ΟΣΙΟΥ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΜΠΡΙΑΝΤΣΑΝΙΝΩΦ: ΕΡΓΑ Δ', «ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ» ΜΕΡΟΝ 13ον

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Τα Πνεύματα»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Δ'»,
Αθήνα 2010, σελ. 124-128.
Από τα κείμενα έχουν αφαιρεθεί κάποιες εκτενείς παραπομπές, προκειμένου τα γεγραμμένα να καταστούν περισσότερο ευανάγνωστα.
«Οι προσπάθειες του διαβόλου, οι μεθοδείες του, οι πανουργίες του και οι παγίδες του στήνει καθημερινά στους χριστιανούς, είναι αναρίθμητες και άγνωστες στον απλό αγωνιστή του Χριστού, δηλαδή σε όλους μας.
Μόνο οι άγιοι μπορούσαν να δουν πίσω από κάθε δαιμονική παγίδα τί κρύβεται, να ερμηνεύσουν τις μεθοδεύσεις του, να τις αποκαλύψουν και να προειδοποιήσουν κι εμάς τους απλοϊκούς χριστιανούς γι' αυτές.
Έτσι, για να προφυλάξουμε τον εαυτό μας στον απηνή αυτόν πόλεμο που διεξάγουν εναντίον μας, δεν έχουμε άλλη λύση παρά να καταφύγουμε στα κείμενά τους, να δανειστούμε από την εμπειρία τους μα κι από τις ψυχωφελείς διδαχές τους.
Ένας από τους σημαντικούς αγίους που ασχολήθηκαν εμπεριστατωμένα με το θέμα των πνευμάτων και μας αποκαλύπτει όλες τις πλάνες, τις μεθοδείες και τις απατηλές μεταμορφώσεις τους, είναι ό όσιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ, το λαμπρό αυτό αστέρι του νοητού στερεώματος της Εκκλησίας που έλαμψε στην Ορθόδοξη Εκκλησία κατά το δέκατο αιώνα.
Ο όσιος Ιγνάντιος είχε επισημάνει την άγνοια αυτή των πνευμάτων στους χριστιανούς της εποχής του και γι' αυτό προσχώρησε στη συγγραφή του έργου αυτού.
Όπως κι όλα τα έργα του οσίου Ιγναντίου, χαρακτηρίζεται κι αυτό από την πληρότητά του.
Καλύπτει το θέμα απ' όλες τις πλευρές και δεν αφήνει πτυχή της δράσης των δαιμόνων που να μη την εξηγεί, να μη την ερμηνεύει.
Εκτός από τις προσωπικές του εμπειρίες, ο όσιος Ιγνάτιος έχει μελετήσει και λάβει υπόψη όλους τους πατέρες που έζησαν πριν απ' αυτόν και μας μεταφέρει τα παραδείγματα και τη συμπυκνωμένη γνώμη τους.
Έτσι το βιβλίο αυτό έχει τόσο τη δική του εγκυρότητα της σύνολης Εκκλησίας πάνω στο πολύ σοβαρό αυτό θέμα που απασχολεί όλους τους χριστιανούς αφού, όπως μας βεβαιώνει ο επιστήθιος μαθητής του Χριστού, <<εις τούτο εφανερώθη ο υιός του Θεού, ίνα λύση τα έργα του διαβόλου>>.
Κι ο άλλος απόστολος, ο πρωτοκορυφαίος, μας βεβαιώνει πως <<ο αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη>>.
Το πόσο απαραίτητη επομένως είναι η γνώση για την ύπαρξη του διαβόλου, καθώς και για τις μεθοδεύσεις και τις πανουργίες που χρησιμοποιεί για να παγιδεύσει τους χριστιανούς είναι αυταπόδεικτη».
Πέτρος Μπότσης, Οκτώβριος 2010.
(Εκ του προλόγου).
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ».

Η πνευματική αντίληψη των Πνευμάτων

Τα πονηρά πνεύματα διεξάγουν πόλεμο απηνή εναντίον των ασκητών. Επιζητούν ν' αποσπάσουν την προσοχή τους και να τους κάνουν να μη ζουν σύμφωνα με τις ευαγγελικές εντολές, ν' απομακρυνθούν από τη χριστομίμητη ταπεινοφροσύνη, τη μετάνοια, την πνευματική θεωρία, την αποδέσμευση και την απαλλαγή από τη δουλεία των παθών ή από την απάθεια και την ανάσταση της ψυχής. Το κάνουν αυτό για να τους κρατήσουν τυφλούς, δούλους, σε κατάσταση νέκρωσης. Στη μάχη αυτή ξεδιπλώνουν κι αναπτύσσουν όλη την κακία και πανουργία τους. Η πανουργία κι η κακία αποδίδονται ως ιδιότητες στα πονηρά πνεύματα όχι επειδή έτσι δημιουργήθηκαν. Όχι! Γνωρίζουμε από τη διδασκαλία του Μεγάλου Αντωνίου ότι τα πονηρά πνεύματα δημιουργήθηκαν αγαθά, απαλλαγμένα από κακία. Με την εκούσια πτώση τους έμαθαν την κακία και στερήθηκαν την καλοσύνη. Ας επαναλάβουμε ό,τι είπαμε νωρίτερα: Η πτώση του ανθρώπου συνίσταται στη μίξη του αγαθού με το κακό. Η πτώση των πνευμάτων όμως συνίσταται σε μια καθολική άρνηση του αγαθού και σε μια καθολική αφομοίωση του κακού. <<Προς πάσας τας εντολάς σου κατωρθούμην, πάσαν οδόν άδικον εμίσησα>> (Ψαλμ. ριη' 128), λέει ο ιερός ψαλμωδός. Το πονηρό πνεύμα αντίθετα, αντεπιτίθεται σε κάθε εντολή του ευαγγελίου και μισεί κάθε προσπάθεια θεάρεστης ζωής. Παρατηρώντας όμως αυτήν την αντίδρασή τους στις εντολές του ευαγγελίου και τη συμμετοχή τους σε κάθε αμαρτωλή κίνηση ξι επιθυμία, οι ευλαβείς ασκητές μελετούν τα πονηρά πνεύματα, τ' αναγνωρίζουν κι αποκτούν σχετική γνώση. Τα οράματα που αξιώνονται κάποτε να βλέπουν με αισθητό τρόπο, λειτουργούν επικουρικά μόνο στη γνώση των πονηρών πνευμάτων. Με τον ίδιο τρόπο γνωρίζουμε τους ανθρώπους. Η βαθιά γνώση του ανθρώπου αποκτάται με τη μελέτη της σκέψης, των αισθημάτων και των ενέργειών του. Όσο λεπτομερέστερη είναι η μελέτη αυτή, τόσο πιο ακριβής είναι η γνώση. Από μόνη της όμως η συνάντηση μ' έναν άνθρωπο δε λειτουργεί αποτελεσματικά σε ακριβή γνώση του. Τα πονηρά πνεύματα μας ενοχλούν με διάφορους λογισμούς, με όνειρα και με δοκιμασίες. Από τις ενέργειές τους αυτές μπορούμε να τα δούμε και να τα μελετήσουμε. Η Αγία Γραφή μας μιλάει για όλες αυτές τις ενέργειες. Το ευαγγέλιο αναφέρει πως ο διάβολος πρώτα έβαλε στην καρδιά του Ιούδα του Ισκαριώτη τη σκέψη να προδώσει το Θεάνθρωπο και μετά μπήκε ολόκληρος μέσα του (βλ. Ιωάν. ιγ' 2 και ιβ' 27). Είχε αρχίσει να παραβαίνει τις ευαγγελικές εντολές και να ικανοποιεί το πάθος του με το πρόσχημα της μέριμνας για τους φτωχούς. Ο διάβολος εκμεταλλεύτηκε το πάθος του αυτό και άρχισε να του υποβάλλει την ιδέα της προδοσίας. Όταν ο Ιούδας υιοθέτησε την εισήγηση του διαβόλου κι αποφάσισε να τη θέσει σε πράξη, τότε ο διάβολος τον είχε καταλάβει εξ ολοκλήρου. Γράφει ο ιερός Θεοφύλακτος: <<Ο σατανάς μπήκε στον Ιούδα, δηλαδή μπήκε στην ίδια την καρδιά του, κυριάρχησε στην ψυχή του. Στην αρχή ο διάβολος τον ενοχλούσε εξωτερικά με το πάθος της φιλαργυρίας του, τώρα όμως τον κατέλαβε ολόκληρον>>. Είναι φοβερό το να συμφωνείς με τη σκέψη του διαβόλου. Μετά από τέτοια συμφωνία ο Θεός αποχωρεί από τον άνθρωπο κι εκείνος χαίρεται. Το ίδιο έγινε με τον Ανανία και τη Σαπφείρα, όπως διαβάζουμε στις Πράξεις των Αποστόλων. Κι αυτοί με υπόδειξη του διαβόλου συμφώνησαν να πουν ψέματα και να ξεγελάσουν το Άγιο Πνεύμα. Αμέσως μετά το πνευματικό αυτό έγκλημα έπεσαν νεκροί. Είπε ο άγιος απόστολος Πέτρος: <<Ανανία, διατί επλήρωσεν ο σατανάς την καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε το Πνεύμα το Άγιον και νοσφίσασθαι από της τιμής του χωρίου>>; (Πράξ. ε' 3). Από τους σατανικούς πειρασμούς προς το Θεάνθρωπο, είναι φανερό πως ο διάβολος πειράζει τον άνθρωπο με φαντασίες. Σε μια στιγμή έδειξε στον Κύριο όλα τα βασίλεια της γης και τη δόξα τους. Αυτό σημαίνει πως τα έδειξε σε όνειρο. Ο νους μας έχει την ικανότητα να σκέφτεται και να φαντάζεται. Με τη φαντασία ο νους μας σχηματοποιεί τις εικόνες των πραγμάτων. Ο διάβολος χρησιμοποιεί την πρώτη ικανότητα για να μας υποβάλει εφάρματους λογισμούς και τη δεύτερη για να εντυπώσει μέσα μας πλανεμένες εικόνες. Γράφει ο όσιος Ησύχιος: <<Όπως το μικρό και απονήρευτο παιδί όταν βλέπει κάποιον θαυματοποιό χαίρεται και τον ακολουθεί, έτσι κι η ψυχή, που έχει δημιουργηθεί απλή κι αγαθή από τον Πανάγιο Κύριο, χαίρεται με τα όμορφα και απατηλά όνειρα του πονηρού. Έτσι πλανιέται και προσκολλάται στον πονηρό, που τον βλέπει ως καλό, και μπερδεύσει τις σκέψεις της με τις φαντασίες και τα ψέματα του διαβόλου>>. Ο δαιμονικός ρεμβασμός έχει πολύ βλαβερή επίδραση στην ψυχή, γιατί της δημιουργεί συμπάθεια προς την αμαρτία. Κι όταν εμφανίζεται συχνά, μπορεί να τη σημαδέψει ανεξίτηλα με επικίνδυνες τάσεις. Για το αποτέλεσμα που έχει η επίδραση του διαβόλου στον άνθρωπο, μαθαίνουμε πολλά από το βιβλίο του Ιώβ, καθώς και από το ευαγγέλιο, στην ιστορία της συγκύπτουσας γυναίκας που ήταν δεμένη από το διάβολο με πνεύμα ασθενείας (Λουκ. δ' 5). Το άγγιγμα του διαβόλου ξεσηκώνει τα σαρκικά πάθη και προκαλεί αρρώστιες, που δεν μπορούν να θεραπευθούν με τις συνηθισμένες ανθρώπινες γιατρειές. Ο άνθρωπος μπορεί να μελετήσει όλ' αυτά τα είδη τω δαιμονικών επιθέσεων στους ανθρώπους, όταν διαβάσει τις βιογραφίες των αγίων και τα έργα των αγίων πατέρων, που συντέθηκαν για την οικοδομή όλων των χριστιανών, αλλά κυρίως των ασκητών. Από μόμη της όμως η μελέτη των βιβλίων δεν είναι αρκετή. Η επαρκής γνώση αποκτάται με την εμπειρία. Όταν το πνεύμα του ανθρώπου αρχίζει να καθαρίζεται με τη χάρη του Θεού, τότε μεταβαίνει σταδιακά από τη γνώση των πνευμάτων στην πνευματική θεωρία τους. Η θεωρία αυτή επιτυγχάνεται από το νου και την καρδιά, κι είναι χάρισμα του Αγίου Πνεύματος. Είναι κάτι φυσικό στο νου και την καρδιά που έχουν αναγεννηθεί.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
«ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ» .
Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ «Τα Πνεύματα»,
σε μετάφραση και επιμέλεια του συγγραφέα Πέτρου Μπότση, «Έργα Δ'»,
Αθήνα 2010, σελ. 124-128.