν διά Νόμου να επιστρέψουν στον εγκόσμιο βίο!... στ'. Απαγορεύτηκαν οι δωρεές προς την Εκκλησία. ζ'. Όλη η μοναστηριακή περιουσία -πλην εξαιρέσεων- περιήλθε στο Βαυαροκρατούμενο, ελληνικό κράτος! η'. Εκποιήθηκαν εκκλησιαστικά σκεύη, αγιογραφίες, μέχρι και ολόκληρα βυζαντινά τέμπλα, για την δήθεν αναγκαία χρηματοδότηση του νεοσύστατου κράτους. Συνέπεια όλων αυτών ήταν ο ξεσηκωμός των Ελλήνων, που θεώρησαν, πως πλέον στοχοποιείται η Πίστη τους, ενώ πρώην επιφανείς, εθνικοί αγωνιστές οδηγήθηκαν στις φυλακές, όπως ο Κολοκοτρώνης και ο Πλαπούτας, που θεωρήθηκαν ''εχθροί'' του... Βασιλέως!
Ακολούθησε η εξέγερση της Μάνης, όταν η Αντιβασιλεία θέλησε να βάλει χέρι στους Μανιάτες γαιοκτήμονες και η επέμβαση του Βαυαρικού στρατού στο εσωτερικό της χώρας. Οι γενικευμένες ταραχές και αντιδράσεις οδήγησαν στην ανάκληση των Μάουερ και Άμπελ και όπως έγραφε ο Σπυρίδων Τρικούπης στον Νικόλαο Δραγούμη: ''Αφήνει την Ελλάδα η αντιβασιλεία εις ακαταστασίαν και δυσαρέσκειαν… η Ελλάς είναι και θα παραμείνει Ελλάς''. Και όπως έγραφε και ο Μακρυγιάννης: ''Ότι οι Μπαυαρέζοι και οι οπαδοί τους Έλληνες θέλαν να μας φάνε κι' ο Θεός μας γλύτωσε από τους κακούς τους σκοπούς. Και πασκίζαμεν έξω και μέσα με τρόπον και κατηχούσαμεν τους ανθρώπους, ίσως και κινηθούμεν διά τα έξω και λευτερωθούμεν κ' εμείς εδώ μέσα και κάμωμεν νόμους στέρεους και διοικηθούμεν ως άνθρωποι˙ ότι μας κυβερνούν οι ανθρωποφάγοι με το «έτζι θέλω» και κρίμα στα αίματα και θυσίες οπού κάμαμεν''. (Μακρυγιάννης, Απομνημονεύματα, επιμ. Ι. Βλαχογιάννη).
Για τον επίβουλο και διαλυτικό ρόλο της Αγγλίας στα ελληνικά δρώμενα, που συχνά προκαλούν τις αντιδράσεις του Μοναχού Κοσμά Φλαμιάτου (ειδωμένες όμως πάντα υπό το πνεύμα της ορθής Φιλοπατρίας, χωρίς κραυγές και αναθεματισμούς) και -συνέπεια αυτών- φυλακίζεται και δηλητηριάζεται (κατά τον Τριανταφυλλίδη) από Αγγλόφιλους στις φυλακές του Ρίου, καταλήγουμε στα εξής: οι Άγγλοι υπήρξαν οι πρώτοι που προσπάθησαν να οριοθετήσουν, να ποδηγετήσουν και να εγκλωβίσουν την Ελληνική Επανάσταση και με τα περίφημα ''Δάνεια της Αγγλίας'' χρηματοδότησαν τους Προεστούς και τους Φαναριώτες και αυτοί με τη σειρά τους υποθήκευσαν έτσι τα εθνικά κτήματα του μελλοντικού, νεοσύστατου ελληνικού κράτους! Με αυτά τα χρήματα των δανείων, οι Προεστοί εξαγόρασαν Οπλαρχηγούς και τους έστρεψαν εναντίον των Καπεταναίων επιτυγχάνοντας τον διχασμό των Ελλήνων και οδηγώντας τους δυστυχώς σε δύο εμφυλίους πολέμους...
Εκατοντάδες Φιλέλληνες κατά κυριολεξία ''λειτουργούν'' ως χρηματοδοτούμενοι πράκτορες της Μ. Βρετανίας, ενώ ο πολυδιαφημισμένος και νοσηρός, αγγλικός ''διαφωτισμός'' βρίσκει τους δικούς του ενχώριους, ιδεοληπτικούς ''Ουμανιστές'' οσφυοκάμπτες, στα πρόσωπα των Θεοκλήτου Φαρμακίδη και Αδαμαντίου Κοραή! Μην ξεχνούμε και το γνωστό αντορθόδοξο-αντικληρικό, συγγραφικό έργο ''Ελληνική Νομαρχία'' ''Ανωνύμου του Έλληνος'', που χλεύαζε ουσιαστικά και λοιδωρούσε την Ορθόδοξη, Ρωμέικη Πίστη μας. Την Ορθόδοξη Πίστη των Ρωμιών, που οι ''εσπερινόφρονες'', έλληνες ψευδοδιαφωτιστές προσπάθησαν -συνεργούσης της Αγγλίας- να ευτελίσουν, να αμαυρώσουν και να ακυρώσουν. Αυτοί άλλωστε οι πιθικίζοντες νεοδιαφωτιστές της Δύσης -μα κυρίως της Αγγλίας- ήταν που μας καλούσαν να απαρνηθούμε την χιλιόχρονη, Ρωμέικη παράδοση και καταγωγή μας και να προσεταιριστούμε τους αρχαίους κλασσικούς των Ολύμπιων ψευδοθεών και και της μοιρολατρικής δεισιδαιμονίας τους. Τα υπόλοιπα, τα αντιλαμβανόμαστε καλύτερα μέσα από την θεόπνευστη και πατριωτική γραφίδα του έργου του Μοναχού Κοσμά του Φλαμιάτου, που -σήμερα ειδικά- ούτος αποτελεί πρότυπο προς μίμηση και παραδειγματισμό! Εύχεσθε!
Πηγές:
α. Ιστορία του Όθωνος, Βασιλέως της Ελλάδος (1832-1962), έκδοση 2η, του Τρύφωνα Ε. Ευαγγελίδη (1894)
β. Δέσποινας Κατηφόρη, ''Σχέσεις J.-G.Eynard- J. von Armansperg'', Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 27, σελ.134-15.
γ. Δημητρίου Φωτιάδη: Όθωνας - Η έξωση. Αθήνα: Εκδόσεις Αφοί Ζαχαρόπουλοι, 1988.
δ. Δημητρίου Βερναρδάκη: Καποδίστριας και Όθων. Αθήνα: Ερμείας, 2001.
ε'. Αντωνίου Κλάψη: Πολιτική και διπλωματία της ελληνικής εθνικής ολοκλήρωσης, 1821-1923, Εκδόσεις Πεδίο, Αθήνα, 2019.
ΦΩΝΗ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΑ
ΕΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΠΙΒΟΥΛΗΣ
ΕΙΣ ΟΡΘΟΦΡΟΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΚ ΤΟΥ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑΝ.
ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΥΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΚΑΘ ΗΜΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ
(συνέχεια από το προηγούμενο)
Β'. Η δημιουργία της κοινής φήμης και της κοινής γνώμης.
Επειδή οίδεν η επιβουλή καλώς, ότι οι πλείστοι των ανθρώπων εκ της κοινής φήμης και γνώμης οδηγούνται εις τα ίδια πρακτικά, διά τούτο επενόησε τρόπους και γίνεται αυτή, ο δημιουργός και ο ποιητής τούτων εξ ων οι σημαντικώτεροι, ως εγώ νομίζω, υπάρχουσιν ούτοι οι τρεις, Πρώτον μεν, η κατά το πνεύμα της καινοτομίας, της πλάνης, της στρεβλώσεως και της ανωμαλίας νόθευσις του φιλοσοφικού και φιλολογικού συστήματος, περί ου γράφω τινα κατωτέρω΄ δεύτερον δε οι ε φ η μ ε ρ ι δ ο γ ρ ά φ ο ι΄ και τρίτον πολλοί μ ι σ θ ω τ ο ί σ π ε ρ μ ο λ ό γ ο ι εκ του κεκρυμμένου π ρ ο σ υ λ η τ ι σ μ ο ύ της επιβουλής.
Εκ τούτων, άλλοι αποστέλλονται και παρευρίσκονται πάντοτε συστηματικώς εις όλας τας γενικάς και μερικάς ομηγύρεις των επιβουλευομένων λαών, άλλοι δε περιστοιχούσι προ πάντων, όλας τας ανωτέρω τάξεις του επιβουλευομένου λαού κ λ η ρ ι κ ώ ν τ ε κ ο σ μ ι κ ώ ν τ ε και π ο λ ι τ ι κ ώ ν, εξ ων τινες δι' αυτήν την αιτίαν και δι' άλλους τοιούτους δολίους σκοπούς λ α μ β ά ν ο υ σ ι θ έ σ ε ι ς και ε π α γ γ έ λ μ α τα δι' ενεργείας της επιβουλής.
Εκ τούτων, οι των άλλων τενικώτεροι και δολιώτεροι π ε ρ ι σ τ ο ι χ ο ύ σ ι τους Β α σ ι λ ε ί ς, Π α τ ρ ι ά ρ χ α ς, Α ρ χ ι ε ρ ε ί ς και λ ο ι π ο ύ ς εκ των οποίων κατατίθενται τινές και εις την θέσιν του Π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ο ύ. 'Εργον προς τοις άλλοις πολλοίς, των τοιούτων εστίν ίνα διεγείρωσι την αφοσίωσιν και τον πόθον των επιβουλευομένων, εις το πνεύμα της πλάνης, εις τα σκάνδαλα της διαφθοράς, εις όλα τα ολέθρια και τα καταστρεπτικά έργα, εις το μίσος και την περιφρόνησιν, όλων των εν αληθεία σοφών και ορθοφρονούντων, και όλων εκείνων, οίτινες έχουσι γνήσια αισθήματα Πατριωτισμού και φιλογενείας, και εξ' εναντίας δι αυτής της κοινής φήμης συνιστά εις το κοινόν, ως άνδρας σοφούς, και αγωνιστάς του κοινού συμφέροντος, όλα τα βδελύγματα της πλάνης και όλα τα επάρατα και απαίσια όργανα της κοινής προδοσίας.
Δι' αυτής συνιστά η επιβουλή εις τα Κράτη και προ πάντων εις τους ο ρ θ ο δ ό ξ ο υ ς, όλα εκείνα των οποίων αι συνέπειαι υποκρύπτουσι την διάδοσιν της πλάνης, την καταστροφήν, τας συμφοράς και τα γενικά ναυάγια, και αποσκορακίζει όλα όσα υπόσχονται τα εκ διαμέτρου τούτων αντικείμενα αγαθά, την κοινήν ασφάλειαν, ευδαιμονίαν και σωτηρίαν, τον στηριγμόν της πίστεως και παν άλλο γενικόν αγαθόν. Δι' αυτής της ραδιουργίας, τα όσα αυτή δόλια, μεγάλα και γενικά δεινά ενεργεί εις όλα τα Κράτη, προσάπτει την αιτίαν εις άλλα όργανα και ως επί το πλήστον εις τον Κ λ ή ρ ο ν, εις την Γαλλίαν και εις άλλους, και προ πάντων εις τας αρχάς και εις τους βασιλείς και ερεθίζει εις τα σχίσματα και εις την αποστασίαν.
Δι' αυτής έφερε και φέρει αδιαλείπτους εις τους επιβουλευομένους πολλά και ολέθρια σκάνδαλα, και κινεί αυτούς και πίπτουσιν αυθόρμητοι εις τα δίκτυα της πλάνης, της απωλείας, του θανάτου και της καταστροφής. Αυτή η επιβουλή εκίνησε και ανεφάνησαν δι' αυτόν τον σκοπόν τόσοι ε φ η μ ε ρ ι δ ο γ ρ ά φ ο ι εις όλην την Ανατολήν, και έχει προς τούτοις και πολλά άλλα όργανα κεκρυμμένα, παρευρισκόμενα εις αυτούς ουδέν άλλο έργον έχοντα, ειμή την έκθεσιν των εφημερίδων, διά τούτο και επί Συντάγματος ενομοθέτησε την ελευθεροτυπίαν.
Διά των εφημερίδων και διά των σπερμολόγων διήγειρε προς τοις άλλοις το γενικόν κατά του Κυβερνήτου μίσος, έως ου έφερε την τούτου δολοφονίαν. Παρατηρείται, ότι η επιβουλή αναβιβάζει τα ίδια αυτής ό ρ γ α ν α συστηματικώς, τείνει προς τοις άλλοις πολλοίς, και εκτός των όσων εξέθεσα ανωτέρω, ε ι ς τ α κ α τ ά τ η ς π ί σ τ ε ω ς σ κ ά ν δ α λ α, εις την σύστασιν της επιβουλής και των ιδίων αυτής οργάνων, εις τον ερεθισμόν εις τα μεταξύ των ορθοδόξων εχθρικά σχίσματα, εις το κατά του Βασιλέως μίσος, προσάπτοντες εις αυτόν τα όσα η επιβουλή ενεργεί, εις τον ερεθισμόν της αποστασίας και εις τα παραπλήσια.
Το βάθος, η τέχνη και η ποικιλία της υποκρίσεως και της ραδιουργίας, τα οποία υπάρχουσι συστηματικώς εις όλα τα όργανα και τον προσυλητισμόν της επιβουλής, αυτά θεωρούνται και εις τους εφημεριδογράφους. Ενίοτε διαθρυλλούσι κατ' αρχάς μίαν αλήθειαν ίνα φανώσι ζηλωταί, και φιλογενείς τάχα, και έπειτα μετά καιρόν αναιρούσιν αυτόν διά των όσων περιθρυλλούσι και συνιστώσι, τα όσα η επιβουλή εμμέσως δι' άλλων υποκριτών υπαγορεύει αυτοίς. Άλλοτε υ π ο κ ρ ί ν ο τ α ι τ ο ν υπέρ της Πίστεως ζ η λ ω τ ή ν και υπό το πρόσχημα τούτου διακηρύττουσι πολλάς μεγάλας βλασφημίας των άλλων, διά σκάνδαλον εις πτώσιν των αστηρίκτων.
Ενίοτε δε στηλιτεύουσι μικρά τινά έργα και ασήμαντα της επιβουλής επί σκοπώ, ίνα συσκιάζωσι και αποκρύπτωσι τα μεγάλα. Διά τούτου του είδους της ραδιουργίας συνεσκοτάθη και ενοθεύθη τοσούτον ήδη η κοινή φήμη, ώστε πας άνθρωπος φρόνιμος και συνετός, ίνα μη πέση και περιτειλιχθή εις τα δίκτυα της επιβουλής, ανάγκη την σήμερον, ίνα κρίνη αντιθέτως εκ του εναντίου τα πράγματα και μάλιστα τα γενικά και σπουδαία, παρ' όσον η κοινή φήμη μαρτυρεί και διαθρυλλεί αυτά, ήτις παριστάνει το φως ως σκότος, και το σκότος ως φως κ.τ.λ.
Δι' αυτής της κοινής φήμης προς τοις άλλοις πολλοίς, όσον περιθρυλλείται και ευφημίζεται, η μετά την Λουθηρο-Καλβινικήν αίρεσιν προ 300 περίπου ετών εποχή, ως εποχή φωτισμού τάχα, αναπτύξεως, εξευγενισμού και ελευθερίας, επαγγελομένη γενικάς και μεγάλας μεταρρυθμίσεις εις όλα τα Κράτη και τους λαούς, τόσον χλευάζεται, εμπαίζεται και κατηγορείται, όλη η προλαβούσα εποχή του χριστιανισμού, η υπό της επιβουλής λεγομένη Μεσαιών, ως εποχή δήθεν βαρβαρισμού, σκοταδισμού, προλήψεων, δεισιδαιμονίας και τυραννίας.
Ο σκοπός δε της επιβουλής και κατά τούτο τείνει, ίνα ισάξη εις τα επιβουλευόμενα Κράτη, το πνεύμα της καινοτομίας, της πλάνης, της διαφθοράς, της αποστασίας και τα εκ τούτων ναυάγια. Τα όσα δεινά έφερε και φέρει διά τούτου του είδους της ραδιουργίας, υπάρχουσι πάμπολλα και σχεδόν απερίγραπτα, αν και αγνοούμενα παρά πάσι.
Γ'. Η νόθευσις κατά το πνεύμα της πλάνης και στρέβλωσις της νέας φιλολογίας τε και φιλοσοφίας.
Ο σκοπός της επιβουλής, από πρώτης αρχής έτεινε προς τοις άλλοις πολλοίς και τείνει, ίνα στρεβλώση τον νουν και φθείρη τα ήθη των επιβουλευομένων, διότι οίδεν, ότι εκ τούτου ευρίσκει περισσοτέραν χώραν η υπ' αυτής διδομένη πλάνη, δι' ης ακολουθεί η τούτων καταστροφή και η πτώσις. Εις τούτο επενόησεν, ίνα νοθεύση την ύλην της διδασκαλίας και στεβλώση την μέθοδον και υποκρύψη εν αυτοίς, όλα τα σκάνδαλα, της πλάνης και της αποστασίας, της ανωμαλίας και της διαφθοράς. Καθώς και εις όλας τας άλλας ραδιουργίας, ωσαύτως και κατά τούτο, ενεργεί διά τρόπου όλως δολίου και υποκεκρυμμένου, και υπό το πρόσχημα του καλού κατ' αρχάς και φέρει το εις το σκοπούς αυτής κατάλληλον σύστημα, και έπειτα προοδεύει ανεπαισθήτως.
Φ. ο Βάκχων, έπειτα δε Ι. ο Νεύθων, ο Ούμες Λώκιος και άλλοι Άγγλοι ήνοιξαν επί τοιούτω σκοπώ νέον στάδιον και νέαν μέθοδον του φιλοσοφείν, καθώς μετά ταύτα ο Βλαίρ της φιλολογίας, όστις π α ρ α λ λ η λ ί ζ ε ι τους π ρ ο φ ή τ α ς, τους εν ταις θείαις Γραφαίς, π ρ ο ς τ ο υ ς ε θ ν ι κ ο ύ ς π ο ι η τ ά ς συστήματα, δι' ων προς τοις άλλοις περιορίζονται όλαι οι γνώσεις του ανθρώπου εις τας αισθήσεις και καταργείται, ως απάτη και πρόληψις, πάσα υψηλή, μεταφυσική και πνευματική ιδέα. Και τούτων και δι' εμμέσου υπαγορεύσεως της Αγγλικής ραδιουργίας έλαβον την νύξιν και την αφορμήν ο Καρτέσιος, ο Ελβέτιος, ο Βολταίρ, ο Κολδυλιάκ, όλοι οι περί αυτούς Γάλλοι και προ πάντων ο Ρουσσώ εις τα ίδια αυτών απαίσια και αντιχριστιανικά Συγγράμματα, δι' ων διεδόθη η πλάνη του θεισμού και η αιτία πάσης αποστασίας εις την Γαλλίαν, εκείθεν δε και εις όλα τα Κράτη της Δύσεως.
Πόσον δε υπάρχουσι προ πολλού ν ε ν ο θ ε υ μ έ ν α και ε σ τ ρ ε β λ ω μ έ ν α όλα τα είδη της φιλολογικής τέχνης, της φιλοσοφίας και των επιστημών καθ' όλα τα Κράτη του Δυτικού δόγματος, διά της εκ της επιβουλής επί τοιούτω σκοπώ ενεργουμένης ραδιουργίας, εστί πάσι τοις υγειόφροσι και τοις γνωστοίς γνωστόν, και φαίνονται προς τοις άλλοις εκ των εκεί μαθητευσάντων και μαθητευομένων νέων. Αυτή η ραδιουργία ενεργείται συστηματικότερον εις όλα τα ορθόδοξα Κράτη, διά τούτο περιθρυλλούνται και υπερεπαινούνται διά της κοινής φήμης ενεργεία της επιβουλής, όλοι οι ειρημένοι ψ ε υ δ ο φ ι λ ό σ ο φ ο ι και ο ι π ε ρ ί α υ τ ο ύ ς, και όλα τα βδελύγματα της πλάνης, όσα αυτή η επιβουλή, ε ν ό θ ε υ σ ε και ε σ τ ρ έ β λ ω σ ε ν , ως άνδρες τάχα μεγάλοι και ως σωτήριοι μ ε τ α ρ ρ υ θ μ ι σ τ α ί, και εκ του εναντίου διαβάλλονται και βλασφημούνται, όλοι οι εν αληθεία σοφοί και ορθόδοξοι, ως προληπτικοί, ως δεισιδαίμονες και ως αμαθείς.
(συνέχεια από το προηγούμενο)
Β'. Η δημιουργία της κοινής φήμης και της κοινής γνώμης.
Επειδή οίδεν η επιβουλή καλώς, ότι οι πλείστοι των ανθρώπων εκ της κοινής φήμης και γνώμης οδηγούνται εις τα ίδια πρακτικά, διά τούτο επενόησε τρόπους και γίνεται αυτή, ο δημιουργός και ο ποιητής τούτων εξ ων οι σημαντικώτεροι, ως εγώ νομίζω, υπάρχουσιν ούτοι οι τρεις, Πρώτον μεν, η κατά το πνεύμα της καινοτομίας, της πλάνης, της στρεβλώσεως και της ανωμαλίας νόθευσις του φιλοσοφικού και φιλολογικού συστήματος, περί ου γράφω τινα κατωτέρω΄ δεύτερον δε οι ε φ η μ ε ρ ι δ ο γ ρ ά φ ο ι΄ και τρίτον πολλοί μ ι σ θ ω τ ο ί σ π ε ρ μ ο λ ό γ ο ι εκ του κεκρυμμένου π ρ ο σ υ λ η τ ι σ μ ο ύ της επιβουλής.
Εκ τούτων, άλλοι αποστέλλονται και παρευρίσκονται πάντοτε συστηματικώς εις όλας τας γενικάς και μερικάς ομηγύρεις των επιβουλευομένων λαών, άλλοι δε περιστοιχούσι προ πάντων, όλας τας ανωτέρω τάξεις του επιβουλευομένου λαού κ λ η ρ ι κ ώ ν τ ε κ ο σ μ ι κ ώ ν τ ε και π ο λ ι τ ι κ ώ ν, εξ ων τινες δι' αυτήν την αιτίαν και δι' άλλους τοιούτους δολίους σκοπούς λ α μ β ά ν ο υ σ ι θ έ σ ε ι ς και ε π α γ γ έ λ μ α τα δι' ενεργείας της επιβουλής.
Εκ τούτων, οι των άλλων τενικώτεροι και δολιώτεροι π ε ρ ι σ τ ο ι χ ο ύ σ ι τους Β α σ ι λ ε ί ς, Π α τ ρ ι ά ρ χ α ς, Α ρ χ ι ε ρ ε ί ς και λ ο ι π ο ύ ς εκ των οποίων κατατίθενται τινές και εις την θέσιν του Π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ο ύ. 'Εργον προς τοις άλλοις πολλοίς, των τοιούτων εστίν ίνα διεγείρωσι την αφοσίωσιν και τον πόθον των επιβουλευομένων, εις το πνεύμα της πλάνης, εις τα σκάνδαλα της διαφθοράς, εις όλα τα ολέθρια και τα καταστρεπτικά έργα, εις το μίσος και την περιφρόνησιν, όλων των εν αληθεία σοφών και ορθοφρονούντων, και όλων εκείνων, οίτινες έχουσι γνήσια αισθήματα Πατριωτισμού και φιλογενείας, και εξ' εναντίας δι αυτής της κοινής φήμης συνιστά εις το κοινόν, ως άνδρας σοφούς, και αγωνιστάς του κοινού συμφέροντος, όλα τα βδελύγματα της πλάνης και όλα τα επάρατα και απαίσια όργανα της κοινής προδοσίας.
Δι' αυτής συνιστά η επιβουλή εις τα Κράτη και προ πάντων εις τους ο ρ θ ο δ ό ξ ο υ ς, όλα εκείνα των οποίων αι συνέπειαι υποκρύπτουσι την διάδοσιν της πλάνης, την καταστροφήν, τας συμφοράς και τα γενικά ναυάγια, και αποσκορακίζει όλα όσα υπόσχονται τα εκ διαμέτρου τούτων αντικείμενα αγαθά, την κοινήν ασφάλειαν, ευδαιμονίαν και σωτηρίαν, τον στηριγμόν της πίστεως και παν άλλο γενικόν αγαθόν. Δι' αυτής της ραδιουργίας, τα όσα αυτή δόλια, μεγάλα και γενικά δεινά ενεργεί εις όλα τα Κράτη, προσάπτει την αιτίαν εις άλλα όργανα και ως επί το πλήστον εις τον Κ λ ή ρ ο ν, εις την Γαλλίαν και εις άλλους, και προ πάντων εις τας αρχάς και εις τους βασιλείς και ερεθίζει εις τα σχίσματα και εις την αποστασίαν.
Δι' αυτής έφερε και φέρει αδιαλείπτους εις τους επιβουλευομένους πολλά και ολέθρια σκάνδαλα, και κινεί αυτούς και πίπτουσιν αυθόρμητοι εις τα δίκτυα της πλάνης, της απωλείας, του θανάτου και της καταστροφής. Αυτή η επιβουλή εκίνησε και ανεφάνησαν δι' αυτόν τον σκοπόν τόσοι ε φ η μ ε ρ ι δ ο γ ρ ά φ ο ι εις όλην την Ανατολήν, και έχει προς τούτοις και πολλά άλλα όργανα κεκρυμμένα, παρευρισκόμενα εις αυτούς ουδέν άλλο έργον έχοντα, ειμή την έκθεσιν των εφημερίδων, διά τούτο και επί Συντάγματος ενομοθέτησε την ελευθεροτυπίαν.
Διά των εφημερίδων και διά των σπερμολόγων διήγειρε προς τοις άλλοις το γενικόν κατά του Κυβερνήτου μίσος, έως ου έφερε την τούτου δολοφονίαν. Παρατηρείται, ότι η επιβουλή αναβιβάζει τα ίδια αυτής ό ρ γ α ν α συστηματικώς, τείνει προς τοις άλλοις πολλοίς, και εκτός των όσων εξέθεσα ανωτέρω, ε ι ς τ α κ α τ ά τ η ς π ί σ τ ε ω ς σ κ ά ν δ α λ α, εις την σύστασιν της επιβουλής και των ιδίων αυτής οργάνων, εις τον ερεθισμόν εις τα μεταξύ των ορθοδόξων εχθρικά σχίσματα, εις το κατά του Βασιλέως μίσος, προσάπτοντες εις αυτόν τα όσα η επιβουλή ενεργεί, εις τον ερεθισμόν της αποστασίας και εις τα παραπλήσια.
Το βάθος, η τέχνη και η ποικιλία της υποκρίσεως και της ραδιουργίας, τα οποία υπάρχουσι συστηματικώς εις όλα τα όργανα και τον προσυλητισμόν της επιβουλής, αυτά θεωρούνται και εις τους εφημεριδογράφους. Ενίοτε διαθρυλλούσι κατ' αρχάς μίαν αλήθειαν ίνα φανώσι ζηλωταί, και φιλογενείς τάχα, και έπειτα μετά καιρόν αναιρούσιν αυτόν διά των όσων περιθρυλλούσι και συνιστώσι, τα όσα η επιβουλή εμμέσως δι' άλλων υποκριτών υπαγορεύει αυτοίς. Άλλοτε υ π ο κ ρ ί ν ο τ α ι τ ο ν υπέρ της Πίστεως ζ η λ ω τ ή ν και υπό το πρόσχημα τούτου διακηρύττουσι πολλάς μεγάλας βλασφημίας των άλλων, διά σκάνδαλον εις πτώσιν των αστηρίκτων.
Ενίοτε δε στηλιτεύουσι μικρά τινά έργα και ασήμαντα της επιβουλής επί σκοπώ, ίνα συσκιάζωσι και αποκρύπτωσι τα μεγάλα. Διά τούτου του είδους της ραδιουργίας συνεσκοτάθη και ενοθεύθη τοσούτον ήδη η κοινή φήμη, ώστε πας άνθρωπος φρόνιμος και συνετός, ίνα μη πέση και περιτειλιχθή εις τα δίκτυα της επιβουλής, ανάγκη την σήμερον, ίνα κρίνη αντιθέτως εκ του εναντίου τα πράγματα και μάλιστα τα γενικά και σπουδαία, παρ' όσον η κοινή φήμη μαρτυρεί και διαθρυλλεί αυτά, ήτις παριστάνει το φως ως σκότος, και το σκότος ως φως κ.τ.λ.
Δι' αυτής της κοινής φήμης προς τοις άλλοις πολλοίς, όσον περιθρυλλείται και ευφημίζεται, η μετά την Λουθηρο-Καλβινικήν αίρεσιν προ 300 περίπου ετών εποχή, ως εποχή φωτισμού τάχα, αναπτύξεως, εξευγενισμού και ελευθερίας, επαγγελομένη γενικάς και μεγάλας μεταρρυθμίσεις εις όλα τα Κράτη και τους λαούς, τόσον χλευάζεται, εμπαίζεται και κατηγορείται, όλη η προλαβούσα εποχή του χριστιανισμού, η υπό της επιβουλής λεγομένη Μεσαιών, ως εποχή δήθεν βαρβαρισμού, σκοταδισμού, προλήψεων, δεισιδαιμονίας και τυραννίας.
Ο σκοπός δε της επιβουλής και κατά τούτο τείνει, ίνα ισάξη εις τα επιβουλευόμενα Κράτη, το πνεύμα της καινοτομίας, της πλάνης, της διαφθοράς, της αποστασίας και τα εκ τούτων ναυάγια. Τα όσα δεινά έφερε και φέρει διά τούτου του είδους της ραδιουργίας, υπάρχουσι πάμπολλα και σχεδόν απερίγραπτα, αν και αγνοούμενα παρά πάσι.
Εκ τούτων, άλλοι αποστέλλονται και παρευρίσκονται πάντοτε συστηματικώς εις όλας τας γενικάς και μερικάς ομηγύρεις των επιβουλευομένων λαών, άλλοι δε περιστοιχούσι προ πάντων, όλας τας ανωτέρω τάξεις του επιβουλευομένου λαού κ λ η ρ ι κ ώ ν τ ε κ ο σ μ ι κ ώ ν τ ε και π ο λ ι τ ι κ ώ ν, εξ ων τινες δι' αυτήν την αιτίαν και δι' άλλους τοιούτους δολίους σκοπούς λ α μ β ά ν ο υ σ ι θ έ σ ε ι ς και ε π α γ γ έ λ μ α τα δι' ενεργείας της επιβουλής.
Εκ τούτων, οι των άλλων τενικώτεροι και δολιώτεροι π ε ρ ι σ τ ο ι χ ο ύ σ ι τους Β α σ ι λ ε ί ς, Π α τ ρ ι ά ρ χ α ς, Α ρ χ ι ε ρ ε ί ς και λ ο ι π ο ύ ς εκ των οποίων κατατίθενται τινές και εις την θέσιν του Π ρ ω θ υ π ο υ ρ γ ο ύ. 'Εργον προς τοις άλλοις πολλοίς, των τοιούτων εστίν ίνα διεγείρωσι την αφοσίωσιν και τον πόθον των επιβουλευομένων, εις το πνεύμα της πλάνης, εις τα σκάνδαλα της διαφθοράς, εις όλα τα ολέθρια και τα καταστρεπτικά έργα, εις το μίσος και την περιφρόνησιν, όλων των εν αληθεία σοφών και ορθοφρονούντων, και όλων εκείνων, οίτινες έχουσι γνήσια αισθήματα Πατριωτισμού και φιλογενείας, και εξ' εναντίας δι αυτής της κοινής φήμης συνιστά εις το κοινόν, ως άνδρας σοφούς, και αγωνιστάς του κοινού συμφέροντος, όλα τα βδελύγματα της πλάνης και όλα τα επάρατα και απαίσια όργανα της κοινής προδοσίας.
Δι' αυτής συνιστά η επιβουλή εις τα Κράτη και προ πάντων εις τους ο ρ θ ο δ ό ξ ο υ ς, όλα εκείνα των οποίων αι συνέπειαι υποκρύπτουσι την διάδοσιν της πλάνης, την καταστροφήν, τας συμφοράς και τα γενικά ναυάγια, και αποσκορακίζει όλα όσα υπόσχονται τα εκ διαμέτρου τούτων αντικείμενα αγαθά, την κοινήν ασφάλειαν, ευδαιμονίαν και σωτηρίαν, τον στηριγμόν της πίστεως και παν άλλο γενικόν αγαθόν. Δι' αυτής της ραδιουργίας, τα όσα αυτή δόλια, μεγάλα και γενικά δεινά ενεργεί εις όλα τα Κράτη, προσάπτει την αιτίαν εις άλλα όργανα και ως επί το πλήστον εις τον Κ λ ή ρ ο ν, εις την Γαλλίαν και εις άλλους, και προ πάντων εις τας αρχάς και εις τους βασιλείς και ερεθίζει εις τα σχίσματα και εις την αποστασίαν.
Δι' αυτής έφερε και φέρει αδιαλείπτους εις τους επιβουλευομένους πολλά και ολέθρια σκάνδαλα, και κινεί αυτούς και πίπτουσιν αυθόρμητοι εις τα δίκτυα της πλάνης, της απωλείας, του θανάτου και της καταστροφής. Αυτή η επιβουλή εκίνησε και ανεφάνησαν δι' αυτόν τον σκοπόν τόσοι ε φ η μ ε ρ ι δ ο γ ρ ά φ ο ι εις όλην την Ανατολήν, και έχει προς τούτοις και πολλά άλλα όργανα κεκρυμμένα, παρευρισκόμενα εις αυτούς ουδέν άλλο έργον έχοντα, ειμή την έκθεσιν των εφημερίδων, διά τούτο και επί Συντάγματος ενομοθέτησε την ελευθεροτυπίαν.
Διά των εφημερίδων και διά των σπερμολόγων διήγειρε προς τοις άλλοις το γενικόν κατά του Κυβερνήτου μίσος, έως ου έφερε την τούτου δολοφονίαν. Παρατηρείται, ότι η επιβουλή αναβιβάζει τα ίδια αυτής ό ρ γ α ν α συστηματικώς, τείνει προς τοις άλλοις πολλοίς, και εκτός των όσων εξέθεσα ανωτέρω, ε ι ς τ α κ α τ ά τ η ς π ί σ τ ε ω ς σ κ ά ν δ α λ α, εις την σύστασιν της επιβουλής και των ιδίων αυτής οργάνων, εις τον ερεθισμόν εις τα μεταξύ των ορθοδόξων εχθρικά σχίσματα, εις το κατά του Βασιλέως μίσος, προσάπτοντες εις αυτόν τα όσα η επιβουλή ενεργεί, εις τον ερεθισμόν της αποστασίας και εις τα παραπλήσια.
Το βάθος, η τέχνη και η ποικιλία της υποκρίσεως και της ραδιουργίας, τα οποία υπάρχουσι συστηματικώς εις όλα τα όργανα και τον προσυλητισμόν της επιβουλής, αυτά θεωρούνται και εις τους εφημεριδογράφους. Ενίοτε διαθρυλλούσι κατ' αρχάς μίαν αλήθειαν ίνα φανώσι ζηλωταί, και φιλογενείς τάχα, και έπειτα μετά καιρόν αναιρούσιν αυτόν διά των όσων περιθρυλλούσι και συνιστώσι, τα όσα η επιβουλή εμμέσως δι' άλλων υποκριτών υπαγορεύει αυτοίς. Άλλοτε υ π ο κ ρ ί ν ο τ α ι τ ο ν υπέρ της Πίστεως ζ η λ ω τ ή ν και υπό το πρόσχημα τούτου διακηρύττουσι πολλάς μεγάλας βλασφημίας των άλλων, διά σκάνδαλον εις πτώσιν των αστηρίκτων.
Ενίοτε δε στηλιτεύουσι μικρά τινά έργα και ασήμαντα της επιβουλής επί σκοπώ, ίνα συσκιάζωσι και αποκρύπτωσι τα μεγάλα. Διά τούτου του είδους της ραδιουργίας συνεσκοτάθη και ενοθεύθη τοσούτον ήδη η κοινή φήμη, ώστε πας άνθρωπος φρόνιμος και συνετός, ίνα μη πέση και περιτειλιχθή εις τα δίκτυα της επιβουλής, ανάγκη την σήμερον, ίνα κρίνη αντιθέτως εκ του εναντίου τα πράγματα και μάλιστα τα γενικά και σπουδαία, παρ' όσον η κοινή φήμη μαρτυρεί και διαθρυλλεί αυτά, ήτις παριστάνει το φως ως σκότος, και το σκότος ως φως κ.τ.λ.
Δι' αυτής της κοινής φήμης προς τοις άλλοις πολλοίς, όσον περιθρυλλείται και ευφημίζεται, η μετά την Λουθηρο-Καλβινικήν αίρεσιν προ 300 περίπου ετών εποχή, ως εποχή φωτισμού τάχα, αναπτύξεως, εξευγενισμού και ελευθερίας, επαγγελομένη γενικάς και μεγάλας μεταρρυθμίσεις εις όλα τα Κράτη και τους λαούς, τόσον χλευάζεται, εμπαίζεται και κατηγορείται, όλη η προλαβούσα εποχή του χριστιανισμού, η υπό της επιβουλής λεγομένη Μεσαιών, ως εποχή δήθεν βαρβαρισμού, σκοταδισμού, προλήψεων, δεισιδαιμονίας και τυραννίας.
Ο σκοπός δε της επιβουλής και κατά τούτο τείνει, ίνα ισάξη εις τα επιβουλευόμενα Κράτη, το πνεύμα της καινοτομίας, της πλάνης, της διαφθοράς, της αποστασίας και τα εκ τούτων ναυάγια. Τα όσα δεινά έφερε και φέρει διά τούτου του είδους της ραδιουργίας, υπάρχουσι πάμπολλα και σχεδόν απερίγραπτα, αν και αγνοούμενα παρά πάσι.
Γ'. Η νόθευσις κατά το πνεύμα της πλάνης και στρέβλωσις της νέας φιλολογίας τε και φιλοσοφίας.
Ο σκοπός της επιβουλής, από πρώτης αρχής έτεινε προς τοις άλλοις πολλοίς και τείνει, ίνα στρεβλώση τον νουν και φθείρη τα ήθη των επιβουλευομένων, διότι οίδεν, ότι εκ τούτου ευρίσκει περισσοτέραν χώραν η υπ' αυτής διδομένη πλάνη, δι' ης ακολουθεί η τούτων καταστροφή και η πτώσις. Εις τούτο επενόησεν, ίνα νοθεύση την ύλην της διδασκαλίας και στεβλώση την μέθοδον και υποκρύψη εν αυτοίς, όλα τα σκάνδαλα, της πλάνης και της αποστασίας, της ανωμαλίας και της διαφθοράς. Καθώς και εις όλας τας άλλας ραδιουργίας, ωσαύτως και κατά τούτο, ενεργεί διά τρόπου όλως δολίου και υποκεκρυμμένου, και υπό το πρόσχημα του καλού κατ' αρχάς και φέρει το εις το σκοπούς αυτής κατάλληλον σύστημα, και έπειτα προοδεύει ανεπαισθήτως.
Φ. ο Βάκχων, έπειτα δε Ι. ο Νεύθων, ο Ούμες Λώκιος και άλλοι Άγγλοι ήνοιξαν επί τοιούτω σκοπώ νέον στάδιον και νέαν μέθοδον του φιλοσοφείν, καθώς μετά ταύτα ο Βλαίρ της φιλολογίας, όστις π α ρ α λ λ η λ ί ζ ε ι τους π ρ ο φ ή τ α ς, τους εν ταις θείαις Γραφαίς, π ρ ο ς τ ο υ ς ε θ ν ι κ ο ύ ς π ο ι η τ ά ς συστήματα, δι' ων προς τοις άλλοις περιορίζονται όλαι οι γνώσεις του ανθρώπου εις τας αισθήσεις και καταργείται, ως απάτη και πρόληψις, πάσα υψηλή, μεταφυσική και πνευματική ιδέα. Και τούτων και δι' εμμέσου υπαγορεύσεως της Αγγλικής ραδιουργίας έλαβον την νύξιν και την αφορμήν ο Καρτέσιος, ο Ελβέτιος, ο Βολταίρ, ο Κολδυλιάκ, όλοι οι περί αυτούς Γάλλοι και προ πάντων ο Ρουσσώ εις τα ίδια αυτών απαίσια και αντιχριστιανικά Συγγράμματα, δι' ων διεδόθη η πλάνη του θεισμού και η αιτία πάσης αποστασίας εις την Γαλλίαν, εκείθεν δε και εις όλα τα Κράτη της Δύσεως.
Πόσον δε υπάρχουσι προ πολλού ν ε ν ο θ ε υ μ έ ν α και ε σ τ ρ ε β λ ω μ έ ν α όλα τα είδη της φιλολογικής τέχνης, της φιλοσοφίας και των επιστημών καθ' όλα τα Κράτη του Δυτικού δόγματος, διά της εκ της επιβουλής επί τοιούτω σκοπώ ενεργουμένης ραδιουργίας, εστί πάσι τοις υγειόφροσι και τοις γνωστοίς γνωστόν, και φαίνονται προς τοις άλλοις εκ των εκεί μαθητευσάντων και μαθητευομένων νέων. Αυτή η ραδιουργία ενεργείται συστηματικότερον εις όλα τα ορθόδοξα Κράτη, διά τούτο περιθρυλλούνται και υπερεπαινούνται διά της κοινής φήμης ενεργεία της επιβουλής, όλοι οι ειρημένοι ψ ε υ δ ο φ ι λ ό σ ο φ ο ι και ο ι π ε ρ ί α υ τ ο ύ ς, και όλα τα βδελύγματα της πλάνης, όσα αυτή η επιβουλή, ε ν ό θ ε υ σ ε και ε σ τ ρ έ β λ ω σ ε ν , ως άνδρες τάχα μεγάλοι και ως σωτήριοι μ ε τ α ρ ρ υ θ μ ι σ τ α ί, και εκ του εναντίου διαβάλλονται και βλασφημούνται, όλοι οι εν αληθεία σοφοί και ορθόδοξοι, ως προληπτικοί, ως δεισιδαίμονες και ως αμαθείς.
Φ. ο Βάκχων, έπειτα δε Ι. ο Νεύθων, ο Ούμες Λώκιος και άλλοι Άγγλοι ήνοιξαν επί τοιούτω σκοπώ νέον στάδιον και νέαν μέθοδον του φιλοσοφείν, καθώς μετά ταύτα ο Βλαίρ της φιλολογίας, όστις π α ρ α λ λ η λ ί ζ ε ι τους π ρ ο φ ή τ α ς, τους εν ταις θείαις Γραφαίς, π ρ ο ς τ ο υ ς ε θ ν ι κ ο ύ ς π ο ι η τ ά ς συστήματα, δι' ων προς τοις άλλοις περιορίζονται όλαι οι γνώσεις του ανθρώπου εις τας αισθήσεις και καταργείται, ως απάτη και πρόληψις, πάσα υψηλή, μεταφυσική και πνευματική ιδέα. Και τούτων και δι' εμμέσου υπαγορεύσεως της Αγγλικής ραδιουργίας έλαβον την νύξιν και την αφορμήν ο Καρτέσιος, ο Ελβέτιος, ο Βολταίρ, ο Κολδυλιάκ, όλοι οι περί αυτούς Γάλλοι και προ πάντων ο Ρουσσώ εις τα ίδια αυτών απαίσια και αντιχριστιανικά Συγγράμματα, δι' ων διεδόθη η πλάνη του θεισμού και η αιτία πάσης αποστασίας εις την Γαλλίαν, εκείθεν δε και εις όλα τα Κράτη της Δύσεως.
Πόσον δε υπάρχουσι προ πολλού ν ε ν ο θ ε υ μ έ ν α και ε σ τ ρ ε β λ ω μ έ ν α όλα τα είδη της φιλολογικής τέχνης, της φιλοσοφίας και των επιστημών καθ' όλα τα Κράτη του Δυτικού δόγματος, διά της εκ της επιβουλής επί τοιούτω σκοπώ ενεργουμένης ραδιουργίας, εστί πάσι τοις υγειόφροσι και τοις γνωστοίς γνωστόν, και φαίνονται προς τοις άλλοις εκ των εκεί μαθητευσάντων και μαθητευομένων νέων. Αυτή η ραδιουργία ενεργείται συστηματικότερον εις όλα τα ορθόδοξα Κράτη, διά τούτο περιθρυλλούνται και υπερεπαινούνται διά της κοινής φήμης ενεργεία της επιβουλής, όλοι οι ειρημένοι ψ ε υ δ ο φ ι λ ό σ ο φ ο ι και ο ι π ε ρ ί α υ τ ο ύ ς, και όλα τα βδελύγματα της πλάνης, όσα αυτή η επιβουλή, ε ν ό θ ε υ σ ε και ε σ τ ρ έ β λ ω σ ε ν , ως άνδρες τάχα μεγάλοι και ως σωτήριοι μ ε τ α ρ ρ υ θ μ ι σ τ α ί, και εκ του εναντίου διαβάλλονται και βλασφημούνται, όλοι οι εν αληθεία σοφοί και ορθόδοξοι, ως προληπτικοί, ως δεισιδαίμονες και ως αμαθείς.
Συνεχίζεται
Συνεχίζεται
Εκ του βιβλίου του Μοναχού Κοσμά Φλαμιάτου:
''ΦΩΝΗ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΑ
ΕΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΠΙΒΟΥΛΗΣ, ΕΙΣ ΟΡΘΟΦΡΟΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΚ ΤΟΥ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑΝ. ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΥΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ''
Αθήνα 1849, σελ. 29-32.
Μεταφορά στο διαδίκτυο, στο μονοτονικό σύστημα, με την Γραμματική τάξη της εποχής, επιμέλεια, παρουσίαση ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου