ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΣΤΑΜΑΤΑΚΗΣ 1905-1972

-Έντα μωρέ, τι θα γίνω με σένα;

του έβαλε τις φωνές ο θεοφιλέστατος.

Εσύ μωρέ τα ξεύρεις όλα!

Και μεις, μα θες,οι θεολόγοι δεν ξεύρωμεν τι κάμνωμεν;

Εν συνεχείς αφού του είπε και άλλα πολλά,

και είδε ότι είναι αμετάπειστος, τον ετιμώρησε,

προς το παρόν,

σαράντα ημέρες αργίαν και τον έδιωξε.

Αγνοώντας παντελώς ο π. Χαράλαμπος την αργίαν εσυνέχιζε να λειτουργεί με το "παλιό".

Το θαυμαστόν τούτο γεγονός,

που όλοι οι γεροντότεροι σήμερον ενθυμούνται και διηγούνται εις την Κρήτην,

και ιδίως εις τα γύρω χωριά του Ψηλορείτη,

το παρουσιάζομεν δια πρώτην φοράν εις την δημοσιότητα.

Εχρειάσθηκε δύο φοράς να ταξιδεύσωμεν μέχρις εκεί και να συνομιλήσωμεν με πολλούς αυτόπτας μάρτυρας.

Και,

ό, τι γράφωμεν είναι μία μαρτυρία των απλών εκείνων ανθρώπων 

που είδον ή που ήκουσαν από τους γονείς των.

Και δεν έχομεν λόγον να μη τους πιστεύσωμεν.

13 Σεπτεμβρίου 1937 κατά το Πάτριον Εορτολόγιον. Η Ιε­ρά Μονή του Κουδουμά με τους αυστηρούς καί ασκητικούς ακόμη Γεροντάδες της, κρατά ακόμη, παρά τας πιέσεις του επισκόπου Βασιλείου, την Παράδοσιν του Πατρίου Εορτολογίου. Εις το χωρίον Καπετανιανά, ως γνωστόν, ο π. Χαράλαμπος Σταματάκης παρ’όλας τας συνεχείς αργίας του επισκόπου του Βασιλείου, εξακολουθεί να λειτουργεί με το "παλιό". Το ίδιο και ο π. Κωστής (η βιογραφία αυτού θα γραφεί εις άλλον τόμον) εις το χωρίον Ασήμι. Την εορτήν της Υψώσεως του Τίμιου Σταυρού το 1937, θα εώρταζον οι Γ.Ο.Χ. εις το όμώνυμον εξωκλησι που ευρίσκεται εις την κορυφήν των Αστερουσίων ορέων (κορυφή Κόφινας) με ολονύκτιον Ιεράν Αγρυπνίαν. 

Την παραμονή της εορτής, ημέραν Κυριακή (13/9/1937), ό­ταν άρχισε να νυκτώνει, κατέφθανον οι πιστοί κατά ομάδας από τα διάφορα χωρία της περιφέρειας, άλλοι πεζοί, άλλοι με ζώα ή με κάρα. Οι Γεροντάδες μαζί με τους Ιερείς παπά Δημήτρη από την Κρουσώνα και τον παπά Χαραλάμπη από τα Καπέτα, τους επερίμεναν εις το Εκκλησάκι του Γενεβλίου της Θεοτόκου, που ευρίσκεται εις τούς πρόποδας του Κόφινα. Το βράδυ εκείνο, επάνω εις την κορυφήν του Σταυρού, είχε μεγάλη αντάρα από αέρα αλλά και πυκνή ομίχλη (πούσι), και πολύ δύσκολον να ανέβουν. Το πλήθος των Πιστών ήτο πλέον των πεντακοσίων και κατ’ άλλους πλέον των χιλίων. Κατά την 10ην νυκτερινήν κατέφθασε καί αστυνομική δύναμις με επί κεφαλής έναν ανθυπομοίραρχον. 

Δικαιολόγησαν την παρουσίαν των "ότι ήλθον δια τήν...τάξιν!". Πάντως ο σκοπός των δεν ήτο αυτός. "Οταν όμως είδον το πλήθος των Πιστών, μετέβαλον κατ’ άνάγκην γνώμην. Τα μεσάνυκτα άρχισαν οι Ιερείς να ψάλλουν τους Χαιρετι­σμούς εις τον Τίμιον Σταυρόν. Παρ’όλη την ομίχλη, είχον ψυχρόν βίαιον αέρα,οι Πιστοί προσηύχοντο γονατιστοί, επαναλαμβάνον όλοι μαζί το "Χαίρε, ξύλον μακάριον" ή το "Αληλλούια". Κατά το τέλος των Χαιρετισμών έπαυσε απότομα να φυσσά και άρχισε να διαλύεται η ομίχλη. 

Εφάνηκε καθαρά η κορυφή του Κόφινα και το Εκκλησάκι του Τίμιου Σταυρού. Πριν καλά-καλά καταλάβουν τι εσυνέβαινε, άρχισε να λάμπει από φως όλη η περιοχή, και μια γλυκειά γαλήνη δηλώθηκε παν­τού. Τότε είδον με φόβον αλλά και με ανείπωτη χαρά, εις την κορυφήν του Κόφινα να λάμπει ένας ΦΩΤΕΙΝΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, και να ρίπτει τας φωτεινάς ακτίνας Του εις ολόκληρον την περιοχήν. Η νύκτα μονομιάς εγένετο ημέρα! Δεν ηκούετο τίποτε άλ­λο παρά το "Κύριε ελέησον" και το βουβό κλάμμα των Πιστών. Πό­σο εκράτησε το θαύμα αυτό, κανείς δεν ημπόρεσε από τους αυτόπτας μάρτυρας να μας το προσδιορίσει. Τέλος, από αρκετήν ώραν, όπως έφάνη, ούτω σιγά-σιγά εχάθη και πάλιν εκεί υψηλά εις την κορυφήν του Κόφινα, απ’ όπου και ενεφανίσθη. Και πάλιν, όπως πρώτα άρχισε να φυσσά και πυ­κνή ομίχλη να καλύπτει την περιοχήν. 

Εσυνέχισαν οι Πιστοί με περισσότερον ζήλον και κατάνυξιν να προσεύχονται όλην την νύκτα. Οι Ιερείς ετέλεσαν την θείαν Λειτουργίαν εις το Εκκλησάκι της Παναγίας. Τα ξημερώματα ετελείωσε η θεία Λειτουργία και μετά άρ­χισε όλο εκείνο το πλήθος των Πιστών να κινείται, δια να επιστρέψουν εις τα χωρία και τα σπίτια των, διηγούμενοι μαζί τους και οι χωροφύλακες το εξαίσιον θαύμα της θείας εμφανίσεως του Τίμιου Σταυρού. -Εγώ δεν ήμουν εκεί, μας είπεν η πρεσβυτέρα του αειμνήστου παπά Κωστή από το Ασήμι, διότι είχαμε πάει με τον παπά να αγρυπνήσουμε στον 'Αγιο Νικήτα έξω από το χωριό. -Ήταν όμως, εσυνέχισεν η Πρεσβυτέρα, η κουνιάδα μου μαζί με άλλους από το Ασήμι, η οποία μας το διηγήθη. -Δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ, Σεβασμιώτατε, μας είπε δακρυσμένος από την συγκίνησιν ο 90ντούτης σεβαστός γέροντας Αντωνάκης Χανδράκις από το Ηράκλειον, πρώην έφεδρος Ανθυπολοχαγός. Δεν εδίστασα, πρόσθεσε, να πάω στην Επισκοπή Αρκα­δίας και να τα καταθέσω, όσα είδαμεν εκείνο το βράδυ, στον ε­πίσκοπο Βασίλειον. 

Είναι δεκάδες οι ζώντες αυτόπται μάρτυρες και εκατοντάδες εκείνοι που άκουσαν από τους γονείς των εις τα χωρία Καπετανιανά, Λούκια, Βαγιωνιά, Βασιλικά Ανώγεια, Κουμάσα, Κανδήλα, Πλώρα, Ασήμι,Τυμπάκι, ΑγίαΒαρβάρα, Ζαρό, Γέργερη, Κροώνα καθώς και από το Ηράκλειον, που με φανερή συγκίνησιν το ενθυμούνται και το διηγούνται. Η Γ εμφάνισις του Τίμιου Σταυρού το έτος 1925 εις τον Υμηττόν της Αττικής, επανελήφθη μετά από δώδεκα έτη, την αυτήν ημέραν και εορτήν, ως η θεία εμφάνισις του Τίμιου Σταυρού εις τα Αστερούσια 'Ορη (Κόφινα) της Κρήτης κατά το Πάτριον εορτολόγιον, βεβαιώνων θεόθεν τον τίμιον αγωνα των Γ.Ο.Χ.Το θαύμα της θείας εμφανίσεως του Τιμίου Σταυρού εις τον Κόφινα,το έτος 1937, ήτο το μοναδικόν θέμα που εσυζητείτο με ποικίλα σχόλια εις όλα τα γύρω χωριά της Επισκοπής Γορτύνης και Αρκαδίας, εις τα σπίτια, εις τα καφενεία και εις τους δρόμους. 

Εις κάθε συνάντησιν μεταξύ χωρικών, αντί χαιρετι­σμού, ήτο μία και μοναδική ερώτησις:"Ήσουν κι’εσύ εκεί;". Το έμαθε και ο Επίσκοπος Βασίλειος, ο οποίος αφού προη­γουμένως ενημερώθη από τον Ανθυπομοίραρχον του Πύργου εις τον οποίον συνέστησε σιωπήν, εκάλεσε τον παπά Χαραλάμπη και τον διέταξε να του τα διηγηθεί λεπτομερώς. Εχάρηκεν ο παπάς και με σταθερή και σιγανή ήρεμη φωνή του εδιηγήθη τα μεγα­λεία του θεού και της ορθής πίστεώς μας με κάθε λεπτομέρειαν. Ο Επίσκοπος τον ήκουε ήσυχα και με προσοχήν. Αφού ετελείωσε, τον εκοίταξε ειρωνικά και μετά απότομα εξέσπασε σε ασυγκράτητα γέλια, σαν να ήκουσε την πιο αστεία και παράξενη ιστορία! Όσο γελούσε ο επίσκοπος, ο παπά Χαράλαμπος εφοβήθη μήπως και πάθει κακό και δεν ήξευρε τι να κάμει. Αφού εγέλασε αρκετά ο επίσκοπος, εσταμάτησε απότομα. 

Μετά εσηκώθη, έσκυψε προς το μέρος του παπά και ακουμπώντας επάνω εις το γραφείον του, έβαλε, ως συνήθως άγριες φωνές!... -Κοίτα μωρέ, κάτι λωλούς ανθρώπους!... Κοίτα μωρέ που μου έγιναν και άγιοι και βλέπουν και δράματα! Εγώ μωρέ, γιατί δεν βλέπω που είμαι και Δεσπότης; Μετά κοιτάζοντας αυστηρά εις τα μάτια τον παπά, του λέγει: -Παπά Χαραλάμπη, μάθε το μια και καλή. Γι’ αυτά σου τα «λωλά καμώματα θα σου βάλω για όλη σου την ζωή αργία! Θα σε καθαιρέσω! -Μη κοπιάζεις άδικα, άγιε Δέσποτα. Όσες αργίες και να μου βάλεις δεν θα τις κάμω! Και εσηκώθηκε ήσυχα, έκαμε μίαν υπόκλισιν εις τον Επί­σκοπον αφήνοντάς τον άφωνον δια το θάρρος του και την πίστιν του, και έφυγε. 

Εσυνέχισε ο π.Χαράλαμπος να λειτουργεί με το πάτριον εορτολόγιον εις το χωριό του. Επήγαινε και εις τα διάφορα εξωκκλήσια των γύρω χωριών και τα επανηγύριζε με το παλαιόν. Κάποτε επήγε και ελειτούργησε και εις την Παναγίαν την Αλμυρή, που είναι κοντά εις τους Άγιους Δέκα. Αυτό δεν το άντεξε ο Επίσκοπος. Έδωσε εντολή και τον έφερον δεμένον οι χωροφύλακες. -Εσύ, του λέγει, δεν υποφέρεσαι! Τις αργίες που σου βάζω τις περιφρονείς ,αλλά και με προκαλείς ακόμα, λειτουργώντας δίπλα στην Επισκοπή μου! 

Λοιπόν, ή γυρίζεις με το νέον ημερολόγιον ή θα σε καταρασθώ!-θεοφιλέστατε, του απαντά ήρεμα όπως πάντα ο π. Χαράλαμ­πος, ούτε την ευχή σου θέλω, αλλ’ ούτε και την κατάρα σου. Αλλά επειδή με φέρνεις σε δίλημμα, προτιμώ την δική σου κα­τάρα, παρά των Αγίων Πατέρων! "Μάνιασε" ο Επίσκοπος και τον έδιωξε. Την άλλην ημέραν του εκοινοποίησε το κατωτέρω έγγραφον να παρουσιασθεί δια να τον δικάσει.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ιερά Επισκοπή Αρκαδίας

Αριθ.πρωτ.492/411.Εν Άγίοις Δέκα τή 1/6/1938.

Προς τον Εφημέριον του χωρίου Καπετανανιά 

παπά Χαραλάμπη... 

 

Δια του παρόντος ημών σχετικού αρχιερατικού γράμματος, εν τελλόμεθά σοι, άμα το λήψει του παρόντος, προσέλθης εις την Ιεράν Επισκοπήν, ειδ’ άλλως διαταχθής βιαίως υπό των χωρο­φυλάκων δι’ ανυπακοήν και απειθαρχίαν σου ως προς το νέον ημερολόγιον.

+ Ο Αρκαδίας Βασίλειος 

Τοιαύτας "τυπικάς" προσκλήσεις έλαβεν από τον επίσκοπον,

ουκ ολίγας! 

Ο Βασίλειος είχε τον πλέον σίγουρο τρόπον να τον κατεβάζει κάθε τόσο 

από την εετοφωλεά -χωριό του εις την Επισκοπήν του,

τον π.Χαράλαμπον:

τον χωροφύ­λακα και τας χειροπέδας!

Ευτυχώς όμως,

διότι εκτός από τις απανωτές αργίες που του έβαζε,

τις συνοδείες με χειροπέδας,

και κάπου-κάπου κανέναν ύπνον εις κάποιο κρατητήριον,

ουδέν άλλο του... έκαμνε!

Και ο π.Χαράλαμπος,

πα­ρά τα εμπόδια αυτά, εξακολουθούσε να λειτουργεί και να κηρύτ­τει την επιστροφή 

εις το Πάτριον Εορτολόγιον.

{Συνεχίζεται...}.

 

Απόσπασμα από το ιστορικό ορθόδοξο περιοδικό 

''Τα Πάτρια'' 

του αειμνήστου Επισκόπου Πενταπόλεως πατρός Καλλιοπίου Γιαννακουλοπούλου 

της Εκκλησίας των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών.

Τόμος Στ΄,σελίδες 28-41.

Εισαγωγή στο διαδίκτυο στο μονοτονικό σύστημα και επιμέλεια κειμένου 

ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.

Θέμα: Πρεσβύτερος Χαράλαμπος Σταματάκης 1905-1972.

Μέρος 2ον.

Τα Πάτρια