ΤΑ ΤΡΙΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΜΕΤΑΞΑΚΗΣ

Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Δαμιανός Α' (1848-1931)

Εφημερίδα  ''Σ Κ Ρ Ι Π''

Πέμπτη 18 Μαρτίου 1 9 2 6 

Μετά την απώλειαν του Πατρειαρχείου Αντιοχείας, το οποίον διά λόγους πανσλαυιστικής πολιτικής απώλεσε την ελληνικότητά του, έμειναν εις χείρας του Ελληνισμού τα τρία άλλα Πατριαρχεία, δι' ων εξηκολούθησεν ούτος να διατηρή εν τη Ανατολή, το πνευματικόν αυτού κράτος. Αλλά και τα τρία ταύτα Πατριαρχεία υπέσκαψεν αποτελεσματικώς και έθεσεν εν κινδύνω εις μόνω άνθρωπος: ο Μεταξάκης.

Και το μεν Πατριαρχείον Ιεροσολύμων υπέστη πρώτον τα πλήγματα του ανδρός τούτου. Καθ΄ην στιγμήν έτει 1908, οι Άραβες χριστιανοί εκινούντο κατ' αυτού και ηξίουν, όπως θέσωσι χείρα επί των πανσέπτων του χριστιανισμού προσκυνημάτων και της λοιπής περουσίας του Παναγίου Τάφου, ο Μελέτιος Μεταξάκης, σπεύδων να γίνη κάτοχος του θρόνου, έπληξεν αυτό εκ των όπισθεν, διά της γνωστής εκκλησιαστικής ανταρσίας κατά του Πατριάρχου Δαμιανού, ον διά παρασυναγωγής εκήρυξεν έκπτωτον του θρόνου, και διά της διαιρέσεως του εκκλησιαστικού κράτους του Πατριάρχου, κατά το υπόδειγμα, βραδύτερον, του εν επαναστάσει και ανταρσίαις ομογαλάκτου αδελφού του, του αρχιεπαναστάτου της Θεσσαλονίκης Βενιζέλου.

Η εκκλησιαστική εκείνη ανταρσία κατεστάλη, χάρις εις το σθένος και την ισχυράν προσωπικότητα του μεγάλου και γεραρού Πατριάρχου Δαμιανού, όστις απεμόνωσε τον αντάρτην και απέστειλεν αυτόν μακράν της Αγίας Γης. Αλλ' άνθρωποι, ως ο Βενιζέλος και ο Μεταξάκης δεν υποχωρούσι ποτέ.

Και ότι εν έτει 1918, ευρέθη, Βενιζέλου κυβερνώντος, επί του Μητροπολιτικού Θρόνου Αθηνών, το δε Πατριαρχείο Ιεροσολύμων ένεκεν του Ευρωπαικού πολέμου και της απωλείας των εκ της Ρωσσίας επιδομάτων του, έπεσεν εις τρικυμιώδες πέλαγον οικονομικών δυσχερειών, ο δε επί του θρόνου αυτού καθήμενος, εκρατείτο αιχμάλωτος υπό των Τούρκων εν Χαλεπίω, ο Μεταξάκης εξύφανε νέαν συνωμοσίαν κατ' αυτού και ήγειρε νέαν ανταρσίαν.

Διά παρασυναγωγής Μεταξικής εκηρύχθη και πάλιν ο εν αιχμαλωσία Πατριάρχης Δαμιανός έκπτωτος, ο δε Μεταξάκης, ίνα κορέση το κατ' αυτού μίσος του, προσεπάθη να επιβάλη εις την θέσιν αυτού, εν εκ των οργάνων της εκλογής του, τον Επίσκοπον Σιναίου. 

Αλλ' η τύχη δεν ηυνόησε τας ενεργείας ταύτας του Μεταξάκη, διότι, εν τω μεταξύ, ο Πατριάρχης Δαμιανός ηπηλευθερώθη υπό των Άγγλων και, επανελθών εις Ιεροσόλυμα, ανέλαβε το κύρος και τον θρόνον του. Αλλ' ο κακός δαίμων της Εκκλησίας δεν ησύχασε και μετά τούτο.

Επωφεληθείς της ισχύος του Βενιζέλου έστησε νέα ενέδραν κατά του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και εματαίωσε το προς τον Πανάγιον Τάφον δάνειον της Εθνικής Τραπέζης, εις ο συγκατένευσεν η κυβέρνησις Βενιζέλου, μόνον υπό τον όρον αποκεφαλισμού του Πατριάρχου Δαμιανού και θυσίας του αυτοκεφάλου της Εκκλησίας Ιεροσολύμων, πράγμα το οποίον δεν συγκατένευσε να δεχθή, ούτε αυτή Αγγλική Διοίκησις, ως άλλοτε διά μακρών ανεπτύξαμεν υπό των στυλών τούτων.

Έκτοτε το Πατριαρχείον Ιεροσολύμων κλυδωνίζεται εις πέλαγος δεινών οικονομικών δυσχερειών. Είδε τον ξενικόν έλεγχον επιβαλλόμενον επί της διοικήσεώς του και τα κτήματά του πωλούμενα, ημών απάντων εδώ των ελευθέρων Ελλήνων σιωπόντων, αδρανούντων, κοιμωμένων, το πεπρωμένον αναμενόντων και αρνουμένων να δώσωμεν τον όβολόν μας, εις βοήθειαν του Τάφου του Σωτήρος, όστις αύριο θα περιέλθη, αναμφιβόλως, εις χείρας αραβικάς.

Τα κατά του Οικουμενικού Θρόνου εγκλήματα του Μεταξάκη είναι ακόμη μεγαλύτερα. Διαρκούσης της Μικρασιατικής εκστρατείας, ο Μεταξάκης, επωφεληθείς της εν Κωνσταντινουπόλει παρουσίας των φυγάδων του Βενιζελισμού, κατέλαβε δι΄εκκλησιαστικής ανταρσίας τον Οικουμενικόν Θρόνον, μετέβαλε το επί αιώνας εθνικόν και συντηρητικόν εκείνο Κέντρον εις παράγοντα κομματικόν,

εξέθεσε το κύρος αυτού ενώπιον των ξένων, εκίνησε το κατ΄αυτού μίσος των Τούρκων και συνετέλεσεν, όπως, το Οικουμενικόν Πατριαρχείον από της περιωπής, εις την οποίαν επί αιώνας ίστατο, περιπέση εις αφάνειαν διά της απωλείας των Μητροπόλεών του, της ισχύος και των προνομίων του.

Τώρα ήλθε η σειρά και του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Και επί μήνας, ήδη, παριστάμεθα προ του διασυρμού αυτού διά της υποψηφιότητος του Μεταξάκη, ήτις διετάραξε την γαλήνην του Αλεξανδρινού Θρόνου, ετάραξε τα ύδατα αυτού και έφερε εις την επιφάνειαν τον βόρβορον των παθών, των ραδιουργιών και του μίσους, μεθ΄ων είναι συνυφασμένη η ζωή και η δράσις των εν Κρήτης δύο ομογαλάκτων επαναστατικών αδελφών.

Άνευ της υποψηφιότητος του Μεταξάκη, η εκλογή του νέου Πατριάρχου Αλεξανδρείας θα είχεν ήδη συντελεσθή΄ η περί τούτου πάλη θα διεξήγετο εντός των ορίων της ευπρεπείας και της ευγενούς αμίλλης προς ανάδειξιν του καλυτέρου, και ο Ελληνισμός της Αλεξανδρείας δεν θα παρίστατο διηρημένος, προς μεγάλην χαράν των Σύρων και των εχθρών της Ελληνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. 

Ήδη και το Πατριαρχείον της Αλεξανδρείας κλυδωνίζεται, και εισήλθεν εντός του κύκλου του κινδύνου διά των αξιώσεωνν των Σύρων, του ενασκηθέντος δικαιώματος της διαγραφής και των αντιλήψεων της Αιγυπτιακής Κυβερνήσεως περί χειροτονίας δύο Σύρων Μητροπολιτών και αναλόγου συμμετοχής των Συρορθοδόξων εις τα της διοικήσεως της Αλεξανδρινής Εκκλησίας.

Τοιαύτα υπήρξαν, ανέκαθεν, τα κέρδη της ξυνωρίδος Βενιζέλου - Μεταξάκη εις τε την Εκκλησίαν και την Πολιτείαν. Επικατάρατοι άνθρωποι και οι δύο, έσπειραν πανταχού ανέμους και εφύτρωσαν θύελλαι και καταιγίδες. Έσπειραν άλας και έδρεψαν καταστροφάς.

Μεταφορά στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα, επιμέλεια, παρουσίαση κειμένου 

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ