ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

 

Αποσπασματικές αναρτήσεις από το βιβλίο του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου (1815-1894)
<<Πώς θα μάθεις να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 24-28, μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.
Ο όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος (κατά κόσμον Γεώργιος Βασίλιενιτς Γκόβορωφ) είναι ένας ιεράρχης της Ρωσικής Εκκλησίας και μεγάλος συγγραφέας του 19ου αιώνα.
Η ζωή του, από τη στιγμή της γέννησής του σε ιερατική οικογένεια το 1815 ως την ειρηνική κοίμησή του το 1894, ήταν γεμάτη από την παρουσία του Θεού.
Το συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο και οι διαλέξεις του, τα κηρύγματά του, οι ερμηνείες του στις Επιστολές του αποστόλου Παύλου, οι μεταφράσεις ασκητικών βιβλίων, καθώς και οι απαντήσεις σε επιστολές που του έστειλαν, τον καθιστούν έναν από τους πολυγραφότατους συγγραφείς της ρωσικής Ορθοδοξίας.
Μάλιστα, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία τον ανακήρυξε Άγιο το 1988.
Ο όσιος Θεοφάνης γεννήθηκε το 1815 σε ένα χωριό της επαρχίας Ορλώφ. Οι σπουδές του πραγματοποιήθηκαν στη Θεολογική Σχολή της επαρχίας αυτής, από όπου αποφοίτησε ως ο καλύτερος σπουδαστής, και στη Θεολογική Ακαδημία του Κιέβου.
Μετά την αποφοίτησή του με Μάστερ Θεολογίας το 1841, ενώ είχε ήδη γίνει μοναχός, χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος.
Δίδαξε σε διάφορες Σχολές κι Ακαδημίες ως καθηγητής της Ηθικής, της Φιλοσοφίας, της Ψυχολογίας, της Λογικής και των Λατινικών.
Το 1847, κατόπιν αιτήματός του, διορίστηκε μέλος της Ρωσικής Εκκλησιαστικής Αποστολής στην Ιερουσαλήμ, όπου σπούδασε ζωγραφική, Ελληνκά, Γαλλικά, Εβραϊκά και Αραβικά και ήρθε σε επαφή με τον ελληνορθόδοξο μοναχισμό.
To 1857 ανακηρύχθηκε πρύτανης της Θεολογικής Σχολής της Πετρούπολης.
Το 1859 χειροτονήθηκε επίσκοπος Ταμπώφ, μιας από τις πιο εκτεταμένες και πολυπληθείς επισκοπές της Ρωσίας, και κατόπιν μεταφέρθηκε στην επισκοπή του Βλαντιμίρ, η οποία χρειαζόταν ορθόδοξο ιεραποστολικό έργο.
Ο επίσκοπος Θεοφάνης έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στο κήρυγμα, το οποίο συνόδευε κάθε θεία Λειτουργία.
Το 1866 παραιτήθηκε από την επισκοπική του έδρα και έζησε ασκητικά στην έρημο Βυσένσκ, απομονωμένος στο κελί του για 28 χρόνια, μέχρι την κοίμησή του.
Κατά τον εγκλεισμό του ασχολήθηκε με την αλληλογραφία. Κάθε μέρα έφταναν στο κελί του 20 με 40 γράμματα με διάφορες ερωτήσεις σχετικές με την χριστιανική πίστη και ζωή κι εκείνος απαντούσε σχεδόν σε όλες.
Έγραφε χαρακτηριστικά: <<Η γραφή είναι απαραίτητο εργαλείο για την Εκκλησία. Καλύτερος όμως τρόπος να αξιοποιήσει κανείς το δώρο της γραφής και της ομιλίας δεν υπάρχει από το να το απευθύνει σε αμαρτωλούς με σκοπό τη μεταστροφή τους>>.
Το βιβλίο αυτό αποτελεί ανθολογία συμβουλών μέσω επιστολών που έγραψε ο όσιος Θεοφάνης απαντώντας σε γραπτά ερωτήματα πιστών σχετικά με την προσευχή.
Με διαύγεια, ζωντάνια και απλότητα ο όσιος μας χαρίζει πρακτικές συμβουλές, οι οποίες αγγίζουν την ψυχή κάθε χριστιανού και μας προτρέπουν να εφαρμόσουμε το θέλημα του Θεού ενθυμούμενοι τα λόγια ου αποστόλου Παύλου: <<αδιαλείπτως προσεύχεσθε>> (Α' Θεσ. ε' 17).
Εγκάρδιες ευχαριστίες οφείλονται από τις εκδόσεις μας προς την κ. Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου για την ανιδιοτελή προσφορά της ιδιαιτέρως επιμελημένης μετάφρασης του ρωσικού κειμένου για πρώτη φορά στα Ελληνικά.
(Από τον πρόλογο της επιμελήτριας)
Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ

Σχετικά με την ανάγνωση των ιερών βιβλίων

Σχετικά με την ανάγνωση του Ευαγγελίου. Η ανάγνωση του Ευαγγελίου και των λοιπών ιερών βιβλίων είναι πράξη καλή, άριστη. Κατά την ανάγνωση, όποιος στίχος ή συλλογισμός μιλήσει στην ψυχή σας, σταματήστε σε αυτό το σημείο για περισσότερη ώρα και στη διάρκεια της ημέρας να τον θυμάστε συχνά και να επαυξάνετε τις σκέψεις αυτές. (Επιστολή 947, τόμος 6, σελ. 23). Το να διαβάζετε το Ευαγγέλιο και τους ψαλμούς είναι καλό πράγμα. Μην αφήνετε το βιβλιαράκι μέχρι να αντλήσετε κάποιο μάθημα ή κάποιον κανόνα για τη ζωή σας. (Επιστολή 1220, τόμος 8, σελ. 4). Πώς να διαβάζετε τα ιερά αναγνώσματα. Ζητείτε απάντηση: πώς να διαβάζετε το Ευαγγέλιο και τον Απόστολο, ακολουθώντας τη σειρά των κεφαλαίων ή ανά περικοπές, όπως υποδεικνύεται στην εκκλησία; Όπως έχετε ήδη συνηθίσει να διαβάζετε σύμφωνα με την εκκλησιαστική τάξη, έτσι και να συνεχίσετε. Αν διαβάζετε ανά περικοπές, τότε, έχοντας διαβάσει το πρωί τα προβλεπόμενα, για το βράδυ δεν θα μείνει τίποτα. Εκτός αν τα μοιράσετε: το πρωί θα διαβάζετε την περικοπή απ' το Ευαγγέλιο και το βράδυ την περικοπή απ' τον Απόστολο. Το να διαβάζετε ανά κεφάλαια είναι πολύ. Προσπαθήστε να συλλογίζεστε πάνω σε αυτά που διαβάζετε και να τα συγκρατείτε στη μνήμη σας. Αντί για τον Θωμά του Κέμπεν, επιλέξτε για ανάγνωση άλλο βιβλιαράκι, δικού μας συγγραφέα. Ποιά βιβλία αυτού του είδους έχετε; Ας κάνουμε μαζί την επιλογή. Καλό είναι να διαβάζετε βίους Αγίων στα Μηναία. Αν κι εμείς δεν μπορούμε να ζήσουμε όπως εκείνοι, ωστόσο έχουμε την υποχρέωση να τους μιμούμαστε σύμφωνα με τις δυνάμεις μας κι ακόμη και πέρα από αυτές. Από τους Ακάθιστους αρκεί ένας. Καλύτερα όμως θα είναι να διαβάζετε τον Ακάθιστο Ύμνο στη Θεοτόκο. Την προσευχή για την αναχώρηση της ψυχής μπορείτε να μην τη συμπεριλάβετε στον κανόνα. (Επιστολή 487, τόμος 3, σελ. 154-155). Τους Ακάθιστους και τους κανόνες καλό είναι να τους διαβάζετε όπως έχει καθιερωθεί. Κοιτάξτε στο τέλος του Ψαλτηρίου. Ο ψάλτης θα σας βοηθήσει, αλλά μην επιλέξετε πολλούς ύμνους. Μπορείτε να τους αντικαταστήσετε με γονυκλισίες μαζί με την προσευχή του Ιησού. Δείτε το κι αυτό. Είναι καλύτερο. Το Ευαγγέλιο μπορείτε να το διαβάζετε καθήμενος, χωρίς όμως να παραβλέπετε την αλήθεια. Πόσο να διαβάζετε από το Ψαλτήρι; Όσο επιθυμεί η ψυχή σας' ένα κάθισμα, δύο, τρία ή ορισμένους ψαλμούς. <<Λέω τους ψαλμούς>> σημαίνει τους διαβάζω τραγουδιστά, για παράδειγμα όπως ψέλνουν στην εκκλησία μετά το <<Κύριε εκέκραξα>> στον εσπερινό. (Επιστολή 113, τόμος 1, σελ. 113). Πώς να διαβάζετε τους ψαλμούς. Αν επιθυμείτε να μην σας αποπροσανατολίσουν οι ψαλμοί, διαβάστε την ερμηνεία τους και ξεκαθαρίστε το νόημά τους. Έπειτα, ποτέ να μη διαβάζετε πολλούς και να διαβάζετε χωρίς βιασύνη, συλλογιζόμενος την κάθε λέξη. Όταν η καρδιά θα αναθερμανθεί από αυτό, μπορείτε να αφήσετε τους ψαλμούς. Θυμηθείτε τη διήγηση για κάποιον γέροντα ο οποίος μόνο ένα <<Δόξα>> διάβαζε και στη συνέχεια ταξίδευε με την καρδιά και τη θεωρία και με αυτό τον τρόπο προσευχόταν. (Επιστολή 908, τόμος 5, σελ. 184). Σχετικά με την ανάγνωση και την εκμάθηση αποσπασμάτων από το Ψαλτήρι. Η εκμάθηση αποσπασμάτων από το Ψαλτήρι είναι καλό πράγμα. Συγκεντρώστε λογισμούς και συναισθήματα που προδιαθέτουν για την προσευχή. Οι άγιοι Πατέρες σε όλους ενέπνεαν τη συνήθεια αυτή. Και να λέμε ψαλμούς συμβούλευαν όχι μόνο κατά την τέλεση, αλλά και ανεξάρτητα από αυτή. Και ενδιάμεσα στις εργασίες σας μπορείτε να λέτε και ιδίως όταν μεταβαίνετε από ένα μέρος σ' ένα άλλο. Για να συντηρήσετε όμως εν μέσω των εργασιών τη σκέψη περί του Θεού και το συναίσθημα προς Αυτόν, καλύτερο απ' όλα είναι να συνηθίσετε σε μία σύντομη προσευχούλα. (Επιστολή 947, τόμος 6, σελ. 23).

Εισαγωγή στο διαδίκτυο, επιμέλεια, παρουσίαση
ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ
Αποσπασματικές αναρτήσεις εκ του βιβλίου του
Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου: <<Πώς να προσεύχεσαι>>,
εκδόσεις <<'Έαρ>>, 2η έκδοση 2022, σελ. 24-28.
Μετάφραση από τα ρωσικά: Κατερίνα Αμπατζή - Κουτσοπούλου.