Ευρισκόμεθα εις τα έτη της Γερμανικής κατοχής της Πατρίδος μας,
1941-1944.
Ενώ ολόκληρος ο Ελληνικός Λαός εδεινοπαθούσε από τους βαρβάρους κατακτητάς,
ο π. Χαράλαμπος είχεν ακόμη άλλον ένα διώκτην:
τον επίσκοπον Βασίλειον!
1942,
έτος δυστυχισμένον καί τυραννικόν.
Παγωνιές, πείνα καί θανατικό.
Ολόκληρος ο Ελληνικός Λαός εμαστίζετο από τα τρία αυτά κακά,
συν τον κατακτητή!
Ο παπα Χαραλάμπης χωρίς φάρμακα και στοιχειώδη τροφή,
εκείτετο εις το κρεβάτι του πόνου.
Τότε ακριβώς τον ένθυμήθη και ο Μητροπολίτης Βασίλειος.
Είχε φαίνεται λύσει όλα τα προβλήματα του λιμοκτονούντος ποιμνίου του
και τον απασχολούσε ένας αδύναμος και ασθενής Παπάς,
από την πιο φτωχιά ενορία της Κρήτης,τα Καπετανιανά.
Και η αιτία, γνωστή:
η μη υποταγή του φτωχού παπά εις το φράγκικον ημερολόγιον!
Έστειλε, λοιπόν, χωροφύλακες
και εις την αξιοθρήνητον κατάστασιν που ευρίσκετο τον συνέλαβον
και τον κατέβασαν εις την επισκοπήν.
Αυτή την φοράν δεν κατεδέχθη ούτε καν να τον ιδεί. Διέταξε και τον έκλεισαν εις το κρατητήριον του αστυνομικού Σταθμού. Εκεί χωροφύλακες, φιλανθρωπικώτεροι του Επισκόπου, του παρέσχον με τα μέσα που διέθετον τας πρώτας βοήθειας. Η κατάστασις όμως του παπά εχειροτέρευεν. Οι αστυνομικοί ανέφερον την ελεεινήν κατάστασιν του παπά και τον παρεκάλεσαν να τον αφήσει να επιστρέψη εις το χωρίον του. Μετά απ’ αυτό, τον άφησε ελεύθερον, αλλ’ έδωσεν εντολήν και τον διέγραφαν από τό ΤΑΚΕ! Ο αδελφός του παπά Χαραλάμπη, ο κ.Νικόλαος Σταματάκης, που ζει σήμερον εις τα Καπετανιανά με παιδιά και εγγόνια, μας διηγήθηκε τα εξής: -"'Ηταν τον πρώτο χρόνο της Γερμανικής κατοχής. Το χωριό μας, χάρη στον αδελφό μου, ακολουθούσε το παλιό. Μας φέρανε δυο δαιμονισμένες, μία από το Τυμπάκι και την άλλη από τα Χρουσταλιανά.
Η μία ήταν πολύ άγρια και γαύγιζε σαν σκυλί. Δέκα πέντε νομάτοι δεν μπορούσαν να την κάμουν καλά. Την δέσαμε με αλυσίδες κοντά στην Εκκλησιά. Ο παπα Χαραλάμπης την διάβαζε και προσευχόμεθα και μεις να γίνουν καλά. Η πιο άγρια, εκεί που την διάβαζε ο παπάς, έσπασε την αλυσίδα και αφού μας "τρέλανε" το γαιδούρι, μας έπνιξε ένα πρόβατο στη στέρνα και μετά μας έβαλε και φωτιά στό σπίτι!... Όλα αυτά τα έμαθε ο θεοφιλέστατος και εκάλεσε τον παπά εις τήν Επισκοπήν. -Τρελοκομείο τό'κανες μωρέ το χωριό και μάζωξες όλες τις τρελές; -Δέσποτα, του απήντησε ήρεμα ο π. Χαράλαμπος, πάσχουσες είναι και τους διαβάζω τους εξορκισμούς του Αγίου Χρυσοστόμου και του Μεγάλου Βασιλείου. Σεις, Δέσποτα, τι θα εκάνατε; -Άντε μωρέ, χάσου απ’εδώ κουζουλέ! πήγαινε με τους κουζουλούς! και τον έδιωξε. Με τα διαβάσματα, συνέχισε ο κ.Σταματάκης, με τις προσευχές και τις νηστείες των Πιστών, οι πάσχουσες έγιναν καλά και επέστρεψαν στα χωριά τους.
Μια απ’αυτές, η Παπαδάκη από το Τυμπάκι, ζει σήμερα με παιδιά και εγγόνια." 'Οταν τις διάβαζε, κάποια ημέρα ο παπάς ,αγρίεψε και ξεφώνισε! "Βρε τραγονέννη, είπε στον παπά, αν ήξερες τι έχω να σου κάμω δεν θα διάβαζες!..., και σεις βρε, έλεγε στους χωρικούς,που προσηύχοντο μαζί με τον παπά, θα σας ρημάξω το χωριό και ούτε κόκορα θα αφήσω να λαλήσει! Και πράγματι, μέσα στο χρόνο μας έδιωξαν οι Γερμανοί και κάμαμε κάπου τρία χρόνια να γυρίσουμε στα σπίτια μας. Ο π. Χαράλαμπος μαζί με τους κατοίκους των Καπετανιανών, διά λόγους ανθρωπιστικούς αλλά και Εθνικής Αντιστάσεως, εβοήθησαν τους εναπομείναντας εις το νησί "'Αγγλους στρατιώτας να διαφύγουν εις την μέσην Ανατολήν. Οι Γερμανοί το έμαθαν και διέταξαν την εκκένωσιν από τους κατοίκους του χωρίου. Οι πτωχοί χωρικοί αναγκάστησαν να εγκαταλείψουν το χωριό τους και τα σπίτια τους,παίρνοντας μαζί των τα απαραίτητα. Κατέβηκαν και εγκατεστάθηκαν όπως-όπως,άλλοι εις το Φουρνοφάραγγον και άλλοι εις συγγενικά σπίτια των γύρω χωρίων. Κοντά τους και ο καλός Ποιμήν, ο π. Χαράλαμπος, ο οποίος ελειτουργούσε πότε εις το Φουρνοφάραγγον και πότε εις την Κουμάσα-Βαγιωνιάς.
Οι Γερμανοί εν τω μεταξύ, κατόπιν προδοσίας "Ελλήνων", εδίκασαν ερήμην εις θάνατον τριάντα πατριώτες, μεταξύ των οποίων, και τον παπα Χαράλαμπον. Ούτοι εσώθησαν κατόπιν επεμβάσεως ενός Γερμανού αξιωματικού, πραγματικού ανθρώπου, ο οποίος καταλλήλως τους ειδοποίησε. Το τελευταίον έτος, πριν τους διώξουν από τα Καπετανιανά οι Γερμανοί, το κατοχικό έτος 1942, την παραμονήν των Αγίων θεοφανείων με το Πάτριον Εορτολόγιον, δεν είχε καλά-καλά τελειώσει το "άγιασμα'' των σταχιών ο π. Χαράλαμπος και έφθασαν δυο χωροφύλακες εις το χωριό. Με εντολή και πάλιν του Επισκόπου, τον συνέλαβον και επειδή βράδιασε, τον κράτησαν εις το Αστυνομικό Τμήμα της Βαγιωνής. Εκεί, ένας συγγενής του, σαν τό'μαθε, έτρεξε και παρεκάλεσε τον Αστυνόμον να τον πάρει εις το σπίτι του, δια να μην κοιμηθεί την νύκτα εις το κρατητήριον. -"'Εχω τον λόγον σου πως δεν θα το "σκάσει" ο παπάς; ερώτησε ο αστυνόμος. -Μα, και που να πάει, Καπετάνιε, μέσα στην άγρια νύκτα που ο θεός βρέχει με το "τουλούμι" και οι Γερμανοί παραμονεύουν; -Εντάξει, πάρτε τον, και το πρωί-πρωί να μου τον φέρετε να τον στείλω στους Αγίους Δέκα.
Μετά τα μεσάνυκτα, ενώ όλοι εκοιμούντο εις το σπίτι, ο π. Χαράλαμπος βγήκε κρυφά και μέσα εις το κρύο και την βροχή πήρε τον δρόμο δια το χωριό του."'Εφθασε μουσκεμένος κοντά τα εξημερώματα. Πήγε εις το σπίτι του, άλλαξε και μετά επήγε εις τον Ναόν και εκτύπησε την καμπάνα. Οι χωρικοί, σαν άκουσαν την καμπάνα, έτρεξαν χαρούμενοι να εορτάσουν με τον παπά τους την μεγάλην Εορτήν της Ορθοδοξίας, τα Άγια θεοφάνεια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Την ώραν που έφθασαν πάλιν οι χωροφύλακες, ο παπα-Χαράλαμπος ετέλει τον Μέγαν Αγιασμόν. Μόλις είδον αι γυναίκες τους χωροφύλακες, φοβούμενοι ότι θα συλλάβουν αμέσως τον παπά τους, έβγαλεν η κάθε μια την παντόφλα της, έτοιμοι να επέμβουν δυναμικά. Αλλά,ευτυχώς, οι αστυνομικοί δεν επενέβησαν αναμένοντες να "σχολάσει" η Εκκλησία. -Τέτοιο λόγο έχεις παπά Χαράλαμπε; του είπε αυστηρά ο ενωμοτάρχης. -Τί αξιζει ο λόγος μου, καπετάνιε, μπροστά στη στέρηση τόσων Πιστών της θείας Λειτουργίας και του Μεγάλου Αγιασμού τέτοια μεγάλη μέρα; Αφού έφαγον με συνοδεία, τον κατέβασαν πάλιν εις την επισκοπήν. Εκεί ο Επίσκοπος μετά από τις συνηθισμένες του "φοβέρες" εν συνεχεία του... επαύξησε τας αργίας και τον απέλυσε! Μετά την κατοχήν άλλαξαν τα εκκλησιαστικά πράγματα εις την Κρήτην. Το Οικουμενικόν Πατριαρχειον,εις το οποίον εκκλησιαστικώς ανήκει η Κρήτη, προήγαγεν εις Μητροπολίτην Ηρακλείου Κρήτης, τον Επίσκοπον Βασίλειον μετά τον θάνατον του Τιμοθέου.
Εις την κενωθείσαν Επισκοπήν Αρκαδίας εξέλεξαν και εχειροτόνησαν τον Πρωτοσύγγελον του Τιμοθέου Αρχιμανδρίτην Ευγένιον Ψαλλιδάκην. Ο νέος Επίσκοπος, μοντέρνος και νεωτεριστής, έλυσε μια για πάντα τους παλαιούς λογαριασμούς με τους Παλαιοημερολογίτας της επαρχίας του. Επέβαλλε δια της βίας το νέον ημερολόγιον. Εις την Ιεράν Μονήν του Κουδουμά ανάγκασε Πατέρας με πολλά έτη εις αυτήν, μοναστικής ζωής, να την εγκαταλείψουν προκειμένουν να μη δεχθούν το νέον ημερολόγιον, και να εύρουν μοναστικήν στέγη εις Ιεράς Μονάς των Γ.Ο.Χ. Μετέφερε την έδραν της Επισκοπής από τους Άγιους Δέκα εις την νέαν πόλιν των Μοιρών. Τέλος δια του κατωτέρω εγγράφου εκάλεσε τον παπά Χαράλαμπον να παρουσιασθεί εις την Επισκοπήν.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ιερά Επισκοπή Αρκαδίας
Αριθ. Πρωτ. 267/28 Εν Μοίραις τη 22/3/1946
Προς τον
παπα Χαράλαμπον,
Εφημέριον, Καπετανιανά
Εντελλόμεθά σοι όπως άμα τη λήψει του παρόντος προσέλθεις εις τα Γραφεία της Ιεράς Επισκοπής Αρκαδίας εν Μοίρες δι’ ανυπακοήν και απειθαρχίαν ως προς το νέον ημερολόγιον.
+ Ο Αρκαδίας Ευγένιος
+ Ο Αρκαδίας Ευγένιος
Μετά το Πάσχα ο π.Χαράλαμπος κατέβηκε και παρουσιάσθηκε εις τον νέον Επίσκοπον. Ο Επίσκοπος Ευγένιος κατηγορηματικώτατα του εδήλωσε: -Μέχρις εδώ, παπά. Αν ακολουθήσης το νέον ημερολόγιον, εγώ θα σου δώσω αναδρομικώς όλα, όσα σου χρωστά το ΤΑΚΕ από το 1935, θα σου σπουδάσω δωρεάν το γυιό σου και θα σου παντρέψω την αδελφή σου (την Ειρήνην). Τον είδε αμίλητον και σκεπτικόν, τον εκτύπησε εις τον ώμον "πατρικά" και χαμογελώντας του είπε: -Έλα τώρα, πήγαινε να τα σκεφθείς αυτά που σου είπα. Μετά από δέκα ημέρες που θα έλθω στο χωριό σου να λειτουργήσω, εκεί μου δίδεις την απάντησιν.
Επιστρέφοντας εις το χωριό του, την αμέσως επομένην Κυριακήν, μετά την θείαν Λειτουργίαν, ωμίλησε εις τους Ενορίτας-συγχωριανούς του. -Ο νέος Δεσπότης με πιέζει να ακολουθήσω το νέον ημερολόγιον. Την απόφασίν μου την ξέρετε. Εσείς τί θα κάνετε; -Και εμείς μαζί σου! ήτο η απάντησις όλων. Μετά από μερικές ημέρες ήλθε ο Επίσκοπος με την συνοδεία του εις το χωριό και επήρε την απάντησιν από τον π. Χαράλαμπον. Η απάντησις όμως των χωρικών ήτο διαφορετική. Εδέχθηκαν τον Επίσκοπον να τους λειτουργήσει χωρίς τον παπά τους, καθώς και το νέον ημερολόγιον. Όταν ο επίσκοπος επέστρεψε εις την Επισκοπήν του, έστειλε εις τον π. Χαράλαμπον το κατωτέρω έγγραφον.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ιερά Επισκοπή Αρκαδίας
Αριθ.Πρωτ. 255/128 Εν Μοίραις τη 1η Ιουνίου 1946
Προς τον Αιδεσιμώτατον Χαράλαμπον Σταματάκην-Καπετανιανά.
Γνωρίζομέν σοι ότι δι’ αποφάσεως ημών σοι επιβάλλομεν την ποινήν της αργίας από πάσης ιεροπραξίας μετά στερήσεως της μισθοδοσίας και των εκ της εφημερίας δικαιωμάτων σου δι’ ανυπακοήν και απειθαρχίαν.
Μετά το Πάσχα ο π. Χαράλαμπος κατέβηκε και παρουσιάσθηκε εις τον νέον Επίσκοπον. Ο Επίσκοπος Ευγένιος κατηγορηματικώτατα του εδήλωσε: -Μέχρις εδώ, παπά. Αν ακολουθήσης το νέον ημερολόγιον, εγώ θα σου δώσω αναδρομικώς όλα, όσα σου χρωστά το ΤΑΚΕ από το 1935, θα σου σπουδάσω δωρεάν το γυιό σου και θα σου παντρέψω την αδελφή σου (την Ειρήνην). Τον είδε αμίλητον και σκεπτικόν, τον εκτύπησε εις τον ώμον "πατρικά" και χαμογελώντας του είπε: -Έλα τώρα, πήγαινε να τα σκεφθείς αυτά που σου είπα. Μετά από δέκα ημέρες που θα έλθω στο χωριό σου να λειτουργήσω, εκεί μου δίδεις την απάντησιν. Επιστρέφοντας εις το χωριό του, την αμέσως επομένην Κυριακήν, μετά την θείαν Λειτουργίαν, ωμίλησε εις τους Ενορίτας-συγχωριανούς του.
Ο νέος Δεσπότης με πιέζει να ακολουθήσω το νέον ημερολόγιον. Την απόφασίν μου την ξέρετε. Εσείς τί θα κάνετε; -Και εμείς μαζί σου! ήτο η απάντησις όλων. Μετά από μερικές ημέρες ήλθε ο Επίσκοπος με την συνοδεία του εις το χωριό και επήρε την απάντησιν από τον π. Χαράλαμπον. Η απάντησις όμως των χωρικών ήτο διαφορετική. Εδέχθηκαν τον Επίσκοπον να τους λειτουργήσει χωρίς τον παπά τους, καθώς και το νέον ημερολόγιον. Όταν ο επίσκοπος επέστρεψε εις την Επισκοπήν του, έστειλε εις τον π. Χαράλαμπον το κατωτέρω έγγραφον.
+ Ο Αρκαδίας Ευγένιος
Κοινοποίησις
Εκκλησιαστικόν Συμβούλιον Καπετανανιών.
Ο επίσκοπος Ευγένιος ήτο σκληρότερος του προκατόχου του."'Ανθρωπος αδίστακτος'' εξεδίωξεν ακόμη και από το χωριό του τον π. Χαράλαμπον, ο οποίος ηναγκάσθη να φιλοξενείται σε συγγενικά σπίτια εις το Ηράκλειον. Εις την κωμόπολιν της Αγίας Βαρβάρας Ηρακλείου, οι Γ.Ο.Χ είχον κτίσει έναν μικρόν ωραιότατον Ναόν προς τιμήν των Αγίων Πάντων. Εις τας 3/16 Ιουνίου 1946, ήτο η εορτή των Αγίων Πάντων και εκάλεσαν δια να λειτουργήσουν τους μοναδικούς τότε εν Κρήτη Γ.Ο.Χ. Ιερείς, τον π. Χαράλαμπον και τον π. Κωστήν, από το Ασήμι.
Αφ’ εσπέρας της Εορτής άρχισαν να φθάνουν εις τον Ναόν οι πανηγυρισταί.
Από όλα τα γύρω χωριά,
από τον άνω και κάτω Ζαρό,
από την Γέργερη και τις Καμάρες,
από το Ασήμι και το Τυμπάκι και το Ηράκλειο και από αλλαχού
ήλθον με διάφορα μεταφορικά μέσα, πλέον των δυο χιλιάδων Πιστών να πανηγυρίσουν.
Μόνον η αρτοκλασία απετελείτο από χίλιους πεντακόσιους άρτους και πλέον!
Η ιερά αγρυπνία άρχισε κατά τας δέκα το βράδυ και ετελείωσε τας πρωινάς ώρας.
Το πρωί εκάθισε όλο αυτό το πλήθος και έφαγον τα δύο μαγειρευμένα μοσχάρια,
τα οποία είχον δωρηθεί από πιστούς δια τον σκοπόν αυτόν.
Τούτο το επλπροφορήθη ο επίσκοπος Ευγένιος και έδωσε εντολή εις την χωροφυλακήν να συλλάβουν τους δυο Ιερείς.
Ο π. Χαράλαμπος εκρύπτετο εις φιλικήν οικίαν εις τό Ηράκλειον.
Τον συνέλαβον μετά από ολίγας ημέρας με δόλον και τον έφεραν ενώπιον του επισκόπου Ευγενίου.
-Εγώ σου είπα να μην λειτουργείς.
Εσύ δεν με άκουσες.
Η τιμωρία σου τώρα θα είναι μέχρι θανάτου εξορία σε Μοναστήρι.
(Συνεχίζεται...).
Απόσπασμα από το ιστορικό ορθόδοξο περιοδικό
''Τα Πάτρια''
του αειμνήστου Επισκόπου Πενταπόλεως πατρός Καλλιοπίου Γιαννακουλοπούλου
της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών
Τόμος Στ΄, σελίδες 28-41
Εισαγωγή στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα και επιμέλεια κειμένου
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Θέμα: Πρεσβύτερος Χαράλαμπος Σταματάκης 1905-1972
Μέρος 3ον
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου