Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΟΡΚΟΥ ΥΠΟ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΩΝ ΣΤΟΩΝ

Ο Δανός Πρίγκιπας Γεώργιος ο Α'.
Ο εκλεκτός της Αγγλοκρατίας,
που ανέλαβε μετά τον Όθωνα το Βασίλειο της Ελλάδος
σε ηλικία 17 ετών!

Μεταρυθμίσεις, Καινοτομίες και Διαβολές

Οι μεταρρυθμίσεις που επιβλήθηκαν στα Επτάνησα από την Αγγλοκρατία, όπως και τα νέα φιλοσοφικά ρεύματα που αναπαρήχθησαν από τους λογίους της εποχής δεν επέφεραν πάντοτε τα καλύτερα ιδεατά αποτελέσματα. Από την μια, αφυπνίστηκαν μεν τα κατώτερα λαικά στρώματα των αγροτών κατά της οικονομικής εξαθλίωσης που επέβαλλαν οι ξένοι κατακτητές, δημιουργώντας αλλεπάλληλες εξεγέρσεις που οδήγησαν στην Ένωση με το Βασίλειο της Ελλάδος΄ κι από την άλλη, η Αγγλική Κατοχή εφάρμοσε στο νομικό δίκαιο των νησιών ήθη, νοοτροπίες και διαβλητικές κινήσεις του απόστατου Αγγλικανισμού -του Λουθηρο-Καλβινισμού- όπως χαρακτηριστά αναφέρει ο Κοσμάς Φλαμιάτος. Σε όλα αυτά ξεχώριζε και η τεράστια κοινωνικοπολιτική απόσταση, που χώριζε τους πλουσίους (κόντηδες) από τους πτωχούς λαικούς (τους ποπολάρους)1. Ο Μοναχός Κοσμάς αναφέρει και στηλιτεύει τα νέα ήθη, τις καινοτομίες και τους ξενόφερους μιμητισμούς που επιβλήθηκαν στους Έλληνες: α. η εφαρμογή του όρκου σε δικαστήρια, δημόσιες υπηρεσίες, Ιόνιος Ακαδημία κ.α. β. η εξέταση και απόφαση των διαζυγίων δεν επεξεργάζοντο από τον οικείο Επίσκοπο και ιερείς, όπως ήταν το σύνηθες, αλλά πλέον από πολιτικά δικαστήρια. γ. απαγορεύτηκαν οι βαπτίσεις των παιδιών, κατά το χρόνο που ήθελαν οι γονείς και ορίζονται πλέον σύμφωνα με νέους νόμους που επέβαλε το αγγλοκατοχικό καθεστώς. δ. σε οποιοδήποτε επάγγελμα θεσπίζεται η ορκωμοσία, που εναντιωνόταν πάγια στις ορθόδοξες, πατερικές εντολές κατά του ''μη ομώσαι''.

Η θέσπιση του Όρκου 

Από το 1830 και εντεύθεν, το επαναστατικό ρεύμα που δημιουργήθηκε με πρωτοστάτη τον Γεράσιμο Α. Λιβαδά2, επιχειρεί τη πιο σκληρή αντιπολίτευση στην κατοχική κυβέρνηση. Χαρακτηριστική -των πιο πάνω λεχθέντων- είναι η σάτιρα που έγραψε ο ποιητής και δάσκαλος των Ιταλικών Παναγής Κεφαλάς3, ο επωνομαζόμενος και Ταμπακόνας, αποσκοπώντας στον ξεσηκωμό του Επτανήσιου λαού: ''Όποιος έλθει και σας φέρει γράμματα και αναφοράς/δια να βάλετε υποκάτω θέλησιν και υπογραφάς,/μάθετε ακριβώς πολίται, είναι όλαι διαβολαί/των τυράννων μας Ιγγλέζων, όπου ξέρουνε πολλαίς''. Για αυτές ακριβώς τις ''διαβολές'' μιλάει συχνά-πυκνά, ο Κοσμάς Φλαμιάτος, όπως θα έχει παρατηρήσει ο αναγνώστης, από τα έως τώρα συνεχόμενα αποσπάσματα του βιβλίου που εξετάζουμε. Ο όρκος εισήχθη κατά κόρον από τις ''μυστικές εταιρίες'' κατά τα πρότυπα της Εσπερίας, τις Μασονικές Στοές και φυσικά την Αγγλοκρατορία, ως συγκοινωνούντα δοχεία. Ως εκ τούτου, ακόμη και ο όρκος των Φιλικών ήταν ξένος προς τις παραδόσεις των Ρωμιών, προωθήθηκε και εφαρμόστηκε κατά τα τυπικά και λειτουργικά των Αγγλικών, Μασονικών Στοών.

''Μη ομώσαι όλως... το δε περισσόν τούτων εκ του πονηρού εστί''

Είναι ενάντια στο λόγο του Χριστού μας4 ''Εγώ δε λέγω υμίν μη ομόσαι όλως (…) έστω δε ο λόγος υμών ναι ναι, ού ού, το δε περισσόν τούτων εκ του πονηρού εστί…'' (''εγώ, όμως, σας λέω να μην ορκίζεστε καθόλου (…) να λέτε μόνο ναι ή όχι, καθετί πέρα απ’ αυτά προέρχεται από τον πονηρό''5. Το συναντάμε στη Π. Διαθήκη: ''Ου λήψει το όνομα του Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω'' (''δεν θα προφέρεις καταχρηστικά το όνομα του Κυρίου, του Θεού σου''6. Και ο Μέγας Βασίλειος θα γράψει, πως ο όρκος απαγορεύθηκε μια για πάντα (Κανών 29). Στο ερώτημα, πώς μπορεί κάποιος να πείθει τους άλλους, όταν αποφεύγει τον όρκο, ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος απαντά: ''με το λόγο και τη συμπεριφορά που θα πιστοποιεί το λόγο του''7. Ωστόσο έχουμε ξαναεπισημάνει πολλάκις, πως πολλές καινοτομίες στο καθημερνό γίγνεσθαι των Ελλήνων κατά την διάρκεια της ιστορίας, ενώ αντιστρατεύονταν το γνήσιο, ορθόδοξο πατερικό πνεύμα, έγιναν συνήθειες και οι συνήθειες κάποια στιγμή παγιώθηκαν και θεωρήθηκαν ψευδωνύμως -δυστυχώς- ως παραδόσεις, ως ο ανωτέρω όρκος. Ακριβώς την ίδια χρονιά που εκδόθηκε το βιβλίο που εξετάζουμε (1849) ''Φωνή Ορθόδοξος και σπουδαία'' του Μοναχού Κοσμά Φλαμιάτου, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως εξέδωσε εξαιτίας της θέσπισης του Όρκου σε όλο το Βασίλειο της Ελλάδος την ''Εγκύκλιο προς τους απανταχού Ορθοδόξους''8, όπου σημειώνει χαρακτηριστικά: ''Διά ταύτα η αγία του Χριστού Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, κηδομένη της κοινής σωτηρίας των πνευματικών αυτής τέκνων, τους τε λαικούς Χριστιανούς, ως προείρηται, νουθετεί φυλάττεσθαι παντοίως και αποφεύγειν τας ορκωμοσίας΄ εάν δε ποτέ τις  ανάγκη, κατά την πολιτικήν νομοθεσίαν, τον όρκον αυτοίς επιφέρη ευορκείν γουν αυτούς ακριβώς, και ανωτέρους εαυτούς από πάσης επιορκείας διατηρείν συμβουλεύει. Για να καταλήξει: ''Επί τούτοις και το παρόν εξεδόθη Εκκλησιαστικόν Εγκύκλιον, Αποφαντικόν και Παραινετικόν Γράμμα, προς κοινών του ορθοδόξου Πληρώματος ωφέλειαν και πνευματικήν οδηγίαν. Ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Άνθιμος εν Χριστώ τω Θεώ αποφαίνεται''.

Η επέκταση της Αγγλοκρατίας σε όλη την Ελλάδα

Απέναντι σε όλους αυτούς τους αντορθόδοξους νεωτερισμούς και τις καινοτόμες μεταρρυθμίσεις, το λιγότερο που ενδιέφερε -δυστηχώς- τα νεότευκτα πολιτικά κόμματα (Προστασιανοί - Μεταρρυθμιστές - Ριζοσπάστες)9 ήτφαν η θέσπιση του όρκου, οι αλλαγές στα Μυστήρια των Γάμων και των Βαπτίσεων, η δράση των δυτικογενών νεοδιαφωτιστών της Εσπερίας, οι Μασονικές Στοές. Όπως επισημαίνει ο ιστορικός Μοσχόπουλος10: ''Ολόκληρο το πολιτικό και διοικητικό σύστημα απέβλεπε στη διασφάλιση των συμφερόντων της προστασίας (Αγγλική κατοχή) και ευνοούσε την τιμοκρατική τάξη των Επτανησίων (κόντηδες), που συνεργαζόταν στενά με τις Αγγλικές αρχές''! Η Αγγλοκρατία όμως, για την οποία τόσα πολλά έγραψε ο Κοσμάς Φλαμιάτος, που απεργάστηκε την προώθηση του Λουθηρο-Καλβινισμού, την σταδιακή εξαφάνιση της γνησίας Ορθοδοξίας, ως και την εισαγωγή στους  Ελληνόπαιδες μιας αλλοτριωμένης πνευματικά Παιδείας, πιστοποίησε με την στάση της στην  Ένωση των Επτανήσων, τον διαβλητικό και επεκτατικό της χαρακτήρα. Όπερ και εγένετο11. Το 1862 στην Αγγλία, με την συμμετοχή των δυνάμεων της Αγγλίας - Γαλλίας - Ρωσίας - Αυστρίας και Πρωσίας αποφασίστηκε, όπως η Αγγλία παραχωρώντας τα Επτάννησα στην Ελλάδα, να τοποθετήσει (ως αντάλλαγμα) δικό της Κυβερνήτη μετά τον Όθωνα, τον Δανό πρίγκιπα Γουλιέλμο, που αργότερα μετονομάστηκε σε Γεώργιο Α'. Έτσι το Βασίλειο της Ελλάδας μετά από Βαυαρό βασιλιά (Όθωνας) απέκτησε εκ νέου και Δανό (Γεώργιος Α') με την πλήρη υποστήριξη της Αγγλίας, η οποία μέσω αυτού άρχισε να προωθεί τα μεταρρυθμιστικά της σχέδια και σε όλη πλέον την Ελλάδα.

Ο νέος Δανός Βασιλιάς του Γλύκσμπουρκ

Το πλήρες όνομα του νέου Βασιλιά ήταν Πρίγκιπας Χριστιανός Γουλιέλμος Φερδινάνδος Αδόλφος Γεώργιος του Σλέσβιχ - Χόλσταϊν - Σόνντερμπουρκ - Γκλύκσμπουρκ και κατά το θρήσκευμα Λουθηρανός!... Στις 18 Μαρτίου του 1863 εκδόθηκε το ''Ψήφισμα'' της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως, που αποφάσισε: H εν Αθήναις Β΄ των Ελλήνων Συνέλευσις: α) Αναγορεύει παμψηφεί τον πρίγκιπα της Δανίας Χριστιανόν, Γουλιέλμον, Φερδινάνδον, Αδόλφον, Γεώργιον, δευτερότοκον υιόν του πρίγκιπος Χριστιανού της Δανίας, συνταγματικόν βασιλέα των Ελλήνων υπό το όνομα Γεώργιος Α΄ Βασιλεύς των Ελλήνων. β) Οι νόμιμοι διάδοχοι αυτού θέλουσι πρεσβεύει το Ανατολικόν Ορθόδοξον δόγμα. γ) Τριμελής επιτροπή εκλεχθησομένη υπό της Εθνοσυνελεύσεως θέλει μεταβεί εις την Κοπεγχάγην και προσφέρει αυτώ εν ονόματι του Ελληνικού Έθνους το Στέμμα''. Την ημέρα που αποδέχθηκε το στέμμα της Ελλάδας είχε συμπληρώσει τα 17 του χρόνια και ήθελε ακόμη 9 μήνες για να ενηλικιωθεί....! Αλλά θα συνεχίσουμε την εξέταση του βιβλίου του Μοναχού Κοσμά Φλαμιάτου στην επόμενη ανάρτησή μας. Εύχεσθε!

Γιώργος  Δ. Δημακόπουλος

Δημοσιογράφος

Παραπομπές:

1. Στα Επτάνησα, οι βαθύτερες αιτίες του κοινωνικού ζητήματος πρέπει να αναζητηθούν στην εποχή της Ενετοκρατίας, οπότε και δημιουργήθηκε ένα ιδιότυπο, μητροπολιτικού τύπου, δυσμενές φεουδαρχικό σύστημα. Δημιουργήθηκε, δηλαδή, το δίπολο «αγρότες –ευγενείς», το οποίο εκφράστηκε ήδη από τον 17ο αιώνα με τα «ρεμπελιά» των Ποπολάρων (διαταξικές συγκρούσεις κατά τις οποίες εκφράστηκαν οι πρώτες επτανησιακές φιλελεύθερες ιδέες) και μάλιστα συνέχιζε να ισχύει αυτούσια και κατά τη διάρκεια των μεταγενέστερων ξένων κατοχών, παρά την παύση των ενετικών νόμων την 1η Μαΐου 1841 και τη δημιουργία του Ιόνιου Πολιτικού Κώδικα. ''Ένωση Μακεδόνων Κερκύρας ο Μέγας Αλέξανδρος'' (https://maccunion.wordpress.com''.

2. Στις 17 Ιουλίου 1852, ο ηγέτης των ''Ριζοσπαστών'' Γεράσιμος Λιβαδάς (1789-1856) διαβίβασε το περίφημο Υπόμνημα -συνταγμένο γαλλικά και ιταλικά- προς το Αγγλικό Κοινοβούλιο, όπου ξεδιπλώνονται όλες οι συνταγματικές παραβάσεις, οι πολιτικές πονηριές, οι άδικες διώξεις, αλλά και οι πανουργίες με αφορμή τις εκλογές που έγιναν στα Ιόνια.

3. Σατιρικός ποιητής και καθηγητής των Ιταλικών και των Λατινικών. Έγραφε σάτιρες αποσκοπώντας στην αφύπνιση και τον ξεσηκωμό των Επτανησίων.

4. Από τις 16-9-2001 ορίζεται, ότι ο μάρτυρας που οφείλει να ορκισθεί, ερωτάται αν προτιμά να δώσει θρησκευτικό ή πολιτικό όρκο, χωρίς να δηλώσει το θρήσκευμά του. Έτσι και ο Ορθόδοξος Χριστιανός μπορεί να δηλώσει ''στην τιμή και στη συνείδησή του'' την αλήθεια της κατάθεσής του. 

5. Ματθ. 5, 33–37.

6. Εξ. 20,7. Δευτ. 5,11. 

7. '''Επη Ηθικά'', PG 37, 940.

8. Βλ, ''Εγκύκλιος Επιστολή της Μιας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Προς τους απανταχού Ορθοδόξους''. Κωνσταντινούπολη 1849.

9. Ανδρέα Τζαναβάρη: ''Το ριζοσπαστικό κίνημα στα Επτάνησα''.

10. Τέως Καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Έχει προβεί σε πολλές εκδόσεις ιστορικού περιεχομένου και έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα σε περιοδικά του εσωτερικού αλλά και του εξωτερικού, όπως επίσης και άρθρα σε αθηναϊκές εφημερίδες. Είναι πρόεδρος της Εταιρείας Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών και διευθύνει την έκδοση της επετηρίδας της ''Κεφαλληνιακά Xρονικά'', όπως επίσης είναι υπεύθυνος του Αρχείου του ''Ιδρύματος Αντώνη Σ. Τρίτση για τα Δικαιώματα και την Απελευθέρωση των Λαών''.

11. Νικόλαου Μοσχονά:  ''Το Ιόνιο Κράτος και οι Αγώνες των Επτανησίων, στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1977.

12. Βλ. ''Η Ζωή του Βασιλιά Γεωργίου των Ελλήνων 24 Δεκεμβρίου 1845 - 18 Μαρτίου 1913'', εκδόσεις ''Στέμμα''.

''ΦΩΝΗ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΑ 
ΕΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΠΙΒΟΥΛΗΣ, ΕΙΣ ΟΡΘΟΦΡΟΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΚ ΤΟΥ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑΝ. ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΥΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ''

Εκ του προηγούμενου

Το πράγμα και ο σκοπός ούτος των νυν Σχολείων απεκαλύφθη προ πολλού και εγνωρίσθη πραγματικώς, διό και περιθρυλλείται εν οδύνη πολλη και λύπη παρά πάσι τοις ομογενέσι και ορθοδόξοις. Αλλά τι πρώτον και τι ύστατον είπη τις περί τούτου του μεγίστου και σπουδαιοτάτου αντικειμένου, εις του οποίου την πλήρη έκθεσιν δεν εξαρκούσι βιβλία πολλά και μεγάλα;

Τούτο μόνον λέγω, πρώτον μεν ότι εάν εδίδετο κατά θείαν ευδοκίαν ήδη μία πρόβλεψις και κηδεμονία φρόνιμος και Πατρική εις διόρθωσιν του πράγματος εις όλα τα επιβουλευόμενα κράτη και πολλώ μάλλον εις τα ορθόδοξα, προπάντων δε εις κατά της Ελλάδος και της άλλης Ανατολής, η διόρθωσις αποβαίνει πολύ δύσκολος, τόσον διά την βαθυτάτην υπόκρισιν, ήτις επικρατεί συστηματικώς εις όλον τον προσυλητισμόν της επιβουλής, όσον και διότι η νόθευσις εις τους νομιζομένους ελλογίμους και πεπαιδευμένους,

κατήντησε τόσον γενική, ώστε σπανιώτατοι την σήμερον σώζονται υγειόφρονες ορθόδοξοι και ειλικρινείς Καθηγηταί  και διδάσκαλοι΄ δεύτερον δε, διότι εάν διαρκέση έτι ολίγον τούτο το απαισιώτατο και Σατανικόν σύστημα των Σχολείων, αυτό μόνον αρκεί ίνα φέρη το γενικόν της Εκκλησίας ναυάγιον, και την τελείαν πτώσιν και την καταστροφήν εις τα ορθόδοξα κράτη.

Μεταβαίνω δε ήδη σε άλλο είδος ραδιουργίας της επιβουλής, οποίον εστίν η Πολιτική Νομοθεσία. Η'. Εν εκ των ολεθριωτάτων έργων της εκ της Αγγλίας επιβουλής εστίν, ότι ενεργεί και γίνονται νόμος τα Σατανικά αυτής σχέδια, τόσον διά την αθρόαν ανατροπήν της ορθοδοξίας, όσον και διά τας μεγάλας συμφοράς και διά τα ναυάγια των επιβουλευομένων εθνών.

Καθώς όλη η ευδαιμονία, η ασφάλεια και η πρόοδος οποιουδήποτε Κράτους εξαρτάται εκ της ορθοδόξου, σοφής και σωτηρίου Νομοθεσίας, και εις τούτο απαιτείται η υπέρ πάσας τας άλλας μεγίστη νήψις και προσοχή και η εκλογή των νομοθετών εις ανθρώπους, ου μόνον πολύ αξίους, και σοφούς, αλλ' έχοντας προ πάντων ειλικρινώς και εσωτερικώς το πνεύμα της ορθοδόξου πίστεως,

πατρικήν δε αγάπην και φιλανθρωπίαν προς τον νομοθετούμενον λαόν, ωσαύτως εκ του εναντίου, ουδέν άλλο έργον φαίνεται πλέον κατάλληλον, ίνα φέρη την αθρόαν καταστροφήν και το γενικόν ναυάγιον οποιουδήποτε έθνους, όσον η επί τοιούτω σκοπώ γινομένη νομοθεσία, και τοιαύτη εστίν, η υπό της επιβουλής τεθείσα, ενεργουμένη και προοδεύουσα.

Συγχρόνως δε ενεργεί εις τους ορθοδόξους και αναγκάζει η αρχή τον υπήκοον, ίνα δώση δι' όρκου υπόσχεσιν, ίνα διατηρήση διά βίου αυτό το σύστημα και τους νόμους. Φέρει μεγίστην φρίκην και λύπην εις οποιονδήποτε συνετόν άνδρα εξετάση και παρατηρήση αυτά κατά βάθος και ακριβώς εις την Επτάνησον και εις το βασίλειον της Ελλάδος, όμοια κατά πάντα και απαράλλακτα και ενεργούμενα κατά το μάλλον και ήττον, εις όλην την άλλην Ανατολήν και εις όλα τα ορθόδοξα Κράτη.

Δεν λέγω τα απ' ευθείας Εκκλησιαστικά και τα εις ανατροφήν και εις μόρφωσιν της νεολαίας τα πάντων των άλλων φρικωδέστατα, αλλ' αυτήν απλώς την πολιτικήν νομοθεσίαν, της οποίας όλον το πνεύμα και ο σκοπός τείνει δολίως και πολυτρόπως, ίνα σβέση το πνεύμα της θρησκείας εις τα σκάνδαλα, εις την διάδοσιν της πλάνης και της διαφθοράς, εις τα εμφύλια σχίσματα, εις την κατά μικρόν και ανεπαισθήτως απονέκρωσιν της γεωργίας, της κτηνοτροφίας, της βιομηχανίας, της ναυτιλλίας και του εμπορίου, διά την γενικήν ένδειαν και πτωχείαν και εις τα παραπλήσια τούτοις.

Περί τούτου του αντικειμένου ο λόγος αποβαίνει σφόδρα εκτεταμένως και παραλείπω το έργον εις άλλους, εκτός ολίγων τινών προς μικράν νύξιν, οποία τα εφεξής: Α'. Οσάκις συμπέση συζήτησις περί διαζυγίου του γάμου, όστις εστίν εν εκ των επτά μυστηρίων της Εκκλησίας, και επομένως τόσον η άδεια της τελετής, όσον και το διαζύγιον τούτου, ανήκει αποκλειστικώς εις την κρίσιν του Επισκόπου της επαρχίας,

εις μεν την Επτάνησον η συζήτησις γίνεται ενώπιον του Επισκόπου και άλλων κληρικών, αλλ' η απόφασις, κατά την έκθεσιν και κατά την γνωμοδότησιν του γενικού Εισαγγελέως, κατά τον τύπον, όστις φυλάττεται και εις όλα τα πολιτικά αρχεία΄ εις δε το βασίλειον της Ελλάδος, τόσον η συζήτησις και η διαδικασία, όσον η απόφασις περί του διαζυγίου του γάμου γίνεται απολύτως και αποκλειστικώς εις τα πολιτικά δικαστήρια, ως οι Λουθηρο-Καλβίνοι της Αγγλίας.

Ο σκοπός της επιβουλής αποβλέπει, ίνα φέρη μικρόν την κατάργησιν όλων των μυστηρίων και προ πάντων των άλλων το του γάμου,  διότι οίδεν ότι η κατάργησις τούτου φέρει πολλάς ολεθρίους συνεπείας και έπειτα έρχεται και εις τα άλλα. Εις την Επτάνησον προς τοις άλλοις πολλοίς απαγορεύεται διά νόμου, προ ολίγου καιρού τεθέντος και αυτό το βάπτισμα εις τα βρέφη των ορθοδόξων και επιτρέπεται μόνον κατά το παρόν εις τον καιρόν τον οποίον ενομοθέτησεν η πολιτική αρχή κ.τ.λ.

Β'. Εις την Επτάνησον και εις το βασίλειον της Ελλάδος ενομοθέτησεν η επιβουλή τόσους φρικτούς, πυκνούς και αλλεπαλλήλους όρκους, όσοι ουδέποτε ανεφάνησαν εις άλλο χριστιανικόν Κράτος. Πρώτον μεν απαγορεύει διά νόμου οποιανδήποτε θέσιν, επάγγελμα και έργον, Εκκλησιαστικόν, πολιτικόν, διδασκαλικόν, και οποιονδήποτε άλλον μερικόν, ως και του Φαρμακοπώλου κι όλα τα άλλα, και εις όλα αυτά απαιτούνται προλαβόντως αντίθεοι όρκοι εις ευπείθειαν και υπακοήν του πνεύματος και των σκοπών, των υπό της επιβουλής τεθέντων νόμων. 

Δεύτερον δε εις όλας τας αφορμάς, οποιασδήποτε διαδικασίας απαιτούνται διά νόμου πολλοί και αλλεπάλληλοι όρκοι, τόσον εις τους ενάγοντας και εναγομένους, όσον και εις τους μάρτυρας. Εκτός τούτου, ουδεμία ποτέ αρχή ενομοθέτησεν ποινήν εις τον μη θέλοντα ομόσαι περί οιασδήποτε αιτίας, ειμή μόνον η επιβουλή εις τους ορθοδόξους.

Εις την Επτάνησον, ο μη θέλων δούναι τον όρκον εις οποιανδήποτε καν μικράν αφορμήν, καταδικάζεται υπό του νόμου εις την διά βίου φυλάκισιν, εις δε το Βασίλειον της Ελλάδος επιβάλλονται αλλεπαλλήλως βαρύτερα πρόστιμα, έως ου δοθή ο απαιτούμενος όρκος. Εις το βασίλειον της Ελλάδος, εις οποιανδήποτε νέαν Σκηνήν αναδείξη, επινοεί άλλοτε εκτάκτους τρόπους, δι' ων απαιτούνται όρκοι γενικοί παρά παντός του λαού, ως εις το λεγόμενον Σύνταγμα και εις άλλα, συγχρόνως δε απειλαί και φόβητρα, εις όποιον δείξη σημείον παρακοής εις τούτο.

Οίδε καλώς η επιβουλή, ότι οι πολλοί όρκοι εξ ανάγκης φέρουσι και τας επιορκίας, δι' ων ακολουθεί η της πίστεως άρνησις, και ότι ουδέν άλλο φαίνεται πλέον εύστοχον και κατάλληλον εις αναίρεσιν του πνεύματος της θρησκείας, της αμοιβαίας πίστεως εις την του λαού κοινωνίαν και πάσης αρετής, και εις διάδοσιν πάσης κακίας, ως οι πολλοί όρκοι.

Τούτου ένεκα όλοι οι σοφοί νομοθέται, όσων οι σκοποί αποβλέπουσιν εις την κοινήν του λαού ευδαιμονίαν σπανιώτατα και εις πολύ σπουδαίας και μεγάλας περιστάσεις απαιτούσι διά νόμου, τους όρκους. Το Ευαγγέλιον, όμως απαγορεύει απολύτως, οποιονδήποτε όρκον, και διά τούτο οσάκις γίνεται όρκος, γίνεται συγχρόνως η εκ του Ευαγγελίου αποστασία.

Ένεκα τούτου καθ' όλην την σειράν των αιώνων εις όλον τον ορθόδοξον λαόν της Ανατολής σπανιώτατα εγίνετο παρ' αυτοίς όρκος, και οσάκις εδίδετο υπό τινος έφερε γενικήν φρίκην και λύπην εις τον λαόν, θεωρούμενον το έργον, ως άλλη άρνησις της πίστεως. Γ'. Εις οποιανδήποτε Κοσμικήν υπόθεσιν, ουδεμία διαφορά εις την Επτάνησον και εις το Βασίλειον της Ελλάδος, προ πολλού δε και εις όλην την άλλην Ανατολήν γίνεται μεταξύ λαικών και κληρικών. 

Πολλάκις διά μίαν απλήν μαρτυρίαν καλούνται γέροντες Αρχιερείς, και Ιερείς και καθυποβάλονται εις όρκους ως οι λαικοί, κρατούνται διά πολλάς ημέρας, υποπίπτουσιν εις κόπους βαρείς και εις δαπάνας, ενίοτε δε καταδικάζονται, είτε αδίκως ως αθώοι, είτε διά μικράν αφορμήν και φυλακίζονται. Εκτός τούτου, συνέσφιγξε τον κλήρον εις τοιαύτην σχέσιν και εξάρτησιν της αρχής, οποίαν έχει και το στρατιωτικόν προς τον ίδιον στρατάρχην.

Απαγορεύεται διά νόμου, εις οποιονδήποτε κληρικόν της Ελλάδος ίνα μεταβή καν προς καιρόν ολίγον έξω του Κράτους, άνευ της αδείας της εν Αθήναις Εκκλησιαστικής αρχής, και αυτή πάλιν ου μόνον κρέμαται εκ της αυθαιρεσίας της πολιτικής, αλλ' ανάγκη προς τούτοις, και εάν δοθή, ίνα διατρέξη προλαβόντως, εν πολύμοχθον και πολυδάπανον στάδιον αγώνων, ο βουλόμενος κληρικός μεταβήναι δι' οποιανδήποτε αιτίαν και αν τύχη η ανάγκη.

Και ταύτα μεν αρκούσιν, ως προς τα όσα άλλα μυρία η επιβουλή ενεργεί κατά της θρησκείας, εμμέσως πως και πλαγίως διά της πολιτικής νομοθεσίας, εκτός πολλών άλλων και πολύ ολεθριωτέρων τούτων, τα οποία ενεργεί απ' ευθείας και συστηματικώς εις όλα τα καθ΄ημάς θεία και ιερά, εκ των οποίων κατωτέρω εις ιδιαίτερον παράγραφον εκτίθημι ολίγα τινά.

Όλα δε τα μέχρι τούδε ειρημένα και άλλα πάμπολλα τοιούτου σκοπού έργα, ενεργεί συστηματικώς η επιβουλή, τόσον διά το ναυάγιον των επιβουλευομένων, ως προς τα πρόσκαιρα και τα πολιτικά, όσον και διά την ανατροπήν της πίστεως εις αντεισαγωγήν της πλάνης, είτε της υλοφροσύνης και του θεισμού, είτε της αιρέσεως του Λουθηρο-Καλβινισμού, αλλ' ως προς τον Λουθηρο-Καλβινισμόν ενεργούνται και άλλα πολλά ιδιαίτερα έργα και καινοτομίαι, εξ ων και αι εφεξής:

Α'. Η εκ των Πατριαρχών και η εκ της Μεγάλης Εκκλησίας αποστασία και το σχίσμα.

Οι ψευδοδιδάσκαλοι του κατά την Αγγλίαν Λουθηρο-Καλβινισμού, τας όσας, είτε δικαίας, είτε αδίκους κατηγορίας λέγουσι κατά της Δυτικής Εκκλησίας, τας αυτάς προσάπτουσι και εις την ορθόδοξον και Ανατολικήν. Οι τοιούτοι δε απ' αρχής της ιδίας αυτών αιρέσεως συκοφαντούσιν τον Πάπαν της Ρώμης ως Αντίχριστον, έπειτα δε την αυτήν βλασφημίαν προσάπτουσι και εις τους Πατριάρχας της Ανατολικής Εκκλησίας.

Διαθρυλλείται δε παρ' αυτοίς λόγος νομιζόμενος ως άλλος χρηστός, ότι, δηλαδή, εν όσω ο χριστιανισμός υπάρχει υποκείμενος υπό τούτους τους λεγομένους παρ' αυτοίς αντιχρίστους, ουδόλως ευρίσκει χώραν η κατ' αυτούς αλήθεια, τουτέστιν η Λουθηρο-Καλβινική αίρεσις. Εκτός τούτου, τόσον οι πολιτικοί της Αγγλίας, όσον και οι εν αυτή ψευδοδιδάσκαλοι, διά της αναρχίας ελπίζουσιν,

ίνα φέρωσιν εις τα επιβουλευόμενη Κράτη, οι μεν πρώτοι την πρόσκαιρον καταστροφήν και τα γενικά ναυάγια, οι δε δεύτεροι την εισαγωγήν της πλάνης, και πολλώ μάλλον ειδότες  εκ της ιστορίας, πόσα δεινά έφερεν εις όλα τα έθνη της Δύσεως και πόσους μεγάλους φόβους εις όλους τους Λουθηρο-Καλβινικούς λαούς, η άλλοτε εξουσία των Πάπων της Ρώμης.

Τούτων και άλλων πολλών αιτιών ένεκα, εν εκ των μεγάλων και επισήμων έργων της Αγγλικής επιβουλής η, απ' αρχής τόσον η εκ του Πάπα αποστασία των λαών της Δύσεως, όσον και η εκ των τεσσάρων Ορθοδόξων Πατριαρχών εις τους λαούς της Ανατολής.

Συγχρόνως δε τούτου ενεργεί την κατά μικρόν ελάττωσιν και όλου του λοιπού κλήρου, και προ πάντων της ιεραρχίας επί σκοπώ, ίνα φέρη και την τούτου ενεπαισθήτως κατάργησιν, περιορίζουσα, ως ας ελπίζει μίαν ημέραν το όνομα και το σχήμα των Αρχιερέων και ιερέων και όλου του λοιπού κλήρου εις ολίγα κεκρυμμένα αυτής όργανα εκ του ιδίου αυτής προσηλυτισμού, ως φαίνεται το πράγμα προ πολλού ενεργούμενον και προοδεύον εις όλα τα επιβουλευόμενα Κράτη.

Συνεχίζεται 

Εκ του βιβλίου του Μοναχού Κοσμά Φλαμιάτου:

''ΦΩΝΗ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΑΙΑ

ΕΙΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΙΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΠΙΒΟΥΛΗΣ, ΕΙΣ ΟΡΘΟΦΡΟΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΚ ΤΟΥ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑΝ. ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΥΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΚΑΘ' ΗΜΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ''

Αθήνα 1849, σελ. 57-62.

Μεταφορά στο διαδίκτυο, στο μονοτονικό σύστημα, με την Γραμματική τάξη της εποχής, επιμέλεια, παρουσίαση ΑΓΙΟΚΥΠΡΙΑΝΙΤΗΣ.