ΟΣΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΕΡΓΑ Ε', «Η ΣΤΕΝΗ ΠΥΛΗ» (ΜΕΡΟΣ 2ον)

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Η Στενή Πύλη», σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Ε'», Αθήνα 2014, σελ. 24-30.
Η στενή πύλη που πρέπει να διαβεί ο άνθρωπος για να οδηγηθεί στην αληθινή ζωή, δηλαδή στη Βασιλεία του Θεού, είναι η μετάνοια.
Από μόνη της η μετάνοια βέβαια δεν είναι αρκετή για να φτάσει κανείς εκεί. Την πύλη αυτή όμως είναι απαραίτητο να τη διαβεί. Πρέπει δηλαδή ν' αλλάξει, ν' αντιστρέψει τη στάση του πρώτου ανθρώπου, του Αδάμ. Ο Αδάμ υπάκουσε στο δικό του θέλημα, δεν έκαμε το θέλημα του Θεού. Εμείς πρέπει ν' αντιστρατευτούμε στο δικό μας θέλημα και να κάνουμε το θέλημα του Θεού. Μ' αυτόν τον τρόπο ανοίγει η στενή πύλη, όπως την ονομάζει ο Κύριος, η πύλη της μετάνοιας. Μια πύλη, που διέρχονται διά μέσου των αιώνων όλοι οι όσιοι, όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας μας.
Την πύλη αυτή τη διάβηκαν οι μάρτυρες που απαρνήθηκαν τον εαυτό τους, όχι μόνο το θέλημά τους, αλλά και τη ίδια τους την ύπαρξη θυσίασαν για τη χάρη του Θεού. Τη διαβαίνουν οι όσιοι που αφιερώνουν τη ζωή τους με το ν' απαρνηθούν το ίδιο θέλημα, είτε με την υποταγή στο Γέροντά τους, είτε αγωνιζόμενοι με κάθε τρόπο να ευαρεστήσουν στο Θεό.
Όλοι αυτοί διάλεξαν να διαβούν και ν' ακολουθήσουν τη στενή πύλη, τον μόνο αληθινό δρόμο που οδηγεί στη ζωή.
Δεν μπορεί όμως να είναι να είναι κανείς μέλος της Βασιλείας του Θεού, να γίνει άγιος, αν δε βρίσκεται μέσα στην Εκκλησία και δε βιώνει την εν Χριστώ σωτηρία, δε συμμετέχει δηλαδή στο Δείπνο της Βασιλεία, που είναι η θεία Ευχαριστία.
Ο όσιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ, ένας από τους φωτισμένους συγγραφείς και μεγάλους νηπτικούς της Ρωσικής, αλλά και γενικότερα της οικουμενικής Εκκλησίας ερμηνεύει την εντολή αυτή του Χριστού για τη στενή πύλη με τη γνωστή του βαθιά θεολογική προσέγγιση και μας προσφέρει μια διδασκαλία ορθόδοξη και πατερική, χωρίς ν' αφήνει αναπάντητες τις ανεπίτρεπτες παρεξηγήσεις και πλανεμένες απόψεις που κυριαρχούν πολλές φορές ανάμεσα στους πιστούς.
Στο ίδιο πνεύμα αναφέρονται και τα υπόλοιπα κείμενα του Οσίου, που έχουν συμπεριληφθεί στο βιβλίο αυτό.
Η χάρη του Κυρίου ας μας βοηθήσει να διαβούμε τη στενή πύλη της μετάνοιας, να γευτούμε απ' αυτή τη ζωή τη Βασιλεία του Θεού μέσα στην Εκκλησία και ν' αξιωθούμε να τη ζήσουμε με πληρότητα, όταν ο Θεός ευδοκήσει να έρθει για να εγκαταστήσει τη Βασιλεία Του. Αμήν.
Πέτρος Μπότσης, Μάρτιος 2014
(Απόσπασμα εκ του προλόγου)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

Οι άγιοι του Θεού είχαν πάντα την επίγνωση και τη βεβαιότητα πως ήταν αμαρτωλοί, μ' όλο που είχαν αξιωθεί να λάβουν πολλά χαρίσματα και πνευματικές δωρεές. Οι μεγάλοι κακούργοι κι εγκληματίες από την άλλη μεριά συνηθίζουν πάντα να δικαιολογούν τον εαυτό τους.

Ενώ πνίγονται στο έγκλημα, δε σταματούν να διακηρύσσουν τις αμαρτίες τους. Το Άγιο Πνεύμα λέει για τους αγίους της Παλαιάς Διαθήκης, πως έζησαν <<υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι>>. Με τη ζωή τους ομολόγησαν πως ήταν <<ξένοι και παρεπίδημοι επί της γης>> (Εβρ. ια' 37, 13).

Μετά ο απόστολος, ο συγγραφέας και κήρυκας της πίστης μας, που αντί για τη δόξα που του άρμοζε, προτίμησε την ατιμία και το σταυρό, απευθυνόμενος στους αληθινούς δούλους του Θεού, που ήταν σύγχρονοί του, και θέλοντας να τους οδηγήσει στον Ιησού, λέει τα ακόλουθα:

<<Διό και Ιησούς, ίνα αγιάση διά του ιδίου αίματος τον λαόν, έξω της πύλης έπαθε. Τοίνυν εξερχόμεθα προς αυτόν έξω της παρεμβολής τον ονειδισμόν αυτού φέροντες>> (Εβρ. ιγ' 12, 13).

Έξω της πύλης έπαθε, με το ν' απαρνηθεί όλα εκείνα που ο άστατος και πρόσκαιρος κόσμος λογαριάζει για σπουδαία κι επιθυμητά. Τον ονειδισμόν αυτού φέροντες, δηλαδή να πάρουμε κι εμείς το δρόμο του σταυρού που χάραξε ο Κύριος και που ο ίδιος τον ακολούθησε σ' όλη τη μαρτυρική ζωή Του πάνω στη γη.

Όλοι οι αληθινοί χριστιανοί ανταποκρίθηκαν στην κλήση αυτή. Εγκατέλειψαν τον άστατο ευμετάβλητο χώρο όπου ζούσαν  κι ακολούθησαν το μαρτυρικό μονοπάτι που οδηγεί στα ουράνια, την αιώνια πόλη.

Ο απόστολος προειδοποιεί: <<Ει δε χωρίς έστε παιδείας, ης μέτοχοι γεγόνασι πάντες, άρα νόθοι εστέ και ουχ υιοί>> (Εβρ. ιβ' 8). Εδώ πρέπει να προσέξουμε τη λέξη πάντες. Όλοι οι άγιοι έζησαν την επίγεια ζωή τους με δοκιμασίες και βάσανα.

Κανένας τους δεν έφτασε στον ουρανό βαδίζοντας το φαρδύ δρόμο της επίγειας ευτυχίας. Ο απόστολος Παύλος μας προειδοποιεί ξανά πως <<ον αγαπά Κύριος παιδεύει, μαστιγοί δε πάντα υιόν ον παραδέχεται>> (Εβρ. ιβ' 6).

Και ο Κύριος στην Αποκάλυψη λέει στον ευαγγελιστή Ιωάννη: <<Εγώ όσους εάν φιλώ, ελέγχω και παιδεύω>> (Αποκ. γ' 19).

Εμείς παίρνοντας αφορμή και διδασκόμενοι από τις μαρτυρίες αυτές του Αγίου Πνεύματος, καθώς κι από άλλες που είναι διασπαρμένες σ' ολόκληρη την Αγία Γραφή, διαβεβαιώνουμε με παρρησία πως οι δοκιμασίες που παραχωρούνται από την πρόνοια του Θεού στον άνθρωπο, είναι σημείο της κλήσης Του.

Στο ευαγγέλιο διαβάζουμε πως ο Ιησούς αγάπησε τον πλούσιο νεανία. Τί του είπε τότε; Να τον ακολουθήσει, φέροντας το σταυρό του (βλ. Μάρκ. ι' 21). Κι εμείς λοιπόν ας μην αρνηθούμε την κλήση.

Και την κλήση την δεχόμαστε όταν, την ώρα του πειρασμού και της δοκιμασίας, τα υπομένουμε όλα με καρτερία. Ο χριστιανός ακολουθεί τον Κύριο και κουβαλάει το σταυρό Του όταν τον ευχαριστεί και τον δοξάζει για τις δοκιμασίες του, όταν δεν αγαπά τον εαυτό του περισσότερο από το Θεό, όταν εμπιστεύεται την ψυχή του στο θέλημα του Θεού, ιδιαίτερα όταν τηρεί την εντολή Του ν' αγαπά τους εχθρούς του.

Οι δοκιμασίες είναι ένα σίγουρο σημείο της κλήσης του Θεού.

Το επιβεβαιώνει αυτό το Άγιο Πνεύμα, που χαιρετά όσους υφίστανται δοκιμασίες με τον ουράνιο χαιρετισμό: Χαίρετε! <<Πάσαν χαράν ηγήσασθε, αδελφοί μου, όταν πειρασμοίς περιπέσητε ποικίλοις>> (Ιακ. α' 2).

<<Μακάριοί έστε όταν ονειδίσωσιν υμάς και διώξουσι και είπωσι παν πονηρόν ρήμα καθ' υμών ψευδόμενοι ένεκεν εμού. χαίρετε και αγαλλιάσθε, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς>> (Ματθ. ε' 11, 12).

Ο απόστολος Πέτρος γράφει στους χριστιανούς πως κλήση τους είναι το <<πάσχειν>>. Αυτό έχει οριστεί για τον άνθρωπο στην επίγεια ζωή του. Πρέπει να πιστέψει στο Λυτρωτή, να τον ομολογήσει και με τα χείλη και με την καρδιά του, να τον ομολογήσει και με τις πράξεις του.

Κι αυτό θα γίνει με το να δεχτεί υπάκουα και καρτερικά το σταυρό που επέστρεψε ο Κύριος να κουβαλήσει στους ώμους του. Όποιος αρνιέται να κουβαλήσει το σταυρό, δεν μπορεί να είναι μαθητής του Ιησού (βλ. Λουκ. ιδ' 27).

<<Ώστε και οι πάσχοντες κατά το θέλημα του Θεού, ως πιστώ κτίστη παρατιθέσθωσαν τας ψυχάς αυτών εν αγαθοποιοία>>, μας λέει ο απόστολος (Α' Πέτρ. δ' 19). Δημιουργός της ψυχής μας είναι ο Θεός.

Εκείνος καλλιεργεί τις ψυχές όσων πιστεύουν σ' Αυτόν μέσα από τις δοκιμασίες. Εμείς ας παραδοθούμε στο θέλημα και στην πρόνοιά Του, ας κάνουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να τηρούμε τις εντολές του ευαγγελίου.

Όταν ο χριστιανός παραδίδεται στο θέλημα του Θεού, σημαίνει πως απαρνιέται τον εαυτό Του και εμπιστεύεται όλες τις μέριμνές του στο Θεό, τον ευχαριστεί και τον δοξάζει. Τότε στην καρδιά του εμφανίζεται ξαφνικά μια εξαιρετικά ασυνήθιστη πνευματική δύναμη, που είναι η πίστη.

Τότε εμφανίζεται επίσης μέσα του και μια ανέκφραστη πνευματική παρηγοριά. Τότε κι ο Ιησούς σφραγίζει το μαθητή που υποδέχτηκε την κλήση με το Άγιο Πνεύμα. Κι από κείνη τη στιγμή οι εγκόσμιες δοκιμασίες μετατρέπονται σε πηγή χαράς για το δούλο του Θεού.

Η άλυπη εγκόσμια ζωή, από την άλλη μεριά, είναι αληθινό σημάδι πως ο Κύριος απέστρεψε το πρόσωπό Του από τον άνθρωπο. Κι αυτό επειδή ο άνθρωπος δυσαρέστησε το Θεό, έστω κι αν εξωτερικά φαίνεται ευσεβής και ενάρετος.

<<Πολλαί αι θλίψεις των δικαίων και εκ πασών αυτών ρύσεται αυτούς ο Κύριος>>, ψάλλει ο προφήτης Δαβίδ (Ψαλμ. λγ' 20). Πόσο αληθινό είναι αυτό! Όλοι εκείνοι που υπηρετούν πραγματικά τον Κύριο, που είναι δίκαιοι σύμφωνα με τη δικαιοσύνη του Λυτρωτή κι όχι με τη δική τους λαθεμένη δικαιοσύνη, είναι δυνατόν να δεχτούν πολλές δοκιμασίες.

Όλες αυτές οι δοκιμασίες όπως σκορπίζονται και διαλύονται από μόνες τους. Καμιά τους δεν μπορεί να βλάψει το δούλο του Θεού. Το μόνο που κάνουν, είναι να τον καθαρίσουν, να τον τελειοποιήσουν.

Ο προφήτης δεν είπε ούτε ένα λόγο για τις δοκιμασίες των αμαρτωλών, που ζουν στη γη για ν' απολαύσουν τα εγκόσμια αγαθά και τις εγκόσμιες επιτυχίες. Σ' αυτούς δεν παραχωρούνται δοκιμασίες.

Σε τί μπορούν να τους ωφελήσουν αυτούς οι δοκιμασίες; Δεν τις αποδέχονται με ευχαριστία αλλά με γογγυσμό, με απόγνωση, με βλασφημίες εναντίον του Θεού και με απελπισία.

Κι όλ' αυτά το μόνο που κάνουν, είναι ν' αυξάνουν τις αμαρτίες τους. Ο Κύριος επιτρέπει σ' αυτούς ν' απολαμβάνουν τα εγκόσμια αγαθά ως το τέλος, μήπως κι έρθουν σε επίγνωση τουλάχιστο λόγω της ευημερίας τους.

Δοκιμασίες στέλνει μόνο στους αμαρτωλούς, εκείνους που εμμένουν στην αμαρτία, που δεν έχουν καμιά ελπίδα να διορθωθούν και να μετανοήσουν, ο Κύριος δεν τους κρίνει άξιους να τους στείλει δοκιμασίες.

Αυτοί απέρριψαν τη διδασκαλία του Χριστού, δεν έδειχναν κανένα ζήλο ν' ακολουθήσουν το Χριστό, δεν μπήκαν στο δρόμο της αμαρτίας από κάποια τυχαία παρόρμηση ή από άγνοια.

Οι δοκιμασίες που υποφέρει κανείς για το Χριστό είναι το μεγαλύτερο δώρο Του σ' εκείνους που αφοσιώθηκαν μ' όλη τους την καρδιά στην υπηρεσία Του. Ο ιερός Δαβίδ ανέφερε τις πολλές θλίψεις των δικαίων χωρίς να πει τίποτα για τις θλίψεις των αμαρτωλών. 

Αυτοί δεν είναι γνήσιοι υιοί αλλά νόθοι, δεν αποδέχονται την υπακοή του Θεού. Μόνο για το θάνατό τους μιλάει ο Δαβίδ, που είναι <<πονηρός>> (Ψαλμ. λγ' 22). Ο θάνατος τους παίρνει ξαφνικά μέσα από την αφθονία των απολαύσεων και τους ρίχνει στην άβυσσο των αιωνίων βασάνων. 

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Η Στενή Πύλη»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Ε'»,
Αθήνα 2014, σελ. 24-30.